حال و روز ناخوش ترانه سرایی از زبان محمدعلی بهمنی

گروه ادبیات: گفت و گو با استاد محمدعلی بهمنی درباره ترانه و همه آنچه در چند دهه اخیر بر ترانه و ترانه سرایان رفته است.

به گزارش بولتن نیوز، ترانه به عنوان یکی از گونه های فراگیر ادبیات آهنگین در دهه های اخیر، بیم و امیدهای زیادی را از سر گذرانده و تاریک و روشن های بسیاری پیش رو دارد؛ به گونه ای که باید هم راه های تازه ای در سنگلاخ بجوید و هم خود را از گزند آسیب های قدیم و جدید در امان بدارد. یکی از مهم ترین این آسیب ها برخورد سرسری و سهل انگارانه عوامل تولید با این گونه ادبی- موسیقایی است؛ آسیبی که چندان هم تازه نیست ولی در روزگار ما با توجه به سهولت تولید قطعات موسیقایی به مدد ابزار دیجیتال، روز به روز گسترده تر و عمیق تر می شود.

 

وقتی نگاهی به پیشینه تصنیف و ترانه می اندازیم، می بینیم که هر جا با کلام قابل دفاعی در یک قطعه مواجهیم، پای کسی در میان است که ادبیات را می شناسد؛ در سایر موارد هم می بینیم که کسی به صرف این که به زبان فارسی تکلم می کرده و در ذهنش بهره ای- چه بسا حداقلی- از ریتم درونی بوده، به خود اجازه داده کلمات را با آهنگ همراه کند.

 

قابل کتمان نیست که علاوه بر چند چهره برجسته تصنیف و ترانه که همگی با ادبیات فارسی آشنایی داشته اند، شاعران هم به غنای ادبیات آهنگین کمک های زیادی کرده اند و بعضی از آن ها تا جایی در این عرصه پیش رفته اند که نمی شود در کنار عنوان شاعری شان، ذکری از ترانه سرایی نکرد. یکی از این شاعران، محمدعلی بهمنی است که چند صد قطعه موسیقایی براساس آثارش (ترانه و شعر کلاسیک) ساخته شده است. با او به گفت و گو نشستیم و از ترانه شنیدیم.

حدود سال های 39- 38 بود که آقای فریدون مشیری، به عنوان عضور، به شورای شعر و موسیقی رادیو دعوت شد و به هم پیشنهاد داد به عنوان ترانه سرا بامرکز موسیقی همکاری کنم. من به قدری به شعر مشغول و دلبسته بودم که چندان به ترانه فکر نمی کردم.

این نگاه بر می گردد به همان پیشینه «تو شاعر نیست، تصنیف سازی!» این موضوع بهانه ای شده بود برای عده ای که وقتی کسی ترانه می گفت، می گفتند تو هم ترانه سرایی، شاعر نیستی؛ در حالی که به نظر من چون ترانه سرا باید رعایت های جداگانه ای انجام بدهد، کارش سخت تر است. در شعر، شاعر خودش است و مخاطبی که کار راو را دوست دارد؛ اندیشه باید و نباید دیگری ندارد اما ما در ترانه مخاطبان ناگزیری داریم که مجبوریم رعایتشان را بکنیم؛ این است که در ترانه باید پیش اندیشی کنم. ما در شعر ممکن است هیچ گونه پیش اندیشی ای نداشته باشیم ولی در ترانه باید به آهنگسازی اثر و این که چه صدایی قرار است آن را بخواند توجه داشته باشیم.

داشتم می گفتم که آقای مشیری عضو شورا شده بود و چند باری به من پیشنهاد داده بود که با رادیو همکاری کنم. حدود سال 42 بود که من بالاخره به آقای مشیری گفتم می خواهم ترانه هم بنویسم.

