عکس های ثبت شده توسط تلسکوپ فضایی هابل ; تجربه ای متفاوت از دنیای فرازمینی

به گزارش بولتن نیوز؛ تلسکوپ فضایی هابل به اختصار HST تلسکوپی است که در سال ۱۹۹۰ توسط شاتل دیسکاوری در مدار گردش قرار گرفت. نام این تلسکوپ از نام کیهان شناسی به نام ادوین هابل گرفته شد. اگر چه هابل اولین تلسکوپ فضایی نبود ولی یکی از بزرگترین و پرکاربردترین ها به شمار می آید. HST یک برنامه مشترک بین ناسا و سازمان فضایی اروپا می باشد. اولین طرح تلسکوپ فضایی در سال ۱۹۲۳ تدوین شد. در دهه ۷۰ میلادی روی هابل سرمایه گذاری شد و قرار شد در سال ۱۹۸۳ در مدار قرار گیرد اما پروژه با تاخیر فنی و مشکل بودجه چند سالی عقب افتاد. وقتی در سال ۱۹۹۰ ماموریت آن شروع شد دانشمندان دریافتند که آینه اصلی آن در جای مناسب خود قرار نگرفته و به شدت کارایی آنرا کاهش داده است. با این همه در سال ۱۹۹۳ به کیفیت مورد نظر دانشمندان رسید و عملیات خود را آغاز کرد. هابل اولین تلسکوپی است که می توان آن را در فضا تعمیر کرد و تا کنون حدود ۴ بار روی آن تعمیرات صورت گرفته است.

آخرین ماموریت تعمیراتی هابل در سال ۲۰۰۲ میلادی انجام شد. در این ماموریت با تعویض بخش‌هایی از تلسکوپ فضایی، کارایی آن به میزان زیادی افزایش یافت. در این ماموریت صفحات خورشیدی تلسکوپ فضایی که آسیب دیده بودند، تعویض شدند. منبع تغذیهٔ نیروی الکتریکی که انرژی تلسکوپ را فراهم می‌کرد به کلی تعویض شد و برای این کار برق تلسکوپ فضایی برای اولین بار در فضا قطع شد و ارتباطش با مرکز کنترل و فرماندهی روی زمین هم همینطور. همچنین در این مأموریت، دوربین فروسرخ NICMOS که به دلیل مشکل سیستم خنک‌کننده بلااستفاده مانده بود، تعمیر و راه‌اندازی شد. علاوه بر همهٔ این اصلاحات مهندسان ناسا دوربین بسیار قوی جدید خود موسوم به دوربین پیشرفتهٔ نقشه برداری را روی تلسکوپ فضایی نصب کردند. عکسهای خارق العادهٔ این دوربین، تا مدتها مورد بحث مجامع علمی جهان بود. تلسکوپ فضایی هابل هم مانند بسیاری از ماموریتهای فضایی موفق دیگر بیشتر از آنچه که پیش‌بینی می‌شد، کار کرده‌است و زمزمه‌ها دربارهٔ بازنشستگی‌اش به گوش می‌رسد. در مورد زمان پایان کار هابل و چگونگی پایان کارش حرفها متفاوت است. اما چیزی که آشکار است این است که تا تلسکوپ فضایی بعدی آمادهٔ رفتن به فضا نباشد، این اتفاق نمی‌افتد. در روز شنبه ۱۶ مه ۲۰۰۹ تلسکوپ فضایی هابل تعمیر اساسی شد. این اولین تعمیر یک شی فضایی است شامل تعویض برخی باتری‌های آن و همچنین دوربین اصلی آن است. انتظار می‌رود پس از این تعمیر این تلسکوپ بتواند ۸ سال دیگر نیز کار کند.

عکس زیبایی از ابرهای کهکشانی و توده های هوای بین ستاره ای. این عکس مربوط به سحابی شکارچی بوده که به نام سحابی جبار هم معروف است و تنها سحابی آسمان است که با چشم غیرمسلح هم دیده می‌شود. مکان این سحابی در جنوب کمربند شکارچی است

نمای زیبایی از سحابی عقاب

بخشی از سحابی رتیل که یک سحابی معروف در صورت فلکی ماهی زرین است و در کهکشان ابر ماژلانی بزرگ قرار دارد. در ابتدا تصور می شد این سحابی یک ستاره است تا این که توسط نیکلاس لوییس د لاکایله و در سال ۱۷۵۱ سحابی بودن آن کشف شد. این سحابی درخشان ترین جرم غیر ستاره ایست که تا کنون کشف شده است٬ به حدی که اگر جای سحابی جبار درکهکشان راه شیری قرار داشت می توانست روی زمین سایه ایجاد کند. در حقیقت سحابی رتیل فعال ترین منطقه شناخته شده تولد ستارگان در گروه محلی کهکشانی ماست.

