کد خبر: ۲۸۶۲۰
تاریخ انتشار:
ظرفیت‌های جدید تولید نفت و گاز ايران در دو دهه آينده نشان مي دهد

چشم آسيا و اروپا در انتظار لوله هاي گاز ايران

از آن جا كه ايران دومين ذخاير گاز جهان را داراست از نظر جغرافيايي و هزينه درآمد اقتصادي،‌انتقال گاز ايران به پاكستان،هند و چين از صرفه اقتصادي بالايي براي همه كشورهاي منطقه برخوردار است و رفتار عقلايي و عقلانيت ايجاب مي كند كه كشورهاي آسيايي،‌ برنامه محوري تامين انرژي خود از سوخت ارزان و پاك گاز را با مشاركت و نقش اصلي ايران به پيش ببرند و ايران در آينده، تامين كننده اصلي انرژي پاكستان،‌هندو چين باشد.
برآوردها و واقعيت هاي بازار نفت وگاز از جمله ميزان ذخاير كشورهاي اوپك،‌ كشورهاي حاشيه خليج فارس و ذخاير قابل توجه نفت و گاز ايران، نشان مي دهد كه هم از نظر حجم ذخايرو هزينه سرمايه گذاري توليد و انتقال نفت وگاز و هم از نظر رشد اقتصادي كشورهاي چين، هند، پاكستان و رشد مصرف انرژي اين كشورها، ايران بهترين گزينه براي تامين انرژي كشورهاي آسيايي رو به رشد است.

به گزارش خبرنگار بولتن، ‌انتقال وافزايش صادرات گاز ايران، نقش محوري در تامين انرژي جهان و به خصوص كشورهاي آسيايي دارد و در آينده كشورهاي اروپايي نيزخريد گاز ايران را با علاقه بيشتري دنبال خواهند كرد.

ازنظر هزينه ظرفيت هاي جديد و توليد نفت وگاز نيز، هزينه ايجاد ظرفيت هاي جديد براي اعضاي غير اوپك، دو تا سه برابر هزينه سرمايه گذاري اعضاي اوپك براي ايجاد ظرفيت جديد است و 73 درصد از کل افزایش توليد روزانه نفت و گاز، در منطقه اوپک خواهد بود.

اين نكات نشان مي دهد كه موضوع انتقال گاز ايران به بازار جهاني و به خصوص آسيا، ازنظر توجيه اقتصادي سرمايه گذاري و توليد بايد بيشتر مورد توجه قرار گيرد.

ازنظر شاخص امنيت و توسعه پايدار نيز، خط لوله گاز ايران به پاكستان وهند وچين،‌ بر اساس الگوي روابط خارجي توسعه گرا،‌مي تواند هم امنيت و صلح را بين كشورهاي منطقه تقويت كند و هم رابطه ايران با كشورهاي منطقه و اثر گذاري و نقش ايران بر تحولات اقتصادي منطقه را ارتقا دهد.

براين اساس،‌ مي توان در يافت كه منطقه خليج فارس، ايران و كشورهاي همسايه، ‌در سال هاي آينده به يكي از مناطق عمده سرمايه گذاري و توسعه صنعت نفت وگاز تبديل مي شود و اين منطقه، بيش از چند دهه گذشته، شاهد توسعه سرمايه گذاري و تامين تقاضاي انرژي جهان خواهد بود.

همچنين از آن جا كه ايران دومين ذخاير گاز جهان را داراست از نظر جغرافيايي و هزينه درآمد اقتصادي،‌انتقال گاز ايران به پاكستان،هند و چين از صرفه اقتصادي بالايي براي همه كشورهاي منطقه برخوردار است و كارشناسان معتقدند كه رفتار عقلايي و عقلانيت ايجاب مي كند كه كشورهاي آسيايي،‌ برنامه محوري تامين انرژي خود از سوخت ارزان و پاك گاز را با مشاركت و نقش اصلي ايران به پيش ببرند و ايران در آينده، تامين كننده اصلي انرژي پاكستان،‌هندو چين باشد.

