فرهنگ در رسانه

گروه فرهنگی: امروزه رسانه‌ای نیست که فعالیت داشته باشد و به مقولات فرهنگی توجهی نکند. چه اینکه فرهنگ و رسانه دو روی یک سکه بوده و اصلاً نمی‌توان دم از کار رسانه  ای زد ولی مقولات فرهنگی را نادیده گرفت. در این شرایط، یکی از مهمترین رسانه‌هایی که از قدیم الایام و به طور مدام، موضوعات فرهنگی را مورد بررسی قرار داده است، روزنامه‌ها بودند. تا جایی که بعید است تا امروز روزنامه منتشر شده باشد که هیچ بهره ای از فرهنگ نبرده باشد.

به گزارش بولتن نیوز، در روزگار ما نیز روزنامه های موجود با گرایشات سیاسی و فکری گوناگون، دست به این کار زده و در قالب‌های مختلف، به مسائل فرهنگی می پردازند. اما نکته  اینجاست که این همه تولیدات فرهنگی منتشر شده در روزنامه‌ها برای دیده شدن پا به این جهان گذاشته اند. به عبارت دیگر، مطلبی که دیده نشود گویی اصلاً تولید نشده است. اما آیا با حجم انبوه سایت‌ها و مجلات و روزنامه‌ها و رسانه‌های مختلف دیگری که وجود دارد، می‌توان به همه آن‌ها پرداخت و مطالب شان را از نظر گذراند؟ جواب معلوم است …

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه حقوق مولفان به دلیل گسترش فضای مجازی رعایت نمی‌شود گفت: متاسفانه در داخل کشور با پدیده کتاب‌سازی مواجه هستیم. به گزارش مهر، علی جنتی دیروز در همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری در فضای مجازی با تاکید بر حمایت از آثار ادبی و هنری در فضای مجازی خاطرنشان کرد: باید از آثار خلق شده در حوزه ادبی، هنری و علمی دفاع کرد و نگذاشت این آثار مورد دستبرد قرار بگیرند. وی افزود: نویسنده ای که یک سال برای خلق اثرش وقت می گذارد و نتیجه پژوهش های خود را منتشر می کند نباید آثارش مورد تجاوز قرار گیرد.جنتی با تاکید بر اینکه متاسفانه در داخل کشور با پدیده کتاب سازی مواجه هستیم اضافه کرد: اگرچه سال گذشته ۸۰ هزار عنوان کتاب در کشور چاپ شده است اما همچنان با پدیده ای به عنوان کتاب سازی که حقوق مولف را نادیده می گیرد مواجه هستیم. جنتی به دیدار خود با فرزند شهید مطهری اشاره کرد و گفت: فرزند شهید مطهری می‌گوید خیلی از نویسندگان مقاله‌های مختلف را از کتاب های شهید مطهری جمع آوری می کنند و در قالب یک کتاب جدید به چاپ می رسانند در حالی که این گونه چاپ و نشر مربوط به بنیاد شهید مطهری است. البته شاید این اقدام با حسن نیت انجام شود اما در هر صورت دستبرد به آثار شهید مطهری تلقی می شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در حوزه آثار هنری نیز شاهد این موضوع هستیم و بسیاری از فیلم های سینمایی که با زحمت و هزینه ساخته می شود از روی پرده سینما به سرقت برده شده و زحمات پدید آورنده را به هدر می دهند. این معضل در حوزه موسیقی نیز نمود دارد. جنتی خاطرنشان کرد: یکی از مباحث اساسی با توجه به رشد فضای مجازی انتشار آثار ادبی و هنری در این فضا است. از آنجایی که دنیا تبدیل به یک دهکده جهانی شده و می توان با یک کلیک با فردی در آن سوی دنیا ارتباط برقرار کرد بسیاری از اطلاعات بدون در نظر گرفتن حقوق مالکیت در این فضا منتشر می‌شود. وی با اشاره به پایگاه های اطلاعاتی که فایل آثار فکری را در فضای مجازی قرار می دهد گفت: این اقدام باید به طوری صورت گیرد که حقوق مولف محفوظ بماند.به گفته وی رعایت نکردن حقوق مولفان و پدید آورندگان آثار هنری، ادبی و فکری در فضای مجازی انگیزه آنها را از بین می برد چرا که زمانی که یک اثر خلق می شود از نگاه مولف مانند یک فرزند است و نباید به راحتی به حریم آن تجاوز شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تدوین وبسایتی در وزارت ارشاد خبر داد و گفت: این سامانه جدید به زودی رونمایی می شود که سامانه نمایشی است که همه فیلم های سینمایی را در ایران شامل می شود و فیلم هایی است که مورد تایید ماست و کاربران می توانند با پرداخت مبلغ ناچیزی آن را دانلود کنند. جنتی ادامه داد: این سامانه در زمینه موسیقی هم فعالیت خواهد کرد و هزاران ساعت قطعه موسیقی در آن قرار داده شده است.وی بر لزوم پیوستن به کنفوانسیون های جهانی مالکیت معنوی مانند برن و پاریس اشاره کرد و گفت: امیدواریم صاحب نظران به این مساله بپردازند چرا که ما ناگزیر هستیم به این کنوانسیون‌های بین المللی بپیوندیم و نباید خود را کنار بکشیم. سال ها به خاطر تحریم ها این اجازه به ما داده نمی‌شد که به تجارت جهانی بپیوندیم اما اکنون راه بازتر شده است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با همکاری وزارت دادگستری لایحه خوبی در حوزه حمایت و صیانت از مالکیت فکری تهیه شده و مدت‌ها در مجلس مانده است که امیدواریم در مجلس جدید این قانون تصویب و ابلاغ شود.جنتی خاطرنشان کرد: باید به حقوق پدید آورندگان آثار در خارج از کشور نیز بپردازیم زیرا خیلی وقت ها شاهد آن هستیم که فیلم های سینمایی و قطعات موسیقی به صورت غیرمجاز از شبکه های ماهواره ای فارسی زبان پخش می شود که لازم است دستگاه قضائی کشور به طور کامل از این موضوع حمایت کند وگرنه به هیچ عنوان نمی‌توانیم از حقوق مولفان آثار هنری، ادبی و فکری در کشور دفاع کنیم.

گروه ادب و هنر ـ الهام عدیمی: «باید کاری کنیم که مردم به روزنامه‌ی ما معتاد شوند». این جمله‌ایست که سردبیر تازه‌وارد روزنامه «بوستون ‌گلوب» در اوایل ورودش به این روزنامه در فیلم اسکارگرفته‌ی «اسپات‌لایت» به اعضای تحریریه‌اش می‌گوید؛ جایی که اطلاعات، قدرت است و می‌توان با یک گزارش، باعث اتفاقات بزرگی شد. اگر چه امروز مردم در هر جا که باشند گوشی همراه خود را به دست گرفته و از تمام اخبار دنیا مطلع می‌شوند و حتی خود به عنوان شهروندخبرنگار فعالیت می‌کنند با این حال گستردگی شبکه‌های اجتماعی روزبه‌روز جذب مخاطب به روزنامه‌ها را به چالش می‌کشد.

امروز، برابر با سوم ماه مه به عنوان روز جهانی مطبوعات شناخته شده است و ما در حالی بیست‌وپنجمین سال نامگذاری این روز را برگزار می‌کنیم که به نظر می‌رسد اغلب روزنامه‌های ایران برای مخاطب جذاب نیستند و رسانه‌های تصویری و شبکه‌های اجتماعی جای آنها را گرفته‌اند. برخی روزنامه‌ها برای جبران این بحران جذابیت به استفاده از روش‌هایی همچون ویژه‌نامه‌های طنز و کاریکاتور، حوادث، ورزش و سایر موضوعات جذاب برای مخاطبان عام روی آورده‌اند. در واقع این روزنامه‌ها به جای این که ضمیمه‌ای منتشر کنند که در کنار روزنامه‌شان خوانده شود، ضمیمه‌هایی منتشر می‌کنند که روزنامه در کنارش خوانده شود. هر چند این کار در جذابیت‌بخشی به روزنامه‌ها برای مخاطبان روشی درست و موثر است، اما کافی به نظر نمی‌رسد و رسانه‌ها از یک سو برای ایفای نقش خود و از سوی دیگر برای جذاب ماندن در نگاه مخاطب به کارهایی بیش از این مسکن‌های موقتی نیاز دارند. جای خالی نوآوری‌ها، روزنامه‌نگاری تحقیقی، واقعیت افزوده، گزارش‌های تولیدی واقعی، جریان‌سازی خبری، ایجاد ارزش افزوده به اخبار و انتخاب زبان مناسب برای ارتباط با مخاطبان از چالش‌های پیش روی رسانه‌ها است.

صمیمیت بدون لوس شدن!

آرش خوشخو، سردبیر روزنامه هفت صبح در این باره اعتقاد دارد که باید خواننده با نویسنده‌های روزنامه احساس صمیمیت کند و برای این کار روزنامه باید شیوه‌هایی در نظر بگیرد که ما، با اختصاص دادن ستون، تکرار نام نویسنده مطلب، دریافت پیام خوانندگان و انعکاس آن به نویسندگان این امر را اجرایی می‌کنیم. از سوی دیگر هر چه رابطه دو طرفه بین نویسنده و خواننده بیشتر باشد، طبیعتا جذابیت روزنامه نیز بیشتر خواهد بود. به هر حال باید به خوانندگان اجازه دهیم اگر نسبت به مطلب یا مساله‌ای عصبانی یا خوشحال هستند، دیده شوند و بتوانند انتقاد کنند. این روش تاکنون در فعالیت‌های مطبوعاتی که انجام داده‌ام، موثر بوده و احساس صمیمیت، کیفیت بهتری و تماس ناب‌تری به وجود آورده است.

او با اشاره به اهمیت تغییر نوع روزنامه‌نگاری به «ابتکار» می‌گوید: در هفت صبح تمام مطالب تالیفی با نام نویسنده منتشر می‌شود و در نگارش هم سعی کرده‌ایم که صمیمیت بدون لوس بودن حفظ شود. در حال حاضر بسیاری از روزنامه‌های خوب، مطالب تولیدی دارند و مزیت روزنامه‌هایی مانند شرق، شهروند یا حتی کیهان به دلیل مطالب تولیدی آنهاست. در این میان صفحه اجتماعی شهروند یا صفحه 2 روزنامه کیهان مطالبی تولید می‌کنند که طرفدارانشان پیگیر و خواننده آنها هستند.

سردبیر روزنامه «هفت صبح» با بیان این‌که روزنامه‌ها با توجه به مخاطبی که دارند روی مطالب اختصاصی تکیه کرده‌اند، می‌افزاید: به دلیل حضور خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری در فضای رسانه‌ای، مساله خبر لوث شده و همه خبر دارند کجا چه خبر است و این‌جاست که پرونده‌ها و گزارش‌هایی که روزنامه‌ها انتخاب می‌کنند، همین‌طور یادداشت‌ها، ستون‌ها و تیترهایی که حاوی موضع‌گیری روزنامه درباره مسائل مختلف است، به جلب نظر مخاطب کمک می‌کند.