عکسی از یک کهکشان حلزونی به نام NGC1433 که حدود ۳۲ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد.

تصویری از ستاره ی وی۸۳۸ که یکی از معروفترین تصاویر ثبت شده توسط هابل محسوب می شود. وی۸۳۸ تک‌شاخ، ستاره‌ای در صورت فلکی تکشاخ بوده و هابل در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳، شش تصویر از این ستاره تهیه کرد که آن را در حال فوران مواد به بیرون نشان می‌داد. با گذشت زمان پرتوهای نور درخشان ستاره, ابر بسیار بزرگی از گاز و غبار را روشن کرد که پهنایش به یک سال نوری می‌رسید. گروهی از اخترشناسان حدس می‌زنند این منظره، صحنهٔ نابودی سامانه ستاره ای ستارهٔ وی۸۳۸ تک‌شاخ باشد. آن‌ها می‌گویند گویی ستارهٔ مادر سیاراتش را بلعیده است.

تصویری از خوشه ی ستاره ای NGC2060 که در مرکز سحابی رتیل واقع شده و تعداد زیادی ستاره را در خود جای داده است.

نمایی زیبا از کهکشان گرداب که یک کهکشان مارپیچی محسوب شده و در فاصله ی ۳۱میلیون سال نوری ما قرار دارد. یک کهکشان مارپیچی از ۴ بخش تشکیل می شود : یک دیسک چرخان که از چند بازو تشکیل شده‌است و ستارگان غالباً در آن قرار دارند – مرکز آن که یک برآمدگی کره مانند است و غالباً از ستارگان پیر تشکیل شده‌است – هاله کهکشانی که خوشه‌های ستاره‌ای کروی زیادی در آن قرار داررند – سیاه‌چاله ابرپرجرم که در مرکز آن قرار دارد

کناره هم قرارگیری جندین میلیون ستاره جوان در سحابی رتیل

ستاره ای در صورت فلکی زرافه که یکی از صورت‌های فلکی جدید در آسمان شمالی می‌باشد که برای اولین بار توسط ستاره شناس آلمانی، یاکوب بارچ در سال ۱۶۲۴ محدوده آن تعیین شد. این صورت فلکی دارای ستارگان کم فروغ در اطراف صورت‌های معروف خرس بزرگ،خداوند کرسی با ستاره‌های درخشان تر است. نام انگلیسی این صورت فلکی برگرفته از یک اسم یونانی به معنای ((شتر-پلنگ)) است که به زرافه داده شده.این حیوان دارای سر و گردنی مانند شتر و پوست خالداری شبیه به پلنگ است. هرچند که صورت فلکی زرافه وسیع است اما ستارگانش کم فروغ و بی نامند

تصویری از سحابی مداد که بقایای بجامانده از انفجار یک ستاره در هزاران سال قبل را نشان می دهد

آثار بجامانده از ابرنواختری در یک کهکشان کوچک که حدود ۱۷۰٫۰۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد

تصویری از کهکشان سیاه چشم که یک کهکشان مارپیچی در صورت فلکی گیسو است و توسط ادوارد پیگوت و در مارس ۱۷۷۹ کشف شد

عکسی از سحابی شکارچی که چهار ستاره ی غول پیکر را در درونش نشان می دهد. گرفتن عکس‌های رنگی با تلسکوپ فضایی هابل بسیار پیچیده تر از گرفتن این عکس‌ها با دوربین معمولی است. در اولین تفاوت آن است که هابل هرگز از فیلم رنگی استفاده نمی‌کند بلکه با استفاده از آشکارسازهای الکترونیکی خود نور را از فضا جمع آوری و ثبت می‌کند. این آشکارسازها عکس‌های کیهانی را به صورت رنگی تولید نمی‌کنند و عکس‌ها در مرحله اول سیاه و سفیداند. عکس‌های نهایی از ترکیب چند عکس سیاه و سفید که رنگ آنها در زمان پردازش به آنها اضافه شده‌است، به وجود می‌آیند. رنگها در عکس‌های هابل، که به دلایل مختلف به وجود می‌آیند، همواره همان چیزی نیستند که ما از نزدیک می‌دیدیم(اگر می‌توانستیم آن اجرام را در سفینه فضایی و از نزدیک ببینیم.) ما بعضی مواقع از رنگ به عنوان یک ابزار استفاده می‌کنیم به این دلیل که یا باعث بهتر دیدن جزئیات می‌شوند و یا تصور و دیدن آن‌ها رنگ‌ها از عهده چشم انسان خارج است. یک عکس هابل از ترکیب چند عکس سیاه و سفید به نمایندگی رنگ‌های مختلف نور به وجود می‌آید. پنج ابزار دقیق تلسکوپ هابل – دوربین‌ها، طیف نگارها و حسگرهای رهنمایی بسیار دقیق – به طور هماهنگ و یا مجزا از هم کار می‌کنند تا عکس‌های عالی را از دورترین نقاط هستی به ما برسانند. هر کدام از ابزارها برای مشاهده جهان از راهی منحصربه‌فرد در نظر گرفته شده‌اند

