شهرزاد درنت‌فلیکس

گروه سینما و تلویزیون: فصل دوم سریال موفق «شهرزاد»، پس از حواشی بسیاری که در زمان ساخت برایش به وجود آمد، چند روز آینده وارد بازار خواهد شد. خبرهای حاشیه‌ای مختلفی از وضعیت سریال منتشر می‌شد که همچنان ادامه دارد و در تازه‌ترین و غیرقضایی‌ترین آن‌ها، خبرهایی از حضور شهرزاد در بزرگ‌ترین وب‌سایت پخش فیلم و سریال جهان یعنی «نت‌فلیکس» به گوش می‌رسد.

 

به گزارش بولتن نیوز، در ابتدا لازم است درباره «نت‌فلیکس» توضیحاتی بدهیم. این شبکه که از بهترین نمونه‌های استفاده تجاری از فناوری و بستر آی‌تی در جهان است، در سال 1997 در آمریکا تأسیس شد تا فیلم کرایه‌ای عرضه کند، مدیران این تجارت کوچک، اما اهل فناوری بودند و سعی کردند خدمات خود را با استفاده از این بستر متفاوت کنند. مؤسسان در ابتدا روش‌های سنتی کرایه فیلم را کنار زدند و مدل‌های جدیدی برای مخاطبان خود در نظر گرفتند. بعد سراغ اینترنت رفتند و کرایه فیلم‌ها را از طریق ایمیل انجام می‌دادند. با رشد حداقلی کار، سرمایه‌ای وارد مجموعه کردند و توانستند در این صنعت نامی برای خود دست‌وپا کنند. از اینجا به بعد نت‌فلیکس تلاش کرد با توسعه فناوری پیش برود و خود را با سرعت گسترش اینترنت هم‌تراز کند، در نتیجه این استارت آپ در حال حاضر بزرگ‌ترین شبکه تولید و عرضه فیلم و سریال در جهان است.

نت‌فلیکس در واقع یک تولیدکننده و توزیع‌کننده عظیم فیلم و سریال است. در گذشته نه‌چندان دور، مردم علاقه‌مند برای تماشای فیلم‌های سینمایی به سالن‌های سینما می‌رفتند یا نسخه خانگی آن را کرایه یا خرید می‌کردند. سریال‌ها هم مقصدی جز شبکه‌های تلویزیونی نداشتند. سینما از آنجا که رسانه متفاوتی نسبت به تلویزیون است همچنان و با قدرت به کار خود ادامه می‌دهد و مخاطبان خود را حفظ کرده است. اما اگر انحصار پخش برنامه‌های مختلف مانند سریال‌ها از تلویزیون گرفته شود، چه اتفاقی برای شبکه‌های تلویزیونی می‌افتد؟ جعبه جادو دیگر منحصر به شبکه‌های کابلی و ماهواره‌ای نیست و هر کسی که به تلفن‌های هوشمند و شبکه اینترنت دسترسی داشته باشد جادوی تلویزیون را با خود همراه کرده است. نتیجه پایان این انحصار، کاهش شدید مخاطبان شبکه‌های تلویزیونی و به خصوص شبکه‌های کابلی است که برای دقیقه دقیقه پخش برنامه‌های خود، از مخاطب حق شارژ طلب می‌کنند! و از طرفی هزینه‌های هنگفت از برندهای تجاری برای تبلیغات دریافت می‌کنند. تصور کنید مخاطب بتواند با کمترین دردسر برنامه مورد علاقه خود را در هر وضعیت و موقعیتی با هزینه کم از اینترنت دریافت و تماشا کند. آیا کسی به روشن کردن تلویزیون و محدود شدن به زمان‌های پخش آن تمایل خواهد داشت؟