بله، آقای دکتر نیّرسینا، رییس و آقای مشیری یکی از اعضای شورا بودند. حالا توضیح می دهم و فکر می کنم خیلی هم باارزش است که این چیزها گفته شود. در سال 42 که ما رفتیم، هنوز همان شورایی که از اول تشکیل شده بود، با ریاست دائمی آقای دکتر نیّرسینا فعالیت می کرد.

بله، یادم هست؛ شاید بیشترشان را خود شما بدانید؛ مثلا آقای معینی کرمانشاهی بود. آقای عماد خراسانی بود. آقای کریم فکور بود. آقای بیژن ترقی بود.

آقای بدیع زاده در شورای موسیقی بود که دکتر نیّرسینا بر آن شورا هم نظارت داشت اما آقای رهی هیچ وقت در شوراها نبود. بین سال های 40 تا 42 اتفاق مهمی افتاد. شورای دیگری در کنار شورای اول تشکیل شد که شامل آقای مشیری بود، آقای نادر نادرپور بود، خانم بهبهانی بود که علاوه بر حضور در شورای اول، عضو این شورا هم بود.

نه، عناوین خاصی نداشتند؛ هر دو هم در میدان ارک بودند. شورای دوم را هم بیشتر آقای نادرپور اداره می کرد. یکی از دلایل این که آقای مشیری به من گفت بیا ترانه بگو این بود که به دلیل غُد بودن نمی توانستم با بعضی چاپخانه ها بسازم؛ طوری هم بود که وقتی یک چاپخانه ما را اخراج می کرد، بقیه چاپخانه ها که می فهمیدند، به حرمت آن چاپخانه دیگر به ما کار نمی دادند. خلاصه من تصمیم گرفتم ترانه بنویسم.

 

یک نشری بود به نام پدیده. خدایش بیامرزد، آقای رمضانی، یک سری جزوه های مصور چهارگوش کوچک خارجی داشت که مربوط به کودکان بود. این ها را می خرید و به من و بقیه بچه های جوان شعر می سپرد. می گفت شما به ترجمه متن کاری نداشته باشید؛ خودش هم ترجمه نمی کرد؛ می گفت برمبنای این تصاویر کتاب، شما شعرهای کودکان بنویسید که پیوندی داشته باشد و ما بتوانیم شعر شما را کنار این تصاویر بگذاریم.

فکر می کنم منزوی هم یک تعدادی از این ها را گفت، عمران صلاحی گفت، خود من گفتم، خانم سپیده کاشانی خدابیامرز یک تعدادی گفت، علیرضا طبایی یک تعدادی گفت؛ هر کدام از ما پانزده، بیست تایی از این ها گفته بودیم. اتفاقا چون محاوره هم می گفتیم، من به ترانه نزدیک شدم. پیشنهاد مشیری هم بر مبنای همان کتاب ها بود. من این کتاب ها را می بردم به مشیری نشان می دادم و نظرش را می خواستم. می گفت خیلی خوب شده، یک جاهایی را هم کمک می کرد؛ به خاطر همین می دانست که من در فضای ترانه می توانم کار کنم و گفت بیا به شکل جدی ترانه بگو.

پیش از من، از نسل دوم ترانه سرایان رادیو آقای محمدعلی شیرازی و آقای تورج نگهبان بودند. آقای نگهبان رییس سازمان صنایع دستی کشور هم بود. این ها ترانه های خوبی داشتند. بالاخره یک روز قرار شد من و آقای مشیری برویم پیش آقای نیّرسینا. من فکر می کردم حالا چون آقای مشیری معرفی کرده، تمام است. نیّرسینا برگشت گفت: «آقای مشیری! این هم با خونه شون قهر کرده؟» آقای مشیری هم طفلک اصلا نمی خواست من این را بشنوم.

نه، خودش که نمی دانست، هرچه هم مشیری می گفت، دکتر می گفت این چیزها را همه درباره هم می گویند؛ تو هم که مهربانی و هی می گویی. ایشان باید برود روی یکی از ترانه ها، شعری کار کند و بیاورد و بگوید من این ترانه را گفته ام تا ما بفهمیم کارش چطور است. هر چه آقای مشیری می گفت من خاطرجمعم، شما خیالتان راحت باشد، او می گفت نه، من باید امتحان کنم.