تصویری از سیاره مشتری به همراه یکی از قمرهایش. مشتری حداقل دارای ۶۳ ماه‌است که ۱۶ ماه آن قطری بیش از ۱۰ کیلومتر دارند. چهار ماه از بزرگترین ماه‌های هرمز به ترتیب دوری از این سیاره عبارتند از: آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو. این چهار ماهک را قمرهای گالیله‌ای می‌نامند زیرا ستاره‌شناس ایتالیایی گالیله آنها را در سال ۱۶۱۰ به وسیله اولین تلسکوپ پیدا کرد. آیو دارای آتشفشانهای فعال بسیاری می‌باشد. هر فوران گازی آن دارای گوگرد می‌باشد. رنگ زرد نارنجی سطح آیو شاید از اندازه بسیار زیاد گوگرد جامد که در سطح سیاره انباشته شده می‌باشد. اروپا کوچکترین ماه گالیله‌ای می‌باشد با قطری برابر با ۳ هزار و ۱۳۰ کیلومتر. اروپا دارای سطحی از یخ صاف و ترک خورده می‌باشد. بزرگترین ماه گالیله‌ای گانیمد با قطری برابر با ۵۲۶۸ کیلومتر است. گانیمد بزرگتر از سیاره تیر می‌باشد

نتیجه ی رویارویی دو کهکشان با یکدیگر. مکان هابل بالای جو زمین است و اگر جه این مکان دارای برتریهای زیادی است، اما بدون دید قوی، هابل نمی‌توانست چنین عکس‌های مفیدی را از مکان‌های بی همتا بگیرد. چشم‌های هابل در حقیقت سیستمی هستند که مجموعه نوری تلسکوپ نام دارند. این سیستم از دو آینه تشکیل می‌شود. سیستم نوری هابل یک طرح درست نوری موسوم به Ritchey-Chretien گاسگرین است که در آن شکل و طراحی مخصوص دو آینه عکس‌هایی از بزرگ‌ترین میدان دید ممکن را کانونی می‌کنند. آیینه‌های هابل بسیار صاف هستند و سطحی به دقت شکل داده شده برای بازتاب نور دارند. آنها با تراش شیشه با ساینده‌ها به وجود آمده‌اند بطوری که سطحشان بیشتر از یک هشتصد هزارم در یک اینچ از شکل منحنی انحراف ندارد. اگر آینه اصلی هابل قطری هم اندازه با قطر زمین داشت، ارتفاع بزرگ‌ترین برآمدگی آن تنها شش اینچ می‌شد

نمای زیبایی از مریخ. یکی از نکات جالب به دلیل رقیق بودن هوای مریخ این است که دمای هوا به سرعت تغییر می‌کند. مثلاً فقط لحظاتی پس از طلوع خورشید دما در سطح بیش از ۲۰ درجه افزایش می‌یابد. در هر لحظه دمایی که پای شما احساس می‌کند (هوای نزدیک سطح) با دمای هوای اطراف سر شما ممکن است تا ۲۰ درجه اختلاف داشته باشد. به این ترتیب اگر روی استوای مریخ باشید، دمای سطح ۲۰ درجه سلیسیوس و دمای اطراف سر شما صفر درجه‌است.

عکسی از کهکشان NGC1512  که فضای بسیار گسترده ای را نمایش می دهد و توسط هابل ثبت شده. بد نیست بدانید تمام فعالیت‌های تلسکوپ فضایی هابل توسط پایگاه‌های زمینی کنترل می‌شوند. نقطه مرکزی تمام عملیات‌ها تیم عملیات پرواز است که در مرکز پرواز فضایی گودارد واقع در مریلند، قرار دارد

تصویری ناشناخته شبیه به حرف X که در فاصله ی ۹۰ میلیون مایلی از زمین دیده شد و حدس زده می شود حاصل برخورد دو سیارک باشد

به سحابی زیر اصطلاحا سحابی شاه‌تخته گفته می شود که نام یک سحابی در صورت فلکی شاه‌تخته است و با زمین ۷۵۰۰ سال نوری فاصله دارد

عکس ثبت شده توسط هابل از سحابی عقاب. این سحابی یک خوشه ستاره‌ای باز جوان در صورت فلکی مار است که توسط ژان فیلیپ دی چساکس در ۶-۱۷۴۵ کشف گردید. نام آن از شکل مانند عقاب این سحابی گرفته شده است

منبع