حفظ گنجینه هنرهای آیینی و نمایشی در جشنواره نقالان علوی / از کمبود نسخه تا یکه‌تازی بانوان نقال
به گزارش بولتن نیوز ، گویی شما با حضور در این مکان و تماشای این صحنه‌ها به سال‌ها قبل که نقالی یکی از عناصر اصلی در زندگی مردم بوده است بازمی‌گردید و می‌توانید به داستان‌هایی گوش دهید که در روزگار معاصر ما دیگر چندان توجهی به آنها نمی‌شود.
نخستین جشنواره نقالی و پرده‌خوانی غدیر کار خود را از 22 شهریورماه به دبیری کوروش زارعی آغاز کرده است و 23 اثر از هنرمندان پیشکسوت و جوان در بخش نهایی این رویداد فرهنگی هنری شرکت دارند.
نقالی و کمبود نسخه
کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری و دبیر جشنواره به عنوان سکان‌دار این رویداد هنری معتقد است: "نسل جوان ما آن‌چنان که باید با سیره زندگی امام اول شیعیان و فرهنگ غدیر آشنایی ندارند و تئاتر این امکان را دارد که به موضوعات و ابعادی از زندگی امام علی(ع) که تاکنون مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته شده، بپردازد. از این رو نخستین جشنواره نقالی و پرده‌خوانی غدیر (نقالان علوی) با هدف معرفی سیره علمی، عملی، جهادی، مدیریتی و امامت امام علی(ع) به زبان هنر نقالی برگزار شده است. در این جشنواره علاوه بر اشاعه فرهنگ غدیر، ما برآنیم تا هنرهای پرده‌خوانی و نقالی را که از گنجینه‌های هنرهای آیینی و نمایشی ما هستند و متاسفانه در سال‌های اخیر به محاق فراموشی افتاده‌اند را احیا کنیم."
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری تاکید دارد: "آثاری که برای شرکت در این جشنواره به دبیرخانه ارسال شد، ما را متوجه یک نکته مهم کرد و آن کمبود نسخه‌ها و طومار برای پرده‌خوانان و نقالان است. از این رو درصددیم تا با برگزاری نشست‌های علمی و دعوت از پیشکسوتان این هنر، طومارهای جدیدی را با موضوع سیره امام علی(ع) تولید کنیم و در اختیار نسل جوان و علاقه‌مند قرار دهیم تا در سال‌های آتی و دوره‌های بعدی این جشنواره، خوراک و شرایط تولید آثار جدید فراهم شود. متاسفانه بسیاری از جشنواره‌های موضوعی با کم‌توجهی به تولید متون نمایشی جدید برای آینده، به بن‌بست موضوعی و محتوایی رسیده‌اند و لذا در جشنواره نقالی و پرده‌خوانی غدیر (نقالان علوی) برای برون رفت از این مشکل با دعوت از اساتید فن، قطعا به تولید متون جدید بهای بیشتری خواهیم داد."
نقالی هنر موزه‌ای نشود
شاید همین نگاه برگزارکنندگان نخستین جشنواره نقالان علوی سبب استقبال گسترده از این رویداد میان هنرمندان و عموم مردم شده است. به گونه‌ای که داود فتحعلی بیگی، هنرمند برجسته و پیشکسوت تئاتر آئینی و سنتی در رابطه با نخستین جشنواره پرده‌خوانی و نقالی غدیر عنوان می‌کند: "شاید در ابتدای برگزاری این جشنواره فکر می‌کردم پرده خوانی دیگر نتواند جمعی را دور خود جمع کند و در زمان حال به دلیل وجود سرگرمی‌ها فراوان از فضای مجازی گرفته تا انواع و اقسام رسانه‌های تصویری و شنیداری احساس می‌شود برخی آیین‌های سنتی دیگر به چشم نمی‌آید، اما با برگزاری این جشنواره در چند روز اخیر شاهد بودیم که خوشبختانه این هنر اصیل و مردمی همچنان جایگاه خودش را در میان مردم دارد و باعث خوشحالی و امیدواری بیشتر به آینده است. البته نباید از بروزرسانی خودمان هم غافل شویم و طبیعتا متن‌ها و قصه‌ها نیز متناسب با روز اصلاح شوند و باید متناسب با دانش و فرهنگ امروز و توجه به مبانی اعتقادی‌مان اصلاحاتی صورت گیرد."