من برگشتم گفتم آقای مشیری نمی شود آهنگ یک ترانه را به من بسپارند که به عنوان آزمون انجام بدهم؟ به دکتر نیّرسینا برخورد. گفت من دارم آزادت می گذارم که روی هر آهننگی که دوست داری کار کنی. این باید توی پرونده ات باشد. گفتم نه، فقط میخواهم خودم را محک بزنم که می توانم این کار را بکنم یا نه. این را که گفتم، کمی آرام شد و گفت که خب برو خانه روی آهنگ ترانه «اشک من هویدا شد» که آن روزها خیلی گل کرده بود یک شعر بگو.

آقای مشیری و بقیه رفتند توی اتاق جلسه. من همان جا نشستم و گفتم «مانده بر لبان من/ داغ بوسه های تو/ رفتی و به جا مانده/ آتشی به جای تو». موقعی که آّبدارچی می خواست چای ببرد، من این کاغذ را دادم و گفتم بده به آقای مشیری. یکهو دیدم دکتر نیّرسینا آمد بیرون و گفت: «تو اینجا نشستی برای چی؟» گفتم: «خب نشستم شعر را بنویسم و بدهم به آقای مشیر.» گفت: «همان را دیدم! این را از قبل گفته بودی!» گفتم: «نه، اصلا من برای همین که خودم را امتحان کنم، گفتم شما یک آهنگ کار نشده به من بدهید.» گفت: «خیلی خب! اسمت چیه؟ (و نوشت) ولی این نمی شه ها! یکی دیگه هم باید کار کنی و بیاری این جا» که من آن یکی را دیگر کار نکردم. دو روز بعد، رفتم پیش آقای مشیری و گفت کار تمام است. 

بالاخره کارهایی داشت که بیشترش هم با خواننده ای به نام یاسمین بود.

اولین ترانه ای که من ساختم روی آهنگی از آقای انوشیروان روحانی بود.

آقای روحانی جوان بود ولی تازه کار، نه. حتی عضو شورای تلفیق شعر و موسیقی هم بود. همان روزی که ما جدل می کردیم، آقای روحانی برای حضور در شورا آمده بود. به دکتر نیّرسینا گفت: «آقای دکتر، حالا موقعی که ما برگشتیم، یه کار میدم به ایشون که شعر بذارن» اما چون دکتر نیّرسینا گفت برو و این جا ننشین، من رفتم و دیگر آقای روحانی را ندیدم تا چند هفته بعد که ایشان را دیدم، آهنگی داد و ساختم که اتفاقا خیلی هم برای ایشان دوست داشتنی شده بود؛  خیلی تحسینم کرد. و ما دیگر سرودن ترانه را شروع کردیم.

 

بله، ترانه اصلا این طوری بود. نیّرسینا هرگز اجازه نمی داد کسی روی شعر نوشته شده ملودی بگذارد.

من فکر می کنم این روش برای موسیقی ایرانی اصلا ضرورت دارد چون موقعی که موسیقی ایرانی را می سازند در آن ظرافت هایی به لحاظ فراز و نشیب هست که اگر ترانه سرا بتواند از پس آن بربیاید، خیلی دوست داشتنی است. این کلام وقتی خواننده آن را می خواند هم شیرین تر است. الان مثلا با این وزن های یکنواخت، آهنگساز بیچاره باید چکار کند؟ مگر این که آدم قدری باشد. همان ها هم مگر چند بار می توانند روی چنین کلامی کار کنند؟ من هنوز هم معتقدم برای موسیقی ایرانی باید روی ملودی ای که هست کلام گذاشته شود. البته ممکن است خیلی ها ظرافت های موسیقی را درک نکنند و نتوانند از پس کار بربیایند.

