شاهکارهای ایرانی در قاب ماندگار تصویر

به گزارش بولتن نیوز، می گوید تحصیلاتش با کارش کاملاً متفاوت است. دکترای اقتصاد سیاسی دارد. اما تمام هم و غمش در 25 سال اخیر شناساندن فرهنگ و هنر ایران به دنیا بوده است. آن هم با معرفی آثار هنرمندانی که برای ارائه آثارشان به امریکا رفته‌اند. از استاد فرشچیان گرفته تا همایون خرم و علی تجویدی و فخری خوروش و سایر هنرمندان. حالا افتخار امیر صبوری به خاطر صبری است که در این 25 سال داشته و ماحصل آن گوهری است به نام «گنجینه شاهکارهای فرهنگ وهنر ایران» که در دنیا انتشار یافته است. این گنجینه شامل 70 جلد کتاب به دو زبان فارسی و انگلیسی و حاوی 70 فیلم از 70 هنرمند ایرانی و مجموعه‌ای ارزشمند در جهت معرفی فرهنگ و هنر ایران به دنیاست. گفت‌و‌گو با امیر صبوری را در ادامه می‌خوانید.

مجموعه‌ای است به نام «گنجینه شاهکارهای فرهنگ و هنر ایران». این گنجینه به صورت فیلم مستند و کتاب منتشر می‌شود. این طرح تهیه فیلم مستند از یگانگان و بزرگان فرهنگ وهنر ایران است که نزدیک به 70 نفر فیلمبرداری شدند. مثلاً از آهنگسازان علی تجویدی، همایون خرم، محمد حیدری، فرهنگ شریف و... در این مجموعه هستند.

حدود 25 سال پیش این کار را آغاز کردم. رئیس انجمن همیاری ایرانیان مقیم نیویورک هستم. روزی از انجمن «آکادمی موزیک بروکلین» با من تماس گرفتند و درخواست کردند به آنجا بروم. گفتند همکاری مشترکی با رادیو فرانسه داریم که عده‌ای از هنرمندان ایرانی در آنجا هستند. فهرست اسامی هنرمندان را به من نشان دادند و پرسیدند آیا دربین‌شان هنرمند نامداری وجود دارد تا از او دعوت کنند. اسامی جلیل شهناز، فرامرز پایور، اصغر بهاری، محمد موسوی، محمد اسماعیلی و شهرام ناظری را در آن نامه دیدم و گفتم که آنها از بزرگان موسیقی ایران هستند؛ آنها هم از موسیقیدانان ما دعوت به عمل آوردند. از من هم خواستند که سرپرستی آنها را بر عهده بگیرم. بعد از آن در دو شب کنسرت برگزار کردند و در شب آخر هم بزرگداشتی برای آنها گرفتیم و لوحی از آقای فرشچیان را به سرپرست گروه دادم. این جرقه‌ای در ذهن من زد تا از بزرگان ادب و هنر ایران که به امریکا سفر می‌کردند قدردانی کنم و برایشان بزرگداشت بگیرم. مثلاً آقای شجریان یا آقای گلپایگانی. این کار را از سال 1370 آغاز کردم. زندگینامه و آثار این هنرمندان را به صورت کتاب و فیلم درآوردم و در سراسر دنیا منتشر کردم.

ما شرح حال زندگی و آثار هنرمندان را می‌نوشتیم و با عکس و فیلم به تمام مجلات و روزنامه‌های فارسی زبان دنیا می‌فرستادیم. به امریکا، اروپا یا استرالیا و... حدود 14 سال پیش به این فکر رسیدم چرا ما اینها را جاودانه نکنیم؟ در مدت این سال‌ها رابطه‌ای عاشقانه و معنوی بین ما و هنرمندان به وجود آمد. بنابر این ما در سه بخش شروع به فیلمبرداری کردیم. یکی ادبیات آهنگین بود. شامل آهنگسازی، ترانه سرایی، صدا و ساز سولون. در حوزه تئاتر و سینما هم از هنرمندانی قدردانی کردیم و فیلم هم تهیه کردیم. مثل خانم فخری خوروش، آقای جمشید مشایخی، نصرت کریمی و...

سومین گروهی که در موردشان فیلم ساختیم، آنهایی بودند که معتقدند ایران در پیشبرد تمدن دنیا سهم عمده‌ای دارد. مثل پوران فرخزاد، اسلامی ندوشن، باستانی پاریزی، احسان یارشاطر، ادیب برومند و...