رئیس کانون نمایش‌های آیینی و سنتی معتقد است: "نباید فراموش کنیم برای مردمی‌تر شدن این اقدام باید نقطه‌یابی بیشتری داشته باشیم و در مکان‌های مختلفی نقالان به اجرای برنامه بپردازند. به اعتقاد من هنرمندان، رسانه و مهم‌تر از همه یعنی مدیران باید تلاش کنند که جریان نقالی و پرده‌خوانی ما تبدیل به هنری موزه‌ای نشود و همواره زنده و پویا باشد. هنر پرده‌خوانی و نقالی همچنان در میان مردم علاقه‌مندان بسیاری دارد و افرادی هم که دراین عرصه کار می‌کنند شگردهایی را بلد هستند که می‌توانند تماشاگران را پای بند کنند و آنها را برای نمایش خود نگه دارند."
یکه‌تازی بانوان نقال
شاید یکی از نکات قابل توجه در این جشنواره توجه ویژه به بانوان نقال باشد که اجراهای ویژه‌ای را در مجتمع فرهنگی غدیر، ویژه بانوان به صحنه می‌برند. به گفته امیر حسین شفیعی مدیر اجرایی این جشنواره، یکی از اهداف آنها در برگزاری این جشنواره بیرون آوردن هنر نقالی و پرده‌خوانی از شکل موزه‌ای آن و طراوت بخشیدن به آن است.
شیرین امامی یکی از بانوان نقال حاضر در نخستین جشنواره اظهار می کند: "مخاطبان عام هنوز نمی‌دانند که هنرهای نقالی و پرده‌خوانی به طور دقیق چیست و چه پیشینه‌ای دارد. هرچقدر اطلاعات و دانش مردم ما درباره هنرهای آیینی سرزمین‌مان بیشتر باشد، به ماندگاری و حیات آنها امید بیشتری خواهد بود. البته بخشی از این بی‌اطلاعی مردم در این عرصه، به کم کاری هنرمندان و بخشی نیز به انفعال خود تماشاگران باز می‌گردد. متاسفانه باوجود آن‌که مخاطبان همیشه از آثار بانوان نقال استقبال کرده‌اند اما برخی مدیران و مسئولان، همیاری و مساعدت‌های لازم را در زمینه حضور بیشتر و امکان دیده شدن آثار این بانوان هنرمند فراهم نمی‌کنند. با این‌حال جای بسی خوشحالی است که در نخستین جشنواره سراسری پرده‌خوانی و نقالی "غدیر" (نقالان علوی) اجراهای عمومی و ویژه‌ای را برای بانوان نقال و پرده‌خوان درنظر گرفته شده است."
امامی عنوان می‌کند: "بسیاری از خانم‌هایی که در نقالی فعالیت دارند بر کارشان کاملا تسلط دارند و به خوبی می‌توانند میدان‌داری کنند و مخاطب را با خود همراه سازند. من در پایان بسیاری از اجراهایم با جمعی از جوانان علاقه‌مند روبرو می‌شوم که مدام درباره چگونگی آموزش این هنرها سئوال می‌پرسند. این شور و اشتیاق جوانان، چشم‌انداز روشنی از نقالی بانوان را در آینده نوید می‌دهد."
گفتنی است؛ نخستین جشنواره نقالی و
پرده‌خوانی غدیر (نقالان علوی) تا 29 شهریورماه همزمان با هفته امامت و
ولایت (عید سعید قربان تا عید غدیرخم) در محوطه مجموعه تئاترشهر، مجتمع
فرهنگی غدیر و مسجد آیت‌اله خامنه‌ای (واقع در حوزه هنری) و چند مسجد و
حسینیه دیگر برگزار خواهد شد. 25 هنرمند پیشکسوت و جوان از تهران و 14
شهرستان در این رویداد حضور دارند و جشنواره نیز به صورت غیر رقابتی برگزار
می‌شود اما سه اثر از این رویداد به انتخاب استاد داوود فتحعلی بیگی به
جشنواره تئاتر آیینی- سنتی معرفی خواهند شد. همچنین در مراسم اختتامیه این
جشنواره که در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار خواهد شد از کتاب "جرعه‌ای
از غدیر؛ پنج مجلس‌نامه علوی" به کوشش مهدی دریایی با موضوع غدیر رونمایی
می‌شود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