خوشخو درباره حضور روزنامه‌ها و خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی، توضیح می‌دهد: جنس اتفاقی که در شبکه‌های اجتماعی می‌افتد با روزنامه متفاوت است. در آن‌جا مخاطب، بدون توقف 100 یا 200 کلمه می‌خواند و به دلیل حل شدن این شبکه‌ها در موبایل، با این‌که وسیع‌تر و لحظه‌ای‌تر می‌شوند، همزمان محدودتر و کوتاه‌تر هم خواهند شد. بنابراین آن‌چه در روزنامه با عنوان پرونده یا گزارش نوشته می‌شود، متفاوت خواهد بود. ما در حال بازگشت به دورانی هستیم که مردم می‌خواهند مطلب بخوانند. در جایی که تیراژ روزنامه‌ها در ژاپن و انگلیس کم می‌شود، در چین و هند که صاحب یک سوم جمعیت دنیا هستند، همچنین روزنامه‌های نیویورک تایمز و وال استریت ژورنال، تیراژشان در حال افزایش است و مردم آنها را مطالعه می‌کنند. با این حال معتقدم هیچ فرمولی برای این‌که تیراژ روزنامه‌ها کم می‌شود، وجود ندارد و این نوع روزنامه نگاری است که باید عوض شود و روزنامه‌نگاری تحلیل جای روزنامه‌نگاری خبری را بگیرد؛ چرا که آن‌چه مهم است تحلیل است.

برای همه نمی‌توان یک نسخه پیچید!

از سوی دیگر جواد دلیری، سردبیر روزنامه «اعتماد» درباره این مساله به اشکالاتی که در رسانه‌های مکتوب وجود دارد، اشاره می‌کند و به «ابتکار» می‌گوید: هر رسانه‌ای به ویژه رسانه مکتوب باید با هر وسیله‌ای که می‌تواند با مخاطب ارتباط برقرار کند. او می‌افزاید: امروز، رسانه مکتوب با افت مخاطب و تیراژ روبه‌رو شده است چرا که دسترسی آسان به فضای مجازی و شبکه اجتماعی برای همگان وجود دارد. اما علت دیگر و مهم‌ترین آنها، عدم پاسخگویی به هنگام به درخواست مخاطب از سوی رسانه‌های مکتوب است. به گفته دلیری، بیشترین رفتار این دسته از رسانه‌ها به اخبار، واکنشی است که تاثیر مخربی برجای گذاشته است و علت‌های مختلفی دارد. متاسفانه همیشه باید منتظر باشیم تا اتفاقی بیفتد و روزنامه و روزنامه‌نگار واکنش نشان دهند و همین امر باعث شده تا ما پشت سر مخاطب باشیم در حالی‌که باید زودتر کنش داشته باشم و مخاطب با ما همراه باشد. او می‌افزاید: رسانه مکتوب به‌گونه‌ایست که مخاطب خودش را کمتر در آن می‌بیند و نیازهایش را در رسانه مکتوب جست‌وجو نمی‌کند. بنابراین باید برای این رسانه‌ها راهکاری اندیشید.

دلیری با اشاره به تجربه دیدار از تحریریه چندین روزنامه در لبنان، توضیح می‌دهد: لبنان دارای ده‌ها رسانه مکتوب است و بیروت نیز به آزادی رسانه و مطبوعات زبانزد هستند. با این حال آنها نیز با همین مشکلات درگیرند. به همین دلیل آنها نیز راهکارهایی در پیش گرفته‌اند. یکی از این راهکارها، در پیش گرفتن رفتار کنشی است. آنها تلاش کرده‌اند تا در موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جریان‌ساز باشند و نه متاثر و واکنشی. از سوی دیگر این نشریات، از ابزارها و برنامه‌هایی استفاده می‌کنند که ما نیز باید به دنبال آنها باشیم. به طور مثال، روزنامه‌‌های لبنانی، ستون‌نویس‌های قهاری دارند که شاید مخاطب به خاطر مطلب آنها، روزنامه را بخرد و این تجربه ثابت کرده که در روزهایی که ستون آنها منتشر نمی‌شود، تیراژ روزنامه نیز با کاهش روبه‌رو بوده است. گنجاندن ضمائم، مجلات یا ویژه‌نامه‌هایی در روزنامه به افزایش مخاطب آنها کمک می‌کند.

سردبیر روزنامه «اعتماد» در ادامه می‌گوید: در رسانه‌های مکتوب ایران با توجه به فضای مجازی در دسترس بودن اخبار و رویدادها از طریق روزنامه‌ها گاهی با 24 یا 48 ساعت تاخیر به مخاطب می‌رسد، بنابراین باید روش اطلاع‌رسانی را تغییر داد و به جای خبر، تحلیل و بسته‌های اطلاع‌رسانی به مخاطب ارائه دهیم. با این حال، نخست هر رسانه باید مخاطب خود را تعیین کند و با توجه به گرایش اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی راهکار متفاوتی در پیش بگیرد. این طور نیست که بتوان برای تمام روزنامه‌ها نسخه واحدی پیچید.

مردم باید به روزنامه‌ها اعتماد کنند

علی گرانمایه‌پور، مدرس روزنامه‌نگاری اما دلیل بی‌توجهی به روزنامه را به دو بخش دلایل اجتماعی و روانی ـ فردی تقسیم می‌کند و به «ابتکار» می‌گوید: به چندین دلیل مردم ما کم روزنامه‌ها را می‌خوانند که در درجه نخست باید به گسترده و خبری‌تر شدن حضور مردم در شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد. مساله‌ای که باعث شده مردم، نیاز نداشته باشند روزنامه بخوانند. او می‌افزاید: براساس تئوری وابستگی رسانه‌ای مردم نیاز به اطلاعات دارند اما احساس نمی‌کنند که به خاطر به دست آوردن این اطلاعات باید روزنامه بخوانند یا تلویزیون ببینند. عامل دیگر همان فرهنگ مطالعه است، به طوری که مردم انگیزه‌ای برای مطالعه ندارند. از سوی دیگر باید دید مردم ما توان اقتصادی دارند که روزنامه را در سبد مصرف خانواده قرار دهند؟ در حالی که همین افراد درباره هر آن‌چه که می‌خواهند، از آشپزی و خیاطی گرفته تا اطلاعات، همه را از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی پیدا می‌کنند. این دسته از دلایل به عنوان عوامل روانی ـ فردی دسته‌بندی می‌شوند. به گفته گرانمایه‌پور، عوامل اجتماعی برای اعتیاد مردم به رسانه‌ها و روزنامه‌ها را نخست باید در اعتماد آنها دنبال کرد. در حال حاضر، باید دید رسانه‌ها آن‌چه تا چه اندازه به واقعیت و فضای واقعی اجتماع نزدیک هستند و آیا آن‌چه اتفاق می‌افتد همان است که در روزنامه می‌نویسند؟ از سوی دیگر وقتی مردم روزنامه را روی دکه می‌بینند، تیترها وعکس‌های آنها را مقایسه می‌کنند و اگر شبیه به هم باشند، میلی برای خریدن و خواندن آنها ندارند.این مدرس علوم ارتباطات اجتماعی در جمع‌بندی سخنانش می‌گوید: نیاز است روزنامه‌ها، استراتژی‌هایی برای خود پیدا کنند که این کار با افکارسنجی و تحلیل دیدگاه خوانندگان به دست می‌آید. مطبوعات دنیا، امروز سرگرمی و جدول را حذف کرده‌اند چرا که ماهیت سرگرمی تغییر کرده است. سلیقه مردم، در حال حاضر با آن‌چه در دهه 60 و 70 بوده، تفاوت دارد و تا زمانی که مطبوعات با کلیشه‌های سنتی به دنبال جذب مخاطب باشند، موفق نمی‌شوند. گرانمایه‌پور در پایان بیان می‌کند: امروز، جامعه ایران رسانه‌ای‌تر شده و رسانه‌های جدید به سمت شخصی‌تر شدن می‌روند و رسانه‌ها بیشتر نیازهای خبری مردم را تامین می‌کنند. به همین دلیل باید رفتار جدیدی در پیش گرفت و اگر بخواهیم مردم به رسانه ما معتاد شوند، باید روزنامه، رایو، تلویزیون و صدا و سیما به دنبال شیوه‌های جدید باشند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ تاکید کرد: خیلی از آثار مکتوب، دیداری و شنیداری توسط پژوهشگران با زحمت زیاد تولید می‌شوند‌؛ اما گاهی بعضی‌ها به این آثار دستبرد می‌زنند و باید با این‌گونه کتاب‌سازی‌ها مقابله کرد.

به گزارش ایسنا،‌ علی جنتی، وزیر ارشاد که در همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری سخن می‌گفت،‌ اظهار کرد: این ششمین همایشی است که در زمینه مالکیت ادبی و هنری برگزار می‌شود و سومین سال است که من در این همایش حضور دارم. در این‌گونه همایش‌ها بیشتر باید صاحب‌نظران سخن بگویند و به مسائل تخصصی پرداخته شود و تشریفات، تا حد ممکن کنار روند. موضوع این همایش به‌طور خاص، حمایت از مالکیت ادبی و هنری در فضای مجازی است. در گذشته نیز زیاد در این‌باره صحبت کردیم و خوشبختانه در چند سال گذشته این مساله بین استادان و صاحب‌نظران جا افتاده است که باید از این موضوع دفاع کرد و نگذاشت که آثار مورد دستبرد قرار گیرند. وی بیان کرد: نویسنده‌ای که یک سال برای خلق اثرش وقت می‌گذارد و نتیجه پژوهش‌های خود را منتشر می‌کند‌، حقی برای او ایجاد می‌شود که دیگران نباید به این حق تجاوز کنند. ما هنوز هم در داخل کشور با این پدیده مواجه هستیم که به آن، مساله کتاب‌سازی می‌گوییم. درست است که سال گذشته 80هزار عنوان کتاب در کشور چاپ شد که بیشتر آن‌ها چاپ اول بوده‌اند، اما در عین حال با کتاب‌سازی هم مواجه بودیم. جنتی با بیان خاطره‌ای گفت: چند وقت پیش، با فرزند شهید مطهری دیداری داشتم که او گفت، خیلی از نویسندگان مقاله‌های مختلف را از کتاب‌های پدرش جمع‌آوری می‌کنند و در قالب یک کتاب جدید به چاپ می‌رسانند. در حالی که این‌گونه چاپ و نشر مربوط به بنیاد شهید مطهری است، البته شاید خیلی‌ها با حسن نیت چنین دستبردی را بزنند. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در حوزه دیگر آثار هنری هم شاهد این موضوع هستیم؛ خیلی وقت‌ها فیلم‌های سینمایی با زحمت و هزینه ساخته می‌شوند و فردی پیدا می‌شود که از روی پرده سینما فیلم را برمی‌دارد و با انتشار آن فیلم زحمات یک شخص را هدر می‌دهد. در حوزه موسیقی هم شاهد چنین مساله‌ای هستیم. جنتی همچنین اظهار کرد: یکی از مباحث اساسی، انتشار آثار در فضای مجازی است. دنیا تبدیل به یک دهکده جهانی شده است و شما با یک کلیک می‌توانید با فردی در آن سوی دنیا صحبت کنید. در واقع بزرگراهی درست شده است که همه در آن مسیر تردد می‌کنند. پایگاه‌های اطلاعاتی هم وجود دارند‌ که فایل آثار را در فضای مجازی قرار می‌دهند تا سراسر دنیا بتوانند با پرداخت مبلغی ناچیز، از این فایل‌ها استفاده کنند، طوری که حقوق مولف محفوظ بماند. او با بیان این‌که رعایت نکردن حقوق مولفان در فضای مجازی، انگیزه‌ آن‌ها را از بین می‌برد، توضیح داد: مولفان وقتی اثری را خلق می‌کنند، آن اثر مانند فرزندشان است و نباید به این راحتی به حریم آن تجاوز شود. وزیر ارشاد از تدوین وب‌سایتی در وزارت ارشاد خبر داد و گفت: سامانه جدیدی در وزارت ارشاد راه‌اندازی شده است که در آینده نزدیک نتایج آن را ملاحظه خواهید کرد. سامانه نمایشی که همه فیلم‌های سینمایی را در ایران شامل می‌شود. فیلم‌هایی که مورد تایید است و هر کسی مایل باشد این فیلم‌ها را ببیند می‌تواند با پرداخت مبلغ ناچیزی، آن‌ها را دانلود کند. این سامانه در زمینه موسیقی هم فعالیت می‌کند و هزاران ساعت قطعه موسیقی قبل و پس از انقلاب اسلامی را شامل می‌شود. جنتی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: با همکاری آقای پورمحمدی، وزیر دادگستری لایحه خوبی تهیه شده و مدت‌ها در مجلس مانده است. امیدوارم در مجلس جدید تصویب و ابلاغ شود. او که 13 اردیبهشت‌ماه در کتابخانه ملی سخن می‌گفت،‌ اظهار کرد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم پیوستن ما به کنوانسیون‌های جهانی مانند برن و پاریس است. امیدوارم صاحب‌نظران به این مساله بپردازند. ما ناگزیر هستیم که به این کنوانسیون‌های بین‌المللی بپیوندیم. نباید خود را کنار بکشیم. سال‌ها به‌خاطر تحریم‌ها این اجازه را به ما نمی‌دادند که به تجارت جهانی بپردازیم، اما اکنون راه بازتر شده است. ما باید به حقوق پدیدآورندگان آثار در خارج از کشور هم بپردازیم، زیرا خیلی وقت‌ها می‌بینیم فیلم‌های سینمایی و قطعات موسیقی به‌صورت غیرمجاز از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان پخش می‌شوند. لازم است دستگاه قضایی کشور به‌طور کامل از این موضوع حمایت کند، وگرنه به هیچ‌وجه نمی‌توانیم از حقوق مولفان دفاع کنیم. در بخش دیگری از این همایش که با موضوع حمایت از آثار ادبی و هنری در فضای مجازی برگزار شده بود‌، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد و دبیر این همایش، اظهار کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ از سال 1348 مکلف به حمایت از پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری و حقوق آن‌ها در جامعه بوده است؛ اما این امر سال‌ها در این وزارتخانه مغفول ماند و در اولویت برنامه‌ها قرار نگرفت. لادن حیدری ادامه داد: با تاکید مقام معظم رهبری و براساس برنامه چهارم توسعه، وزارت ارشاد وارد عمل شد و تلاش‌هایی را در راستای تدوین قوانینی به‌روز در این حوزه انجام داد. پس از 10 سال، نوشتن قانون مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط محقق شد. اگرچه این گام برای شروع خوب بود؛ اما همه آرمان‌ها را دربر نمی‌گرفت. با همکاری دانشگاه‌های دارای کرسی در زمینه مالکیت ادبی و هنری، این موضوع در دستور کار قرار گرفت و توانستیم شاهد همایش‌هایی در این دوره باشیم و امروز ششمین سال این همایش را برگزار می‌کنیم. حسین نوش‌آبادی نیز که ریاست ششمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی و هنری را برعهده داشت، در سخنانی گفت: سال 95 را مقام معظم رهبری سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل نامگذاری کردند و بر اهتمام مسئولان کشور در این زمینه تاکید داشتند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در حوزه فرهنگ و هنر و در راستای تکالیف ابلاغی، از امکانات و ظرفیت‌های خود برای بسترسازی و فرهنگ‌سازی بهره خواهد گرفت. بهترین اقدام در این زمینه، تثبیت حقوق مالکیت آثار است. ما باید با صیانت و حمایت از آثار و پشتیبانی از آن‌ها به رونق جامعه فرهنگی کشور کمک کنیم. او در بخش دیگری از صحبت‌هایش، گفت: رسیدگی به بیش از 13 هزار اثر ادبی و ثبت 9 هزار اثر در وزارت ارشاد در سال‌های گذشته، نشان از اهمیت این موضوع دارد تا پس از مدت‌ها این حقوق از محدودیت و انضباط خارج و توجه مسئولان عالی‌رتبه به این حقوق تضییع‌شده پرداخته شود. با گسترش فضای مجازی، توسعه ارتباطات بین‌المللی توجه به انتشار و بهره‌مندی مردم از محصولات فرهنگی را بیشتر کرده است. از سوی دیگر، زمینه‌ نقض حقوق صاحبان آثار را نیز فراهم کرده و حقوق مسلم آن‌ها را به مخاطره انداخته است. نوش‌آبادی یادآوری کرد: باید با انتخاب سیاست‌های صحیح و قوانین دوسویه که نه حق کاربران اینترنتی و نه حق مالکان آثار را تضییع کند، به فرآیند کپی‌رایت رسمیت بخشید تا حفاظتی از اندیشه خالقان آثار باشد. وزارت ارشاد به‌عنوان متولی حوزه کپی‌رایت تلاش دارد که به این زمینه بپردازد و با ایجاد قوانینی در چارچوب مشخص، از این‌گونه اختلالات در فضای مجازی جلوگیری کند.

سید رضا میرکریمی درباره معرفی دبیر آینده جشن خانه سینما مطرح کرد: کمتر از دو هفته دیگر دبیر جشن بعدی معرفی می‌شود و علاوه بر این، تغییری در آیین‌نامه اجرایی جشن داریم که بعدا اعلام خواهد شد.

به گزارش ایسنا میرکریمی در 13 اردیبهشت ماه در حاشیه جلسه شورای صنفی نمایش که بعد از چند سال بار دیگر به خانه سینما بازگشته است در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت در پاسخ به پرسشی درباره تاثیر تبلیغات ماهواره‌ای در بالا رفتن فروش فیلم‌ها و اینکه شبکه‌های ماهواره‌ای با تبلیغات جذاب باعث افزایش استقبال مخاطبان شده‌اند، خطاب به خبرنگاری که این پرسش را مطرح کرده بود، گفت: من هم با شما موافقم اما نمی‌توانم چیزی بگویم.

میرکریمی که دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر را برعهده داشت، درباره سخنان بهروز افخمی درخصوص کارت‌های عوامل برنامه تلویزیونی «هفت» در این جشنواره، ترجیح داد که سکوت کند و تنها این جمله کوتاه را بیان کرد: همچنان افخمی را دوست دارم.

مدیرعامل خانه سینما همچنین درباره جابه‌جایی مکانی شورای صنفی نمایش که بعد از ماجراهایی که تعطیلی خانه سینما به وجود آمده بود، تصریح کرد: این جابه‌جایی فیزیکی بسیار کم‌اهمیت است اما یک پیغام دارد. وقتی مدیریت چرخه اقتصادی سینما در بخش‌های مختلف آن به اهالی سینما سپرده می‌شود، به نوعی خصوصی‌سازی اتفاق می‌افتد. در همین راستا در حوزه‌هایی اجازه شهامت بیشتر به فیلمسازان داده می‌شود و آنها بهتر می‌توانند از مسائل تخصصی‌شان دفاع کنند.

کارگردان فیلم «دختر» یادآور شد: حتی زمانی که شورای صنفی نمایش جلسات خود را در وزارت ارشاد برگزار می‌کرد باز هم خدمات خوبی را به سینما ارائه می‌داد اما با توجه به اینکه اعضای آن اصناف خانه سینما و به نوعی نمایندگان این شاخه هستند و با در نظر گرفتن اینکه نماینده ارشاد بدون حق رای در جلسات حضور دارد، بازگشت شورای صنفی به خانه سینما درخواست دو طرفه ما و وزارت ارشاد بود.

میرکریمی اضافه کرد: تاریخچه شورای صنفی نشان می‌دهد که همواره جلسات آن در خانه سینما تشکیل شده است اما در دوره‌ای که خانه سینما دچار بحران شد، جلسات آن در وزارت ارشاد پیگیری شد. در حال حاضر فضای بسیار خوبی به وجود آمد ضمن اینکه اختلافات تهیه‌کنندگان برطرف شده و سینماداران هم بار دیگر فعالیت‌شان رونق گرفته است به همین دلیل شرایط خوبی فراهم شد تا شورا دوباره به خانه سینما بازگردد، زیرا بهترین جا برای تشکیل این شورا محلی است که اصناف آن در چرخه اقتصادی سینما سهم دارند.

مدیرعامل خانه سینما درباره ثبت صنوف این تشکل در وزارت کار گفت: بنده چنین ماموریتی نداشتم. هیات مدیره چنین مسائلی را مطرح کرده بود و حالا هم خودش پیگیر است.

او در ادامه درباره شناور شدن قیمت بلیت سینما در سانس‌ها و روزهای مختلف به منظور احقاق حقوق سینماگران توضیح داد: وقتی فرصت کوتاهی به اکران فیلم‌ها اختصاص پیدا می‌کند و بعضی آثار در بالاترین سطح فروش ناچارند از روی پرده کنار گذاشته شوند، باید شرایطی ایجاد کنیم که صاحبان فیلم به بیشترین منافع مالی برسند زیرا در حال حاضر به دلیل محدودیت ناوگان اکران سینمایی برای نمایش فیلم‌ها دچار محدودیت هستیم. اما فرمول ساده عرضه و تقاضا حکم می‌کند تا وقتی عرضه و استقبال مخاطبان افزایش یافته، سینماگران هم بتوانند قیمت بلیت اثرشان را بالا ببرند زیرا فیلم کالای تولیدی بخش خصوصی است و نه دولتی و جای سوال دارد که سیستم دولتی قیمت بلیت را به شکل تبعیض‌آمیزی کنترل کند.

میرکریمی درباره احتمال رکود سینما در روزهای آینده که پیش‌بینی می‌شود با تغییر فیلم‌ها ایجاد شود، تصریح کرد: اعتقادی به رکود ندارم و معتقدم امسال فروش خوبی در سینما خواهیم داشت اما مساله اصلی توازن نداشتن عرضه و تقاضاست و همچنان مشکل کمبود صندلی سینما داریم. هرچند به دلیل رونق اقتصادی که به تازگی ایجاد شده بسیاری از افراد برای ساخت سالن سینما ترغیب شده‌اند اما تا زمانی که به آن نقطه ایده‌آل برسیم، ناچار به سهمیه‌بندی هستیم.

نشست خبری بخش دانشگاهی چهاردهمین جشنواره بین‌المللی امام رضا‌(ع)، صبح دیروز با حضور سیدضیاء‌هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سید جواد جعفری، مدیر عامل بنیاد امام رضا‌(ع) و تنی چند از مسؤولان دانشگاهی این جشنواره، در وزارت علوم برگزار شد.

فضل‌الله ایرجی کجوری، مدیر کل فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، در ابتدای نشست، ضمن تبریک روز معلم و هفته آموزش گفت: جشنواره رضوی، یکی از طرح‌های نهضت رضوی است و از زمره فعالیت‌های بین دستگاهی است که منحصر به دانشگاه‌ها و دانشجویان وزارت علوم نیست.

دکتر جعفری نیز به دو هدف عمده این جشنواره اشاره کرد و گفت: هدف اول این است که دهه کرامت در‌ کشور در فضایی بانشاط گرامی داشته شود و همه فعالیت‌های این جشنواره نیز به مناسبت همین دهه است. دومین هدف، گفتمان‌سازی در حوزه فرهنگ رضوی با هدف انتشار سیره و آموزه‌های رضوی و ایجاد سبک زندگی دینی مبتنی بر آموزه‌های رضوی است.

ضیاء‌هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به رشد کمی۹۰ درصدی جشنواره تأکید کرد و گفت:در سال گذشته ۱۶جشنواره ملی حول محور فرهنگ رضوی و به میزبانی ۲۲ دانشگاه برگزار شد ولی امسال ۲۹دانشگاه در برگزاری این جشنواره مشارکت دارند که علاوه بر دانشگاه‌های وزارت علوم سایر دانشگاه‌ها نیز مشارکت دارند.

نشست خبری تشریح برنامه‌های هفتمین فرهنگسرای کتاب در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور محمود صلاحی رییس، حجت‌الاسلام و‌المسلمین حسن ناصری‌پور معاون فرهنگی، مهدی محمدی مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل، بهزاد تیمورپور مدیر آفرینش و اجرای سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و حامد طراحی مدیر کتابخانه‌های سازمان و رییس فرهنگسرای کتاب، صبح دیروز در سالن کنفرانس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.

صلاحی در ابتدای این نشست ضمن تجلیل از مدیریت جهادی شهردار تهران گفت: سال گذشته محمدباقر قالیباف شهردار تهران به مردم قول داده بود تا نمایشگاه بیست و نهم در شهر آفتاب برگزار شود؛ برخی گمانه‌زنی می‌کردند که این امر در این محدوده زمانی کوتاه میسر نخواهد شد، اما فردا با حضور حسن روحانی رییس‌جمهور، علی جنتی وزیر ارشاد و محمدباقر قالیباف شهردار تهران از فاز اول نمایشگاه عظیم شهر آفتاب بهره‌برداری خواهد شد و بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افتتاح می‌شود.

وی افزود: این نخستین بار است که یک نمایشگاه به این وسعت، که بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی سال در کشور نام‌گذاری شده است از محل همیشگی‌اش در پایتخت به خارج از شهر منتقل می‌شود. امیدواریم که مردم از این اتفاق استقبال کنند و دیگر خبری از گره‌های کور ترافیکی حوالی نمایشگاه نباشد. وی اضافه کرد: فرهنگسرای امسال در فضای ۱۳۰۰متر پیش‌بینی‌شده. ۲۰۰۰ناشر در نمایشگاه کتاب حضور دارند با ۹۰۳ غرفه در بخش عمومی و ۳۶۰غرفه در بخش دانشگاهی و ۲۷۰غرفه در بخش بین‌الملل و ۱۴۰غرفه در بخش آموزشی حضور دارند و غرفه‌های ویژه برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته‌شده است. ۲۷کشور به‌عنوان میهمان در این نمایشگاه حضور دارند ازجمله ارمنستان، استرالیا، افغانستان، اوگاندا، آذربایجان، آرژانتین، آلمان، بلژیک، بوسنی هرزگوین، تانزانیا، ترکیه، تونس، چین، ژاپن، صربستان، آلمان، فرانسه، فنلاند، قبرس، کانادا، کنیا، کوبا، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، مکزیک، مونته‌نگرو، نیجریه، واتیکان، هلند و میهمان ویژه این دوره از جشنواره کشور روسیه است که با حضور ۳۰ناشر شناخته‌شده خود حضور پیدا خواهند کرد. رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در خصوص هفتمین فرهنگسرای کتاب تهران گفت: حضور سازمان فرهنگی هنری در نمایشگاه بین‌المللی کتاب به آغازین روزهای فعالیت کتابخانه‌های این سازمان یعنی قریب به بیست سال پیش بازمی‌گردد، اما برای هفتمین سال متوالی است که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در شکلی جدید و در قالب فرهنگسرا به انجام فعالیت‌های متعدد در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌پردازد.

رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران درباره دیگر برنامه‌های فرهنگسرای کتاب گفت: فرهنگسرای کتاب همه فعالیت‌های سازمان فرهنگی هنری و دیگر نهادهای مرتبط با شهرداری در حوزه چاپ، نشر و ترویج کتاب را به نمایش گذاشته است. سال گذشته کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از ۸۵ عدد به ۳۷۰ کتابخانه رسید و مردم پایتخت در فرهنگسرای کتاب می‌توانند به صورت رایگان عضو کتابخانه‌های سازمان شوند.

حامد طراحی مدیر امور کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری و رییس فرهنگسرای کتاب درباره استقبال ویژه‌ای که از کتاب‌خوانی هنرمندان در دوره گذشته صورت گرفته است گفت: در دوره گذشته برای فراهم کردن شرایطی ویژه‌پخش هم‌زمان در فرهنگسرای کتاب و ضبط کتاب‌خوانی هنرمندان، تعداد صندلی‌های کمی برای استفاده مردمی تعبیه شده بود که در این دوره ۲۵۰صندلی برای مخاطبان کتاب‌خوانی هنرمندان جایگذاری شده است و دو تلویزیون شهری در بیرون غرفه این اتفاق را پوشش خواهند داد تا علاقه‌مندان بتوانند از این برنامه‌ها بهره‌مند شوند.

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن ناصری‌پور معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران درباره فعالیت‌های این معاونت در فرهنگسرای کتاب گفت: ویژه‌برنامه‌های سازمان در این فرهنگسرا به دو صورت ایستگاهی و جایگاهی با موضوع اصلی ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی در جوانان و نوجوانان اجرا خواهد شد. انواع سیره‌های مطالعاتی، نشست‌های تخصصی، دیدار با هنرمندان نشست‌های رونمایی و نقد کتاب، اجرای نمایشگاهی از دستاوردهای سازمان در حوزه کتاب‌خوانی و اجرای نمایش‌های محیطی با موضوع کودک و نوجوان از سرفصل‌های اصلی فرهنگسرای کتاب خواهد بود.

معاونت سیما رسانه ملی گفت: بنا به دستور رئیس سازمان برای رسیدگی به مشکلات هنرمندان، ‌خانه بازیگران معاونت سیما در رسانه ملی تاسیس خواهد شد.

به گزارش جام جم آنلاین، علی اصغر پور محمدی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در حاشیه جلسه با تعدادی از بازیگران زن در خصوص نامه منتشر شده از این بازیگران افزود: قبل از اینکه این نامه بخواهد منتشر شود ما با برخی از اعضاء این گروه جلساتی داشتیم و صحبت های مهمی شده بود.

وی گفت: قرار بود امروز هم جلسه ای داشته باشیم که به دلیل انتشار نامه قصد لغو جلسه را داشتیم و در نهایت جلسه برگزار شد.

پورمحمدی تاکید کرد: بر اساس صحبت های مطرح شده خود خانم ها می گویند صحبت هایشان تحریف شده است.

معاون سیما رسانه ملی گفت: جلسه دو محور داشت اول اینکه چرا خانم ها کار نمی کنند که برمی گردد به کمبود بودجه ای که در رسانه ملی داریم.

وی افزود: رسانه ملی سالانه هزار میلیارد تومان کسری بودجه و تلویزیون نزدیک به 100 میلیارد بدهی دارد.

پورمحمدی گفت: به خاطر نداشتن بودجه تقریبا بخش نمایشی ما تعطیل و نیمه تعطیل است.

وی افزود: در گذشته در سال نزدیک به 20 تا 25 سریال در حال ساخت داشتیم و الان به چهار سریال در دست ساخت رسیده ایم.

معاون سیما رسانه ملی گفت: قبلا تولیدات الف ویژه داشتیم که همه آن ها تعطیل است و فقط یک پروژه است که کار می کند و بقیه را به علت کمبود بودجه نمی توان کار کرد.

پورمحمدی با اشاره صحبت های مطرح شده در جلسه افزود: برخی از صحبت های خانم ها مسائل صنفی است که براساس دستور دکتر سرافراز برای بررسی مشکلات صنفی این افراد قرار است مرکزی با عنوان خانه هنرمندان در معاونت سیما ایجاد و قراردادها در آن جا منعقد شود.

وی ادامه داد: همچنین قرار است حقوق ها در آن مرکز پرداخت، مسائل بیمه ای و مسائل بازنشسته ای، وام و مشکلات مسکن نیز در آن مکان حل و فصل شود.

پورمحمدی گفت: از رسانه ای شدن این موضوع همه ناراحت هستند چراکه از صحبت هایشان برداشت سوءشده است و این موضوع به نفع جامعه هنری ما نیست.

معاونت سیما رسانه ملی افزود: شاید در سینما فسادی باشد که من مطلع نیستم، ولی در تلویزیون چیزی به عنوان فساد اخلاقی نداریم و اگر هم بوده نهادهای مربوطه با آن برخورد کرده اند.

پور محمدی گفت: پارتی بازی و باند بازی همه جا بوده و هست و ما با آن ها برخورد کردیم و سعی کردیم کمتر شود.

وی در پایان درباره نتیجه این جلسه افزود: قرار شد جلساتی با خانم ها برگزار شود و فهرستی از توانایی های آن ها تهیه و درکارهای آینده از آن ها استفاده شود.

چهارمين جشنواره فيلم كوتاه دانش‌آموزي «مدرسه» با هدف كشف و آموزش استعداد‌هاي فيلمسازي از ميان دانش آموزان برگزار خواهد شد.

