«بولتن سینما»؛ ویژه نامه روزانه جشنواره فیلم فجر/9

رویا تیموریان در گفتگویی درباره حضور کمرنگ خود در تلویزیون بیان کرد: من آخرین بار با سریال «یاد آوری» که از شبکه آی فیلم پخش شد در تلویزیون حضور داشتم اما این روزها در تلویزیون سناریوهای خوبی وجود ندارد.

وی ادامه داد: این فقط نظر من نیست، من اکثر مردم را می بینم که تلویزیون نمی بینند و شاید اقلیتی از آنها به تماشای برنامه ها و سریال های تلویزیون می نشینند.

بازیگر سریال «شمس العماره» درباره اینکه خودش چقدر سریال های تلویزیونی را نگاه می کند، گفت: بازیگری حرفه من است و از این حیث من باید این سریال ها را ببینم. از طرفی من برای کارگردانان و حتی بازیگران جوانی که در این رسانه مشغول به کار هستند احترام قائلم و چون آنها همکاران من هستند، این آثار را پیگیری می کنم.

اگر پیشنهادی خوب با فیلمنامه ای قوی وجود داشته باشد حتما می پذیرم

این بازیگر  تئاتر، تلویزیون و سینمای ایران در ادامه درباره حضورش در تلویزیون گفت: فعلا کاری را در تلویزیون ندارم اما اگر پیشنهادی خوب یا فیلمنامه ای قوی وجود داشته باشد حتما می پذیرم.

بازیگر فیلم سینمایی «خانه دختر» در ادامه از نقش خود در این فیلم گفت و بیان کرد: من در این فیلم نقش مادر منصور را دارم و اگر دقت کنید، می فهمید که رفتار این فرد همچون کسی که در یک کلانشهر زندگی می کند، نیست و برخوردهای تندی دارد.

وی ادامه داد: بسیاری از سنت های ما قابل تامل و پیروی هستند و بعضی از آنها هم ضربه زننده به جامعه هستند. در این فیلم هم نگاهی به این سنت ها دارد و این زن که به نوعی بین سنت و مدرنیته گیر کرده است از خود رفتارهای متضادی نشان می دهد.

بازیگر فیلم سینمایی «برف» در پایان با اشاره به اتفاقی که در فیلم «خانه دختر» بوجود می آید، گفت: مادر منصور حساسیت های زیادی از خود نشان می دهد و این حساسیت ها باعث می شود که به غرور و حیثیت دختری که قرار است با منصور ازدواج کند بربخورد و این فیلم قصد دارد با نگاهی باوقار از این دغدغه ها سخن بگوید.

پوچی و بامزگی که به بحران تبدیل می‌شود/آیا مخاطب ایرانی این نوع کمدی را می‌پسندد؟ 

پنجمین فیلم بهرام توکلی شباهتی به آثار قبلی او ندارد. تنها نکته مشترک در آثار این کارگردان، نشانه‌های  تجربه‌گرایی است که می توان به وضوح مشاهده کرد. فیلم روایتگر داستان نویسنده ای است که در برابر تهدید یک بیمار روانی، مجبور می‌شود تا هرچه سریع‌تر داستان نیمه‌کاره‌ای را تمام کند. داستانی که قصد نوشتن آن را دارد مربوط به اعضای خانواده‌اش است و درگیری میان آنها  سوژه قصه این فیلم می‌شود. در نهایت  کار آن‌قدر بالا می‌گیرد که مرز میان واقعیت و روایت ذهنی نویسنده در هم می‌ریزد و داستان فیلم در بین واقعیت و تخیلات ذهنی نویسنده در رفت و آمد است.

تمام داستان بر مبنای یک سوءتفاهم شکل می‌گیرد و این نکته مهم در فیلم دیده می‌شود که در یک خانواده هیچ‌کس زبان دیگری را  نمی‌فهمد! افراد نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و وقتی این ارتباط ساده شکل نمی‌گیرد هر اتفاق ساده و شاید ابلهانه  به بحران تبدیل می‌شود. خانواده‌هایی که به هم نزدیک هستند اما حرف یکدیگر را نمی فهمند و فضای خانه پر از استرس و نگرانی و سوءتفاهم است.

من دیگو مارادونا هستم پر است از جملات قصار و گوشه و کنایه‌های پنهان و آشکار. حرف‌ها و دیالوگ‌هایی که از آن بوی تمسخر و هجو برخی از بنیان‌های سیاسی و اجتماعی هم به مشام می‌رسد.

توکلی به عمد به سراغ  یک نویسنده رفته است تا بتواند دو پایان برای داستان تصویر کند. پایان اول تلخ است زیرا در پایان اول وقتی نویسنده سر قرار حاضر می‌شود توسط بیمار روانی دستگیر شده و به ستون بسته می‌شود و قصد دارد او را بسوزاند، در شرایطی که پیش از این نیز افراد دیگری را کشته است. در پایان دوم که نویسنده به اجبار بیمار روانی آن را روایت می کند همه چیز به خوبی و خوشی به اتمام می‌رسد.  توکلی در این بخش از داستان همه چیز را به هجو تبدیل می‌کند و هیچ شباهتی به واقعیت ندارد. فیلمساز در این بخش همه چیز را به سخره می‌گیرد و این نوع هجویه برای مخاطب ما که عادت به این نوع آثار ندارد قابل لمس نیست. شاید بتوان گفت فیلمساز در این بخش به فیلم‌های سفارشی که برخی از فیلمسازان مجبور به ساخت آن می‌شوند اعتراض می‌کند.

اگر نوع روایت و بازی‌ها را از فیلم جدا کنیم داستان هیچ نکته جذابی ندارد. در بخش  میزانسن فیلم شلخته و  صحنه‌های شلوغ و پر سر و صدا که بازیگران در آن حضور دارند و فیلم با دعواها و کشمکش‌های بی پایان و دیالوگ‌هایی که توسط تعدادی از بازیگران تکرار می‌شود جلو می‌رود، با لحظه‌های پوچی که بعضی‌ از آن‌ها بامزه است. به همین دلیل است که پایان خوب یا بد کاراکترها برای مخاطب فرقی نمی‌کند.

