آیا سلاح ها در سوریه خاموش خواهند ماند؟

گروه بین الملل: سکوت آتش بس در شرایطی در آسمان سوریه شنیده می شود که پس از سال ها درگیری شرایط برای کاهش تنش ها در سوریه فراهم است. طرف های درگیر در بحران سوریه پس از تاکید بر مواضع خویش در آستانه آتش بس در حال  مذاکره نسبت به آینده سوریه و غرب آسیا هستند، همچنین دولت سوریه پس از تحولات اخیر و پیشروی در برابر تروریست های فعال در سوریه اکنون بر اساس مواضع خویش در مذاکرات شرکت نموده است. واشنگتن و مسکو با اعلام این آتش بس زمینه مذاکراتی را فراهم آوردند که ممکن است این بار به فرآیند صلح پایداری تبدیل گردد. بنظر می رسد با شروع این مذاکرات و همزمان با بحران انسانی مربوط به پناهجویان، کشورهای غربی حاضر در سوریه از جمله آمریکا تلاش دارند تصمیم خود را برای قطع کمک به گروه های تروریستی تشدید کننده تنش ها و تغییر رویکرد نسبت به تحولات سوریه نشان دهند. در تحلیل «واشینگتن پست» از آتش بس سوریه به این تغییر در رویکرد کشورهای غربی اینگونه اشاره شده است: «ايالات متحده و متحدان آن در اروپا و منطقه كه به حمايت از گروههاى مختلف مخالف با يكديگر مشغول مى باشند، مسئول مهار مبارزان اين گروهها هستند و اين كار احتمالاً از طريق نيروى ديپلماتيك و يا تهديد به قطع كمك ها صورت خواهد گرفت.»
آنچه مسلم است، آتش بس در سوریه می تواند گام هایی برای خاموش شدن منازعاتی بردارد که در چند سال گذشته دولت و مردم سوریه را در بحرانی عمیق قرار داده است. البته در تاثیر آن نمی توان اغراق نمود زیرا این مسئله تا حد زیادی به رفتار کشورهای متعهد به آتش بس بستگی دارد. در این شرایط، رفتار دولت هایی همچون عربستان سعودی و برخی کشورهای غربی در حمایت مستقیم و غیر مستقیم از تروریست های تکفیری تنها آتش جنگ طولانی تر در سوریه را خواهد آفروخت؛ با چنین روندی آسمان آتش بس و صلح در سوریه آفتابی نخواهد ماند.
در تحلیل زیر که نشریه «واشینگتن پست» آن را منتشر نموده است، شرایط شکل گیری و تاثیر چنین مذاکراتی در آینده صلح سوریه بررسی می شود. پایگاه خبری بولتن نیوز ترجمه این متن را برای خوانندگان در ادامه قرار داده است:


واشینگتن پست: براى اولين بار بعد از گذشت سالها از شروع جنگ خوبار داخلى در سوريه بامداد شنبه اسلحه ها خاموش شدند. اين آتش بس با ميانجيگرى ايالات متحده و روسيه در نيمه شب شنبه به وقت دمشق، پايتخت سوريه، به اجرا درآمد. موعد مقرر تعين شده از طرف سازمان ملل متحد طى جلسه اى در نيويورك، به اتفاق آراء حاضران و به قصد متوقف كردن جنگ سخت و و پرهزینه ای است كه بيش از صدها هزار نفر كشته و ميليونها نفر آواره بر جاى گذاشته است.
"استفان دى ميستورا"، سفير سازمان ملل متحد در ژنو، پس از ديدار با نمايندگان كشورهاى حمايت كننده از اين پيمان گفت: بياييد دعا كنيم كه اين كار صورت پذيرد. زيرا صراحتاً بايد گفت كه اين بهترين فرصتى است كه مى توان براى مردم سوريه طى پنج سال گذشته متصور شد و بايد دقت كنيم كه اين تصميمى براى صلح است.

در ميان بسيارى از مشكلات ، بر آنچه كه حاميان مالى و شركت كنندگان در اين معامله آن را "قطع مخاصمات" مى دانند نظارت خواهد شد.
آمريكا و روسيه به عنوان رؤساى مشترك ارتشى كه شامل ١٥ كشور ديگر كه حامى دولت سوريه و يا مخالفان او هستند، در درجه اول مسئول تأييد نقض اين آتش بس و مهار كردن طرفين از راه دور مى باشند.
دو كشور مراكز عملياتى جداگانه اى براى بررسى و رسيدگى به گزارش تخلفات صورت گرفته توسط طرفهاى درگير زمينى، ساخته اند و همچنين در دفاتر سازمان ملل متحد در ژنو و دمشق ، پايتخت سوريه، به بررسى اين تخلفات خواهند پرداخت .
اين مراكز در واشنگتن ، عمان و اردن متعلق به ايالات متحده و در مسكو و لاذقية متعلق به سوريه مى باشد و يك خط تلفن مستقيم نيز بين  آمريكا و سوريه برقرار شده است.