با توجه به ذخاير گاز ايران ونياز كشورهاي آسيا به گاز ايران، در آينده مي توانيم به اندازه نفت از محل گاز درآمد داشته باشيم. انتقال گاز در ابتدا به تاسيسات و خطوط لوله و هزينه سرمايه گذاري نياز دارد اما پس از سرمايه گذاري اوليه، صادرات گاز با يك روند با ثبات مواجه مي شود و سوخت پاك و مطابق با ملاحظات زيست محيطي را به بازار ارائه مي دهد ومشكلات بورس نفت،‌ نوسان قيمت و حمل ونقل وساير مشكلات نفت را ندارد.

براين اساس، موقعيت سرمايه گذاري براي توسعه فازهاي پارس جنوبي، ايجاد خط لوله و صادرات گازبه كشورهاي منطقه مي تواند آينده اقتصادي كشور و ثبات در بازار انرژي منطقه و تاثير آن بر روابط خارجي و مبادلات بين كشورها را به همراه داشته باشد.

مسیر دریایی،مهمترین گزینه انتقال گاز به هند
در حال حاضر 2 سناریوی مختلف برای صادرات گاز طبیعی در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است، ترانزیت گاز ایران از خاک پاکستان و انتقال مستقیم گاز از مسیر دریایی مهمترین گزینه های پیش رو برای انتقال گاز به هند است

در صورتی که با هند برای انتقال گاز از مسیر دریایی به توافق برسیم باید ادامه خط لوله هفتم سراسری از ایرانشهر تا بندر چابهار و سپس از مسیر دریایی تا شبه قاره هند ساخته شود.

بر اين اساس، با سرمایه گذاری ۳۵۰ میلیون دلاری، ساخت فاز دوم خط لوله صلح تا مرز پاکستان آغاز شده است.

برای انتقال گاز از مسیر پاکستان باید ادامه خط لوله به طول تقریبی ۲۷۰ کیلومتر از ایرانشهر تا نقطه مرزی پاکستان ساخته شود، در حال حاضر مذاکرات با طرف هندی برای نهایی کردن یکی از این ۲ روش در در حال انجام است.

آقاي اوجی معاون وزیر نفت، مسیر دریایی را مهمترین گزینه انتقال گاز به هند اعلام كرده است. اين گزينه با واقعيت هايي مانند اختلاف سياسي كشورهاي هند و پاكستان و ايجاد شرايط براي انتقال گاز به چين در آينده مطابقت بيشتري دارد و اگر چه با هزينه بيشتري در ساخت تاسيسات و خطوط لوله از طريق دريا مواجه خواهيم شد اما تضمين و ثبات بيشتري را در آينده شاهد خواهيم بود. حتي در مقابله با پديده تروريسم منطقه پاكستان و هند نيز راهكار عبور خط لوله از دريا، بهتر از عبور خط لوله ازطريق خاك پاكستان است.

در حال حاضر مذاکرات با طرف هندی برای نهایی کردن یکی از این 2 روش در حال انجام است.اما در هر صورت،برای اجرای هر 2 سناریو ادامه ساخت خط لوله هفتم سراسری (صلح) ضروری به نظر می رسد، و چنانچه با هند برای انتقال گاز از مسیر دریایی به توافق برسیم باید ادامه خط لوله هفتم سراسری از ایرانشهر تا بندر چابهار و سپس از مسیر دریایی تا شبه قاره هند ساخته شود.

افزايش ظرفيت انتقال گاز به 110 میلیون متر مکعب در روز
ساخت خط لوله هفتم سراسری در دو قطعه عسلویه - بندرعباس به طول 422 کیلومتر و بندرعباس - ایرانشهر به طول 480 کیلومتر مراحل پایانی ساخت را پشت سر می گذارد.