شاید بسیاری معتقد باشند این فیلم با حضور تعداد زیاد بازیگران صاحب نام و فضای کمدی که در برخی از صحنه‌ها ایجاد شده گیشه خوبی داشته باشد اما نکته قابل توجه این است که مخاطب سینمای ما ذائقه‌اش با این نوع کمدی آشنا نشده است.

 سمفونی استیضاح مردی که اسب شد با طعم ایران برگر

در نهمین روز جشنواره فیلم فجر و در حالی که این رخداد یک برگ تا پایان دفنرچه سی و سوم خود دارد، فیلم های «ایران برگر» تازه ترین ساخته مسعود جعفری جوزانی، «سمفونی استیضاح» مستندی به کارگردانی محمدعلی شعبانی، «جامه دران» ساخته حمید قطبی، «مردی که اسب شد» متفاوت ترین اثر امیرحسین ثقفی، «شاهزاده روم» تنها انیمشین حاضر در جشنواره به کارگردانی هادی محمدیان و فیلم لبنانی-ایرانی «ابو زینب» به کارگردانی علی غفاری در کاخ جشنواره و در بخش های رقابتی سودای سیمرغ، نگاه نو، مستند و هنر و تجربه اکران شد.

سی و سومین جشنواره فیلم فجر عصر فردا 22 بهمن ماه در مراسمی رسمی در برج میلاد به کار خود پایان می دهد.


فست فودی به نام «ایران برگر» با چاشنی انتخابات

مسعود جعفری جوزانی فیلمساز شناخته شده و گزیده کار سینمای ایران که بیشتر مخاطبان آثار نمایشی وی را با سریال موفق «در چشم باد» به یاد می آورند تا فیلم های برجسته و موفق «در مسیر تندباد»، «شیر سنگی» و «جاده های سرد»، در تازه ترین تجربه کارگردانی خود با ساخت فیلم «ایران برگر» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت.

این اثر که در نخستین سانس اکران های کاخ جشنواره در برنامه نهمین روز این رخداد به نمایش درآمد، بار دیگر سیل مخاطبان خود از جامعه هنرمندان، منتقدان و البته خبرنگاران همشیه حاضر را در ساعت 10 صبح روز دوشنبه (20 بهمن ماه) به سالن سینمایی مرکز همایش های برج میلاد کشانده بود؛ با دست گذاشتن روی مساله انتخابات و روایت حوادث، رخدادها و فراز و فرودهای این مساله از نگاه کارگردان متفاوت سازی چون جعفری جوزانی پیشاروی مخاطبان به نمایش درآمد.

داستان «ایران برگر» که در یکی از روستاهای استان لرستان روایت می شود در حقیقت بازتاب دهنده دامنه فعالیت های تبلیغاتی «امرالله خان» و «فتح الله خان» از بزرگان این روستا برای شرکت در انتخابات شوراها و رقابت تبدیل شده به دشمنی آنها را در حالی برای مخاطب روایت می کرد که حکایت دلدادگی دختر و پسر این دو فرد به یکدیگر به عنوان داستان موازی روایت این اثر بخش اعظم فیلم را به خود اختصاص داده بود.

جعفری جوزانی با ساخت این اثر بار دیگر نشان داد که مطابق معمول فیلمسازی است که به حاشیه ها و حوادث جاری در بطن جامعه بی تفاوت نیست و «ایران برگر» در بطن خود و برای مخاطبان اهل تامل سعی داشت تا درباره حرص، طمع و تمایل افراد برای کسب قدرت در شرایط ویژه و وضعیتی که خیلی از انسان ها در آن شرایط درونیات خود را نشان می دهند داستانی را با زبان طنز به تصویر بکشد.

هرچند نشانه هایی چون طنز جاری در این اثر برای شیرین کردن حقایق تلخ در لایه های زیرین این اثر و تاکید بر دوران معاصر رقابت این دو مو سفید کرده روستا برای برگزیده شدن در انتخابات شوراها، حرف های بسیاری را برای مخطابان دوراندیش در پی داشت اما هر گونه دوری از حاشیه های مربوط به مساله انتخابات ریاست جمهوری و نشانه های مربوط به رخدادهای این اتفاق در سال 1388، نشان دهنده ذهن خلاق کارگردان این اثر بود که قصد و انگ نگاه سیاسی و جانبداری از یک طیف و یا طبقه اجتماعی را از این دور نگاه می داشت.

همین دوراندیشی و ذکاوت جعفری جوزانی بود که بارها در فیلم و بعد از اتمام آن، اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان حاضر در کاخ جشنواره را وادار به تشویق های ممتد کرد و نشان داد که سینما به عنوان هنری سرگرم ساز می تواند در خلال لایه های متعدد و متاثر از تفکر خلاقانه هنرمند حرف های فراوانی برای مخاطبان اهل اندیشه و تامل داشته باشد.

هر چند نمی توان فراموش کرد که در تحقق خواسته های کارگردان این اثر نمی توان از سهم بالای بازی بازیگران موفقی چون علی نصیریان، محسن تنابنده، سحر جعفری جوزانی، نیوشا ضیغمی، گوهر خیراندیش، احمد مهرانفر، شهره لرستانی، فریبا متخصص، هادی کاظمی، محمدرضا هدایتی، فتح الله جعفری جوزانی، اسماعیل خلج و سیروس میمنت به سادگی گذشت.


روایتی متفاوت از شهدای تاریخ انقلاب در «سمفونی استیضاح»

نهمین روز جشنواره فیلم فجر در دومین سانس اکران خود و مطابق روزهای گذشته میزبان اثر مستندی به نام «سمفونی استیضاح» به پژوهش و کارگردانی محمدعلی شعبانی با روایت زندگی، شخصیت، رویکرد و منش سیاسی - اجتماعی پرفراز و نشیب شهید دکتر عبدالحمید دیالمه از فعالان سیاسی دهه 40 و 50 بود.