شهرزاد موفق‌ترین سریال نمایش داده شده در شبکه خانگی در عمر کوتاه این صنعت در ایران است. فصل اول به لطف خط داستانی هیجان‌انگیز و استفاده از بازیگرهای شناخته‌شده سینما با اقبال بسیار خوب مخاطبان و منتقدان روبه‌رو شد. فصل دوم شهرزاد گرچه با حاشیه‌های زیاد تولید شد اما در نهایت به سرانجام رسید و تا چند روز دیگر طبق برنامه، به صورت هفتگی عرضه خواهد شد. مسعود امامی تهیه‌کننده فیلم در سفری به کانادا و در دانشگاه تورنتو از فراهم شدن امکان پخش شهرزاد از طریق شبکه نت‌فلیکس خبر داد: «شهرزاد در مدیوم جدید و قابل دسترس همگانی، طی قرارداد سایت نت‌فلیکس با پخش‌کننده جهانی، عرضه خواهد شد و امیدواریم راه سریال‌های ایرانی را برای جهانی شدن باز کند.» حضور در نت‌فلیکس به این شکل است که مجموعه‌های مختلف خود را به این شبکه توزیع معرفی می‌کنند، اگر کیفیت و استانداردهای لازم وجود داشته باشد، طرفین طی قراردادی تفاهم می‌کنند و مجموعه در فهرست مجموعه‌های قابل خرید وب‌سایت افزوده می‌شود.

تعداد زیاد ایرانی‌های خارج از کشور که به هر اتفاق فرهنگی، اجتماعی و سیاسی داخل کشور واکنش نشان می‌دهند، تماشای یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های چند سال اخیر را از دست نخواهند داد. برای مهاجران نسل اول که اکنون دوران کهنسالی را سپری می‌کنند، شهرزاد حال و هوای دوران جوانی شان است. برای نسل‌های بعدی که احتمالاً نشانه‌های کمتری از ایرانی بودن دارند، شهرزاد نمادی از زندگی پدران و مادران و حتی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های آن‌هاست. برای تازه مهاجران هم، امکان دانلود سریال از نت‌فلیکس می‌تواند التیام‌بخش درد غربت باشد.

در کنار مخاطب ایرانی خارج از کشور، مخاطب بین‌المللی احتمالاً مهم ترین مشتری شهرزاد در نت‌فلیکس است. مخاطبی که با صدها و هزاران عنوان فیلم و سریال مختلف روبه‌رو است و مختار است از میان همه آن‌ها یکی را انتخاب کند. برای این مخاطب، مجموعه‌ای جذاب است که تبلیغات بیشتری داشته باشد یا یکی از عوامل آن را پیشتر در پروژه موفقی دیده باشد. درباره شهرزاد حضور شهاب حسینی و ترانه علیدوستی می‌تواند این جذابیت را ایجاد کند. حضور این دو در فیلم «فروشنده» اثر اصغر فرهادی احتمال موفقیت مجموعه را در عرصه بین‌المللی کمی بیشتر می‌کند. رسانه‌های خارجی نیز به لطف خبرنگاران ایرانی خود با پوشش نسبی اخبار شهرزاد می‌توانند 100 میلیون مخاطب نت‌فلیکس را به تماشای این مجموعه ترغیب کنند.

سایت نت‌فلیکس در ایران فیلتر است و گذشته از آن، پرداخت‌های آنلاین بین‌المللی در ایران هنوز چندان مرسوم نیست. البته مخاطب نت‌فلیکس هم ایرانی‌های حاضر در کشور نیستند. اما همان‌طور که دیگر مجموعه‌های نت‌فلیکس و سایر شبکه‌های بین‌المللی با ساعتی اختلاف در سایت‌های مختلف دانلود غیرقانونی ایرانی قرار می‌گیرند، شهرزاد هم در صورت انتشار در این شبکه‌ها، خیلی سریع به صورت غیرمجاز در سایت‌های مختلف قابل دانلود خواهد بود.