سال 42 که شورای دوم راه افتاد، ما تعدادی بودیم که با این شورا کار می کردیم. من بودم، خانم شهین حنانه بود، خانمی به نام آذر صداقت پور یا صداقت طلب بود، حسین [منزوی] بود، عمران صلاحی بود...

سرفراز از شاعرانی بود که زیر بار ترانه نمی رفت. من بالاخره یک بار مجبورش کردم که «چند تا ترانه بگوم»، دو سه تا گفت. 

می دانم که بهروز آن موقع 16- 15 ترانه داشت. حالا نمی دانم بعدها هم کارکرده یا نه.

و ظاهرا یکی از کارهای جلال سرفراز هم به دلیل پرهیزهای او، توسط بهروز رضوی تحویل داده می شود و به اشتباه جاهایی هم به اسم ایشان ثبت شده؛ «اونی که می خواستی، تو غبارا گم شد...»

ترانه خیلی قشنگی است. این صحبت هایی که الان می کنم مربوط به سال 44 است. من از سال 42 مشغول شدم و کارهای زیادی ساختم. سال 42 به تشخیص آقایان نادرپور و مشیری و رویایی، قرار شد برای جوانانی که دوست داشتند ترانه بگویند و روی آن موسیقی گذاشته شود، شورایی شکل بگیرد. می گفتند خب آقای نیّرسینا اجازه نمی دهد که روی شعر، ملودی گذاشته شود ولی به هرحال عده ای دارند به این روش کار می کنند. البته دکتر نیّرسینا هم دیگر مثل قبل در شورا حاضر نمی شد و بعد هم که انتقالی گرفت و رفت.

خلاصه این ها شورای سوم را راه انداختند. یعنی در عرض دو سال، دو شورای جدید اضافه شد. در صورتی که الان شورای شعر و ترانه ما هنوز دارد با همان انرژی کار می کند. تازه کسانی مثل مرحوم استاد مشفق و... هم دیگر در شورا نیستند. چند بار هم تاکید کردیم ما به نیروهای جوان احتیاج داریم که آقایان فیض و بیابانکی و کاکایی و اهورا آمدند ولی خب تعدادی از همین ها هم به مرور رفتند. می خواهم بگویم فکر چقدر مترقی بود. آقایی رییس رادیو بود به نام جهانبانویی فکر می کنم. خیلی زود پذیرفت که شورای سوم همراه بیفتد.

ریاست شورا را دادند به آقای شهیار قنبری. ما هم در آن شورا بودیم ولی بیشتر جنتی عطایی و اردلان سرفراز نقش داشتند. به همین ترتیب شوراهای موسیقی هم فرق کرده بود و چهره های تازه ای آمده بودند و نهایتا این باور شکل گرفت که روی کلام هم موسیقی گذاشته شود.

بله، خصوصا از موقعی که دیگر می شد ترانه بگوییم و روی کلام ملودی گذاشته شود بیشتر، کمپانی ها این ها را قبول داشتند.

همه کارها باید مجوز می گرفت و کارهایی که ابتدا کلامشان نوشته می شد باید از شورای سوم مجوز می گرفتند. یکی از دلایل این که بعضی اعضای شورا در بازار بیشتر کار داشتند نیز همین بود که کارهای خودشان را تصویب می کردند. بعدا گروه بندی هم کردهب ودند که هر کسی با چه گروهی کار کند و خب آهنگسازهای خوب هم در گروه های خود اعضا بودند. مثلا بابک بیات دوست نزدیک من بود، با هم زندگی می کردیم ولی نه به خاطر این که خود او ترجیح بدهد بلکه بنا به قرارداد، فقط باید با افراد خاصی کار می کرد. اما به هر حال با تشکیل این شورا، تحول بزرگی وجود آمد که خیلی متفاوت بود منتها موسیقی ایرانی هم کارش را در حد عالی خودش انجام می داد. ترانه های خوبی که ما به یاد داریم نتیجه فعالیت همه این شوراهاست.