«سمفونی اتسیضاح» در حقیقت فعالیت های سیاسی شهید دیالمه در سال های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی، استیضاح ابوالحسن بنی صدر را تا تاریخ هفتم تیرماه سال 1360 و ماجرای انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت این فعال انقلابی به تصویر می کشید.

بی هیچ اغراقی این مستند با نگاه موشکافانه و بهره برداری دقیق و درست از بخشی از فیلم های مستندی که شهید دیالمه آنها را کارگردانی و تولید کرده بود، یکی از زیباترین مستندهای حاضر در جشنواره فیلم فجر را پیشاروی مخطابان به نمایش گذاشت و میزان جذابیت این اثر تا جایی بود که اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان حاضر در برج میلاد بعد از اتمام این مستند برای نخستین بار در طول اکران های آثار مستند از صندلی خود برخاستند و قوت و درایت کارگردان این اثر در روایت این اثر «مستند پرتره» را به تشویق ایستادند.

«مستند پرتره» از جمله شیوه های ساخت آثار مستند است که به روایت فراز و فرودهای زندگی یکی از اشخاص حقیقی و تاثیرگذار در طول تاریخ معاصر در شاخه های مختلف اجتماعی، سیاسی، هنری، علمی و اقتصادی می پردازد.

شهید دیالمه که پس از کسب دیپلم طبیعی تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد و درس هایی چون منطق، فلسفه و عرفان را نزد شهید مرتضی مطهری فرا گرفت. در سال 1352 در رشته داروسازی وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد و در سال 1358 موفق به اخذ درجه دکترا از این دانشگاه شد.

این شهید بررگوار در طول سال های فعالیت علیه رژیم ستم شاهی ارتباط مستمری با افرادی چون شهید دکتر مرتضی مطهری، شهید دکتر محمد بهشتی و مهندس مهدی بازرگان داشت و در سال های 1352 تا 1357 به دلیل فعالیت های سیاسی علیه رژیم شاهنشاهی و ساخت مستندهایی از فقر و محرومیت مردمان سیستان و بلوچستان بارها توسط ساواک دستگیر و روانه زندان شد.

وی در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم مشهد در خانه ملت حضور داشت و جزو اولین افرادی بود که به مخالفت با فعالیت های گروهک کوردل منافقان پرداخت و همچنین در نخستین مجلس شورای اسلامی با ارائه مدارک جهت اثبات عدم کفایت سیاسی ابوالحسن بنی صدر موجب عزل وی شد.

شهید دیالمه در نهایت در جریان انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ماه 1360 هجری خورشیدی به دست گروهک منافقین شربت شهادت نوشید.

این اثر مستند چنان لبریز از روایت و لحن استوار در بیان تلخی ها و شیرنی های زندگی شهید دیالمه و همچنین ارائه دهنده اطلاعات کمتر شنیده شده درباره سال های نخستین انقلاب بود که مو سپید کرده های جمع حاضر در کاخ جشنواره را چنان به شور و هیجان وا داشت که در لا به لای اکران این مستند نیز به تشویق آن پرداختند.

قول علی علائی از منتقدان شناخته شده کشور و رییس پیشین انجمن منتقدان خانه سینما مستند «سمفونی استیضاح» را از درخشان ترین مستندهای تاریخ سینمای انقلاب برشمرد.

کشف رازهای مگو در مراسم ختم پدر به روایت «جامه دران»

حمیدرضا قطبی کارگردان جوان سینمای کشورمان در جشنواره سی و سوم فیلم فجر با اثری به نام «جامه دران» در حالی حضور داشت که مدت ها در رسانه ها درباره این اثر سینمایی به ویژه فیلمنامه آن که جزو معدود داستان های اقتباسی از رمان های معاصر کشور بود، میان اهالی رسانه، منتقان و حتی هنرمندان بحث های متفاوتی در گرفته بود.

اهمیت این کار علاوه بر آنکه گوشه چشمی به یکی از سبک های مهجور سینمای ایران یعنی بحث اقتباس ادبی داشت، به این دلیل بود که داستان فیلمنامه این اثر از مجموعه داستانی به همین نام به قلم ناهید طباطبایی به رشته تحریر آمده بود.

نام ناهید طباطبایی در سینمای ایران به واسطه ساخت اثری به کارگردانی علیرضا رئیسیان کارگردان شناخته شده کشورمان که پیش از این با اقتباس از رمان «چهل سالگی» این نویسنده یکی از درخشان ترین عاشقانه های سینمایی ایران در دهه 80 را مقابل دوریبن برده بود میان اهالی سینمای به نامی شناخته شده و قابل اعتنا بدل شده بود و همین مساله حساسیت ها به این فیلم و لحن روایت داستانی آن را بیش از هر اثر دیگری بالا برده بود.

«جامه دران» روایت قهرمانی به نام «شیرین» سات که در مراسم ختم پدرش به روابط جدیدی در زندگی شخصی و عاطفی او پی می برد و به همین واسطه بسیاری از رازهای مگوی پدر و اسرار تلخ و شیرین دو دهه اخیر زندگی او را فاش می کند. اما باید گفت قطبی در این اثر سینمایی چنان درگیر لحن گیرا و جذاب فیلمنامه شده که اثرش را در حد روایت داستان رها کرده است.

به زبان دیگر شاید بتوان گفت که کارگردان این فلیم در ساخت اثر سینمایی اش به هیچ وجه تلاشی برای بخشیدن صفات دراماتیک (اوج و فرود موجود در ساختار هنرهای نمایشی – تئاتر و سینما – را گویند که به واسطه عناصری چون گره افکنی و گره گشایی توسط قهرمان به ایجاد کنش و جذابیت اثر نمایشی می انجامد) برای ارائه اثری پرکشش و تعلیق دار نمی کند و همین لحن صرفا قصه گوی فیلم است که باعث می شود مرزی میان ماهیت سینما و رمان برای مخاطب ایجاد نشود.

