رفتارهای شهروندی

گروه اجتماعی - از وقتی که زندگی شهری به معنای جدید آن شکل گرفت و صنعت و تکنولوژی،معنای جدیدی از شهر و شهرنشینی را رقم زد و گسترش داد ارتباطات،تعاملات ،رفتارهای اجتماعی و قوانین ویژهای نیز رقم خوردکه بی اعتنایی به آن ها و هرگونه کوتاهی نسبت به رعایت آن قواعد و قوانین اجتماعی چه بسا به تنش ها،خشونت ها،ناملایمات وناهنجاری های اجتماعی  بینجامد.

به گزارش بولتن نیوز ، شهروندی مفهومی است فراتر از شهرنشینی.یعنی ممکن است کسانی شهرنشین باشند اما به معنای راستین،شهروند نباشند.شهروندی در کلی ترین معنایش عضویت فرد است در جامعه ای که در آن زاده شده،رشد کرده و کار و زندگی می کند اما چنین حضوری فرد را شهروند نمی کند.چه فرایندی بایسته است که طی آن فرد،شهروند تلقی شود وجامعه نیزعضویت وی را به عنوان شهروند بپذیرد؟اینجاست که یکی ازبنیادی ترین مولفه های شهروندی یعنی مشارکت تجلی می کند.

برای آنکه کیفیت زندگی آدمیان بهبود یابد تحقق معنای شهروندی و رفتارهای صحیح شهروندی ضروری است. تحقق معنای شهروندی مستلزم مشارکت پایدار شهروندان در همه زمینه ها ست. چنین مشارکتی صرفا با قانون شکل نمی گیردبلکه وقتی شکل می گیرد که شهروندان از جهان بینی و نگرش اخلاقی درستی نسبت به معنای شهروندی و رفتارهای شهروندی برخوردار گردند زیرا مبنای مشارکت ،گزینش رفتارهای آگاهانه و مختارانه است.به همین دلیل است که به منظور ظهور و بروز رفتارهای مناسب شهروندی،اکتفاء صرف به قانون و حقوق شهروندی درست به نظر نمی رسد بلکه اخلاق و فرهنگ شهروندی بسی مهم تر و بنیادی تر است.این مساله چنان اهمیتی دارد که بسیاری از صاحب نظران دانستن قواعد رفتار و سلوک شهروندی  و آگاهی بر ارزش های اخلاقی آن را از مولفه های زیر بنایی شهروندی می دانند.

دموکراسی و برخورداری از زندگی اجتماعی شایسته و مطلوب مستلزم تحقق فرهنگ و فضای شهروندی و مشارکت پذیری انسان هایی است که از حقوق و مسئولیت های خود خبر داشته،آگاه به زمانه و اقتضائات آن بوده،توانایی تاثیر بر پیرامون خود رایافته،غیر خواه باشند ،برخوشبختی و شادی دیگران حساس و راغب باشند،در برابرافعال ارادی خود مسئول باشند و خلاصه در امور مربوط به جامعه بر مبنای اخلاق و ارزش های والای انسانی مشارکتی فعالانه داشته باشند.

* دکترعلیرضا عباسی/ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی