تغییرات بنیادین در جوهره حزب عدالت و توسعه در ترکیه

گروه بین الملل-یکی از مباحثی که در سطح منطقه ای در حاشیه قرار گرفت روابط رژیم صهیونیستی و ترکیه بود که چندان مورد توجه رسانه ها قرار نگرفت.این روابط از چند جهت حائز اهمیت است البته برای اینکه وارد این بحث شویم نیاز داریم به طور خلاصه به سابقه این روابط اشاره ای شود. کما اینکه یکی از منابع خبری ترکیه در این خصوص مدتی قبل نوشت: هیئت ترک به سرپرستی فریدون سینیرلی اوغلو مستشار وزارت امور خارجه ترکیه با Joseph Ciechanover  نماینده ویژه بنیامین ناتانیاهو نخست وزیر و  Jacob Nagel معاون شورای امنیت ملی اسرائیل 9 آوریل 2016 در لندن برای عادی سازی روابط سیاسی مذاکره کردند.طرفین درباره بیانیه مشترک و رفع اختلافات به توافق دست یافتند.

به گزارش بولتن نیوز،طرفین درباره رفع محاصره نوار غزه و صدور کالاهای مورد نیاز مردم غزه توسط ترکیه به تبادل نظر خود ادامه می دهند. بعد از آنکه نتانیاهو تحت فشار باراک اوباما در مارس 2013 از اردوغان بخاطر حمله به کشتی مرمره آبی عذرخواهی کرد، مذاکرات برای عادی سازی روابط سیاسی و دیپلماتیک بین تل آویو و آنکارا آغاز شد. ولی به علت حملات اسرائیل به غزه، مذاکرات مزبور متوقف شد. البته سفر مقامات اطلاعاتی و امنیتی و نظامی اسرائیل به ترکیه ادامه یافت. فریدون سینیرلی اوغلو و Dore Gold  از مقامات عالیرتبه وزارت خارجه اسرائیل در رم جلسه محرمانه ای برگزار کردند.  احمد داود اغلو  نخست وزیر ترکیه نیز چند روز قبل از مذاکرات لندن گفت؛ مذاکرات با اسرائیل ادامه دارد و اگر سه پیش شرط ترکیه پذیرفته شود. روابط عادی خواهد شد. مذاکرات مهم ادامه دارد. 



رجب طیب اردوغان نیز هنگام بازگشت از عربستان سعودی در اول ماه ژانویه 2016گفته بود که اسرائیل دوست ماست و دو کشور بهمدیگر نیاز دارند.اردوغان که برای شرکت در اجلاس امنیت هسته ای واشنگتن به آمریکا سفر کرده بود، با سران لابیهای یهودی صهیونیست آمریکا دیدار و طرفین بر توسعه روابط ترکیه و اسرائیل تاکید کردند.

سه پیش شرط ترکیه برای عادی سازی روابط با اسرائیل:

*عذر خواهی، سه سال بعد از کشتار در کشتی مرمره آبی نتانیاهو تلفنی عذرخواهی کرد.

*پرداخت خونبها و غرامت، مذاکرات برای تعیین مبلغ ادامه دارد. اسرائیل پرداخت 20 میلیون دلار دیه و خسارت را پذیرفته است. ولی قراردادی امضا نشده است.

* لغو تحریم و محاصره نواز غزه. صدور مجوز ورود به کشتیهای حامل کالا به بندر غزه

ترکیه نیز از اقامه دعوی علیه فرماندهان ارتش اسرائیل در دادگاههای بین المللی و جرائم جنگی خودداری خواهد کرد.مولوت چاوش اوغلو وزیر خارجه ترکیه در 8 آوریل گفت: اگر سه پیش شرط ترکیه پذیرفته شود روابط ترکیه با اسرائیل به سطح سابق بازگشته و قبل از تابستان ایند گسترش خواهد یافت.Dore Gold که بعد از شرکت در کنفرانس  AIPAC در واشنگتن در21مارس 2016 برای عیادت از مجروحان اسرائیلی در طی حملات انتحاری داعش در استانبول به ترکیه آمده بود با مقامات ترکیه دیدار داشت.اردوغان رئیس جمهور ترکیه با Reuven Rivlin همتای اسرائیلی خود 23 مارس تلفنی گفتگو کرد. رئیس جمهور اسرائیل از اینکه ترکیه انتقال مجروحان و اجساد اسرائیلیها به اسرائیل همکاری خوبی داشت تشکر کردو طرفین بر همکاری دو جانبه خود با ترویسم تاکید کردند.ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه 23 فروردین درباره اجلاس سران سازمان همکاری اسلامی در ترکیه گفت؛ ترکیه از طرح تاسیس دو کشور مستقل فلسطین و اسرائیل حمایت می کند.


ترکیه و اسرائیل درباره انتقال گاز طبیعی مدیترانه شرقی به اروپا تحت کنترل اسرائیل و قبرس یونانی نشین نیز همکاری خواهند کرد. مقامات وزارت نیرو اسرائیل تاکید می کننند که اسرائیل آماده امضا قرارداد انتقال گاز طبیعی مدیترانه شرقی از طریق ترکیه به اروپا می باشد.این تلاشها از چند وجه قابل توجه است.دولت ترکیه از یک سو در تلاش برای ایجاد وحدت میان کشورهای اسلامی از طریق برگزاری اجلاس سران در این کشور است و از طرف دیگر دل در گرو رژیمی می سپارد که بزرگترین عامل تنش و بحران برای کشورهای مسلمان منطقه است و همواره بزرگترین ناقض حقوق فلسطینی ها در منطقه بوده است.واقعیت جهان اسلام این رژیم غاصب را نمی پذیرد و از این رو ترکیه نیز با یک سیاست دووجهی و دوگانگی در سیاست خارجی خویش نمی تواند عامل وحدت و ثبات باشد. 2- با این رویکرد دولت ترکیه ناگزیر از روی آوردن به تنش با کشورهای مسلمان منطقه و کشورهای همجوار خود است که در درازمدت حافظ منافع ترکیه نخواهد بود. در حقیقت می توان گفت ترکیه از عادی سازی روابط با کشورهای همسایه خود به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی روی آورده است .بدون شک حزب عدالت و توسعه در ترکیه با ادامه این رویکرد خود را نه تنها در میان کشورهای مسلمان دارای پارداوکس در سیاست خارجی معرفی می کند بلکه از اعتماد مردم ترکیه به خود نیز به عنوان یک حزب اسلامی و مدافع رژیم صهیونیستی  خواهد کاست .



این پارادوکس ها تنها شامل روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی نیست بلکه امروز ترکیه خود را در کنار رژیمی می بیند که مهمترین عامل سقوط اخوانی ها در مصر است. ترکیه ای که منادی حمایت از جریانی اخوانی در منطقه بوده و روابط خود را با مصر بدلیل ساقط کردن دولت اخوانی مصر توسط سیسی متلاطم کرد امروز در کنار عربستان سعودی گام برمی دارد.کشوری که یکی از مهمترین دلایل سقوط اخوانی ها در مصر بود. از این رو این سیاست هم دارای نوعی دوگانگی و تضاد است. به نظر می رسد ترکیه درصدد جایگزینی عناصر بنیادی دیگری چون رابطه با عربستان و رژیم صهیونیستی در دکترین سیاسی خود می باشد که با جوهره حزب عدالت و توسعه بسیار تناقض دارد.