دقیقا این آسیب بود که باعث شد تا حاضران در سالن سینمایی برج میلاد از اهالی رسانه گرفته تا منتقدان و هنرمندان در ارتباط گیری با این اثر با لکنت معنایی و روایی مواجه شوند و چهره شان محلی از اعراب رضایت را منعکس نکند.

هرچند در این فیلم بازیگران شناخته شده ای چون مصطفی زمانی، مهتاب کرامتی، باران کوثری، پگاه آهنگرانی و افسر اسدی در کنار جوانانی چون فرزانه نشاط خواه، الهام نامی، محمود بهروزیان و مریم کاظمی حضور داشتند اما حضور این ستاره ها نیز نتوانسته بود در پوشاندن ضعف های کارگردانی و لحن روایت این اثر برای کسب رضایت مخاطبان موثر واقع شود.

شبه وسترن ایرانی در «مردی که اسب شد»

امیرحسین ثقفی فیلمساز جوان و متفاوت ساز سینمای ایران در سومین تجربه کارگردانی خود بعد از فیلم های «مرگ کسب و کار من است» و «همه چیز برای فروش»، با اثری به نام «مردی که اسب شد» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر در بخش هنر و تجربه حضور داشت.

این فیلم علاوه بر آنکه در معرفی خود در اخبار و بولتن جشنواره شبه روایتی با این مضمون که «من دیگر نمی توانستم بدون گاری راه بروم یا بایستم. اسب دیگر نمی توانست بدون گاری بایستد یا راه برود. من دیگر نمی توانستم... اسب... من... اسب...» را به مخاطبان انتقال داده بود و به این واسطه بر شدت جذابیت تماشای این اثر میان اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان افزوده بود در نقش محوری خود ار «لوون هفتوان» بازیگر درخشان فیلم «پرویز» به کارگردانی مجید برزگر بهره می برد که پیش از بهمن ماه سال جاری در اکران گروه سینما های هنر و تجربه بسیار درخشیده بود.

فارغ از لحن متفاوت معرفی فیلم در اخبار رسانه ها، «مردی که اسب شد» روایت کننده داستان پدر و دختری است که صاحب اسبی هستند و آن اسب یادگار مادر این دختر و همسر مرد است و هر دو به این موجود علاقه و وابستگی شدیدی دارند؛ اما اسب به سبب بیماری می میرد و مرد به سبب همان تعلق خاطر خودش جای اسب را می گیرد.

تازه ترین تجربه کارگردانی امیرحسین ثقفی علاوه بر آنکه روایت کننده داستانی بسیار متفاوت نسبت به قصه های عموما تکراری فیلم های یک دهه اخیر سینمای ایران است با درایت کارگردان به کلی از محیط های آپارتمانی فاصله گرفته و در طبیعت بکر مازندران، گیلان و گلستان فیلمبرداری شده و به سبب استفاده از صحنه های موجود در طبیعت و همچنین بهره برداری متعدد از نماهای باز (واید شات و لانگ شات) به شباهت زیادی به ساختار فیلم های وسترن پیدا کرده است.

نکته دیگر در کسب توفیق این اثر میان اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان نگاه و شیوه کارگردان جوان و 37 ساله این اثر سینمایی است که با وجود آنکه از پیش می دانسته این فیلم درصورت اکران به شکل محدود در گروه سینماهای هنر و تجربه به اکران درخواهد آمد به هیچ وجه سعی نکرده تا لحن سینمایی، هنرمندانه، خلاقانه و تجربی فیلمش را با داده ها و واسطه های سینمای بدنه (سینمای تجاری مبتنی بر گیشه) عوض کند.

ثقفی روایت داستانی عمیق، فلسفی، شاعرانه و در عین حال احساسی و تلخ این فیلم را با مخطابان خود بی واسطه در میان گذاشته و همین دقت و وسواس کارگردان در ساخت اثری به معنای واقعی سینمایی است که باعث شد تا مخاطبان در برج میلاد به تحسین این اثر فارغ از برخی آسیب ها و ضعف هایش بپردازند.

علاوه بر لوون هفتوان در این اثر سینمایی بازیگرانی چون محمود نظرعلیان، ملیسا ذاکریی، مزدک میرعابدینی، بهمن صادق حسنی، میثم غنی زاده و احمد محمدی حضور دارند که تمامی آنها بی هیچ ادعایی به بهترین وجه ممکن به ارائه کاراکتر محول شده شان پرداختند.

«شاهزاده روم»، تنها نماینده سینمای انیمشین

صنعت سینما به واسطه یکی از شاخه های شناخته شده تولیداتش به نام انیمیشن در یکی دو دهه اخیر تمامی مرزهای تخیل مخاطبان را با تصاویر ملموس واقعی گره زده است و تکنیک ساخت این دست از آثار تا جایی پیش رفته که در فیلم های سینمایی نیز جلوه های ویژه انیمیشنی تا حدی به کار می رود که بسیاری از مخطابان نمی توانند مرز میان واقعیت و مجاز آن تصاویر را تشخیص دهند.

از سوی دیگر تولید آثار انیمیشن به دلیل ارتباط بی واسطه با دامنه بدون مرز تخیل مخاطبان باعث شده تا بیشترین آرای علاقه مندان در جهان سینما متوجه این آثار باشد و درست به همین دلیل است که شاهدیم درآمد یک دهه اخیر تولیدات انیمیشن در سینمای جهان به اندازه فروش نیم قرن آثار سینمایی رسیده است.

اما در کنار تمامی این تعاریف باید به این مساله نیز توجه داشت که ساخت آثار انیمشین با وجود داستان های جذاب و لبریز از تخیل شان تنها زمانی می توانند در بین مخاطبان به مقبولیت دست یابند که تکنیک های به روز شده انیمیشن در تولید آثار به کار رود و در غیر این صورت با وجود بودجه هنگفت تولید این دستاز آثار نمی توان توقع بازگشت سرمایه را از سوی مخاطبان در گیشه سینماها را داشت.