دانلود غیرمجاز و بدون صرف هزینه از همان ابتدا از مهم ترین مشکلات سریال‌های شبکه خانگی بود. این مشکل با پرداخت درصد مشخصی به سایت‌های دانلود رایگان و نظارت بیشتر تا حدودی رفع شده است. برای مثال در جریان انتشار سریال «عاشقانه» در هفته‌های اخیر، بیشتر سایت‌های دانلود لینک دانلودی غیررایگان قرار داده‌اند و از مخاطبان خواسته‌اند با صرف حداقل هزینه، به تولید ملی احترام بگذارند! این لینک مخاطب را به سایت اصلی وصل می‌کند و سایت واسط درصدی را به عنوان بازاریابی دریافت می‌کند. این اتفاق قطعاً برای فصل دوم شهرزاد هم اتفاق خواهد افتاد اما اگر عرضه بین‌المللی وجود داشته باشد راه‌های متنوع و مختلف بیشتری در اختیار مخاطب علاقه‌مندی که عادت به پرداخت هزینه برای تماشای سریال ندارد فراهم می‌کند! برای نمونه می‌توان به انتشار گسترده فیلم‌های اصغر فرهادی در وب‌سایت‌های دانلود فیلم اشاره کرد، در حالی که دیگر فیلم‌های موفق ایرانی که انتشار گسترده بین‌المللی نداشته است نرخ دانلود کمتری داشته‌اند.

این اولین باری نیست که خبر حضور یک مجموعه ایرانی در امپراتوری نت‌فلیکس منتشر می‌شود. پیشتر مجموعه کمتر دیده شده «آسپرین» به کارگردانی فرهاد نجفی مدعی شده بود که نت‌فلیکس مجموعه را خریداری کرده است و به‌زودی نسخه دوبله آن به انگلیسی از این شبکه منتشر می‌شود و علاوه بر آن سریال به 36 زبان دیگر هم در حال زیرنویس شدن است! کمی بعد عوامل آسپرین توضیح دادند که خبر نادرست بوده و نت‌فلیکس نه خریدار بلکه توزیع‌کننده مجموعه است. با این حال، بیش از شش ماه از پایان فصل اول آسپرین گذشته و هنوز خبر رسمی از انتشار سریال در وب‌سایت‌های رسمی و بین‌المللی وجود ندارد.

حضور یک مجموعه تلویزیونی در نت‌فلیکس گرچه امر محیرالعقولی نیست اما به نظر می‌رسد این اتفاق اقدامی رو به جلو برای صنعت نمایش خانگی ایران در راه دستیابی به مخاطب بین‌المللی باشد. اما کدام شهرزاد قرار است از نت‌فلیکس منتشر شود؟ از آنجا که در بیشتر موارد نت‌فلیکس تمام قسمت‌های یک فصل از سریال را به طور همزمان منتشر می‌کند و چون مخاطب بین‌المللی هنوز فصل اول را ندیده، فصل نخست روی این وب‌سایت منتشر خواهد شد. به گفته تهیه‌کننده، برای نمایش بین‌المللی و همزمان فصل دوم فعلاً قرار است به صورت سنتی و کمی غیرحرفه‌ای، دو سینما در کانادا اجاره شود تا به صورت هفتگی این سریال برای مخاطبان ایرانی در این کشور نمایش داده شود.

اینکه حضور شهرزاد در نت‌فلیکس باز هم یک حرکت تبلیغاتی است یا یک حرکت واقعی برای دستیابی به مخاطب بیشتر، به کمی تحمل بیشتر نیاز دارد. با این حال در صورت انتشار یا انتشار نیافتن شهرزاد در نت‌فلیکس، با توجه به بازار خوب و میلیونی ایران و ایرانیان به نظر می‌رسد پیش از آن که مجموعه‌های ایرانی از این شبکه پخش شوند مجموعه‌های خارجی با دوبله فارسی راه خود را در این شبکه باز کنند. موضوعی که مدیران نت‌فلیکس پیشتر نسبت به آن ابراز علاقه کرده‌اند.

منبع: خراسان