گروه بین الملل - مریوان نقشبندی از نوادگان شیخ حسام الدین نقشبندی است که یکی از مردان بزرگ طریقت نقشبندی در عراق و حتی ایران بوده است. طریقت های نقشبندی و قادری از شاخه های تصوف بوده اند که مورد حمله رادیکال ها ی سلفی قرار گرفته اند و کماکان نیز در خطر هستند. مریوان نقشبندی تجربه تلخ نبش قبر شیخ حسا م الدین را در طویله و بیاره کردستان عراق بدست تندروهای سلفی بخوبی به یاد دارد و از این خاطره بعنوان تلخ ترین خاطره خود یاد می کند. او امروز مدیر کل روابط عمومی وزارت اوقاف و امور دینی حکومت اقلیم کردستان عراق است. او سالهاست این سمت را دارد و در راه مبارزه با تندروی دو سال نیز از فعالیت در این وزارتخانه دور نگاه داشته شده است .

بولتن نیوز گفتگوی ویژه ای در خصوص تهدید داعش و تندروی سلفی ها در کردستا ن و منطقه با وی انجام داده است که متن این گفتگو به شرح زیر است ."

* امروز داعش را نه تنها بعنوان تهدیدی برای سوریه و عراق بلکه برای کردستان عراق نیز می بینیم بسترهای رشد این تندروی و تفکر رادیکال سلفی و افراطی گرایی را در چه می بینید؟

"تغییرات منطقه ایی و ظهور داعش یک توطئه غربی برای حفظ سلامتی رژیم اسرائیل است"

 به اعتقاد من داعش امروز ، نتیجه تغییرات سیاسی در خاورمیانه با توطئه غرب می باشد. این تهدید امروز به جایی رسیده است که اگر نگوییم وارد کردستان عراق شده اند بلکه در مرزهای کردستان عراق مستقر شده اند و کردستان را تهدید می کنند. تاریخ این گروه به نظر من به تنش های داخلی جناحهای حرکت اسلامی در کردستان عراق برمی گردد.هنگامی که یک حزب اسلامی به نام حرکت اسلامی شکل گرفت براین اساس که با استفاده از زور و سلاح خواست جامعه را دگرگون کند نطفه های داعش ریخته شد .ان موقع انصار الاسلام و جند الاسلام نام داشت .هنگامی هم که جنگ داخلی بین اتحادیه میهنی کردستان عراق و حزب دمکرات کردستان عراق در جریان بود القاعده موفق شد پایه های خود را در نتیجه مشغولی احزاب حاکم به همدیگر در منطقه تثبیت بکند..امروز متاسفانه کسانی هستند که در کشورهای عربی و عربستان سعودی با تمام توان از این گروه حمایت می کنند.در کردستان عراق نیز بعد از پایان جنگ داخلی، احزاب اسلامی کردستان عراق نتوانستند پروژه حزب اسلامی را توسعه بدهند و بدین ترتیب می بینیم که کرسی های آنها بین 5 تا 6 کم و زیاد می شود و رشد آنچنانی ندارد . در حقیقت این احزاب اسلامی نیز در یک مرحله متوقف شدند این فرصتی خوب برای سلفی های جهادی بود که رشد بکنند. به اعتقاد من داعش در نتیجه برایند دو تحول سربرآورد.1- تغییرات منطقه ایی و ظهور داعش یک توطئه غربی برای حفظ سلامتی رژیم اسرائیل است.اینگونه است که می بینیم بعد از تحولات منطقه ایی و شکل گیری داعش امن ترین مرز مرزهای اسرائیل است و حتی یک کشته نداده اند. از این رو منطقه را مشغول کرده اند.

"امریکا بطور غیر مستقیم با همکاری عربستان سعودی درصدد تقویت اعراب سنی است"

 ضمن اینکه به نظر من آمریکا نگران پیروزی تفکرات ایران در منطقه است و بر این اعتقاد هستند که یک جریان تشیع در حال رسیدن به یک مرحله مهم است، به همین دلیل ایران امروز تبدیل به یکی از بازیگران مهم منطقه ای تبدیل شده است .از این رو کشورهای عربی و عربستان سعودی و آمریکا در مقابل این گروه داعش سکوت کرده اند. در حالی که این گروهها در پاکستان و افغانستان توسط هواپیماهای بدون سرنشین مورد حمله قرار می گیرند چرا در شرایطی که در ارتفاعات حمرین لانه کرده اند امریکا سکوت کرده است ؟ در سوریه نیز آمریکاییها سکوت کرده اند و این دلیلی است بر اینکه امریکا بطور غیر مستقیم با همکاری عربستان سعودی درصدد تقویت اعراب سنی است و این در مقابل به اعتقاد من پیروزیهای ایران روی می دهد.ایرانیها توانستند بسیار زیرکانه تحولات و تحریمها را به نفع خود پایان دهند.در بسیاری از مناطق ایرانیها عاقلانه کار کردند. من در عربستان سعودی خود شاهد این بوده ام و این در سوریه و لبنان و یمن و منطقه نیز تکرار شده است چرا که شیعیان کوشیدند بجای انفجار و کارهای تروریستی بسیار عاقلانه با تحولات روبرو شوند. من شاهد شکست بزرگ غرب در مقابل ایران هستم. از این رو داعش بعنوان وسیله ای بر ضد ایران از سوی غرب مورد استفاده قرار می گیرد.

"من شاهد شکست بزرگ غرب در مقابل ایران هستم. از این رو داعش بعنوان وسیله ای بر ضد ایران از سوی غرب مورد استفاده قرار می گیرد."

در عین حال در این بین من فکر می کنم ما بعنوان کردستان از این محل تهدید جدی می شویم .انها به مرزهای کردستان امده اند و هنوز نطفه های انصار الاسلام هم باقی مانده اند .در همین راستا می بینیم جوانان کردستان نزدیک به 200 تن به این گروهها پیوسته اند. اگرچه همه انها در داعش نیستند وبخشی هم در جبهه النصره هستند.

* اصولا گروههای تندرو بندرت توانسته اند در یک منطقه جغرافیایی باقی بمانند حال با این ویژگی فکر میکنید داعش بتواند در کردستان بعنوان یک تهدید باقی بماند؟

 داعش در کنار شرایط منطقه ایی از وضعیت عدم ثبات سیاسی در کردستان عراق نیز بهره برده است. بخصوص تنش هایی که در خصوص رسیدن به قدرت بین گروهها وجود دارد. به نظر من داعش نمی تواند در کردستان موفق شود.چون در کردستان در میان مردم جایگاهی ندارند اما بدلیل اینکه در مناطق سنی مردم انها را می پذیرند توانسته اند نفوذ بکنند. از سوی دیگر نکته ایی که در خصوص این گروه قابل توجه است این است که سلاحها و اتو مبیل هایی که در اختیار این گروه است نشان می دهد انها یک گروه محلی کوچک نیستند بلکه یک گروه تروریستی هستند که بشدت از سوی کشورهای خارجی حمایت می شوند.کمک فوق العاده خارجی دارند. . انها مجهز به موشک های مانند سام هستند. یک گروه تروریستی هم بعید است تا حمایت خارجی نداشته باشد به این سلاحها دسترسی داشته باشد.انها بر مردم تاثیر دارند . در کردستان عراق نیر اینها کار می کنند و مردم را بطور غیر مستقیم علیه شیعیان تحریک می کنند.

"داعش نگران تجربه همزیستی مسالمت آمیز ادیان در کردستان در کنار یکدیگر است"

* یعنی حکومت اقلیم در این موضوع نقشی ندارد؟

نخیر . براساس قانون حکومت اقلیم، هیچ تقاوتی بین یک فرد شیعه مذهب و سنی مذهب اگر 99 درصد مردم نیز سنی مذهب باشند وجود ندارد و کسی حق ندارد براساس تمایلات دینی و مذهبی برخورد بکند.بین مسیحی و شیعه و سنی هم فرقی ندارد.ما تلاش می کنیم که همه مذاهب و ادیان با هم کار کنند. این بخشی از توطئه داعش است که بگوید کردستان جای هر کسی نیست و بخشی باید کردستان را ترک بکنند.داعش نگران تجربه همزیستی مسالمت آمیز ادیان در کردستان در کنار یکدیگر است. یکبار وقتی باسرکنسولگری ایران در اربیل صحبت می کردم وی گفت که در ایران در پارلمان نمایندگان کلیمی و مسیحی و سنی وجود دارند و من در دیداری که با یکی از سناتورهای آمریکایی داشتم و از من پرسید چرا ایرانیها توانسته اند در منطقه موفق باشند؟ من گفتم که شما به پارلمان ایران بروید همه را می بینید اما شما که مدعی دمکراسی هستید و بیش از چندین میلیون مسلمان در آمریکا دارید چرا اجازه نمی دهید یک نماینده مسلمان در کنگره وجود داشته باشد؟.داعش درست شده است تا همه را تهدید کنند . بله انها مکانی ندارند و د ر کردستان نیز جایی نخواهندداشت . بهترین حالت این گروه همان دوره شکل گیری انصار الاسلام است که در ان مقطع هم ایران مرزهایش را برای انها باز کرد . ا ن هم تنها به دلیل اینکه ایرانیها همواره مسائل انسانی را مد نظر قرار داده اند به انها پناه دادند و گرنه دلیلی ندارد گروهی که شیعیان را قبول ندارد ایران به انها پناه بدهد. تجربه سالها کار با ایران نشان داده است که در تمام شرایط سخت ایران پناهگاهی برای مردم بوده است و مرزهایش را با یک دیدگاه انسانی به روی مردم و البته در این بین ما کردها باز کرده است .

از سوی دیگر در کردستان عدم ثبات سیاسی وجود دارد و هنوز چند مدیریتی در کردستان عراق وجود دارد . با قوانین به شیوه های گوناگون برخورد می شود و انها از این شرایط بهره برده اند.از این رو یک برنامه واضح و روشن وجود ندارد و در چنین شرایطی جوانان براحتی جذب داعش و گروههای تروریستی می گردند.از سوی دیگر باز شدن درهای کردستان به سوی شبکه های اجتماعی و جهان سبب ترویج داعش شده است. از این رو اگر به اعتقاد من حکومت اقلیم نتواند برنامه جامعی برای روبرو شدن با این گروه تروریستی بگیرد از این محل متضرر خواهد شد.

"دولت عربستان شبکه ایی برای سلفی ها در کردستان عراق بنام وصال راه اندازی کرده است که این شبکه به مساجد کردستان می رود و خطبه های تند سلفی را ضبط و باز پخش می کند"

* در 4 سال گذشه وزارت اوقاف در اختیار یکی از گروههای اسلامی بوده است .در عین حال رسانه های منطقه از رواج سلفی گری در کردستان خبر می دهند .آیا به اعتقاد شما گروههای اسلامی نتوانستند الگویی عملی برای کاهش خطرات افراطی گری ارائه بکنند؟ یا گروههای حاکم در کردستان عراق نخواستند مانع از ترویج سلفیت به بهانه جلوگیری از رشد گروههای اسلامی در کردستان عراق شوند؟

 به اعتقاد من حکومت قلیم کردستان عراق رویای بسیار واضحی برای زندگی مسالمت آمیز ادیان در اقلیم کردستان عراق دارد. رهبری سیاسی کرد این را بطور روشن ترسیم کرده است و براساس همین قانون که قانون شماره 11 است که در پارلمان تصویب شده است می خواهد رفتار شود. مشکل این است که حکومت برنامه ایی برای کنترل ازادیهای دینی ندارد تا از ان به عنوان فرصتی برای ترویج افراطی گری از سوی برخی افراد یا برخی گروهها یا برخی کشورها استفاده نشود . بعنوان مثال دولت عربستان شبکه ایی برای سلفی ها در کردستان عراق بنام وصال راه اندازی کرده است که این شبکه به مساجد کردستان می رود و خطبه های تند سلفی را ضبط و باز پخش می کند.تمام این خطبه ها توسط سلفی ها بیان می شود.مدیریت اقلیم در حزب دمکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان عراق برای مبارزه با تفکر گروههای اسلامی مانند جماعت اسلامی و اتحاد اسلامی و حرکت اسلامی از این سلفی ها حمایت می کند.اگر هم حمایت مادی نکنند حمایت معنوی می کنند . هنوز که هنوز است بیش از 80 مسجد ما در کردستان در اختیار خطیبان سلفی است و بطور علنی در خطبه های خود به تصوف ، گروههای اسلامی ، ایران که گویا ایرانیها رافضی هستند حمله می کنند . این خظبه ها بطور علنی در منبر مساجد ایراد می شود و در تلویزیون نیز پخش می گردد.این دلیلی است بر اینکه حکومت دراین حوزه جدی نیست .من شخصا همه اینها را بطور مستند ثبت کرده ام و در اختیار حکومت اقلیم کردستان عراق گذاشته ام .من متاسفانه نتوانسته ام اینها را به وزیر بدهم .چرا که وزیر کنونی نمی توانم بگویم که از سلفی ها حمایت کرده است اما در مقابل رشد و توسعه آنها سکوت کرده است .وگرنه چگونه است که بدون مجوز وزارت اوقاف یک شبکه تلویزیونی وارد مساجد شود و خطبه های تند علیه دیگران را ضبط و پخش بکند.مگر نه این است که همه مساجد تحت قوانین وزارت اوقاف مدیریت می شوند.متاسفانه تمام کسانی که به داعش پیوسته اند و به سوریه رفته اند فارغ التحصیل دانشکده های همین وزارتخانه هستند.تا قبل از امدن این وزیر به وزارت اوقاف ما 2500 دانشجو داشتیم که در حجره ها و مساجد و دانشکده الهیات درس می خواندند.اکنون این میزان به 7500 نفر رسیده است یعنی این میزان 5000 نفر افزایش پیدا کرده است .وزیر که به مردم نگفته است به داعش بپیوندید اما وقتی در شرایطی که امکان استخدام این تعداد وجود ندارد این افراد جذب می شوند طبیعی است بخشی از این افراد به گروههای تندرو بپیوندند.هر سال 800 نفر فارغ التحصیل می شوند که ما می توانیم تنها 200 نفر را استخدام کنیم. در چنین شرایطی که این افراد امکان کار ندارند و گوشه گیر می شوند و از انها تنها برای تضعیف گروههای اسلامی استفاده می کنند، خیلی طبیعی است که واکنش اینها رفتن به دامن تندروی است.سلفی گری عقیده است و قابل تشخیص نیستند .لذا با پول حکومت کردستان افراد تندرو پرورش می یابند. متاسفانه ما یک مرکز علمی دینی نداریم که روحانیون را برای همین کار خطبه دادن اماده بکنند .اکنون در ایران می بینید که امامان جماعت در سایه یک برنامه مدون خطبه ایران می کنند و همه هم می بینند و مشکلی هم نیست .در خود اربیل 301 یک مسجد وجوددارد که در 160 مسجد خطبه های نماز جمعه ایراد می شود و تمام این روحانیون نیز هر کسی بنا به میل و سلیقه شخصی خویش خطبه می دهد. در یکی از خطبه های نماز جمعه نشسته بودم تمام سخنانش علیه صوفی ها و دشمنی با شیعیان بود. تلویزیون نیز ان را ضبط می کرد و این خطبه ها در فیس بوک هم نشر می شود.

وزیر کنونی ما متعلق به یکی از احزاب رادیکال در کردستان است . این سبب شده است که زمینه ایی برای ترویج سلفی گری فراهم شود و در همین راستاکمک خارجی هم وجود دارد. من بارها در این خصوص به حکومت اقلیم کردستان عراق هشدار داده ام و قطعا اینها همین طور گوشه نشین نخواهند ماند.آنها اکنون رقیب نیستند .اینها به انتخابات و دمکراسی اعتقاد ندارند. من سه کابینه است بطور مداوم هشدار می دهم و یکی از اختلافاتم با وزیر کنونی که سبب شد من دو سال از مسئولیتم دور بمانم در همین خصوص بود.

* پس با این اوصاف چه توقعی از کابینه هشتم حکومت اقلیم کردستان عراق دارید؟

 من چندان خوش بین نیستم که در کابینه هشتم تغییرات اساسی روی دهد چون آنچه در این مدت کاشته شده است آنقدر دامنه اش بزرگ است که اگر وزیر خیلی پر تلاش باشد تنها به این خواهد رسید که وضعیت سابق را درست بکند.از این رو اگر نیت هم داشته باشد چون در بسیاری از اوقات افراد نیتی برای مبارزه با افراطی گری ندارند بعید است موفق باشند.براستی می خواهم نمونه ایی ذکر کنم . ما اکنون علیه یکی از همین تندروها بنام دکتر عبدالواحید در دادگاه طرح دعوا کرده ایم بر این مبنا که در خطبه هایش همه را تهدید به از بین بردن کرده است و بطور مکرر می خواهد مسیحی و مسلمان غیر سنی را به کردستان راه ندهند.ما سه نفر در این وزارتخانه طرح دعوا کردیم و تمام سخنانش را علیه مردم کردستان به صورت مستند به قاضی دادیم وبه قاضی می گوییم که این فرد برای امنیت ملی کردستان عراق خطرناک است .بعد از 4 ماه رفت و آمد به دادگاه، قاضی پیشنهاد می کند که این فرد را ببخشیم.گویی که ما دعوای شخصی با این آقا داریم . ما هم گفتیم ما این فرد را نمی شناسیم ومی خواهیم مردم تشویق به خشونت نشوند و می خواهیم دستکم محدودیتی برای این افراد گذاشته شود مثلا همین فرد از مردم کردستان عذرخواهی کند.من شخصا با این افرادی که در مسند حاکمیت هستند چندان خوش بین نیستم که تحولی روی دهد.

"این کنسولگری نه تنها هیچ فایده ایی ندارد بلکه به بعثی هایی که کردها را انفال کردند ویزای سفر به آمریکا می دهد"

"رفتار امریکا با ما منافقانه بوده است"

* مدتی قبل در فیس بوک شخصی خودت خواهان تعطیلی کنسولگری آمریکا در اربیل شدی چرا از دست آمریکاییها عصبانی هستی ؟

 من از دست آمریکاییها عصبانی نیستم و یکی از افرادی هستم که دوستان زیادی در امریکا و کنگره امریکا و مراکز دینی آمریکا دارم و چندین بار به دعوت مقامات آمریکایی به این کشور سفر کرده ام و در نتیجه این همه ارتباطاتم با آمریکاییها به این نتیجه رسیده ام که دولت امریکا در مقابل همه مشکلات کردها سکوت می کند.در زمانی که عراق در اشغال امریکا بود انها در مقابل توپ باران مرزها توسط ایران و بمباران مرزها بوسیله هواپیماهای جنگنده ترکیه و اواره شدن مردم مناطق مرزی ، تحریک سنی ها علیه ما از سوی دولت مرکزی سکوت می کند و علیرغم اطلاع از اینکه مناطق کردنشین در خارج از اقلیم وجود دارند کمک نمی کند که مشکلاتشان حل شود .ارتش عراق را منحل کرد اما حاضر به اعتراف به پیشمرگه نشد که به امریکاییها در سرنگونی صدام کمک مستقیم کرد..در این شرایط امریکا به چه درد ما می خورد. تنها ملتی که در خاورمیانه دوست آمریکا بود ما کردها بودیم در حالی که امریکاییها دوست هیچ کسی نیستند. بیش از 20 سال است که اتحادیه میهنی کردستان و حزب دمکرات کردستان عراق در کردستان عراق حکومت داری می کنند هنوز که هنوز است در لیست ترور قرار دارند. حکومتی که نتواند بطور معنوی به تو کمک بکند. برای حل مشکلات کردها با بغداد کمک بکند به چه درد ما می خورد. در حالی که صدها هزار اواره سوری در کردستان عراق داریم انها یک دلار به کردها کمک نکرده اند . و این مردم کردستان هستند که هزینه اواره ها را می دهند.نه در زمینه مادی و نه در زمینه معنوی و نه در زمینه سیاسی به ما که به انها کمک کردیم کمک نمی کنند.پس به چه دردما می خورند . من اگر توان و قدرت سیاسی ان را داشتم با صدور یک نامه رسمی این کنسولگری را تعطیل می کردم.این کنسولگری نه تنها هیچ فایده ایی ندارد بلکه به بعثی هایی که کردها را انفال کردند ویزای سفر به آمریکا می دهد.اینها را مستند دارم. در حالیکه امریکاییها وقتی به عراق آمدند تنها کردها از انها حمایت کردند. من به عنوان یک شخص در نتیجه این همه فعالیتم با امریکاییها به این نتیجه رسیدم. من سابقا به ایرانیها خیلی اعتراض داشتم اما وقتی مواضع دو طرف را مقایسه کردم ، به این حقیقت رسیدم .لذا اولین نفری بودم که در مراسم سالگرد 22 بهمن امسال در اربیل حضور پیدا کردم. انچه ایران برای ما کرده است تماما یک اقدام انسانی بوده است و اما آنچه امریکا با ما کرده است نه تنها دوگانگی سیاسی است بلکه باید فراتر از این گفت رفتار امریکا با ما منافقانه بوده است .البته این سیاست آنها در تمام خاورمیانه است و تنها به فکر حفظ امنیت اسرائیل است و هیچ ملتی را به غیر از اسرائیلیها در منطقه قبول ندارد.من از مردم آمریکا عصبانی نیستم اما دولتش را مورد خطاب قرار می دهم و این را هم بطور رسمی برای بزرگترین سناتور آمریکاییها فرستاده ام . مدتی قبل هم با یکی از بزرگترین گویندگان فوکس نیوز صحبت کردم که خواسته است در مورد کردستان برنامه سازی بکند. به وی گفتم اگر می خواهی وجه امریکا را در کردستان خوب بکنی بدان که اتفاقی نمی افتد چون مردم کردستان از سیاستهای منافقانه آمریکا در کردستان خسته شده اند.

"لذا اولین نفری بودم که در مراسم سالگرد 22 بهمن امسال در اربیل حضور پیدا کردم."

* پس با این حساب شما از موضع اخیر رئیس اقلیم کردستان عراق در خصوص رد کردن برنامه سفر به آمریکا حمایت می کنید؟

 نه تنها این رفتار را خوب می دانم بلکه یکی از بهترین و مهمترین تصمیمات رئیس اقلیم کردستان عراق بود و ایشان تنها رئیس اقلیمی هستند در میان رهبران کشورهای منطقه که چنین تصمیم شجاعانه ای می گیرند.ایشان چه خوب گفتند که بگذار من شرمنده آمریکا باشم تا شرمنده مردم خودم باشم و این موضع مورد حمایت هر کردی است.

"تصمیم بارزانی برای نرفتن به آمریکا و لغو سفرش به این کشور مهمترین تصمیم رئیس اقلیم کردستان عراق بوده است "

* در چنین شرایطی دیدیم که چنین موضع ملی از سوی برخی رسانه ها اینگونه تحلیل شد که آمریکاییها سفر را کنسل کردندچرا در کردستان عراق اجماع ملی در خصوص مسائل به این مهمی وجود ندارد؟

اختلافات سیاسی برای رسیدن به قدرت به مرحله ایی رسیده است که احزاب دیگر توجهی به کردستان نداشته باشند و نگران این نباشند که کردستان بار دیگر به زیر صفر خواهد رفت .متاسفانه این نشان می دهد که روح ملی در فرد کرد ضعیف شده است و احزاب مقصر هستند که اولویت حزبی را در راس اولویتهای ملی قرار می دهند.خطاب من همه احزاب است که سبب کاهش این حس شده اند و حتی این حس را در نزد من هم کم کردند.کار من در 17 سال گذشته سبب شده است که به این نتیجه برسم نباید در مقابل این سیاست منافقانه آمریکا سکوت بکنیم و اجازه بدهیم که این رفتار آمریکاییها ادامه داشته باشد. حدود یکسال پیش کشیشی که می خواست به روابط ایران و اقلیم ضربه بزند در کردستان عراق به همین دلایل امنیتی بازداشت شد .وقتی این فرد بازداشت شد امریکاییها با تمام توان خویش روی خط امدند و تلاش کرند که این پرونده را که امنیتی بود به عقیدتی تغییر بدهند.در حالی که پرونده ترور بود .انها مرتب فشار می اوردند که این شخص را آزاد کنند اما در حالی که روزانه صدها نفر کرد و عرب کشته می شوند اما سخنی به زبان نمی اورند و سکوت می کنند.

"نباید در مقابل این سیاست منافقانه آمریکا سکوت بکنیم و اجازه بدهیم که این رفتار آمریکاییها ادامه داشته باشد"

* با توجه به اینکه خبرها حکایت از این دارد که داعش بیش از 5000 مسلح در منطقه دارد راهکارها برای برخورد با این پدیده چه می باشند؟

 در کردستان دو راه بیشتر نداریم. هنگامی که هیات وزیران کمیته ایی برای بررسی دلایل رفتن جوانان کرد به سوریه تشکیل داد من این دو راه را پیشنهاد کردم.برای حل این مشکل باید ما اولا در وزارت اوقاف کمیته ایی یا مرکزی تشکیل دهیم تا به لحاظ دینی و مذهبی با خانواده کسانی که به داعش پیوسته اند و یا به سوریه رفته اند تشکیل جلسه بدهیم و برایشان توضیح بدهیم که اموزه های دینی ما چه ایرادی دارد که این تندروها در کردستان پرورش می یابند؟ .اگر مشکلی دارد این مشکلات را حل بکنیم .دوما اینکه وزارت اوقاف باید مساجد را کنترل بکند. ما 5000 مسجد بیشتر درکردستان داریم هر جمعه در بیش از 2850 مسجد خطبه ایراد می شود .بیش از 700 هزار شنونده به این خطبه ها هر هفته در کردستان گوش فرا می دهند.ما باید براساس تابلوهایی که برروی این مساجد زده شده است کنترلی بر آنها داشته باشیم. واقعیت این است ما در بحث مباخث فکری شاهد یک نوع انحراف فکری هستیم.اکنون مساجد کردستان در دو شکل مدیریت می شوند 1- این مساجد برای استفاده های فکری گروهها و احزاب مورد استفاده قرار می گیرند.ما با آنها گفته ایم که روحانیون در خصوص مسجد مسئول هستند .کسی که به اتحاد اسلامی نزدیک است می رود تفکرات اخوانی را ترویج می دهد . ان یکی تفکرات سلفی و ان یکی تر تفکرات حزب جماعت اسلامی و حرکت اسلامی و همین طور داستان ادامه دارد.بقیه نیز که وابسته به اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان هستند فرقی با بقیه ندارند .برخی هم، از مساجد برای معروف شدن خود استفاده می کنند . در یک مقطع به زما ن و زمین حمله می کنند تا اینکه به ناگاه کاندید می شوند و می خواهند عضو پارلمان شوند.مروجین دینی ما هم سیاسی شده اند. واین نوع استفاده باید محدود گردد.کنترل به معنای استفاده از زور نیست بلکه باید کنترل شوند و پرهیز کرد که مساجد به این شکل سیاسی شوند.

می خواهم داستانی را برای شما نقل کنم . زمانی که عراق تازه اشغال شده بود امریکاییها به وزارت امدند تا در مورد حقوق کارمندان صحبت بکنند و حقوق آنها پرداخت شود. در یک سو ما بعنوان وزارت و در طرف دیگر چند ژنرال آمریکایی بودند.لیست ها را از ما خواستند. ما هم لیست کارمندان اداری و خادمین و اساتید و لیست بلند بالایی از روحانیون را ارائه کردیم و گفتیم این افراد روحانی هستند و عبادت می کنند. با تعجب پرسیدند شما به کسی که عبادت بکند حقوق می دهید ؟ ما هم گفتیم بله .پرسیدنداگر حقوق به آنها ندهید عبادت نخواهند کرد؟ اقای خورشید شیره گفت نخیر . سپس گفتند که پس ما هم حقوق نمی دهیم . بعد از امدن نخست وزیر دو هفته طول کشید تا بفهمند این روحانیون چکار می کنند؟ آنها شرایط ما را نمی فهمند.

دستوری در خصوص نحوه هماهنگ کردن امور مساجد از سوی رئیس اقلیم صادر شده است که هنوز اجرایی نشده است . ضروری است این دستور اجرایی بشود . تا این لحظه من چندان امیدوار به حل مشکل نیستم . کار به جایی رسیده است که مسئولان ما تحریک می کنند تا رفع مسئولیت بکنند. ما دستوری به امضای نخست وزیر نیچیروان بارزانی برای افتتاح حسینیه برای شیعیان در اربیل داریم و اما اجرایی نشده است . در مقابل اجرایی نشدن این دستور استاندار گفته است که روحانیون اربیل نمی گذارند. چگونه است که این کارمندان نمی گذارند این دستور نخست وزیر اجرایی شود؟ باید فکری به حال این موضوع شود . مسئولان باید تحمل مسئولیت بکنند و در مقابل انها بایستند . در قانون اقلیم شما هیچ بندی و ماده ای نمی بینید که بگوید شما باید دشمن شیعه باشید و شیعیان نباید حسینیه در اربیل داشته باشند. قانون صریح است و باید اجرا شود تا زمانی که در وزارت اوقاف ما، قوانین براساس سلایق شخصی اجرء شوند نمی توان انتظار داشت این مشکلات حل و فصل گردد.

2- شکل دیگر مدیریت موضوع در حوزه امینت قرار می گیرد. هم اکنون آنها هستند که تحمل مسئولیت کرده اند و درصدد حل مشکل هستند. اکنون تمام فشارها بر روی آنهاست وباید بدانیم که این نوع مدیریت نیز کوتاه مدت است و باید به لحاظ فکری زمینه های بروز و ترویج و گسترش رادیکالیسم را ما حل بکنیم تا اینکه نیازی به دخالت ارگانهای امنیتی نباشد.