تنها مرکز تجارت جهانی ایران 18 ساله شد

خبراقتصادی - مرکز تجارت جهانی World Trade Center یکی از سازمانهای بزرگ بین المللی اقتصادی جهان میباشد که با بیش از350 مرکز در حدود 110 کشور دنیا و بالغ بر750،000 سازمان و شرکت تحت پوشش خود، یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین نهادهای جهانی است که مقر اصلی آن در شهر نیویورک آمریکا می باشد.

بهترین مشخصه این سازمان، برجهای دوقلوی تجارت جهانی بود که در سال2001 با اصابت هواپیما تخریب و هم اکنون 7 برج که بلندترین برجهای نیم کره غربی و کشور آمریکا میباشند در محل برجهای سابق در حال ساخت است که کل برجها در سال 2015 به بهره برداری خواهند رسید. این مرکز فعالیت خود را 70 سال پیش در جهان آغاز کرده است.

عضویت هر کشوری نزد اتحادیه مراکز تجارت جهانی WTCA دارای پروسه و شرایط خاص و پیچیده ای میباشد، لکن پس از تأیید عضویت کشور متقاضی جهت پیوستن به این سازمان بین المللی اقتصادی توسط هیأت رئیسه 24 نفره، که سالی یکبار و آنهم در زمان برگزاری مجمع عمومی تجارت جهانی صورت میگیرد مبلغی بعنوان حق عضویت اولیه (چند صد هزار دلار) از عضو جدید دریافت میشود ولیکن مبلغ تمدید عضویت سالانه ای نیز وجود دارد که تمامی مراکز تجارت جهانی سراسر دنیا میبایست این مبلغ را جهت تمدید عضویت خود همه ساله بحساب اتحادیه مراکز تجارت جهانی در نیویورک واریز نمایند.

ایجاد مرکز تجارت جهانی در ایران حدود 24 سال پیش یعنی سال 69 توسط محمدرضا سبزعلیپور رئیس فعلی مرکز تجارت جهانی ایران آغاز و پیگیری شد. البته پیش از انقلاب اسلامی هم مرکز تجارت جهانی در تپه های عباس آباد تهران در مجموعه ای تحت نام شهستان پهلوی درحال ساخت بوده است. پس از پیروی انقلاب، ساختمان های مرکز تجارت جهانیWTCدر حوالی میدان آرژانتین کنونی نیمه کاره رها شدند. حتی درحال حاضر نیز اثرات آن ساختمانها و سازه های بتنی نیمه کاره آنها قابل مشاهده است.

در نهایت بحث فعال سازی این سازمان در ایران از همان سالها پیگیری شد و بالاخره مرکز تجارت جهانی در ایران تأسیس شد و فعالیتهای ستادی و مطالعاتی خودش را در کشور آغاز کرد. در سال 1375 نیز با پرداخت مبلغی معادل 1،050،000 دلار آمریکا بعنوان حق عضویت اولیه، رسماً به عضویت اتحادیه تجارت جهانی WTCA در نیویورک درآمده و از همان سال بعنوان یکی از مراکز رسمی جهان شناخته شده است. 

در ضمن مرکز تجارت جهانی ایران نیز همچون سایر مراکز تجارت جهانی فعال دنیا، همه ساله مبلغ حق عضویت سالانه ای را از طرق مختلف تأمین و جهت جلوگیری از لغو عضویت ایران نزد اتحادیه مراکز تجارت جهانی WTCA بحساب این سازمان بین المللی واریز میکند.   

درحال حاضر نیز این مرکز پس از گذشت بیست و چهار سال جای خودش را تا حدود زیادی پیدا کرده است. یعنی در سازمان ها و مراکز تصمیم گیری کشور حداقل نامی هم از مرکز تجارت جهانی ولو خیلی کمرنگ برده میشود. البته لازم بذکر است که برند سازی و جا انداختن نام یک تشکیلات و یک سازمان بسیار پرهزینه، سخت تر، دشوارتر، زمانبر تر و طاقت فرساتر از ساختن امکانات، برجها و ساختمان هایش میباشد.

