وقتی سربازان امام، کربلایی دیگر می‌آفرینند
گروه فرهنگ و مقاومت: عملیات گسترده کربلای ۱۰ در ۲۵ فروردین سال ۶۶ در جبهه شمالی ماووت و با رمز یا صاحبالزمان (عج) آغاز شد و آزادسازی ۲۵۰ کیلومتر از خاک عراق و ارتفاعات نزدیک شهر ماووت از دستاوردهای عملیات کربلای ۱۰ بود.
به گزارش بولتن نیوز، با فرماندهی قرارگاه نجف نیروهای ایرانی در منطقه شمال غرب توانستند عملیات گسترده‌ای را در خاک عراق انجام دهند. این عملیات با همکاری نیروهای نامنظم قرارگاه رمضان و اتحادیه میهنی کردستان عراق، حدود ۱۲ روز به طول انجامید تا اغلب اهداف مورد نظر به تصرف نیروهای رزمندگان اسلام درآمد.
زمان حمله به دشمن در محورهای مختلف یکسان نبود، با آنکه ساعت ۲ نیمه شب برای آغاز عملیات معین شده بود، اما از ساعت ۲۴: ۳۰ در محور بسن، ساعت ۱: ۳۰ بامداد در محور قرارگاه نجف و با اندکی تفاوت در محورهای دیگر، عملیات شروع شد و تا ساعت ۲ بامداد نیروها در تمام محورها ـ به جز محور چنکاوی (که به علت مسدود بودن گردنه سیر بر اثر برف سنگین، یگان عمل کننده نتوانست پای‌کار برسد) ـ به مواضع دشمن حمله کردند. قرارگاه رمضان نیز توانست روی ارتفاعات گوجار و الاغلو مستقر شده و موضعی را که دشمن در آنجا حضور جدی نداشت، تصرف کند.
بعد از ظهر روز اول، نیروهای عراقی با اجرای پاتک و پشتیبانی، آتش، ارتفاع گلان را بازپس گرفتند اما پس از ساعتی عقب زده شدند.
در ادامه عملیات به تدریج در محور بسن، ژاژیله، چنکاوی و محور قرارگاه رمضان، اقدامات تکمیلی صورت گرفت. مشکل اصلی، عدم وجود جاده برای توسعه عملیات، ورود یگان‌های مرحله دوم و پشتیبانی از نیروهای در خط بود. در این میان، جاده اهمیت بسیاری داشت. از این رو، تلاش زیادی برای احداث جاده به عمل آمد.
در محورهای گلان، ژاژیله، چنکاوی و بسن، مواضع تصرف شده میان رزمندگان اسلام و نیروهای دشمن دست به دست می‌شد. به ویژه، ارتفاع گلان چند بار به دست نیروهای خودی و دشمن افتاد. این محورها هر کدام رویکرد خاصی را برای آینده در منطقه عملیاتی نشان می‌دادند که برای دشمن حساسیت برانگیز بود.
محور چنکاوی و ژاژیله نشان دهنده فلش الحاق با قرارگاه رمضان بود و از طرف دیگر، ژاژیله و گلان مقدمه تصرف شهر ماووت به شمار می‌رفتند. محور بسن نیز حرکت به سمت چوارتا را نشان می‌داد.
در مرحله دوم عملیات، دو اقدام اساسی مدنظر قرار گرفت، اول: تکمیل ارتفاع گلان و پیشروی روی ارتفاع قشن. دوم: برقراری الحاق کامل با قرارگاه رمضان. برای این منظور، یگان‌های مرحله دوم وارد عمل شده و موفق شدند ضمن تکمیل ارتفاع گلان، بر روی ارتفاع قشن نیز پیشروی کنند، اما به دلیل کمبود نیرو و ضعف پشتیبانی، ادامه عملیات میسر نشد و پس از ۱۰ روز، با تصرف اهداف مرحله اول، عملیات به پایان رسید.
بازتاب عملیات کربلای ۱۰
اجرای عملیات در منطقه غرب کشور و همزمانی آن با عملیات فتح ۵ از جمله مسائلی بود که مورد توجه خبرگزاریها قرارگرفت. چنانکه فرستاده ویژه خبرگزاری فرانسه، پس از بازدید از ارتفاعات ماووت در خاک عراق، طی گزارشی به‌نقل از تحلیلگران گفت: «عملیات مزبور برای ایران این هدف را در پی‌دارد که رقیب را در لحظه‌ای که عملیات بسیار مهمتری در جنوب جریان دارد، در شمال سرگرم کند.»
هفته‌نامه جینز دیفنس با توجه به گزارشهای منتشره از سوی عراق مبنی بر خنثی‌سازی تهاجمات ایران می‌نویسد: «به‌رغم ادعاهای عراق مبنی بر خنثی کردن این عملیات (کربلای ۱۰) به نظر می‌رسد که ایران توانسته است در شمال شرقی عراق، در آخرین عملیات رزمی خود به موفقیت برسد تا سی و چهار کیلومتر در داخل عمق خاک عراق پیشروی کند.»
تجزیه و تحلیل روزنامه ژاپنی کی‌زایب از عملیات کربلای ۱۰ نیز قابل توجه است:
«این حملات نشانه عزم ایران برای ادامه جنگ بوده و تلاشهایی که گفته می‌شود به‌منظور خاتمه‌دادن به این جنگ انجام‌گرفته، بی‌ثمر است.»
آقای هاشمی، فرمانده عالی جنگ و رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، در تشریح عملیات و اهداف جمهوری‌اسلامی از این عملیات اظهار داشت: «در آینده خواهیم دید همانند نقشی که «فاو»، در جنوب به عنوان دروازه ورودی به نقاط دیگر ایفا می‌کند، این منطقه چنین وضعی را در شمال جبهه در کردستان خواهد داشت.» اظهارات آقای هاشمی بیانگر اهمیت عملیات و همچنین اهداف ایران در منطقه شمال غرب بود که سپاه‌پاسداران بعدها در سلسله عملیاتهایی از ماووت تا والفجر ۱۰، به اجرای آن پرداخت.
در عملیات آفندی کربلای ۱۰، هر چند الحاق بین دو قرارگاه صورت نگرفت ولی گستردگی عملیات نشان داد که در این منطقه نیز می‌توان اهداف قابل توجه را تصرف کرد.
عملیات کربلای ۱۰ نتایج مطلوبی را داشت به طوری که ۲۵۰ کیلومتر از خاک عراق و ارتفاعات نزدیک شهر ماووت آزاد شد.
همچنین ۲۱۰ اسیر، هزار و ۵۰۰ مجروح و هزار نفر کشته از تلفات نیروی انسانی رژیم عراق به شمار می‌آید.
در عملیات کربلای ۱۰، ۱۰ دستگاه تانک و نفربر و یک فروند بالگرد و ۵ عراده توپ عراقی منهدم شد.
حضور نسبتا گسترده اکراد معارض عراقی در این مناطق سبب گردید تا در مرحله نخست گشایش جبهه تازه در غرب کشور، تلاش‌ها عمدتا به اتصال عقبه مناطق آزاد شده به ایران و بازشدن عقبه نیروهای معارض معطوف شود. منطقه عمومی این عملیات در محور بانه- سردشت از شمال به رودخانه مرزی «گلاس»، از جنوب به رودخانه «آوسیویل»، از شرق به «سورکوه» و از غرب به ارتفاعات «گرده‌رش» و سپس ارتفاعات عمومی «آسوس» منتهی می‌شد. این منطقه دارای عوارض حساس و ارتفاعات نسبتاً بلند و صعب‌العبور است.
تحرکات دشمن بعد از عملیات فتح۱ بر پایه این تحلیل انجام می‌گرفت که در صورت عدم مقابله جدی، قوای نظامی ایران با تقویت نیرو به سمت «ازمر» و سپس «سلیمانیه» پیشروی خواهند کرد، اما با وجود همه تلاش‌های دشمن، سرانجام در تاریخ۳۰ فروردین۱۳۶۶ عملیات کربلای۱۰ با رمز «یا صاحبالزمان (عج) ادرکنی» توسط نیروی زمینی سپاه در منطقه‌ای به وسعت۲۵۰ کیلومترمربع آغاز شد. این عملیات که نخستین عملیات گسترده در غرب کشور پس از انتقال میدان اصلی جنگ از جنوب به شمال بود، هماهنگ با تک نیروهای منظم در جبهه ماووت و عملیات نامنظم قرارگاه رمضان و اتحادیه میهنی کردستان عراق در شمال سلیمانیه انجام گرفت.
طی این حمله آزادسازی۵۰ روستای منطقه، ارتفاعات «سرلگو»، «بردهوش»، «قشن»، «اسبیدار»، «کلان» و چند ارتفاع دیگر میسر گردید. همچنین۲۰ کیلومتر از جاده ماووت- سلیمانیه تحت کنترل رزمندگان ایرانی درآمد. تجهیزات منهدم شده دشمن شامل یک فروند چرخبال، ده‌ها دستگاه تانک و نفربر، چندین قبضه خمپاره‌انداز، مقداری سلاح سبک و نیمه سنگین می‌باشد. همچنین۱۳ گردان و تیپ مستقل دشمن آسیب دیده، تعداد کشته و زخمی‌ها و اسرای دشمن به ۴۲۳۵ نفر رسید. در این عملیات۸ دستگاه تانک و نفربر، چندین دستگاه خودرو و مقداری سلاح و مهمات به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.