حسین صمدی از قبل هم فعالیت داشت ولی خب با من و منزوی خیلی کار مشترک دارد. یک کار زیبا هم روی شعر بسیج خلخالی ساخت؛ نامه رسان نامه من دیر شد» که کار شگفتی بود و این کار به شدت سر و صدا کرد.

 

نه، دیگر ارتباط ترانه سرا و آهنگساز، مستقیم بود؛ یا ترانه سرا کلامش را به آهنگساز می داد، یا آهنگساز ملودی اش را به ترانه سرا می سپرد.

اصلا آن موقع رسم این بود که آهنگساز و خواننده و ترانه سرا حتی چند روزی برای یک کار با هم زندگی می کردند، چون خواننده باید همان موقع ساختن یا سرودن آهنگ یا کلام، آن را می خواند تا ببینند جای صدای او هست یا نه، به لحاظ بیانی می تواند کلام و آهنگ را اجرا کند.

آن موقع رادیو بابت هر اثری که پخش می کرد به ترانه سرا، آهنگساز و خواننده مبلغی پرداخت می کرد؛ حتی اگر آن اثر توسط یک کمپانی تهیه و حقوق مولفان هم پرداخته شده بود. چیزی که رادیو پرداخت می کرد فقط حق پخش بود؛ شما می توانستی کارت را ببری بدهی به یک کمپانی و دستمزدی هم از آن جا بگیری. حتی پولی که خواننده ها به خاطر اجراهای عمومی شان می گرفتند، بین عوامل اثر تقسیم می شد.

بله، خوانندگان خیلی صادقانه رفتار می کردند و مبلغی که پرداخت می کردند، به نسبت چندین برابر مبلغی می شد که الان بابت واگذاری اثر پرداخت می شود؛ در حالی که رویه امروز اصلا قانونی نیست.

من با لشکری ها زیاد کار کردم، بیشتر از همه با حسین صمدی کارکردم، با هر کدام بین پانزده تا سی کار. با بقیه آهنگسازها هم در حدی یک، دو کار مشترک داردم.

من صد و هشتاد و خرده ای کار دارم که قبل از انقلاب منتشر شده است.

بله، من حتی خرج خانواده و مادر را هم می دادم. حتی با همین پول ازدواج کردم.

انقلاب که شد، من و صادق نوجوکی و فرامرز اصلانی تصمیم گرفتیم کاری بسازیم که با سایر کارها قدری متفاوت باشد؛ بنابراین فکر کردیم قطعه ای با موضوع «کار» بسازیم.

بله، مدتی بعد از انتشار این ترانه برای هر سه ما نامه ای آمد که فلان روز، فلان ساعت، بیایید همان طبقه دوم میدان ارک، اتاق شماره فلان. من گفتم خب با شما که کاری ندارند؛ قاعدتا اگر مشکلی باشد مربوط به شعر است. نهایتا هم قرار شد فقط من بروم. رفتم و رسیدم و نشستم و رفتند به آن آقایی که مسئول بود گفتند فلانی آمده. گفت سه نفرشان که آمدند بگویید بیایند. من که می دانستم آن دو نفر نمی آیند حدود نیم ساعت، چهل دقیقه که گذشت، رفتم به رییس دفتر گفتم من کار دارم و باید بروم. او هم رفت و به آن آقا گفت. آن آقا گفت بپرسید چکاره بوده است در این قطعه. رییس دفترش گفت می گوید شاعر قطعه است. مسئول گفت: «بگو بیاد تو! من همین رو کار دارم.»

از من توضیح خواست و من گفتم قصد خاصی نداشتیم؛ فقط خواستیم با توجه به نیاز کشور به سازندگی، کاری بکنیم. آدم خیلی خوبی بود و پذیرفت که وابستگی خاصی پشت این کار نبوده؛ خصوصا که این کار را با پول خودمان ضبط کرده بودیم. اما گفت که نمی تواند اجازه پخش از رادیو بدهد. من هم در همان روزها با توجه به این که چاپخانه ای در بندرعباس تاسیس کرده بودیم، قدری از رادیو فاصله گرفتم و راهی جنوب شدم.