مفهوم مرکز تجارت جهانی مفهومی است فراتر از یک ساختمان، یک حرکت یا یک سازمان، بلکه همراه کننده تجارت و سازمانهای دولتی و خصوصی دخیل در تجارت جهانی است. به عبارتی دیگر مرکز تجارت جهانی کلیه خدمات مربوط به تجارت جهانی را در زیر یک سقف جمع آوری و به فعالان اقتصادی عضو و غیر عضو خود ارائه مینماید. این خدمات شامل ارائه اخبار و اطلاعات اقتصادی و تجاری، ارتباطات، باشگاههای تجارت جهانی، برنامه های آموزشی تجاری، سازماندهی هیأتهای تجاری و اقتصادی، آماده سازی و مهیای امکانات نمایشگاهی و عرضه کالا و.... میگردد. مرکز تجارت جهانی بعنوان یک مرکز تجاری مدرن (Business Center) خدمات موجود بخش خصوصی و دولتی فعال در امر تولید و تجارت را تکمیل و حمایت میکند.

یک مرکز تجارت جهانی دارای امکانات استانداردی به این شرح می باشد: برج یا برجهانی تجارت جهانی – مرکز بزرگ نمایشگاهی – مرکز همایشهای مرکز شامل سالنهای20 ، 30 ، 50 تا چند هزار نفره -  مرکز آموزش – مرکز داوری – هتلهای 5 و 6 ستاره برند دار مرکز – باشگاه تجارت جهانی شامل تمامی امکانات رفاهی و....

مراکز تجارت جهانی در هر یک از مراکز شهری مهم ایران و جهان قابل ایجاد می باشد. مراکز تجارت جهانی به اعضاء خود این توانایی را اعطاء میکنند که با مردمی از هر نوع ایدئولوژی در مورد مسائل اقتصادی به توافق برسند و مرزهای سیاسی و جغرافیائی کشورها دلایلی برای ایجاد همکاری تلقی میگردند تا خطوط تمایز و جدایی. 

مرکـز تجارت جهانی خدمات عدیده ای را در اختیار اعضاء خود قرار میدهند:

1- انجام عملیات بازاریابی و شناسائی خریداران کالاهای شرکتهای عضو.

2- ایجاد نمایشگاهی دائمی جهت شناساندن کالاهای تولیدی و قابل صدور اعضاء.

3- سازماندهی و برگزاری نمایشگاههای موقت خارجی در بازارهای هدف با ارائه تسهیلات ویـژه به شرکتهای عضو.

4-  ارائه خدمات مشاوره به اعضاء در زمینه های مختلف از جمله ( حقوقی، مالیاتی، بانکی، سرمایه گذاری .....)

5- ارائه خدمات مالی و اعتباری و تأمین سرمایه جهت پیشبرد طرحها و پروژه های اقتصادی اعضاء طبق تأیید کارشناسان مرکز. 

6- ارائه اطلاعات اقتصادی کشورهای مختلف به اعضاء و ارائه اطلاعات اقتصادی شرکتهای عضو مرکز به خریداران خارجی.

7- ارائه کلیه خدمات بیمه ای به اعضاء و تضمین فعالیتهای اقتصادی آنها در عرصه بین الملل

8- راه اندازی بخش IT و اختصاص وب پیج و فضائی مناسب برای معرفی یکایک اعضاء.

9- انعکاس اخبار شرکتهای عضو در رسانه های گروهی و سازماندهی کنفرانسهای خبری و مطبوعاتی برای مدیران عامل شرکتهای عضو.

10- سازماندهی و دراختیار گذاردن سالنهای کنفرانس جهت برگزاری جلسات شرکتهای عضو

11- دراختیار گذاردن امکانات هتلینگ جهت استفاده اعضاء از خدمات هتلهای مراکز در سراسر جهان با احتساب تخفیف های ویژه.  