بله همه در قید حیاتند.

کار ما که با آقای فرشچیان شروع شد کاری جهانی است؛ سعی کردم فرهنگ و هنر ایرانی را با به تصویر کشیدن زندگی هنرمندان از کودکی تا امروز به تمام دنیا معرفی کنم.

برای هر هنرمند 6 الی 7 فیلم یک ساعته اختصاص داده‌ایم. یک ساعت ونیم از آن صحبت‌های هنرمند است. یک ساعت و نیم هم آثارشان معرفی می‌شود. مثلاً 25 اثر از همایون خرم در آن معرفی می‌شود و بعد از آن هم اظهار نظر دیگران در مورد هنرمند در پی می‌آید. این سه مجموعه در هم تلفیق می‌شود و به صورت فیلم منتشر می‌شود.

برای هر هنرمند دو جلد کتاب منتشر کرده ایم؛ یکی به زبان فارسی و دیگری به زبان انگلیسی. کتاب‌ها از روی همین فیلم‌ها نوشته شده‌اند.

نه فقط توانستیم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای کتاب زندگینامه و آثار استاد فرشچیان مجوز چاپ بگیریم.

توسط نشر گویا منتشر می‌شود که قرار است در دی یا اسفندماه که کتاب ششم استاد فرشچیان هم به اتمام می‌رسد، این کتاب همزمان با کتاب استاد در تالار وحدت رونمایی شود.

در حقیقت 70 هنرمند و 70 جلد کتاب. والبته کار ما ادامه دارد.

بله. من همه سعی‌ام را کردم. تمام اینها از طریق یونسکو به تمام کشورهای جهان خواهد رفت. آقای ظریف یک جلد از کتاب آقای فرشچیان را به یکی از رؤسای جمهوری هدیه دادند و به ایشان گفتند مملکتی که چنین هنری دارد، لایق اکرام و احترام است نه تحریم.

بله؛ ممکن است. مثلاً کتاب پروفسور صادقی به زبان فرانسه هم برگردانده شده است. باید بعدها شرایطی مهیا شود تا به زبان‌های دیگر هم ترجمه شود.

نه همه جهان حتی آفریقا.

این کار هزینه بسیاری داشته و تاکنون همه هزینه‌ها با خودم بوده است.

هیچ وقت به آن فکر نکردم و حدودش را هم یادم رفته است.

بله قطعاً. شما نقاشی‌های استاد فرشچیان را در فیلمی که ساخته‌ایم اگر ببینید، جزئیات اثر را هم بخوبی می‌توانید درک کنید اما در کتاب به لحاظ حجم کم نقاشی این امکان وجود ندارد.

اگر کسی بخواهد راجع به موسیقی یا هنر نقاشی ایران تحقیق کند از این منابع می‌تواند بخوبی استفاده کند چرا که کتاب ترجمه انگلیسی و فیلم هم زیرنویس انگلیسی دارد.

نه جای خاصی نبود. در حقیقت هنرمندانی که برای ارائه آثارشان به امریکا می‌آمدند مثلاً کنسرت برگزار می‌کردند یا آثارشان را در گالری به نمایش می‌گذاشتند، ما از این فرصت استفاده می‌کردیم و در همان مراسم از آنها قدردانی می‌کردیم.

بسیار زیاد. بیش از سی، چهل بار در دانشگاه‌های مختلف دنیا فیلم‌های یک ساعته استادان را نشان دادیم و کمتر کسی بود که اشک از چشمانش سرازیر نشود.

بله همه ایرانی بودند. نکته مهم در نمایش این آثار بخصوص آواز ایرانی این است که همه نام خواننده را می‌شناسند. کسی نمی‌دانست که پشت این خواننده چه کسانی هنر آفریده‌اند.صحبتی از تجویدی و همایون خرم و یاحقی، معینی کرمانشاهی و... نبود. ما کاری کردیم که مردم بفهمند آهنگساز فلان آهنگ معروف چه کسی و ترانه سرا کیست.

بله البته تا زمانی که هنرمند زنده باشد این کار را نمی‌کنم. فقط زمانی که چند نفر از هنرمندان فوت کردند، برنامه‌شان را نشان دادم تا مردم با آثارشان بیشتر آشنا شوند و بدانند چه هنرمندی را ازدست داده‌اند. کار ما بیشتر مستقل است.