بله، در همان روزهایی که بندرعباس بودیم، یک روز دیدم که کلیپی روی این سرود گذاشته اند و تراکتوری دارد زمین را شخم می زند و اسم سرود هم شده «جهاد سازندگی». از آن به بعد هم بیشتر به مناسبت روز جهاد سازندگی پخش شد.

البته دوستان رادیو پیگیر بودند که من از بندرعباس برگردم ولی در آن سال ها دیگر کار نکردم. د آن سال ها بابک بایت هم بنا به مسئولیت سرپرستی فضای سبز جزایر به بندرعباس آمده بود و حتی مدتی در خانه ما زندگی کرد. تا این که یکی از دوستان بابک بیات از او خواست برای انجام کارهای موسیقایی به تهران برگردد. من هم مدتی بعد از برگشتن بیات به تهران آمدم. تا این که کم کم شرکت ها شروع به کار کردند و دوباره همکاری کردیم. 

کارهای من با ناصر عبداللهی جدی تر شد به تولید آلبوم رسید. در آن سال ها ترانه هایی تولید می شد که در حد تارنه های خوب پیش از انقلاب بود و آلبوم های خوبی هم منتشر می شد. از موقعی که مجوز کنسرت ها داده شد، همه چیز به هم ریخت. یعنی این تصور پیش آمد که برای کنسرت، قطعا باید شادتر باشد و این کارها که رونق گرفت، خورد توی سر کارهای خوب. کسانی پیدا شدند که ترانه های مجانی کم ارزش واگذار می کردند یا مثلا اگر دستمزد یک ترانه خوب پانصد هزار تومان بود با سی، چهل هزار تومان راضی می شدند.

من معتقدم مثل شعر خوب امروز که وجود دارد ولی عمدتا شنیده نمی شود، ترانه های خوب امروز هم وجود دارد ولی عمدتا شنیده نمی شود، این ها ترانه هایی هستند که به دلیل پیوند درونی ترانگی و شاعرانگی ارزشمندند منتها به دلیل این که الان کنسرت ها هدف اصلی هستند، بیشتر کارهای ارزشمند خوانده نمی شوند. جدیدا با توجه به اختیاراتی که از طرف مدیریت دفتر موسیقی به ما داده شده، داریم این گونه کارها را تصویب و تشویق می کنیم.

ارائه مجوز به تک قطعه ها هم پیشنهاد خود من بوده است؛ برای این که این بچه های خواننده مجبور بودند هزینه بسیاری صرف کنند و یک آلبوم تولید کنند تا بتوانند اثر مجاز داشته باشند. حتی دیگر محدودیت سه قطعه در سال هم به لطف آقای فرزاد طالبی برداشته شد. با این شکل جدید، هم خواننده و عواملش می توانند خودشان را محک بزنند و هم شرکت ها می توانند استعدادها را شناسایی کنند.

یکی از این پیشنهادها تاسیس بانک ترانه است. من به دوستان ارشاد گفته ام که هر شرکتی باید برای خودش بانک ترانه داشته باشد و از تمام گوشه و کنار ایران شعر بگیرد و انتخاب کند. اساس وقتی مجوز فعالیت این شرکت ها در دست ارشاد است، چرا نظارت و انتظار کافی از آن ها نداشته باشد؟ ارشاد می تواند بگوید شرکت ها به تناسب تولید آثار ارزشمند، می تواند مجوز برگزاری کنسرت بگیرند.