نویسنده : هادي عسگري

نشست خبري جشنواره فيلم مدرسه با بيان اهداف دوره چهارم اين جشنواره برگزار شد. در اين نشست جواد هاشميان، دبير اجرايي جشنواره «مدرسه»، درباره راه‌اندازي اين جشنواره گفت: جشنواره فيلم «مدرسه» با هدف شناسايي استعدادها و آشنايي با افراد مستعد هنري و در مرحله بعد تربيت افراد متخصص و متعهد و نهايتاً ورود به بخش‌هاي جدي‌تر هنر و خلق آثار هنري باكيفيت راه‌اندازي شد. اميرحسين اخوين، دبير چهارمين جشنواره «مدرسه» نيز با بيان تغييراتي كه در دوره گذشته رخ داده است، گفت: جشنواره امسال در چهار بخش «داستاني»، «انيميشن» كه شامل انيميشن‌هاي دو بعدي و سه بعدي چه به صورت استاپ موشن يا سل انيميشن يا فيلپ بوك مي‌شود، «مستند»، «تيزر تبليغاتي (برند ايراني)» كه بايد به معرفي يك كالاي ايراني بپردازد و فيلم‌هاي «علمي و آموزشي» كه به روايت يك رويداد يا پديده علمي مي‌پردازد، مي‌شود. اخوين با اشاره به حضور يكي از آثار برگزيده دوره سوم در جشنواره عمار گفت: سال گذشته فيلم «روميزي» به جشنواره عمار ارسال و در آن جشنواره نيز برگزيده شد و در برنامه تلويزيوني ثريا به نمايش در آمد كه اتفاقي خوشحال‌كننده و باعث دلگرمي برگزاركنندگان جشنواره بود. دبير جشنواره مدرسه ضمن ابراز اميدواري از استقبال دانش‌آموزان از دوره چهام اين جشنواره گفت: در سال گذشته 7هزار و 600 نفر از دانش آموزان به طور مستقيم با اين جشنواره در ارتباط بودند. آن چيزي كه جشنواره فيلم كوتاه دانش‌آموزي مدرسه را نسبت به جشنواره‌هاي مشابه دانش‌آموزي متمايز كرده و سبب شده امروز اين جشنواره در ميان دانش آموزان مورد اقبال فراوان قرار گيرد و برجسته شود، ارتباط مداومي است كه جشنواره با آنها دارد. اخوين برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي فيلمسازي، كارگرداني، تدوين، فيلمبرداري و بازيگري را از جمله برنامه‌هاي جشنواره «مدرسه» براي برگزيدگان اين دوره از جشنواره نام برد.

وي همچنين درباره نحوه داوري در جشنواره «مدرسه » گفت: داوري به دو صورت مردمي و تخصصي برگزار مي‌شود. داوري مردمي با بارگذاري فيلم‌ها در سايت آپارات و رأي مردمي انتخاب مي‌شود و داوري تخصصي توسط هيئت داوران متشكل از هادي مقدم دوست داور بخش داستاني، هادي محمديان داور بخش انيميشن و حامد شكيبانيا در بخش مستند انجام مي‌شود. اخوين تأكيد كرد: در دوره‌هاي قبلي اين جشنواره آراي مردمي به آراي داوري تخصصي بسيار نزديك بوده است و نشانه‌اي از انتخاب‌هاي مردمي است.

مستند «خيال‌پرست» با موضوع نقد و بررسي مافياي جنسي در ايران بار ديگر خبرساز شد و خبر آن روي خروجي خبرگزاري‌ها قرار گرفته و در رأس اخبار رسانه‌ها خودنمايي كرد.

نویسنده : بهنام صدقي

به گزارش «جوان»، امروز ديگر كسي نمي‌‌تواند منكر رشد قابل‌توجه آثار فيلمسازان، مستندسازان و انيميشن‌‌سازان انقلابي و دغدغه‌‌مند كشور شود. افرادي كه به خاطر سن و سال‌‌شان هنوز در ابتداي راه هستند، اما با اين وجود، همگان را به آينده‌ سينما و مستند كشور اميدوار كرده‌‌اند. همين كيفيت رو به رشد آثار اين نسل جديد فيلم و مستند و انيميشن‌‌سازي، ما را بر آن داشت تا با كارگردان يكي از اين آثار، گفت و گويي را ترتيب دهيم. موضوع مستند خيال پرست مسئله حجاب در جامعه كنوني ايران بوده و محمد هادي نعمتي نيز نويسنده و كارگردان اين مستند جنجال‌برانگيز و ارزشي است كه قبلاً هم مخاطبان او را با مستند «آرامش شام» شناخته‌اند. محمد هادي نعمتي، نويسنده و كارگردان مستند خيال‌پرست در گفت و گو با «جوان» در رابطه با چند و چون اين مستند و آغاز كار آن گفت: ما تحقيقات مربوط به اين مستند و همچنين استارت ساخت و اكران آن را از ابتداي سال 93 شروع كرديم.

تقريباً بهمن ماه سال 93 بود كه فيلمبرداري اين مستند آغاز شد و كار اين پروژه در مهر ماه سال 94 به اتمام رسيد. پس از آن هم تا به امروز در بحث مشاوره، اظهار نظر، تبادل نظر، بحث و گفت و گو، ارزيابي، تجزيه و تحليل، امتيازدهي و... وارد شده و اقدامات لازم را انجام داده‌ايم. وي در ادامه افزود: در حال حاضر نيز در شرف انجام بحث‌هاي دانشگاهي و مشكلات مربوط به آن است. به اين خاطر كه مطالب به شدت گسترده و وسيع هستند، قصد داريم بعد از اتمام اكران دانشگاهي مستند، يك برنامه تلويزيوني اينترنتي را آغاز كنيم. نويسنده و كارگردان مستند خيال‌پرست با اشاره به اينكه پس از امتحانات دانشگاهي اين مستند اكران اينترنتي خواهد شد، تصريح كرد: اين مستند دو راهكار دارد. يكي كنترل كردن آتش جنسي جامعه بوده و ديگري نيز راه اندازي يك پليس تخصصي در بحث ابتذال است. حرف و هدف اين مستند نيز پاك كردن ابتذال جنسي از دامان جامعه است. محمد هادي نعمتي، نويسنده و كارگردان مستند خيال‌پرست در پايان يادآور شد: محتوا و چارچوب كلي خيال‌پرست نيز بر اساس پنج محور است؛ محورهايي براساس ناهنجاري‌هاي جنسي جامعه، سودجويان اين ناهنجاري‌هاي جنسي يا همان مافياي جنسي در جامعه كنوني، سهل انگاري علما و بي خيالي مسئولان، بي‌توجهي به بيانات مقام معظم رهبري، مدظله العالي و محور يا بخش آخر نيز مربوط به بحث ازدواج موقت است.

گروه فرهنگی-فرزانه دیانتی: ششمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط با حضور علی جنتی و مصطفی پورمحمدی وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، دادگستری، ابوالحسن فیروزآبادی دبیرشورای عالی فضای مجازی کشورو جمعی از مهمانان داخلی و خارجی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزارشد.

مدیرکل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: آثار ادبی و هنری موردحمایت قانون‌گذار برابر ماده 2 قانون حمایت مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مصوب سال 1348، در 12 بند معین‌شده که همه آن آثار مشمول حمایت‌های قانونی هستند؛ بنابراین لازم است برخی تولیدات فکری که خارج از این حیطه حمایتی قرار دارد جزو مصادیق 12 گانه معرفی شود تا موردحمایت قرار گیرد.

لادن حیدری در گفت‌وگو با «حمایت» ادامه داد: در حال حاضر تمامی اقدامات قانونی، به استنادقانون حمایت از مؤلفان، مصنفان و هنرمندان مشتمل بر 33 ماده و سه تبصره انجام می‌شود که این قانون در 1348 به تصویب رسیده است. خوشبختانه باید تصریح کنم که از این حیث ما خلأ قانونی چندان محسوسی نداریم اگرچه این قانون به‌روزرسانی نشده و نیاز است که علاوه بر اینکه تکنولوژی روز در آن لحاظ شود منطبق با کنوانسیون‌ها و منافع کشورمان هم به‌روزرسانی‌هایی هم صورت گیرد اما در حال حاضر به پشتوانه این قانون می‌توانیم از حقوق پدیدآورندگان آثار حمایت کنیم.وی اضافه کرد: اینکه چرا باوجوداین قانون هنوز هم مشکلاتی دیده می‌شود باید تصریح کنم که این مهم به حوزه فرهنگ‌سازی مرتبط است؛ وقتی پدیدآورنده‌ای حقوق خودش را نمی‌شناسد و به تعقیب حقوق قانونی خودش نمی‌پردازد بقیه نیز فارغ از کمک هستند و دولت نمی‌تواند در چنین شرایطی به هنرمندان کمک خاصی ارائه کند. پیگیری قانونی سرقت‌های هنری و معنوی نیاز به شاکی خصوصی دارد؛ بنابراین باید پدیدآورندگان آثار نسبت به این تعرض عکس‌العملی از خود نشان دهند.دبیر ششمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط خاطرنشان کرد: این بی‌تفاوتی پدیدآورندگان ما یا مربوط به ناشناخته بودن این حق است یا به تضامین قضایی ناکافی که در محاکم ما وجود دارد وابسته است؛ یعنی سابقه نشان داده برخی از آرا آن‌چنان‌که باید، پدیدآورنده را حمایت نکرده و یا اگر هم منتهی به حقی برای پدیدآورنده هم شده جوابگوی نیازهای او نبوده است.حیدری در ادامه سخنانش با اشاره به دومین چالش مرتبط با حقوق پدیدآورندگان آثار هنری اظهار کرد: دومین چالشی که ما در اجرا داریم؛ مربوط به حوزه مصرف است. مصرف‌کنندگان ما همه به‌طور روزانه از کتاب، شعر، مقاله، پایان‌نامه، کتاب‌های علمی و صنایع‌دستی - به‌خصوص در فضای مجازی - به‌طور کرات استفاده می‌کنند بدون اینکه احترامی برای حقوق پدیدآورنده قائل باشند.وی در پاسخ به این پرسش که تاکنون چه اقدامات قانونی در این راستا صورت گرفته خاطرنشان کرد: اولین قدم ما تدوین یک لایحه جامع است که خلأ قانونی برای محاکم قضایی و مصرف‌کننده و پدیدآورنده نداشته باشد. قانون سال 48 خوب است ولی کافی نیست و جوابگوی نیازهای ما در این سال‌ها نبوده است. ما در خیلی از حوزه‌ها خلأ و ابهام داریم و مجبور شده‌ایم به‌کرات قوانین مکملی در این حوزه داشته باشیم؛ در حوزه نرم‌افزار، در حوزه تکثیر و ترجمه و حوزه‌هایی ازاین‌دست این خلأها محسوس است و باعث شده نیاز به انطباق قوانین داخلی با کنوانسیون‌های بین‌المللی و منافع کشورمان بیشتر از پیش احساس شود.وی یادآور شد: دولت بیش از یک دهه است که این لایحه را در دستور کار داشته و بالاخره پس از رایزنی‌های بسیار زیاد سال گذشته موفق شدیم با 150 جلسه کارشناسی طولانی در هیئت دولت این مهم را به تصویب برسانیم و تقدیم مجلس شورای اسلامی کنیم.