گشودن جبهه جدید برای دشمن در منطقه غرب کشور و تجزیه قوای آن
آغاز مرحله جدید جنگ در غرب کشور با عملیات کربلای ۱۰ و فتح ۵ توسط نیروی زمینی سپاه صورت گرفت، اگرچه این عملیاتها به منزله سرآغاز تحقق استراتژی عملیاتی جدید ایران بود، لیکن دو عملیات یاد شده در‌عین حال از عوامل دیگری نیز تأثیر پذیرفته بود.
در خرداد سال ۶۴، پس از عملیات بدر، وضعیت حاکم بر جنگ منتهی به پیدایش این نظریه شد که با یک عملیات منظم بزرگ، هرگز عراق از پا در نخواهد آمد، لذا بر این مسئله تأکید شد که با انجام دو عملیات بطور همزمان، می‌توان با تجزیه قوای دشمن، وضعیت جدیدی را به وجود آورد. لیکن فقدان امکانات و نیروی مورد نیاز مانع از اجرای آن بود. در نتیجه چنین تدبیر شد که سپاه‌پاسداران یک عملیات منظم و یک عملیات بزرگ نامنظم را به طور همزمان طرح‌ریزی و اجرا کند. بر‌پایه همین تدبیر، سپاه اقدام به تشکیل قرارگاه رمضان و گسترش ارتباط با معارضین کرد عراقی و سازماندهی و تجهیز آنها کرد.
علاوه بر‌این، طی مباحثی که در این مرحله صورت گرفت، بر‌پایه تجارب حاصله در عملیات خیبر و بدر و با توجه به احتمال عدم موفقیت در عملیات واحد و از دست رفتن نتایج حاصل از زحمات یک ساله سپاه، همراه با امکانات و زمان، چنین پیش‌بینی شد که حداقل دو عملیات همزمان طرح‌ریزی شود تا در صورت ناکامی در یک عملیات و یا بسته شدن راه‌کارها، امکانات و نیرو در منطقه دیگر به کار‌گرفته شود. به همین دلیل در سال ۶۵ چند عملیات طرح‌ریزی شد که عملیات کربلای ۱۰ و فتح ۵ از جمله آنها بود؛ به عبارت دیگر، عوامل مؤثر در گشایش جبهه جدید در منطقه غرب کشور که منجر به اجرای چندین عملیات شد و اولین آن کربلای ۱۰ و فتح ۵ نام گرفت، عبارت بود از:
۱ – ضرورت تداوم جنگ و ممانعت از ایجاد رکود در آن.
۲ – حفظ ابتکار عمل در برابر دشمن.
۳ – گشودن جبهه جدید برای دشمن در منطقه غرب کشور و تجزیه قوای آن.
۴ – کاهش حساسیت دشمن نسبت به منطقه جنوب.
۵ – گرفتن فرصت لازم از دشمن برای یافتن راه‌کارهای جدید در جبهه‌های جنوب.
علاوه بر آنکه اجرای عملیات در منطقه غرب کشور، انهدام برخی تأسیسات نظامی و اقتصادی دشمن را در پی داشت و حضور گسترده در این منطقه، نگرانی ناشی از فعالیت‌های ضد‌انقلاب را در منطقه کاهش داده و منجر به تأمین منطقه نیز می‌شد.
خلاصه گزارش عملیات
نام عملیات: کربلای ۱۰
جبهه: شمال غرب موقعیت: شمال سلیمانیه، ماووت
رمز: یا صاحب الزمان (عج) ادرکنی
تاریخ: ۱/۲۵ تا ۱۳۶۶/۲/۵
نوع تک: گسترده
فرماندهی: سپاه سازمان: سپاه
استعداد نیروهای درگیر: ایران: ۵۰ گردان پیاده و ۶ گردان توپخانه و ۴۰۰۰ نیروی اتحادیه میهنی کردستان عراق
عراق: ۴۰ گر دان پیاده، زرهی، مکانیزه و کماندویی
هدف عملیات: پیشروی در شمال سلیمانیه و تهدید این شهر، پیشروی به سوی سلیمانیه از شمال شرق اتصال جبهه خودی به منطقه تحت نفوذ اتحادیه میهنی (یاغسمر)
وسعت منطقه آزاد شده: ۲۵۰ کیلومترمربع
تلفات انسانی عراق: ۲۷۱۰ نفر
توضیحات: مسدود شدن جبهه جنوب باعث گردید تا سپاه یک بار دیگر در جبهه شمال غرب وارد عمل شود. با وجود اینکه در این عملیات ۲۵۰ کیلومتر مربع از خاک عراق تصرف شد، اهداف مورد نظر عملیات حاصل نگردید.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