یکی از کارهایی که انجام داده ایم این است که قبلا اگر کاری رد می شد، دیگر امکان گرفتن مجوز نداشت ولی الان متقاضی می تواند با کارشناسان دیدار داشته باشد و مشکلات کار را با مشورت و تفاهم برطرف کند. الان خود من روزهای شنبه از ساعت دوازده تا چهار در محل شورا برای این کار حضور دارم. گفته ام که هیچ کس را هم رد نکنید مگر کاری که هیچ ارزشی نداشته باشد؛ سایر موارد با قید اصلاحیه و با حضور خود متقاضی، بررسی تصویب می شود. این اصلاح را خود متقاضی هم می تواند انجام دهد. همان هایی که پشت سر ما فحش می دادند، الان موقعی که می آیند، تشکر می کنند. خیلی از کسانی که کارهای ضعیف انجام می دادند هم دارند به کارهای خوب می پردازند منتها این کارها به زمان نیاز دارد.

پیشنهاد دیگری که من به دفتر موسیقی داده ام این است که با راه اندازی بانک ترانه و انتخاب آثار برتر، در هر سال یک تا چند آلبوم، تولید و منتشر کنند. وقتی چنین کاری انجام شد، به شرکت هایی که از این دست کارها انجام می دهند هم تسهیلاتی داده شود. الان با احتمال زیادی به این هدف نزدیکیم که اتفاق بیفتد. حتی اگر خود شرکت ها بانک ترانه داشته باشند، می توانند به جای این ترانه های زشت، از آثار بهتری استفاده کنند.

باید طوری باشد که ارشاد بر فعالیت شرکت ها نظات تخصصی داشته باشد. شرکت هایی که کارهای نازل تولید می کنند زیاد نیستند ولی با این روند، روز به روز زیادتر می شوند. ارشاد باید تصویب را به تولید کار خوب مشروط کند و به همان نسبت به شرکت ها امکان فعالیت های بیشتر بدهد.

اصلا نباید وضعیتی باشد که شاعر مجبور به انجام کاری شود که شرکت یا فلان شخص می خواهد. نکته دیگر این که چرا از ظرفیت ترانه سرایان پیشکسوت مثل استاد محمدعلی شیرازی یا خانم بهجت مخبر که آن همه ترانه های خوب دارند استفاده نشود؟

 

یکی از دلایل اصلی استفاده از آثار بزرگان این است که عوامل بابت استفاده از شعر آن ها هزینه ای نمی پردازند. وقتی هم به آن ها می گوییم که هدف شما از انتخاب این آثار چیست؟ می گویند ما می خواهیم از این بزرگان حمایت کنیم. به نظر من باید ساز و کاری در نظر گرفته شود که هر کس تمایل به استفاده از این آثار دارد هم هزینه متناسبی به بنیادهایی با نام همین بزرگان پرداخت کند. مثلا بنیاد حافظ، بنیاد خیام و... این هزینه هم می تواند صرف فعالیت های فرهنگی مربوط به همان بزرگان شود. 

شرایط باید به ترتیبی مدیریت شود که یک خواننده یا تهیه کننده نتواند به خاطر صرفه جویی در هزینه ها کارهای بی ارزش سی، چهل هزار تومانی انتخاب کند. اصلا قانونی بگذارند که تهیه کننده را موظف کند بابت هر ترانه، مثلا پانصد هزار تومان به حساب ارشاد واریز کند و ارشاد این مبلغ را به ترانه سرا بدهد. اگر چنین وضعیتی به شکل درست ایجاد شود و تهیه کننده مجبور باشد در حد معقول برای کلام اثر هزینه کند، دیگر سراغ کارهای کم ارزش نمی رود.

این رویه غلط قبلا در صدا و سیما بود که بابت برری و صدور مجوز پخش هر اثر مبلغی گرفته می شد. این رویه را هم خود من برانداختم. انصاف نیست که هنرمند برود هزینه بدهد و اثر تولید کند و ما پخش کنیم و پول هم بگیریم. خود صدا و سیما اگر بخواهد این آثار را تولید کند، چقدر باید هزینه بدهد؟ خدا را شکر نهایتا مدیران مجاب شدند که این رویه غلط بوده و آن را حذف کردند. خدا را شکر این موارد را پیگیری کرده ام و نتایج خوبی هم حاصل شده است.

منبع: کرگدن