12- ارائه خدمات ویژه به شرکتهای عضو جهت استفاده از تبلیغات تلویزیونی داخلی و برون مرزی.

13- ارائه تخفیف در هزینه آگهی و تبلیغات شرکتهای عضو در رسانه های طرف قرارداد مرکز.

14-  ارائه تسهیلات ویژه در جهت استفاده از کارتهای اعتباری داخلی و خارجی برای مدیران شرکتهای عضو.

15- امکان استفاده اعضاء از تسهیلات صدور بیلط هواپیما از شرکتهای مختلف هواپیمایی .

16- ارائه خدمات تشریفات فرودگاهی ( VIP) به اعضاء و میهمانان داخلی و خارجی ایشان .

17- دراختیار گذاردن خودروهای تشریفات به میهمانان شرکتهای عضو با استفاده از نرخهای ترجیحی.

18- ارائه از خدمات پستی

19- ایجاد بخش مترجمین خارجی مرکز بمنظور همراهی شرکتهای عضو در جلسات و نشستهای اقتصادی با طرف های خارجی .

20- ایجاد کتابخانه و آرشیو در خصوص مسائل بازرگانی و اقتصادی در محل مرکز جهت استفاده اعضاء.

21- ارائه خدمات حفاظتی و نگهبانی به اعضاء مرکز 

22- تأمین نیروی کار لازم برای شرکتهای عضو در قبال اخذ حداقل هزینه های صرف شده.

23- امکان استفاده اعضاء از امکانات رفاهی مرکز ازجمله: سینماها، رستورانها، کلوپ ورزشی و...

24- ارائه خدمات دفتریOffice space) ) به فعالان اقتصادی در برج تجارت جهانی

25- ارائه خدمات داوری بین الملل در مرکز داوری مرکز تجارت جهانی به اعضاء

لازم بذکر است اینکه تعداد مراکز بیش از تعداد کشور ها هستند به این دلیل است که مراکز تجارت جهانی، شهر به شهر میباشند نه کشور به کشور. نهایتا برخی از شهرهای مهم کشورها مراکز مستقل دارند. البته زیرنظر اتحادیه هستند اما با یک تشکیلات و مدیریت جدا فعالیت می کنند.

بطور مثال در آمریکا بیشترین مراکز فعال وجود دارند. در هریک از ایالتهای آمریکا مراکز تجارت جهانی وجود دارد که هر کدام ساختمان های بزرگی در اختیار دارند و فعالیت اقتصادی خود را انجام میدهند. پس از آمریکا در چین بیشترین مراکز فعالند. در ترکیه سه مرکز وجود دارد، آنکارا، استانبول و ازمیر. در پاکستان هم دو مرکز تجارت جهانی وجود دارد. کراچی و اسلام آباد. اینگونه تعداد مراکز از تعداد کشور های عضو بیشتر میباشد. به همین خاطر350 مرکز در110 کشور فعالیت دارند و تعدادشان از کشورهای عضو بیشتر میباشند. کشور ایران هم میتواند برای سایر شهرها به غیر از تهران مرکز مستقل داشته باشد اما برهمین اساس هر شهر بزرگی در جهان، قانوناً میتواند یک مرکز تجارت جهانی داشته باشد و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست اما باتوجه به فعالیت مرکز تجارت جهانی ایران در تهران از 24 سال پیش، پس وجود مرکز دومی در تهران وجاهت قانونی ندارد.

ولیکن لازم بتوضیح است که از چندین سال پیش با هماهنگی اتحادیه مراکز تجارت جهانی فعالیت سایر مراکز تجارت جهانی در شهرهای بزرگ ایران علی الخصوص شهرهای مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، کیش نیز در کنترل مرکز تجارت جهانی تهران میباشد که از همین رو مرکز کشورمان را مرکز تجارت جهانی ایران می نامند.