برای انتقال گاز از مسیر پاکستان باید ادامه خط لوله به طول تقریبی 270 کیلومتر از ایرانشهر تا نقطه مرزی پاکستان ساخته شود.

به عبارت ديگر، تا مرز پاكستان حدود 1172 كيلومتر بايد خط لوله ساخته شود تا گاز از عسلويه به پاكستان منتقل شود . با توجه به هزينه 350 ميليون دلاري ساخت 270 كيلومتر خط لوله ايرانشهر تا پاكستان و متوسط هزينه هر كيلومتر خط لوله كه 1.3 ميليون دلاراست مي توان برآورد كرد كه به طور نسبي حدود 1500 ميليون دلار هزينه ارزي براي انتقال گاز ايران به پاكستان بايد براي احداث خط لوله عسلويه تا مرز پاكستان، سرمايه گذاري شود.ايستگاه هاي تقويت فشار و ساير تاسيسات نيز هزينه هاي خود را دارد اما اين هزينه ها در مقايسه با منافع بلندمدت اين طرح ، رقم قابل توجهي نيست و صدهابرابر آن را مي توان در آينده نصيب اقتصاد ايران و صنعت نفت وگاز كشوركرد.

ساخت فاز دوم عملیات اجرایی خط لوله هفتم سراسری گاز از مسیر ایرانشهر تا نقطه مرزی پاکستان به یکی از پیمانکاران داخلی واگذار شده است. مسیر این خط لوله 56 اینچ گازی حدود 270 کیلومتر است و هزینه سرمایه گذاری ساخت و تکمیل این قطعه از خط لوله به 350 میلیون دلار منابع مالی و اعتباری نیاز دارد.

به زودی عملیات اجرایی خط لوله 36 اینچی نيز كه حدود 640 کیلومتر طول دارد اغاز می شود و برای ساخت ادامه مسیر خط لوله هفتم سراسری از ایرانشهر تا زاهدان و زابل با برخی از فاینانسورهای داخلی و خارجی مذاکره شده است .

ظرفیت فعلی انتقال گاز در خط لوله هفتم 50 میلیون متر مکعب است که با راه اندازی 9 ایستگاه تقویت فشار ظرفیت این خط لوله به 110 میلیون متر مکعب در روز افزایش می یابد.

حتي با ظرفيت 50 ميليون متر مكعبي انتقال گاز به پاكستان،‌رقم قابل توجهي صادر خواهد شدو درآمد ارزي پايدار و با ثباتي را نصيب كشور مي كند.

اگر اين مقدار صادرات گاز به پاكستان به 110 ميليون متر مكعب برسد كه حدود يك چهارم مصرف گاز داخل كشوراست نشان دهنده گسترش نقش و جايگاه گاز ايران در بازار انرژي ايران است .

همچنين چنانچه در آينده بازار انرژي هند و چين و پاكستان روزانه 300 ميليون متر مكعب گاز ايران را مصرف كند براي ايران درآمد قابل توجهي را سالانه به همراه خواهد داشت و به تدريج درآمد ارزي حاصل از فروش گاز را از 10 تا 30 ميليارد دلار و بيشتر افزايش خواهد داد. برخي كارشناسان، حداقل درآمد صادرات گاز ايران در آينده را 15 ميليارد دلار برآورد كرده اند.

عده اي از كارشناسان معتقدند كه با توجه به اين كه انتقال گاز از مسیر دریای عمان به اقیانوس هند به سرمایه گذاری های قابل توجهی نیاز دارد، و در اين سرمايه گذاري عظيم با محدوديت منابع مواجه هستيم از این رو بهتر است كه از مسير خشكي و خاك پاكستان عمل كنيم زيرا با توجه به توافق به عمل آمده با پاکستان برای ترانزیت گاز ایران به کشور ثالث هیچ گونه محدودیتی در صادرات گاز از مسیر این همسایه شرقی وجود ندارد.