" دى ميستورا" بدون ارائه توضيحات بيشتر از چگونگى نظاراتى كه صورت خواهد گرفت افزود: سازمان ملل متحد از نيروهاى خود براى تماس با طرفين استفاده خواهد كرد و روسيه و آمريكا نيز مسيرهاى ارتباطى خود را خواهند داشت كه البته اين سيستم نياز به مواردى جهت آزمايش أوليه دارد.
او همچنين افزود: هر گونه پاسخ نظامى به نقض آتش بس آخرين چاره كار خواهد بود و متناسب با اولين تخطى صورت خواهد گرفت. البته نبايد از تخلفات متعجب شويم بلكه بايد مطمئن باشيم كه تخلفاتى وجود خواهند داشت.
ايالات متحده و متحدان آن در اروپا و منطقه كه به حمايت از گروههاى مختلف مخالف با يكديگر مشغول مى باشند، مسئول مهار مبارزان اين گروهها هستند و اين كار احتمالاً از طريق نيروى ديپلماتيك و يا تهديد به قطع كمك ها صورت خواهد گرفت.
روسيه كه براى ماه ها به طور پيوسته مخالفان اسد را بمباران كرده است، مسئول متوقف كردن حملات خود مى باشد و همچنين نيروهاى هوا و زمين سوريه و سایر نیروهای درگیر در بحران سوریه نيز مسئول متوقف نمودن حملات می باشند.

پس از گذشت يك روز كه در آن گروههاى مبارز در حال استفاده از آخرين لحظات درگيرى پيش از موعد مقرر آتش بس بودند، دى ميستورا، نماينده سازمان ملل متحد، گفت كه گزارشى دريافت كرده است مبنى بر اينكه تنها سه دقيقه پس از نيمه شب شنبه به وقت سوريه داريا و دمشق هر دو آرام شده اند. او همچنين افزود كه گزارش يك درگيرى بررسى شد و همينطور يك گزارش ديگر كه به نظر تبليغاتى تلقى مى شد، به دستشان رسيده است.
داريا كه توسط نيروى هوائى سوريه بمباران شده بود، در جنوب غربى حومه دمشق واقع است.
گزارشهاى پراكنده اما پى در پى مبنى بر بمباران توپخانه ها و آتش سلاحهاى سبك در نقاط مختلف كشور وجود داشت، اما مشكل است كه بخواهيم بگوييم كه اين درگيرى ها نشان از يك تلاش عمدى به قصد سرپيچى از شرايط آتش بس است و يا آرام شدن درگيرى هاى كنترل نشده اى است كه براى سالها خروشان باقى مانده بودند.

يكى از ساكنان دمشق سكوت داريا را تأييد كرده است. فعالان گفته اند كه در شهر "كفر حمراء" به همراه اخرين خط شورشها در شمال حلب، سه خانواده ى سورى در زير آوار خانه هایشان مدفون شدند. اما پس از آن هيچ گزارشى دال بر وجود حملات بيشتر پس از پايان مهلت وجود ندارد.
"احمد المسلمه" يك فعال در شهرستان جنوبى درعا گفت: درگيرى هاى شديد در جنوب سوريه در نيمه شب شنبه متوقف شد.
دى ميستورا نيز گفت كه اگر آتش بس باقى بماند و توافقات جداگانه اى براى ارسال كمكهاى بشردوستانه به مناطقى كه به دليل جنگ از غذا و دارو محروم شده اند، صورت پذيرد، او نيز با مقامات دولت سوريه و مخالفانش براى شروع مجدد مذاكرات صلح در هفتم ماه مارس صحبت خواهد كرد. او طى يك جلسه ويدئويى خطاب به شوراى امنيت گفت كه همه ى تلاش خود را به كار خواهد گرفت تا جلوى تضعيف آتش بس در سوريه را بگيرد.

دى ميستورا قصد دارد كه روز شنبه با نيروى ارتش جهت ارزيابى نتايج أوليه ديدارى داشته باشد. در بيانيه اى كه در روز جمعه از طرف ائتلاف مخالفان سوريه معروف به كميته عالى مذاكرات منتشر شد، إعلام كردند كه ٩٧ گروه از مخالفان دولت سوريه موافقت خود را با اين آتش بس و به قصد ارزيابى شرايط به مدت دو هفته به هيات عالى مذاكره كنندگان إعلام مى كنند.
دولت بشار أسد نيز بيانيه اى منطبق بر آن صادر كرده است. بر أساس اين توافق گزارش هرگونه تخلفى بايد توسط مبارزان از طريق ايميل، پيغام متنى و يا تلفن به خارج از مراكز عملياتى فرستاده شود.
اين توافقنامه جلوى درگيرى هاى دولت اسلامى و جبهة النصرة وابسته به القاعدة را كه مبارزان آنها با گروههاى مخالف در شمال غربى سوريه در اطراف حلب همبستگى نزديك دارند را مى گيرد.

واشنگتن و مسكو كه در خارج از مذاكرات سوريه به سختى با يكديگر صحبت مى كنند، در طرح روز جمعه نقشه هاى منطقه اى  را براى محدوده هايى كه احتمال استقرار نيروهاى رانده شده وجود دارد، رد و بدل كردند.
در این شرایط اما برخی نیروها به روش ستیزجوبانه ادامه می دهند و درگیری هایی در جریان است؛ " ابو محمد الگولانى" رهبر جبهة النصرة در بيانيه اى صوتى از مبارزان خواست تا حملات خود عليه نيروهاى دولتى را تشديد كنند.
همچنین يك گروه كرد سورى متحد با ايالات متحده شامل اين توافق نمى شوند؛ تركيه كه YPG را يك سازمان تروريستى مى داند در آنسوى مرزهاى درگير در شمال غربى سوريه آنها را بمباران كرده است و گفت كه قصد متوقف كردن آن را نيز ندارد.

منبع: واشینگتن پست
By Karen DeYoung and Hugh Naylor February 26