سازمانهای بین المللی باید پروسه ای طولانی را برای تأسیس در داخل و خارجی کشور خود طی کنند از جمله مرکز تجارت جهانی ایران که برای آغاز فعالیت خود، ابتدا باید به عضویت اتحادیه تجارت جهانی درآید که این روند در سال 1375 با پرداخت حق عضویت اولیه طی شده و سپس نزد اداره ثبت شرکتها و اداره کل مالکیت صنعتی و ثبت علائم تجاری به ثبت رسمی رسیده است.

این مرکز برای آغاز فعالیت اجرائی خود در ایران جدای از روند قانونی فوق الذکر، مراحل دیگری را نیز طی کرده است ازجمله کسب موافقت سازمان برنامه و بودجه و اخذ تأییدیه تمامی وزارتخانه های اقتصادی کشور از طریق کمیسیون اقتصادی دولت در سال 1376.  

اتحادیه مراکز تجارت جهانی یک سازمان بین المللی اقتصادی NGO (غیر سیاسی و غیر انتفاعی) میباشد که برعکس سازمان تجارت جهانی WTO هیچگونه وابستگی به دولتها ندارد و بطور مستقل فعالیت میکنند بر همین اساس مراکز تجارت جهانی سراسر جهان از جمله مرکز ایران نیز مستقل بوده و هیچ وابستگی مالی و مدیریتی به سازمانها، ارگانها و وزارتخانه ها نداشته و ندارند فقط فرق آنها با اتحادیه تجارت جهانی در این است که مراکز فعال دنیا انتفاعی هستند و در ازاء خدماتی که ارائه میدهند هزینه دریافت میکنند.

مرکز تجارت جهانی ایران هنوز با ظرفیت کامل کار نمی کند و بنابه دلایلی فقط در برخی از زمینه ها فعال و خدماتی را به فعالان اقتصادی داخلی و خارجی ارائه میدهد درضمن دولت نیز آنطور که باید و شاید از امکانات این سازمان بهره نبرده و متأسفانه استفاده نمیکند. همچنین بخش های مختلف دخیل در امر اقتصاد، صنعت، معدن، تجارت، کشاورزی و خدمات از جمله وزارتخانه های مربوطه، سازمان توسعه تجارت، اتاق های بازرگانی و تعاون و... همگی تکرو بوده و غالباً انفرادی عمل میکنند. این مشکلات و معضلات به سازمان نوپا، جوان و غیردولتی مانند مرکز تجارت جهانی ایران اجازه نمیدهد که بطور جدی در روند بهبود تجارت خارجی ایران نقش بازی کند.

البته مرکز تجارت جهانی ایران طی دو دهه گذشته بیشتر در زمینه خدمات مشاوره، رد و بدل نمودن هیأتهای اقتصادی، برگزاری نمایشگاهها و اجلاسها ونشستهای رو در روی تجاری ((B to B business، مارکتینگ و بازاریابی و... چند مورد دیگر فعالیت کرده و یکی دو سال پیش نیز هیأت اقتصادی ایران را در اوج تحریم های بین المللی جهت حضور در اجلاس جهانی فتورالیا به قلب آمریکا اعزام نمود. این مرکز همین امروز هم این توانائی را دارد که دهها هیأت تجاری اقتصادی ایران را در کوتاهترین زمان ممکن به قلب اروپا و آمریکا اعزام کند و مراکز جامع صادراتی ایران را نیز در بازارهای هدف راه اندازی نماید.  

مرکز تجارت جهانی ایران برنامه ها و پروژه های متعددی را برای آینده در دستور کار خود دارد لکن سفر هیأتهای اقتصادی ایران به بازارهای هدف یک و دو ایران علی الخصوص اعزام هیأتهای تجاری به ایالات متحده آمریکا و بلعکس همچون گذشته از مهمترین برنامه های این مرکز در سال آینده میباشد.