3 یا 4 کمیسیون تخصصی هم در مجلس شورای اسلامی روی این موضوع فعالیت داشته‌اند و در آنجا هم بررسی‌های اجمالی صورت گرفته ولی ورود محتوایی اصلی هنوز باقی‌مانده و کمیسیون اصلی مجلس هنوز به آن نپرداخته است که امیدواریم در مجلس آتی، با اهتمام بیشتری به این موضوع پرداخته شود و ما یک لایحه جامع در رابطه با این موضوع داشته باشیم.

حیدری در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به ششمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط، این سلسله همایش‌ها را تلاشی برای دو گام؛ درگیر کردن دستگاه‌های مسئول در این زمینه و درگیر کردن صنوف و مصرف‌کنندگان و پدیدآورندگان با موضوع برشمرد. وی گفت: ما سعی می‌کنیم در همایش‌ها از قضات، کارآموزان قوه قضاییه و وکلا دعوت کنیم وسعی‌مان بر این است که با پیش‌بینی محورهای جامع همایش‌هایمان چالش‌های علمی و خلأهای آن را چه در عرصه عمل و چه در عرصه علم پوشش دهیم.

وی خاطرنشان کرد: همچنین تلاشمان بر این است که مقدمات الحاق به «سازمان تجارت جهانی» و کنوانسیون «برن» را هرچه زودتر مهیا کنیم.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: طبق اعلام مؤسسات بین‌المللی، ایران بین ١٣١ کشور رتبه صد و یازدهمین در رابطه با رعایت حقوق تولیدکنندگان آثار و مالکیت فکری را دارد، که بسیار نگران‌کننده است و باید آسیب شناسی شود.

سید ابوالحسن فیروزآبادی، اظهار کرد: با توجه به پیشرفت های دنیای امروز یک بحث اقتصادی به اسم محصولات فرهنگی و فضای مجازی در حال شکل گرفتن است که باید نسبت به آن تامل ویژه کرد.

وی افزود: فضای مجازی بسیار متنوع و اشتغال زا است، بنابراین ما نیاز به حضور بیشتر در این حوزه داریم.

دبیر شورای عالی فضای مجازی در ادامه به دسترسی آزاد اطلاعات با رعایت قانون کپی رایت تاکید کرد و با اشاره به اینکه در جامعه ای زندگی می کنیم که ذی نفع های فضای مجازی بسیار زیاد هستند و روز به روز نیز بر تعداد آنها افزوده می شود، گفت: پیچیدگی هایی که در حوزه فضای مجازی وجود دارد و هر ساله مدل های اقتصادی جدید را به وجود می آورد نشان می دهد ما به یک قانون معتبر در این حوزه نیاز داریم. وی اضافه کرد: البته علاوه بر سیاست‎گذاری، برای قانون معتبر و محکم در این حوزه به یک سازمان تنظیم کننده ای که دائما در حال رصد فضای مجازی باشد نیاز داریم تا بحث قوانین مالکیت فکری را بررسی و لحاظ کند.

به گفته دبیر شورای عالی فضای مجازی اگر بازار مبتنی بر مالکیت فکری به اندازه کافی بزرگ نشده باشد در واقع بازاری شکل نگرفته و آن وقت است که همه به سراغ بازار جهانی می‌روند که برای ما تعریف و تنظیم نشده است.

فیروزآبادی گفت: متاسفانه هیچ سازمان و وزارتخانه ای متناسب با فعالیت مالکیت فکری شکل نگرفته است تا به کمک حقوق مالکیت فکری و بزرگ شدن این بازار در کشور بیاید.

وی تاکید کرد: وضع و تهیه قانون جامع مبتنی بر روندشناسی و ظرفیت های کشور در حوزه فضای مجازی باید جدی گرفته شود.

فیروز آبادی خاطرنشان کرد: برای رسیدن به یک ادبیات جامع درباره حقوق مالکیت ادبی نیاز است ابتدا در دانشگاه ها این موضوع تدریس شود تا بتوانیم حداقل در حوزه دانشگاهی به یک توافق نظر دست پیدا کنیم.

فرانک آرتا: اردیبهشت، ماه پرخبر سینماست. بعد از برگزاری سی‌وچهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر در روزهای نخستینِ ماه دوم بهار، «شورای راهبردی تحقیق و توسعه سینمای ایران» پنجمین بیانیه خود ر ا منتشر کرد با این محتوا که معتقد است «باید چرخه اکران فیلم‌های سینمایی به شکل آزاد اجرا شود». این شورا که یک سال از فعالیتش می‌گذرد، بنا به گواه متولیانش، جمعی است خودجوش. بهروز افخمی درباره‌اش می‌گوید: «ما چند نفر پیرمرد دور هم جمع شدیم. اعضای این شورا قرار است درباره سینما نظرات خود را مطرح کنند؛ در‌حالی‌که نه کسی آنها را نصب کرده، نه عزل و حتی به قول سید‌ضیاءالدین دری، عضو قبلی این گروه، قدرت اجرائی هم ندارند». سیاست‌های دولت هم خیلی با ساز آنها کوک نیست؛ ولی بااین‌حال تا امروز پنج بیانیه داده‌اند. در پنجمین بیانیه این جمع آمده: «با تبریک موفقیت سینمای ایران در جلب مخاطبان در دو ماه نخست سال ١٣٩۵، «شورای راهبردی سینمای ایران» با تأکید بر لزوم به‌رسمیت‌شناختن سینمای ایران به‌عنوان یک صنعت ملی در حوزه قوانین و دستورالعمل‌ها، لازم می‌داند پیرامون مسئله پخش و اکران فیلم‌ها نکاتی را طرح کند. با توجه به مسئله بحران مخاطب و ریزش آن در سال‌های گذشته که نقش اصلی در رشد‌نکردن بخش خصوصی سینما را دارد، این شورا بر این باور است که رابطه مخاطب و سینما تنها در صورتی در بهترین مسیر خود حرکت خواهد کرد که نمایش فیلم در سینماهای ایران صرفا در رابطه سینمادار با تهیه‌کننده تعریف شود. تجربه نشان داده وجود هرگونه واسطه به ارتباط گسترده و سالم فیلم با مخاطب خدشه وارد کرده و احتمالا باعث ایجاد رانت‌های مختلف برای برخی افراد و نهاد‌ها خواهد شد».

در انتهای این بیانیه اشاره می‌شود: «شورای راهبردی با تکیه بر آمار و تحقیقات و تجربیات سال‌های گذشته بر این عقیده است که با این شکل نمایش سهمیه‌ای، سینمای ما هیچ‌گاه صاحب فیلم‌های بزرگ و پرمخاطب نخواهد شد و نحوه شکست و پیروزی فیلم‌ها بر مداری نامشخص و ناعادلانه خواهد چرخید. با آزادسازی چرخه اکران و ضابطه‌مند‌کردن نحوه نمایش فیلم‌ها در سالن‌های سینما، این امکان برای رویارویی بی‌واسطه سینما با مخاطب فراهم می‌شود و تنها وجود یک نهاد بازرسی برای پیگیری حقوق تضییع‌شده سینماگران و صاحبان سالن‌ها کفایت خواهد کرد».

اعضای اولیه این شورا متشکل از سیدضیاء هاشمی، علی معلم (سخنگو)، علیرضا رئیسیان، مهدی فخیم‌زاده، فرامرز قریبیان، محمدعلی حسین‌نژاد، منوچهر شاهسواری، رسول صدرعاملی، سیدضیاء دری، پوران درخشنده، بهروز افخمی، شهاب حسینی، مجید میرفخرایی و مهدی کرم‌پور بودند که با خروج محمدعلی حسین‌نژاد، ضیاءالدین دری، منوچهر شاهسواری و رسول صدرعاملی، آقایان مهدی سجاده‌چی، محمد‌علی نجفی، احمد‌رضا معتمدی و سیروس الوند جایگزین آنها شدند. برای روشن‌ترشدن وضعیت این شورا و تحلیل دیدگاهشان با مهدی فخیم‌زاده و علیرضا رئیسیان تماس گرفتیم که آنها پاسخ‌ها را به علی معلم به‌عنوان سخنگوی شورا واگذار کردند. در تماسی با تلفن همراه معلم، ایشان در دسترس نبود. در انتها مهدی کرم‌پور، کارگردان سینما و از اعضای جوان این شورا، به سؤالات ما پاسخ داد. کرم‌پور درباره تأخیر ادامه فعالیت‌های این شورا و فاصله‌افتادن میان بیانیه‌ها گفت: «طبیعی است که ما صرفا وظیفه خود نمی‌دانیم که بیانیه بدهیم! بلکه براساس‌ و متناسب با نیازهای سینمای ایران سعی می‌کنیم که نگاه راهبردی به مسائل سینمای ایران داشته باشیم. معتقدیم بحث‌های نظری، راهگشای فعالیت‌های عملی نیز هست. علت وقفه هم این بود که سال گذشته جشنواره ملی برگزار شد و در سال جدید هم همکاران به دلیل روزهای بهاری و نوروز در سفر بودند و بعد ‌از ‌آن هم جشنواره جهانی فیلم فجر برپا شد. به‌همین‌دلیل نخواستیم تداخلی با برنامه‌ها به‌وجود بیاید و دادن بیانیه پنجم را به بعد از همه اتفاقات موکول کردیم». او در پاسخ به این پرسش «شرق» که این شورا «قدرت اجرائی» ندارد، پس فایده شکل‌گیری و تداوم حرکتش چیست، پاسخ داد: «واقعیت این است که از این طریق نظرات خود را اعلام می‌کنیم تا برای درج در تاریخ سینما، به سندی تبدیل شود که ما در برهه زمانی و به‌اصطلاح، وقتش، مشکلات را رصد و نگرانی‌های خود را اعلام کردیم». کارگردان «پل چوبی» درباره این نکته که اساسا مخاطبان این بیانیه چه کسانی هستند، این‌طور توضیح داد: «مخاطبان این بیانیه می‌تواند هر شخص حقیقی و حقوقی باشد؛ دولت، شورای صنفی نمایش و یا دیگران». یکی از نقدها به محتوای بیانیه مبهم و منفعل‌بودن آن است و اینکه درباره مسئله پیچیده و مهمی مانند «نظام پخش فیلم»، کلی‌گویی و به واژگانی مثل «واسطه‌گری در اکران» بسنده می‌کند. کرم‌پور به این نقد چنین پاسخ داد: «ما معتقد به پیوستن سازوکار سینما به بخش خصوصی هستیم. این نکته کاملا واضح و مبرهن است که هرچه و هرکس میان رابطه سینمادار و تهیه‌کننده در چرخه پخش فیلم دخالت کند، اضافه است و حرکت آن را دچار لغزش می‌کند».کرم‌پور در برابر این پرسش که نگاه شما به «شورای صنفی نمایش» که اخیرا حجت‌الله ایوبی با برگزاری جلساتش در خانه سینما موافقت کرده، گفت: «ما معتقدیم که شورای صنفی نمایش باید نقش نظارتی داشته باشد و نه به‌عنوان فعال در بحث اکران و معرفی سرگروه سینماها دخالت کند. این شورا باید ناظر باشد و نه فاعل».