انیمشین «شاهزاده روم» که تنها نماینده این شاخه تولیدات سینمایی در سی و سومین جشنواره فیلم فجر به شمار می رود نیز با وجود تمامی زحمات هادی محمدیان به عنوان کارگردان این اثر و حامد جعفری در جایگاه تهیه کننده و همچنین با بهره مندی از داستانی متفاوت و جذاب، به واسطه استفاده نکردن از تکنیک های روز جهان در ساخت آثار کارتونی (انیمیشن) نتوانست با مخاطبان خود در کاخ جشنواره که دامنه اهالی رسانه، هنرمندان و منتقدان را شامل می شد ارتباط برقرار کند.

«شاهزاده روم» بازتاب دهنده داستان یک پرنسس مسیحی است که از طرف خانواده مادری به عنوان یکی از نواده های قیصر بزرگ روم شناخته می شود و از طرف خانواده پدری اش از نوادگان «شمعون» به عنوان وصی خاص و مورد احترام حضرت عیسی مسیح (ع) به شمار می رود اما سرنوشت و تقدیر الهی او توسط پروردگار چنان رقم می خورد که از روم به سامرا رود و بعد از گرویدن به اسلام به عنوان مادر امام زمان حضرت مهدی موعود (عج) در تاریخ مسلمانان شناخته شود.

دقیقا این داستان جذاب و منبعث از تاریخ حقیقی که برای مسلمانان به ویژه شیعیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است تنها به سبب استفاده نکردن از تکنیک های مدرن و به روز ساخت آثار انیمیشن تنها در بحث تکنیکی با آسیب مواجه بود و به همین دلیل در ارتباط گیری با مخاطبان جدای از بحث داستانی اش نتواست رضایت تام و تمام آنها را با خود به همراه داشت باشد.

عاشقانه ای از بطن جنگ لبنان و اسرائیل در «ابوزینب»

علی غفاری در تازه ترین اثر سینمایی خود با نگاهی به حوادث جهان اطراف، نقطه هدف روایت داستانی خود را با اشتراک گذاشتن با مخاطبان، متوجه کشور لبنان در دوران حمله رژیم اشغالگر قدس کرده است.

غفاری که در جشنواره سی و یکم فیلم فجر با فیلم «استرداد» نظرهای فراوانی را متوجه خود کرد، در ساخت تازه ترین تجربه خود دست به تولید یک اثر بین المللی زده است.

فیلم «ابو زینب» با سرمایه گذاری شرکت «العرض» لبنانی تولید شده و اغلب عوامل پشت صحنه و بازیگران این اثر نیز از هنرمندان و فعالان عرصه سینما در کشور لبنان هستند.

«ابو زینب» روایت کننده مقاومت یک خانواده لبنانی در سال های اشغال بخشی از این کشور به دست نیروهای رژیم صهیونیستی است و در بطن قصه خود به روایت داستان ایثار و فداکاری مادر خانواده ای می پردازد که با تحمل رنج های فراوان رازی را در سینه نهفته دارد که برای حفظ آرامش خانواده و تمرکز آنها برای سپری کردن این دوران سخت از بازگو کردن آن اجتناب می کند.

غفاری با فیلم «استرداد» نشان داد که کارگردانی است که سینما را می شناسد و دقیقا به دلیل بالا بردن توقع اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان نسبت به کیفیت تولید آثارش نتواست با اکران فلیم «ابو زینب» بار دیگر تشویق ها و رضایت همان مخاطبان در برج میلاد را به دست آورد.

با وجود آنکه این فیلم با حضور بازیگران غیرایرانی چون «کارمن لبس»، «باسم مغنیه»، «عمارشلق»، «یوسف حداد» و «اغوب دوجرجیان» تولید شده بود اما روایت ضعیف فیلم در کارگردانی و بازی اغراق شده و گاه تصنعی بازیگران این اثر از جمله انتقادهایی بود که خبرنگاران، هنرمندان و منتقدان هنگام خارج شدن از سالن سینمایی برج میلاد در آخرین اکران نهمین شب از ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر با یکدیگر مطرح می کردند.

خاطره ای از نقش در نهمین روز جشنواره فیلم فجر؛ فکر کردید زرنگ هستید

روز گذشته (دوشنبه) برج میلاد و اطراف سالن همایش های آن (کاخ جشنواره) نیز حواشی فراوانی را شاهد بود که بر چهره این روز هم خاطره ای از نقش گذاشت.

همه فهمیدند حتی خواجه حافظ شیرازی

در این نکته شکی نیست که ابوالحسن داودی فیلمسازی است که کارش را بلد است و به قول فعالان هنر هفتم «سینما را خوب می شناسد»، اما درست به همان میزان دانش تمام اهل فن درباره کار بلدی داودی ، همه می دانند که وی فیلمسازی عموما گلایه مند و منتقد نیز است.

درست همین خصوصیت وی هم باعث شده تا بعد از آنکه فیلم «زاد بوم» را در سال 1387 ساخت به سبب گلایه های متعددش از وضعیت سینما، کیفیت آثار و نگاه مسئولان به وی شش سال از این هنر دور باشد تا آنکه با ساخت فیلم «رخ دیوانه» در جشنواره سی و سوم توانست درخشش خیره کننده ای داشته باشد و علاوه بر آنکه این فیلم در 10 بخش کاندیدای دریافت سیمرغ جشنواره به چشم می خورد در آرای مردمی نیز بالاترین رای را به دست آورده است.

اما در کنار تمامی این موفقیت ها داودی از اولین روز جشنواره تا نهمین روز آن چه در مصاحبه های مطبوعاتی، چه در نشست های معرفی فیلم در سینماهای مردمی و چه در گپ وگفت های دوستانه با همکاران و منتقدان حاضر در برج میلاد مدام به این مساله اذعان می کند که دلیل دوری وی از سینما تبعید شدنش و یا به مرخصی اجباری رفتنش و یا دور نگه داشته شدنش توسط مدیران وقت دولت های نهم و دهم بوده است.

با وجود آنکه وی طی شش سال سکوتش در فیلمسازی در مصاحبه های مطبوعاتی این مساله را با صفت ها و قیدهای متعدد اما مشابه بارها تکرار کرده بود، طی 9 روز برگزاری جشنواره هم مدام به تکرار جملاتی چون «رخ دیوانه حاصل شش سال استراحت اجباری است»، «رخ دیوانه پاسخی به شش سال تبعید توسط مدیران وقت بود» و نظایری از این دست پرداخت.

حال آنکه شدت اعتراضات وی حتی با اعلام کاندیدا شدن تازه ترین فیلم او (رخ دیوانه) در 10 بخش از جوایز سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر در گام سی و سوم و حضور این فیلم در صدر آرای مردمی بهترین فیلم از دید مخاطبان طی هفت روز متوالی (از روز دوم تا نهم جشنواره) نه تنها قطع نشده که وی را به نقد تازه ای نیز واداشته است.

داوی در تازه ترین گلایه خود نسبت به نحوه شمارش آرای مردمی و احتمال وقوع تقلب در این آرا نیز گلایه کرده بود هر چند به همان سرعت که این نقد را مطرح کرد به همان سرعت نیز تاکید کرد که شوخی کرده است...

جشنواره یک روز دیگر تمام می شود و می توان امیدوار بود که کسب چند سیمرغ بلورین می تواند ابوالحسن خان داودی دوست داشتنی و البته منتقد را کمی راضی کند! اما جناب داودی عزیز باور کنید همه حتی خواجه حافظ شیرازی هم متوجه شد که علت دوری شش ساله شما از سینما چه بوده .

در ضمن برای جلوگیری از هر نوع اعتراض جدید ابوالحسن داودی نسبت به این مطلب پیشاپیش کسب چند سیمرغ بلورین از بین 10 سیمرغ کاندیدا شده این اثر را به وی و کلیه دست اندرکاران سینما و حتی مخاطبان هنر هفتم کشور تبریک می گوییم.

 دوستان سینماگر، توجه توجه! تهران منطقه جنوبی هم دارد!

عجایب دنیایی است جهان شهرت و گاه چنان سایه آن بر سر صاحبان هنر سنگینی می کند که عقبه خود را فراموش می کنند و به کل از یاد می برند که اگر ستاره شدند، به آسمان رسیدند و شهره آفاق هستند در کنارخلاقیت و طبع هنری شان مردمی در گوشه گوشه این شهر و کشور زندگی می کنند که از آنها در راه موفقیت حمایت کرده اند.

در روزهای اخیر برخی رسانه ها چندین خبر و گزارش در باره عدم حضور سینماگران در سینماهای جنوب شهر تهران را منتشر کرده اند .

در حالی که با همت مسئولان وزارت ارشاد و شهرداری پردیس ها و سالن های با کیفیتی در مناطق جنوب شهر تهران در چند سال اخیر ساخته شده و به بهانه برگزاری جشنواره فیلم فجر در گام سی و سوم توسط سازمان سینمایی وزارت ارشاد به جدیدترین امکانات نوری و صوتی تجهیز شده اما عدم حضور برخی هنرمندان (بخوانید بازیگران) در این سینماها انتقادهای متعددی را از سوی مردم به همراه داشته است.

باور کنیم که این انتظار بالایی نیست که هیچ، بلکه بسیار به حق است که مردم این مناطق نیز به سبب هزینه و وقتی که برای دیدن فیلم های جشنواره فجر صرف کرده اند به اندازه و حتی بیشتر از همشهریان بالانشین تهران حق دارند شاهد حضور هنرمندان در مراسم معرفی فیلم های در حال اکران در این سینماها باشند.

از همین جا از بسیاری از هنرمندان که به این خواسته با دیده احترام نگاه کردند و در تمامی برنامه های معرفی آثار سینمایی شان در مناطق جنوب شهر تهران حضور به هم رسانده اند کمال تشکر را داریم و به همان میزان از آن عده معدودی که به بهانه پایین شهربودن به دیدن مردم و میل آنها برای رویت هنرمندانی که به واسطه حمایت شان ستاره شدند کوچکترین وقعی ننهادند انتقاد می کنیم و بار دیگر این جمله را یادآور می شویم که دوستان هنرمند سینما، تهران منطقه جنوبی هم دارد.

«ایران برگر» و حاشیه های تمام ناشدنی اش

«ایران برگر» تازه ترین تجربه کارگردانی مسعود جعفری جوزانی به سبب داستان و محتوای آن حتی پیش از جشنواره نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته بود و در کنار متن اخبار این فیلم، حواشی پررنگتری از آن در برخی رسانه ها بازتاب داده می شد.

داستان «ایران برگر» که در یکی از روستاهای استان لرستان روایت می شود در حقیقت بازتاب دهنده دامنه فعالیت های تبلیغاتی «امرالله خان» و «فتح الله خان» از بزرگان این روستا برای شرکت در انتخابات شوراها و رقابت تبدیل شده به دشمنی آنها را در حالی برای مخاطب روایت می کرد که حکایت دلدادگی دختر و پسر این دو فرد به یکدیگر به عنوان داستان موازی روایت این اثر بخش اعظم فیلم را به خود اختصاص داده بود.

همین داستان کافی بود تا نشست خبری این فیلم را هم مملو از جمعیت کند و هم لبریز از سوالات حاشیه ای متعدد که در ادامه مهمترین آنها را با هم قسمت می کنیم.

نگرانم نباشید

جعفری جوزانی در واکنش به پرسش های متعددی درباره محتوای اصلی این فیلم با محور انتخابات، همچنین گزینش منطقه لرستان برای وقوع داستان، استفاده بازیگران از لهجه لری و احتمال آزرده خاطر شدن مردمان غیور و دوست داشتنی این منطقه از کشور عزیز و پهناورمان بارها در نشست خبری تاکید کرد که نگران من نباشید.

وی همچنین درباره پرسش کدورت احتمالی قوم «لُر» از فیلم «ایران برگر» با تاکید بر آنکه این اثر افتخار کارنامه کارگردانی من است توضیح داد: هر فیلمی در هرجایی ساخته شود ، باید لهجه همان جا را داشته باشد، گاه به اشتباه یک لحن یا بعضی از بزرگان یک قوم خاص را مسخره می کنند که این امر نکوهیده ای است، در حالی که فیلم ما چنین کاری انجام نمی دهد.

 90 دقیقه عددی نیست

جعفری جوزانی درباره انتقاد برخی خبرنگاران، منتقدان و هنرمندان نسبت به زمان بالای فیلم هم با غرور و تعصبی سخت گیرانه گفت: ما در ایران عادت کرده ایم فیلم های سینمایی 90 دقیقه باشد، درحالی که مخاطب باید داستان را کامل ببیند و من به زمان بالای 100 دقیقه اعتقاد دارم!

به هرحال این هم منطقی است و هر نوع نتیجه گرایی درباره این پاسخ را به زعم و نظر شما خوانندگان عزیز می سپاریم.

از شدت تراژدی به کمدی رسیدیم

محمدهادی کریمی روانشناس، فیلمنامه نویس، کارگردان و بازیگر سینمای ایران که در «ایران برگر» رسالت نگارش فیلمنامه این اثر را بر عهده داشت در نشست نقد و بررسی فیلم در پاسخ به فضای کمدی این فیلمنامه که عموما با جهان نویسندگی و روحیات این هنرمند مغایر است گفت: وقتی آقای جوزانی طرح کمدی فیلمنامه را تعریف کرد، برایم عجیب بود شاید او چیزهایی می دید که از فرط تراژیک بودن به کمدی رسیده بود.

وی در ادامه جمله ای را گفت که چشمان گرد شده حاضران در نشست از شدت تعجب به شکل کامل به دایره تبدیل شد اما گویا از نظر این هنرمند این تغییر حالت عادی چشمان به هیچ وجه مساله غریبی نبود و برای همین تاکید کرد: «ایران برگر» نیمه دیگر «در چشم باد» است که در قالب کمدی تصویر شده است.

حال خوانندگان این گزارش که سریال موفق «در چشم باد» را دیده اند می توانند حالت گرد شده چشمان حاضران در این نشست را با گوشت و پوست واستخوان شان لمس کنند و از همین جا تاکید می کنیم که هنگام اکران عمومی این فیلم با مرور این جمله مراقب حالت چشمان خود در سالن سینمایی باشند.

رونمایی از شوالیه در «ایران برگر»

یکی از نکته های جالب توجه «ایران برگر» صدای دلنشین آواز استاد شهرام ناظری در صحنه های انتهایی این فیلم بود.

ناظری که به شوالیه آواز ایران معروف است با حضورخود در کاخ جشنواره ضمن ابراز رضایت از حضور در این اثر طنز اجتماعی با داستان متفاوتش درباره نخستین تجربه همکاری اش با یک فیلم سینمایی بعد از 35 سال از آغاز نهضت سینمای انقلاب اسلامی تا امروز گفت: پیش از این، «علی حاتمی» توسط «جمشید مشایخی» از من خواسته بود که برای اجرای قطعاتی از موسیقی در فیلم سینمایی «دلشدگان» شرکت کنم؛ اما چون سفر آمریکا را در پیش داشتم و سه ماه در ایران حضور نداشتم، قسمت نبود که در آن اثر حضور یابم و آقای شجریان در آن اثر خواند و قسمت این بود که با فیلم آقای جعفری جوزانی تجربه حضور در سینما را پشت سر بگذارم.

تهیه کننده ای که خاک برسر شد

دیگر نشست نقد و بررسی پر حاشیه برگزار شده در برج میلاد به عنوان کاخ جشنواره و میزبان اهالی رسانه، منتقدان و هنرمندان مربوط به فیلم «دریا، ماهی و پرنده» بود.

مهرداد غفارزاده به عنوان کارگردان در فیلم «دریا، ماهی و پرنده» داستان زندگی نوجوانی ناشنوا که دوره محکومیت خود را در کانون اصلاح تربیت می گذراند، روایت کرده که این نوجوان به دلیل مشکل ناشنوایی اش نمی تواند از خود دفاع کند، با نقاشی هایی که روی در و دیوار کانون اصلاح تربیت می کشد تلاش می کند تا بی گناهی اش را ثابت کند.

همین داستان باعث شده بود تا 150 نفر از ناشنوایان به دعوت امیر پورکیان تهیه کننده این اثر در سالن سینمایی برج میلاد حاضر باشند اما عدم اکران نسخه زیرنویس شده این فیلم اعتراض جمع ناشنوایان را در پی داشت به حدی که نماینده آنها با بیان انتقاد رسمی از تهیه کننده این اثر وی را متهم به استفاده تبلیغاتی از حضور ناشنوایان در سالن جشنواره فیلم فجر در برج میلاد کرد.

اما واکنش غیرمنتظره تهیه کننده این اثر نه تنها پاسخ انتقاد و اعتراض ناشنوایان مدعو به این فیلم را داد که به خنده و تلطیف شدن فضای نشست رسانه ای نیز منتج شد.

پورکیان تهیه کننده این فیلم در واکنش به اعتراض ناشنوایان که اعلام کرده بودند از آنها برای حضورشان در سالن استفاده تبلیغاتی شده است ، گفت: «خاک بر سر من اگر بخواهم از شما استفاده تبلیغاتی کنم!» باور کنید تلاش کردیم نسخه زیرنویس دار آماده شود، اما متاسفانه نشد. قطعا به زودی این اکران را برای شما خواهیم داشت، اما خوشحالم فضایی باز شد تا به این مساله به صورت ویژه رسیدگی شود.

وی همچنین در ادامه نشست از یکی از رابطان ناشنوا درخواست کرد تا جلوی میز میهمانان حاضر در نشست نقد و برسی بیاید و پرسش های خبرنگاران و سخنان هنرمندان و دست اندرکاران این فیلم را براس ناشنوایان با زبان اشاره ادا کند.

باز هم انتقاد به ممیزی

پورکیان همچنین در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اصلاحات و ممیزی های چندباره وارد شده به این فیلم با انتقاد از شورای پروانه نمایش گفت: متاسفانه این دوستان بعد از اصلاحاتی که دادند، اصلاحات دیگری از جاهای دیگری بر فیلم وارد شد و نبود ثبات رای در شورای پروانه موجب شده مراجع دیگری هم برای فیلم تصمیم بگیرند و این برای بخش خصوصی بسیار سخت است. اما ما ایستاده ایم تا با همین فرمت پروانه نمایش بگیریم.

اشاره به جای ضیغمی

در بخش دیگر این نشست خبری نیوشا ضیغمی یکی از بازیگران این اثرسینمایی در سخنانش به هوای آلوده اهواز اشاره کرد و گفت: متاسفانه مردم این شهر از حداقل حق شان که نفس کشیدن است، محروم هستند از این فرصت رسانه ای استفاده کرده و از مسئولان درخواست می کنم که به فکر مردمان این منطقه از کشورمان نیز باشند.

همچنین حضور عطیه معصومی بازیگر فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» به کارگردانی پوران درخشنده که از بهترین فیلم های دهه 60 تاریخ سینمای ایران که داستان محوری آن به مشکلات یک نوجوان ناشنوا در ارتباط گیری در جامعه و محیط خانواده بازمی گردد در سالن، علاوه بر افزودن به جذابیت های این نشست ردی ازهاشور خاطرات شیرین آثار آن دوران سینمای ایران را در اذهان حاضران به ثبت رساند.

جوانان بیایند و ما بنشینیم

اما نشست خبری حاشیه سازدیگر در نهیمن روز جشنواره فیلم فجر به نقد و بررسی فیلم «جامه دران» به کارگردانی حمیدرضا قطبی اختصاص داشت.

در این نشست حسن حسن دوست تدوینگر با سابقه و برنده چندین جایزه سیمرغ بلورین از ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر با اشاره به جریان تعریف و تمجید از جوانان سینماگر از زبان هنرمندان و مسئولان جشنواره که به گفته وی گویا امسال به مُد این رخداد سینمایی بدل شده است خاطرنشان کرد: در این جشنواره مسوولان مرتب از لفظ جوان گرایی استفاده می کنند و فکر می کنم سر جوان ها را دارند کلاه می گذارند! این لفظ جوان گرایی که می گویند پوچ و بی معنی است، اگر استادان در خانه بنشینند، جوان ها نمی توانند موفق باشند.

البته در این میان وی با اشاره به این مساله که در این رخداد شاهد حضور جوانان هستیم و پیشکسوت هایی مثل «من» باید در خانه بنشینند گفت: بهمن فرمان آرا و خسرو معصومی سرمایه های سینما هستند. آیا این ها باید در خانه بنشینند تا جوان ها بیایند؟

آخرین دیگر صحبت حسن دوست که غرولندهای زیر لبی اهالی رسانه، منتقدان و برخی هنرمندان را نیز با خود به همراه داشت به انتقاد وی از تدوین های ضعیف موجود در آثار سینمای حاضر در جشنواره سی و سوم فیلم فجر باز می گشت که گفت: برخی فیلم های جشنواره را دیده ام که متأسفانه در همه آنها مشکل تدوین وجود داشت و به نظر می رسد هیچ کس متوجه نیست که این نوع تدوین فیلم ها را خراب کرده و باعث شده آنها یا کسل کننده باشند یا ریتم تند و سریعی داشته باشند.

فکر کردید زرنگ هستید

و بالاخره آنکه در پی بازتاب گزارش های رسانه های حاضر در جشنواره فیلم فجر مبنی بر خرید جمعی بلیت های برخی آثار فیلم فجر که شائبه واریز آنها به صندوق های آرای مردمی برای ارتقای رتبه برخی فیلم ها در این بخش را رقم زده بود؛ ستاد برگزاری بخش آرای مردمی طی بیانیه ای نسبت به این گزارش ها واکنش نشان داد.

در بیانیه این ستاد آمده است: با توجه به گزارش های دریافتی دو روز گذشته مبنی بر خرید جمعی بلیت برخی فیلم ها که می تواند در نتیجه جمع بندی آرا موثر باشد و به منظور صیانت از آرای تماشاگران فیلم های ردیف نخست تا پنجم جدول شمارش آرای تماشاگران، به آگاهی علاقمندان سینمای ایران و صاحبان فیلم ها می رساند که در تاریخ های بیستم و بیست و یکم بهمن ماه (روزهای نهم و دهم جشنواره فیلم فجر) صرفا بلیت های پیش خرید شده برای مشارکت در انتخاب فیلم برگزیده تماشاگران معتبر و موثر خواهد بود.

در حقیقت فارغ از جمله بندی کلاسیک این بیانیه حرف اصلی همکاران ستاد برگزاری بخش آرای مردمی خطاب به برخی دوستان این بود که «فکر کردید زرنگ هستید!»...

البته هنوز از صورت و چهره عصبانی، خشمگین و یا در هم رفته و شاید هم متعجب آن دسته از دوستانی که خدای نکرده با این طرح قصد داشتند تا رای مردمی برخی فیلم ها را افزایش دهند گزارشی در دست نیست.

هر چند باید خوشحال بود که این اقدام صورت گرفت و الا اابولحسن داودی کارگردان عموما منتقد سینما که فیلم «رخ دیوانه» او طی 9 روز گذشته در راس آرای مردمی جشنواره قرار داشت معلوم نبود چه انتقادهایی را با رخ دادن این اتفاق مطرح می کرد.

و همچنین از اقدام مسئولان در رو کردن دست آن افراد زرنگ! نیز پیشاپیش و پساپس سپاسگزاری می کنیم و به قول معروف باقی بقایتان...