از سالهای دهه ٦٠ میلادی تاکنون، نام ژان کلود کریر، همواره بهعنوان یکی از بزرگترین فیلمنامهنویسان جهان بر سر زبانهاست.
گروه فرهنگ و هنر: در یادداشت پیشه رو که محمدرضا خاکی
نگاشته معتقد است:از سالهای دهه ٦٠ میلادی تاکنون، نام ژان کلود کریر، همواره بهعنوان یکی
از بزرگترین فیلمنامهنویسان جهان بر سر زبانهاست. کریر علاوه بر
فیلمنامه، چند رمان، سفرنامه، نظریه، اقتباس برای صحنه و تعدادی هم
نمایشنامه نوشته است که «گفتوگوی پرندگان»، «تراژدی کارمِن»،
«ماهابهاراتا»، «فهرست بررسی»، «تراس»، و «روال عادی»، از مشهورترین
آنهاست. طنز گزنده، پوچیهای زندگی، شک و نوعی سوءظن نسبت به قدرت، از جمله
ویژگیهای آثار کریر است.
به گزارش
بولتن نیوز متن این یادداشت که روزنامه شرق نیز منتشر شده به شرح زیر است:
ژان کلود کریر، ١٩٣١ در
یک خانواده کشاورز تاکنشان به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی و
دبیرستان، به دانشگاه رفت و لیسانس ادبیات و فوقلیسانس تاریخ گرفت. سپس به
حرفه تاریخنویسی رو آورد، اما دیری نگذشت که تاریخ را رها کرد و به طراحی
و نوشتن پرداخت. کریر اولین رمانش را به نام «مارمولک» در ١٩٥٧ منتشر کرد.
در همان زمان با «ژاک تاتی» ملاقات کرد و با «پییر اتاکس» آشنا شد و به
همکاری با او و نوشتن فیلمنامههای کوتاه و بلند پرداخت. همکاری ژان کلود
با «لوئی بونوئل» و نوشتن فیلمنامه برای او، ١٩ سال، تا زمان مرگ این
کارگردان بزرگ، به طول انجامید.
از میان انبوه سناریوهای فیلم نوشتهشده از
سوی کریر، میتوان به «پروانه بر روی شانه» و بهویژه به سناریوی «بازگشت
مارتن از جنگ» اشاره کرد که موفق به دریافت جایزه سزار سینما بهعنوان
بهترین فیلمنامه سال ١٩٨٣ شدند. درهمینحال، کریر، کارش را بهعنوان
نمایشنامهنویس و آداپتور آثار نمایشی، بهخصوص با «ژان لویی بارو» و
«پیتر بروک» ادامه میداد. مدتزمانی مشغول اقتباس آثار ادبی مشهوری مانند
«سیرانو دو برژراک» و «سبکی تحملناپذیر هستی» و نوشتن فیلمنامه آنها برای
سینما شد.
ژان کلود کریر یک هنرمند به تمام معناست که حوزه کاریاش بین سینما و تئاتر
و ادبیات گسترده است. در سال ٢٠٠٩، او و «امبرتو اِکو» به گفتوگویی
فوقالعاده جالب درخصوص کتاب پرداختند و گفتوگوهایشان را با عنوان
«امیدوار نباشید که از دست کتاب رها میشوید» منتشر کردند؛ ترجمه فارسی این
کتاب با عنوان «از کتاب رهایی نداریم» انتشار یافته است.
از سالهای دهه ٦٠ میلادی تاکنون، نام ژان کلود کریر، همواره بهعنوان یکی
از بزرگترین فیلمنامهنویسان جهان بر سر زبانهاست. کریر علاوه بر
فیلمنامه، چند رمان، سفرنامه، نظریه، اقتباس برای صحنه و تعدادی هم
نمایشنامه نوشته است که «گفتوگوی پرندگان»، «تراژدی کارمِن»،
«ماهابهاراتا»، «فهرست بررسی»، «تراس»، و «روال عادی»، از مشهورترین
آنهاست. طنز گزنده، پوچیهای زندگی، شک و نوعی سوءظن نسبت به قدرت، از جمله
ویژگیهای آثار کریر است.
اخیرا نام ژان کلود کریر ٨٥ ساله بهخاطر ٥٠ سال نوشتن برای سینما و همکاری
با لوئی بونوئل «جذابیت پنهان بورژوازی» (برنده اسکار بهترین فیلم خارجی
١٩٧٣)، سناریوی «سیرانو» و «سبکی تحملناپذیر هستی» و «طبل حلبی» (برنده
نخل طلای فستیوال کن، ١٩٧٩ و اسکار بهترین فیلم خارجی ١٩٨٠) در لیست
دریافتکنندگان اسکار افتخاری، در کنار نامهای فرانسویان برجستهای چون
چارلز بویر، موریس شوالیه، هانری لانگلوآ، ژان رنوار، و ژان لوک گُدار،
قرار گرفت.
از آثار نمایشی این نویسنده نامآور تاکنون دو نمایشنامه «تراس» و «روال
عادی» در ایران، در مجموعه تئاتر شهر، به اجرا درآمده که مترجم آنها، اصغر
نوری و کارگردان هر دو اثر محمدرضا خاکی بوده است. اجرای مجدد «روال عادی»
درحالحاضر در تئاتر ایرانشهر، در سالن سمندریان، در حال اجراست.