حسین نوش‌آبادی، رئیس ششمین همایش ملی حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط به امر فضای مجازی توجه ویژه‌ای نشان داد و با توجه به اینترنت و استفاده مردم از فضای مجازی، گفت: «تلاش می‌شود این همایش به موضوع حقوق مالکیت ادبی- هنری در فضای مجازی به‌طور خاص تمرکز داشته باشد. همان‌طور که مستحضرید، رهبر معظم انقلاب سال ٩٥ را سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل نام‌گذاری فرمودند و بر اهتمام بیشتر مسئولان کشور برای تحقق این هدف تاکید کردند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مسئول حوزه فرهنگ و هنر کشور در راستای اهداف، سیاست‌ها و برنامه‌های تکلیفی ابلاغی، از همه امکانات، ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مادی و معنوی این حوزه جهت بستر‌سازی و فرهنگ‌سازی تبیین اقتصاد مقاومتی بهره خواهد گرفت و با اعتقاد راسخ این اهداف را دنبال خواهد کرد و مهم‌ترین اقدام و عمل را در این حوزه تثبیت حقوق پدیدآورندگان آثار و رفع موانع اجرایی با وضع قوانین جامع و کارآمد می‌داند.» وظیفه اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کنار دیگر فعالیت‌ها حفظ و توسعه فرهنگ کشور بر اساس معیارهای ایرانی اسلامی و توجه به حقوق پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری است. بنابراین همین برنامه‌ها و نشست‌ها باید منجر به یک قانون حمایت‌کننده از قشر به‌شدت آسیب‌پذیر در ایران شود. بسیاری از آثار هنری در فضای مجازی به راحتی در دسترس مردم قرار می‌گیرد که لطمات فراوانی به هنرمندان زده می‌شود. از همین رو حسین نوش‌آبادی گفت: «دو موضوع لازم و ملزوم یکدیگرند، زیرا فرهنگ حفظ نمی‌شود و رونق نمی‌گیرد مگر با خلق آثار خلاقانه و ابتکاری، و اثر بدیع و مبتکرانه نیز پدید نمی‌آید مگر با حمایت همه‌جانبه از پدیدآورندگان و خالقان آثار توسط دستگاه متولی. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با درک این واقعیت، چند سالی است که با روش‌های مختلف در ایجاد پایه‌های قوی حمایتی از خالقان آثار که اصلی‌ترین مخاطبان وزارت متبوع‌شان هستند، سعی می‌کند و برای رسیدن به این مقصود، برنامه‌های مختلفی را سیاستگذاری کرده است. همین سلسله همایش‌های حقوق مالکیت ادبی- هنری و حقوق مرتبط که همزمان با هم از چند سال قبل آغاز شد و در حال حاضر این همایش توانسته تا حد زیادی از مهجوریت و انزوای این بخش از حقوق مالکیت فکری در کشور بکاهد و ثبت آثار ادبی- هنری نیز پدیدآورندگان را به سوی دستگاه متولی بیشتر سوق داده و آنها را به اتکا به حمایت‌های یک دستگاه حاکمیتی از حیث حقوقی دلگرم‌تر کرده است.» رئیس ششمین همایش ملی مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط، به نبود قوانین جاری تجارت الکترونیک نیز اشاره کرد و فقدان‌های حقوقی لازم را مد نظر قرار داد و سپس در همین رابطه گفت: «وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش دارد در این همایش به موضوع حقوق مالکیت ادبی- هنری در فضای مجازی به‌طور خاص تمرکز کند تا با شناسایی ظرفیت‌های موجود یا قابل ایجاد و البته بهره‌گیری از نقطه‌نظرات کارشناسی متخصصان در تدوین مقررات به‌روز و کارآمدتر، تا حد ممکن زمینه استفاده صحیح‌تر از این آثار را در فضای مجازی فراهم کند و با در نظر گرفتن حدود و ثغوری ملموس و قابل اجرا، تا جای ممکن از نقض این حقوق در اینترنت جلوگیری کند و مانع از محو شدن حقوق پدیدآورندگان آثار در میان تارهای این شبکه ارتباطی شود.» امید می‌رود با همین توجه ویژه‌ای که به امر فضای مجازی و قوانین مالکیت فکری می‌شود فضایی امن و مناسب برای خلق و پیشرفت آثار هنری ایجاد شود.

قدس آنلاین/ مجید تربت زاده: در کردستان بیشتر از جنگیدن ،خون دل خورده بود. دولت بنی صدر نه سلاح درست و حسابی می داد و نه تدارکات کافی. با همین خون دل‌ها، مریوان را هم از دست کومله و دموکرات بیرون کشیده بود. حالا رئیس جمهور پیام داده بود که به مریوان می آید.

احمد هم پیام داده بود:«رنگ مریوان را نخواهی دید»! بنی صدر تهدید کرده بود و پیغام پشت پیغام که با هلیکوپتر خواهم آمد. احمد به نیروهایش اعلام کرد اگر هلیکوپتر بنی صدر را دیدند بزنند. گفته بود پیش از اینکه پایت به زمین مریوان برسد نابودت می‌کنم ... تا احمد در مریوان بود، بنی صدر پایش را به آنجا نگذاشت.هر جا نشست گفت:عده ای منافق و خیانتکار در مریوان مشغول فعالیتند...منظورش احمد بود. برای همین شایعه‌ها بود که آن روزها در تهران و میان مسؤولان خیلی‌ها او را منافق می دانستند. روزی که به دیدار امام«ره» رفت، محسن رضایی معرفی اش کرد: ایشان برادر متوسلیان هستند...و امام«ره» از زیر ابروهای پرپشتی که احمد هرگز آن‌ها را فراموش نمی‌کرد، او را نگاه کردند...دل احمد لرزید... امام«ره» آهسته کنار گوشش گفتند: پسرم برگرد کردستان و محکم همانجایی که هستی بایست...

جنگ برای احمد متوسلیان پیش از انقلاب آغاز شد. البته منظورم سال 1332 و در محلات جنوب تهران نیست. 32، سال تولد احمد است . دهه 30 سال‌های زحمتکشی احمد بود . در دبستان اسلامی مصطفوی درس می‌خواند و همزمان به پدرش هم کمک می‌کرد. سال 51 از هنرستان دیپلم گرفت و بعد هم راهی خدمت سربازی شد. از سربازهای مذهبی و مخالف رژیم بود و همانجا هم مورد شناسایی قرار گرفت تا چند سال بعد پس از مدت‌ها تعقیب و گریز، اکیپ کمیته مشترک ضد خرابکاری ساواک او را دستگیر کند. احمد برای نخستین بار زندان را با سلول انفرادی در زندان فلک افلاک خرم آباد تجربه کرد. سال 56 هماهنگ کننده راهپیمایی‌های محلات جنوب تهران بود و با کانون‌های دانشجویی و جامعه روحانیت همکاری می کرد. انقلاب که پیروز شد مسؤولیت راه اندازی کمیته انقلاب را در محله خودشان به عهده گرفت و سپس به سپاه پاسداران پیوست. یک ماه از پیروزی انقلاب گذشته بود که غایله کردستان بالا گرفت و احمد همراه 66 نفر دیگر به منطقه رفت. همان ابتدای کار با ابتکار عملی که داشت توانست اشرار را از بوکان فراری دهد. در کردستان ماندگار شد و شهرهای بانه، و سقز و سپس سنندج را از صرف یا محاصره ضد انقلاب خارج کرد. آزاد سازی محور پاوه- کرمانشاه و بعد هم عملیات مهم آزاد سازی مریوان از افتخارات دیگر احمد است. با آغاز جنگ تحمیلی در کنار شهید همت سنگ بنای تشکیل تیپ 27محمد رسول الله(ص) را گذاشت که بعدها به لشکر ارتقا یافت. شاه بیت زندگی سراسر جنگ و مبارزه احمد، عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر است.

بسیاری از صاحبنظران حوزه دفاع مقدس معتقدند آزاد سازی خرمشهر بدون حضور متوسلیان و فرماندهی حیرت انگیزش ممکن نبود.

البته همه گمنامی یا شهرت دیروز و امروز احمد متوسلیان به زندگی سراسر مبارزه او نیست چه اینکه در میان فرماندهان و قهرمانان دفاع مقدس افرادی همچون او کم نیستند. سردارانی که بیشتر آنان را امروز با نام «سردار شهید» می‌شناسیم. به احمد که می رسیم ماجرا کمی متفاوت می شود. واقعیت این است که متوسلیان را نه کسی می تواند شهید خطاب کند و نه مفقود الاثر و یا آزاده. با گذشت بیش از سه دهه از جنگ تحمیلی هنوز نام احمد متوسلیان و سرنوشت او مانند یک راز باقی مانده است. ماجرای اسارت و یا سرنوشت احمد و سه نفر دیگر که عنوان دیپلمات دارند، از حوزه اخبار جنگ فراتر رفته و به بحث‌های سیاسی و پشت پرده بین المللی گره خورده است و همین مسأله روز به روز آن را راز آلودتر و پیچیده تر کرده است.

لایه اول ماجرای احمد متوسلیان همان خبری است که تابستان سال 61 از رادیو و تلویزیون پخش شد و تا مدت‌ها بعد نقل محافل خبری بود. 14 تیر 1361 نیروهای سمیر جعجع(فالانژیست ها) خودروی سفارت ایران را هنگام ورود به بیروت متوقف کرده و سرنشینان آن را که دیپلمات و مقام‌های نظامی بودند، ربودند. از آن تاریخ تا امروز خبری از این چهار نفر در دست نیست.

لایه دوم ماجرا اما به این سادگی ها نیست. واقعیت این بود که اسراییل و مزدورانش تا پشت دروازه‌های بیروت آمده بودند. لبنان داشت از دست می رفت. رئیس جمهور این کشور از کشورهای اسلامی درخواست کمک کرده بود. هیأت ایرانی شامل وزیر خارجه، وزیردفاع، فرمانده سپاه، فرمانده نیروی زمینی ارتش و احمد متوسلیان فرمانده لشکر 27 حضرت رسول(ص) برای بررسی اوضاع به دمشق رفتند. مدتی بعد تعدادی از نیروهای ایرانی نیز به سوریه اعزام شدند.متوسلیان فرماندهی این نیروها را به عهده داشت.

لایه سوم داستان جالب تر است. هدف اسراییل از حمله به لبنان ،کشاندن ایران به جنگی دیگر و نجات رژیم صدام بود که پس از آزاد سازی خرمشهر اوضاع خوبی نداشت . مسؤولان ایران ابتدای کار متوجه نشده بودند، نیرو فرستاده بودند و احمد متوسلیان حتی شناسایی هایش را هم کرده بود. اما سوریه رغبتی به جنگ نداشت. امام«ره» نیز دست دشمن را خواند و اعلام کرد: «راه قدس از کربلا می گذرد» ...این یعنی احمد متوسلیان و نیروهایش باید برگردند.

نیروهای ایران با همان سرعتی که به سوریه رفته بودند برگشتند. هرچند به شکل گیری و انسجام «مقاومت» در لبنان کمک کرده بود و حتی نام «حزب الله» پیشنهاد او بود اما حسرت جنگ رو در رو با صهیونیست‌ها به دل احمد مانده بود. اما با وجود دستور امام«ره» راهی جز بازگشت نبود. احمد داشت برای بازگشت آماده می شد که خبر رسید مزدوران رژیم صهیونیستی سفارت ایران در بیروت را محاصره کرد ه اند. وضع ناجوری بود و باید کاری می‌کرد. مدارک و اسناد ارزشمند سفارت نباید به دست آن‌ها می افتاد... و این طور شد که آن روز احمد و همراهانش در خودرو سفارت ایران به اسارت دشمن درآمدند. شاید شما هم الان کنجکاو شده اید بدانید آیا ادعای اسراییلی ها و آمریکایی ها در باره شهادت احمد متوسلیان درست است؟

ادعایی که هنوز هیچ مدرکی برای آن رو نکرده‌اند. آیا اظهارات منابع داخلی و خارجی در باره زنده و اسیر بودنشان در اسراییل حقیقت دارد؟ اگر حقیقت دارد چرا آمریکایی‌ها در جریان چند بار کمک ایران به آزادی گروگان‌های غربی در بیروت و ماجرای مک فارلین کمکی به روشن شدن سرنوشت چهار ایرانی نکردند؟...پاسخ این پرسش‌ها البته برای آن‌هایی که هنوز مانند «متوسلیان» فکر و عمل می کنند چندان مهم نیست. چه اینکه از نگاه آن‌ها «احمد» و احمد ها همواره زنده و حاضر و ناظرند. چه در زندان‌های اسراییل اسیر شده و چه به شهادت رسیده باشند.

گروه فرهنگ و هنر: سینما چیست و چه مختصاتی دارد؟ این پدیده غریب که اکنون در عصر دیجیتال و با شکل‌گیری انواع وجوه چندبعدی به پیکرش روحی دهشتناک از مواجهه آدمی با رخدادهای زندگی یافته و با نگره‌های خیال‌پردازانه و دور از حقیقت به سوی انتزاع گرایش یافته است، چه نسبتی با روح و روان مردمانی دارد که دل در گرو بهشت جاودانه اخروی دارند؟ و چه مواجهه‌ای با نگاه انسانی دارد که فردایی برین از پس مرادش به دین مبین اسلام را در تیررس لحظه‌هایش می‌جوید؟ سینما، پدیده‌ای غریب و در عین حال هولناک است و این وحشت درون آدمی از مواجهه با تصاویر متحرک، نه‌تنها در زمان اولین برخورد نور بر پرده سینماخانه بلکه هنوز با هزار و یک داستان تو در تو و جهانی نهفته در افسانه‌هایی خیالین خود را نشان می‌دهد. از تلاش برادران لومیر که در سال 1895 منجر به اختراع سینماتوگراف شد تا امروز که انواع دوربین‌های ریز و درشت، امکان فیلمسازی را برای همه مشتاقان فراهم کرده است، می‌توان دوره‌ای از تاریخ سینما را پی گرفت و تامل کرد در ارتباط انسان در جست‌وجوی راز آفرینش و هستی با تصاویری که شرایط دانایی‌بخشی بر نهانخانه آدمی خواهد داشت و برای پیگیری این مساله تنها نیاز به تورق کتاب‌هایی ارزنده چون «تاریخ سینما» نوشته اریک رد نخواهد بود بلکه مقصود غایی، توجه و تعقل در نحوه برخورد روح آدمی است که از سویی رو به جهانی نامیرا دارد و از سویی چشم به چرخه رنگین‌کمان نور و تصویر و صدا می‌گذارد. در این سال‌ها فیلسوفان بسیاری از پدیده شگرف زبان سینمایی سخن رانده‌اند و کتاب‌های بسیاری به خوانش درآمده و نزد هنرمندان مسلمان نیز این پرسش پدید آمده است که چگونه می‌توان گوهر گرانبهای نفس را در ترکیب دلنشینی با ابزاری وارداتی چون سینما قرار داد و راهی به منزل مقصود یافت. اگر چه متاسفانه در روزگاری به سر می‌بریم که هر کسی با کمترین دانش بصری و آگاهی‌مندی تصویری رزومه‌ای مبنی بر کارشناسی سینما ارائه می‌دهد! و فیلمسازان بسیاری با اولین ساخته سینمایی، خود را تئوریسین این کار می‌دانند اما باید گفت پدیدارشناسی هنر و تشخیص و تطبیق میان ظرف و مظروفی همراستا با هم در عالم نور و شعور، کار هر کسی نیست و ادعاهای واهی در آن کاربردی نخواهد داشت. در این مسیر نیاز به افرادی است که عمری سر در گریبان این نگاه دارند که چگونه می‌توان سلایق را در پیچشی دلنشین از انگاره‌های ذهنی جست‌وجو کرد و روح گریزناپذیر را توسط مدیومی چون فیلم به سمت عالم معنا متصل کرد و در واقع سینما را در خدمت کاشت باورهایی معنوی و برداشتی نیکو از انسانی در پی تکامل به کار گرفت. در این باره سال‌هاست نظریاتی قابل از سوی نظریه‌پردازان سینما، جامعه‌شناسان، فیلسوفان و اهل فن ارائه می‌شود، برای نمونه می‌توان به نظرگاه هوگو مونشتربرگ، از روانشناسان دانشگاه هاروارد اشاره کرد که اعتقاد داشت فیلم‌های سینمایی به لحاظ ماهیت وجودی‌شان، ناظر بر قوانین ذهن بشری‌اند تا متکی بر قوانین دنیای برون و از این رو نظر بر این داشت که آثار موثر شکل‌یافته در درون فیلمنامه‌ها بر پایه تداعی افکار خلق شده‌اند و از طریق غلبه بر فرم‌‌های دنیای برون، یعنی فضا، زمان و علیت و از طریق انطباق رویدادها با فرم‌های دنیای درون، یعنی حواس، حافظه، تخیل و عاطفه، داستان نوع بشر را به ما می‌گویند. جدا از فهم فلسفی این نگاه و جهان ابژکتیو و سوبژکتیوی که نیاز به نوشتاری مستقل دارد، افرادی نیز در سیمای انسانی مسلمان و دغدغه‌مند در سودای هنری متعالی نکته‌ها برافراشته‌اند که از جمله می‌توان رجوعی کرد به اندیشه‌های لذتبخش سیدمرتضای اهل قلم که در پندار و روش فیلمسازی خود بر این مسیر حرکت کرد تا جوهره و روح این تکنولوژی غربی را شناخته و آن را به نفع ارزش‌ها و اندیشه‌های اسلامی به تسخیر درآورد. تاملی در اندیشه‌های مردی دانا و سینماگری متعهد چون شهید سیدمرتضی آوینی، همراهی در مسیر واگویه‌سازی این اندیشه خواهد بود که چگونه می‌شود در نظامی که با اعتقادی راسخ به اندیشه‌های والای اسلام ناب محمدی شکل گرفته است، سینمایی همسان را به تماشا درآورد و عصاره‌ای از ابزار گرانبهای سینما را جهت نقش‌نمایی وجود متعالی آدمی به کار گرفت و این فرق سینماگر اسلامی و سینماگر بی‌دغدغه‌ای است که تنها به دنبال فعالیتی صنعتی است و نیز تفاوت مهم منتقد صاحب درد با شخصی است که تنها می‌خواهد همچون کارمندی با هزار زور صفحه‌ای را پر کند! و باید دانست که حرکت در مسیر سینمای اسلامی فهم یوسف‌مندی می‌خواهد که در راستای «لقد کان فی قصصهم عبره لاولی الالباب» باشد تا هر نوع حرکتی را در راه الهی ببیند. در این مسیر پرسشی قابل تامل از سینماگرانی خواهد بود که در سرزمینی برآمده از اخلاص و عشق فعالیت می‌کنند و سینمای‌شان نسبتی با جهان انسانی رو به تکامل و همدلانه با آفتاب اسلام ندارد! پرسشی اساسی که سال‌ها پیش رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در دیدار هنرمندان مطرح کرده و فرمودند: «شما به‌عنوان یک فرد انقلابی اصلا چرا برای سینما کار می‌‌کنید؟ اگر چنانچه قرار باشد این سینما محتوای انقلابی یا محتوای اسلامی نداشته باشد، باز هم برای سینما کار خواهید کرد؟ روشن است که نه. پس کسی که با انقلاب همساز و همدل است، سینما را برای محتوایی می‌خواهد که از این انقلاب الهام گرفته است».

جمال شورجه، کارگردان سینما با بیان اینکه سینمای ما باید نیروی متعهد تربیت کند، عنوان کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب موجی در سینما راه‌اندازی شد که به واسطه آن فیلمسازان بزرگی به سینمای کشورمان تحویل داده شدند و هر کدام از آنها امروز برای خود جایگاهی در هنر کشورمان دارند. وی افزود: حوزه هنری در دهه 60 به نوعی پناهگاه هنرمند اخلاق‌مدار بود، شهید مرتضی آوینی پرچمدار این دست افراد بود که با کارهایش جایگاهی بسیار رفیع در هنر این مملکت برای خود فراهم کرد اما اینکه بخواهیم بررسی کنیم هنرمندانی چون آوینی از سینما چه می‌خواستند، به طور اجمال به آن خواهیم پرداخت. شهید آوینی به سینمایی معتقد بود که خروجی آن در کنار پیام، جذب تماشاگر هم باشد. آوینی بشدت مخالف سینمایی بود که در آن خواست و سلیقه مردم جایی نداشته باشد و تنها برای رضایت جشنواره‌های خارجی تولید شود، برای نمونه به یادداشت‌هایی که وی درباره «هیچکاک» نوشته بود می‌توان اشاره کرد. شورجه خاطرنشان کرد: سینمای ایران باز هم به هنرمندانی چون شهید آوینی و فرج‌الله سلحشور نیاز دارد، اتفاقی که اگر رخ دهد، ما شاهد روزهای بسیار خوبی برای سینمای کشورمان خواهیم بود.