عده ديگري نيز مي گويند كه طرف هندي ممكن است كه با دغدغه بيشتري مواجه باشد و حاضر نباشد كه آينده تامين انرژي خود را با حضور پاكستاني ها با مشكل مواجه كند.به خصوص آن كه حركت هاي تروريستي و تحركات طالبان در خود پاكستان وعليه خود دولت مركزي پاكستان فعال است و اگر گروه هاي افراطي هند و پاكستان وارد معركه شوند معلوم نيست كه دولت هاي هندو پاكستان تا چه حد در ايجاد صلح موفق باشند و معلوم نيست كه اين خط لوله تا چه حد به صلح واقعي اقوام و مذاهب دو كشور كمك كند.

اگر چه آرزويي بزرگ براي دوكشور هند وپاكستان وجود دارد و طرح اوليه انتقال گاز با هدف دوستي بيشتر بين كشورهاي منطقه ارائه شده ونقش ايران در اين زمينه را پر رنگ نشان مي دهد اما براي آن كه توسعه پايدار در زمينه انرژي را شاهد باشيم،‌منافع ايران نيز ايجاب مي كند كه خط لوله از طريق دريا منتقل شود تا

قدرت انتخاب ايران در انتقال گاز به ايران را نيز افزايش دهد.
حسین نقره کار معاون امور بین الملل وزیر نفت اخیرا با اشاره به آغاز مذاکرات گازی هند برای صدور گاز از مسیر خط لوله زیر دریایی، گفته است: تاکنون دو هیئت هندی و شرکت "سیج" برای ساخت این خط لوله در تهران مذاکراتی را با وزارت نفت انجام داده اند.

به گفته این مقام مسئول ریسک اقتصادی ساخت، تامین و نگهداری این خط لوله گاز با طرف هندی است اما در مجموع هند در تلاش بوده که انتقال گاز ایران از مسیر پاکستان انجام نشود.

شايان ذكر است حجت الله غنیمی فرد نماینده سابق وزیر نفت در مذاکرات صلح پیشتر با اشاره به این که تاکنون 3 مسیر برای انتقال گاز ایران به شبه قاره هند مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است، گفته بود: در این بررسی‌ها انتقال گاز از راه خشکی، اقتصادی‌ ترین مسیر تشخیص داده شده است.

اما به دلايل مختلف از جمله وجود گروه هاي افراطي در هند وپاكستان و نبود ثبات سياسي و امنيت كافي در اين دو كشور بهتر است كه مسيرهاي مستقلي حتي با وجود هزينه سرمايه گذاري بالاتر در دستور كار باشد، زيرا هر گونه قطع گاز از مسير خشكي و از راه پاكستان، و يا انفجار خطوط لوله مي تواند به بحران منطقه

دامن بزند يا اختلافات را تشديدكند.

تایمز هندوستان با انتشار گزارشی با اشاره به مذاکرات اخیر"اس ام کریشنا" وزیر خارجه هند و "سید شمس الدین حسینی" وزیر اقتصاد در حاشیه برگزاری نشست کمیسیون مشترک ایران و هند برای نهایی کردن قرارداد خط صلح، اعلام کرد: مقامات تهران – دهلی درباره ساخت خط لوله انتقال گاز در زیر دریا با یکدیگر رایزنی کرده اند.

نحوه قیمت گذاری گاز صادراتی ایران به هند
درباره فروش گاز ایران به هند، در وزارت نفت فرمولی برای صادرات گاز طبیعی به کشورهای همسایه تعریف شده است.

در این فرمول بر اساس نوع گاز ترش و یا پالایش شده، مسافت انتقال گاز و سایر مسائل فنی و عملیاتی ضرایبی برای قیمت گذاری گاز تعیین شده است، تاکنون از این فرمول برای تعیین قیمت گاز صادراتی ایران به پاکستان و ترکیه استفاده شده و امکان تعیین قیمت فروش گاز به هند هم از این روش وجود دارد.

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین