علّت تاکیدات ویژۀ رهبری درخصوص دوری از شیوه های سوگواری انحرافی

گروه مذهبی، در همان نخستین روزهای محرم امسال، پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR طی فراخوانی اعلام کرد به پرسش‌های شرعی مخاطبان که مربوط به احکام عزاداری است، پاسخ می‌دهد و در مباحثی از این دست، بارها و بارها بر خطری که اشکال نامتعارف عزاداری برای جامعه و کشورهای اسلامی سراسر جهان به همراه دارد، تاکید گردید.
 
به گزارش بولتن نیوز، در چندین سال گذشته،‌ هرساله با نزدیک شدن به ایام سوگواری محرم، شاهد تاکیدات ویژۀ مقام معظم رهبری درخصوص رعایت شئون فرهنگی در مراسم سوگواری حضرت سیّدالشهدا(ع) بوده و هستیم و امسال نیز ایشان بار دیگر، در پی پخش عزاداری های پرشور مردم دارالعباده یزد از شبکه های سراسری سیما، این حرکت شورآفرین و شایسته را مورد تفقد و عنایت قرار دادند و با تایید این شکل سنتی و فرهنگی عزاداری، تلویحاً دیگر اشکال نامتعارف، خشن و به دور از شئون اخلاقی اسلامی و ایرانی را نادرست دانسته و مذموم دانستند.
 
بر این اساس از سوی دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی اعلام شد که ایشان پس از مشاهده عزاداری هیات باغ گندم یزد فرمودند: برنامه شما را دیدم؛ خیلی خوب بود، هم از لحاظ سینه زنی، هم از لحاظ مداحی، هم از لحاظ دعاهایی که کردید، ان شاء الله موفق باشید.


این درحالی است که با نگاهی به گوشه هایی از فتاوی مقام معظم رهبری و دیگر مراجع عالیقدر تقلید، می توانیم به درستی دریابیم که کدام نگاه مذهبی به دنبال ترویج برخی از شئون نامتعارف سوگواری در میان شیعیان است و با تطبیق آن با دیگر گفته و اعمال این شاخه های انحرافی، می توانیم به روشنی پی به اهداف شوم و پلید آنان برده و دریابیم که ترویج چنین رفتار نامتعارف، غیرانسانی و خشونت آمیزی در راستای اغراض سیاسی خطرناکی است که خواستار تحقق اهداف شوم و پلید دشمنان اسلام است.
 
با این همه پیش از ورود به بحث اصلی، قصد داریم با نگاهی به احکام و فتاوی مقام معظم رهبری و حضرت آیت الله مکارم شیرازی درخصوص 2 عمل ناصحیح  قمه زنی و تیغ زنی، ابتدا بار دیگر بر نظرات روشن و صریح این بزرگان درخصوص اعمال خشونت آمیزی و غیرمذهبی ای از این دست تاکید نموده تا در ادامه با اشاره به نکاتی درخصوص سوءاستفاده ها و سوءبرداشت هایی که درپی بروز اقداماتی از این دست از سوی دشمنان اسلام صورت گرفته و می گیرد، تاکیدی ویژه بگذاریم و بر افشای نیات پلید آنان انگشت تاکید بذاریم.

چندی پیش برنامه «زمزم احکام» رادیو معارف سوال‌های شنوندگان خود پیرامون برخی رفتارها در عزاداری سیدالشهداء سلام الله علیه را با حضرت آیت الله مکارم شیرازی و نماینده پاسخ به احکام دفتر مقام معظم رهبری مطرح کرده است که در این بخش متن استفئاء و پاسخ این دو مرجع بزرگوار تقلید درباره قمه زنی و تیغ زنی تقدیم می شود:

در ایام عزاداری سید الشهداء علیه السلام اگر از روی عشق و علاقه قمه زنی و تیغ زنی انجام شود چه حکمی دارد؟

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به این استفتاء فرمودند: «اشکال دارد؛ مخصوصا قمه زنی که هرگز در زمان ائمه هدی چنین چیزی وجود نداشته، در مجالس عزدارای امام صادق علیه السلام و امام رضا علیه السلام و این بزرگواران خالی از این مسائل بوده است و همچنین آسیب رساندن مهم به بدن جایز نیست و ای بسا این موارد موجب وهن عزاداری هم می شود البته کسانی که این کارها را می‌کنند روی عشق امام حسین علیه السلام است ولی باید بدانند عشق امام حسین علیه السلام اجازه نمی‌دهد این کارها را بکنند به این دلیل که دشمنان از آن سوء استفاده می کنند و باعث وهن عزاداری می‌شود.»

حجت الاسلام فلاح‌زاده نماینده پاسخ به احکام حضرت آیت الله خامنه‌ای نیز در پاسخ به این استفتاء گفت: «به نظر حضرت آیت الله خامنه‌ای قمه زنی و تیغ زنی چه از روی عشق و علاقه باشد و چه غیر از آن و به هر صورت چه علنی و چه مخفی حرام است و بایستی از این کار پرهیز شود».

بر این اساس در ادامه نگاهی مختصر و گذرا خواهیم داشت بر نظرات و فتاوی دیگر مراجع بزرگ تقلید درخصوص شیوه های سوگواری نامتعارفی از این دست.


سوال: قمه زدن چه حکمی دارد؟

آیت الله  سیستانی(دام ظلّه):
باید از کارهایی که عزاداری را خدشه دار می کند اجتناب شود.

 
آیت الله فاضل لنکرانی(ره):
توجه به گرایشی كه نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در اكثر نقاط جهان پیدا شده است و ایران اسلامی به عنوان ام القرای جهان اسلام، شناخته می‌شود و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام، مطرح است،‌ لازم است در رابطه با مسائل سوگواری و عزاداری سالار شهیدان، حضرت امام حسین ـ علیه السلام ـ به گونه‌ای عمل ‌شود، كه موجب گرایش بیشتر و علاقه‌مندی شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وی گردد. پیداست در این شرایط، مسئله قمه زدن نه تنها چنین نقشی ندارد، بلكه به علت عدم قابلیت پذیرش، و نداشتن هیچ گونه توجیه قابل فهم مخالفین، نتیجه سوء بر آن مترتب خواهد شد. لذا لازم است، شیعیان علاقه‌مند به مكتب امام حسین ـ علیه السلام ـ از آن خود‌داری نمایند؛ و چنان چه در این مورد، نذری وجود داشته باشد؛ نذر واجد شرایط صحت و انعقاد نیست.

آیت الله جوادی آملی(دام ظلّه):
چیزی که مایه وهن اسلام و پایه هتک حرمت عزاداری است جایز نیست، انتظار می رود از قمه زنی و مانند آن پرهیز شود.
 
آیت الله بهجت(ره):
از هر عملی كه باعث وهن به تشیع می شود باید پرهیز نمود.

 
آیت الله نوری همدانی(دام ظلّه):
قمه زدن اشکال دارد.

آیت الله مظاهری اصفهانی(دام ظلّه):
 قمه زدن و مانند آن جائز نیست.

آیت الله سید كاظم حائری(دام ظلّه):
خرافاتی مانند قمه ‏زنی، موجب بدنامی اسلام و تشیع است.

آیت الله نوری همدانی(دام ظلّه):
عزاداران محترم و متعهد به جای اینکه قمه را بر فرق خود بکوبند در فکر آن باشند قمه را بر سر دشمنان اسلام که اراضی آنان را اشغال و در فکر تضعیف آنان می باشند و منابع آنان را غارت و بالاخره هر روزی با ترفند جدیدی حیات اسلامی آنها را به مخاطره می اندازند بکوبند. خداوند توفیق بیشتر برای پیمودن این راه به همه ی مسلمانان عنایت بفرماید.

با این حساب، چنان که می بینید، نظرات بزرگان دین و مراجع تقلید، همگی به صورت متفق القول به مخالفت با این شیوه های سوگواری انحرافی می پردازند و با این حال، هرساله شاهد شیوع وگسترش چنین رفتارها و شیوه هایی هستیم.

با این تفاسیر به نظر می رسد، قدرت و نیرویی می خواهد با ترویج این شیوه ها بر خلاف خواست مراجع تقلید و رهبران مذهبی عمل نموده و با در دست گرفتن رهبری مذهبی شیعیان موجبات ایجاد انشقاق و انحراف و دودستگی درمیان شیعیان ایجاد نموده و آن چنان که همگان به نیکی می دانیم از این طریق بزرگترین ضربات را بر پیکرۀ جامعۀ اسلامی وارد آورد.

این مسئله آن گاه روشن تر و آشکارتر می گردد که می بینیم، بسیاری از رسانه های غربی در چند سال گذشته با تاکید ویژه بر جنبۀ خشونت آمیز سوگواری های محرم نزد شیعیان، قصد دارند تصویری خشن و غیرواقعی از تشیع و سوگواری های حضرت سیدالشهدا(ع) که به حق مهمترین دلیل بقای تشیع تا امروز است، ارائه دهند و از این طریق بر چهرۀ پاک، معصوم و حقیقی تشیع خدشه وارد آورند.

بر همین اساس، ساعاتی پیش خبرگزاری مهر با انتشار گزارشی از نحوۀ بازتاب رسانه های بین المللی از مراسم سوگواری تاسوعا و عاشورای حسینی، نوشت: "برگزاری آیین‌های عزاداری حسینی(ع) هر ساله بازتابی واژگون در رسانه‌های خبری غرب پیدا می‌کند که اگرچه تکراری است اما بازخوانی دوباره آن می‌تواند زمینه‌ساز اصلاح برخی رویکردهای افراطی باشد که در سال‌های اخیر از سوی رهبر معظم انقلاب بارها درباره آن هشدار داده شده است."