3مشکل اساسی کشت پاییزه/کاهش ۶۰درصدی تولید گندم به دلیل کمبود کود

به گزارش فارس، میزان و زمان قیمت‌ خریدهای تضمینی یکی از موارد مهمی است که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های کشاورزان برای کشت موثر باشد. به همان اندازه که میزان خرید تضمینی مهم است زمان اعلام هم تعیین کننده است. در بسیار از کشورهایی که کشاورزی پیشرفته دارند قیمت نهاده‌ها و محصولات کشاورزی از یکسال قبل اعلام می‌شود تا کشاورز با خیال راحت بتواند تصمیم‌ بگیرد. از سوی دیگر میزان خرید تضمینی می‌تواند کشاورز را در مسیر سیاست‌های دولت پیش ببرد، مثلا اگر دولت به دنبال افزایش سطح زیر کشت یا کاهش محصولی است تعیین میزان خرید تضمینی می‌تواند تاثیرگذار باشد.

همچنین در بودجه امسال اعتبار بیمه محصولات کشاورزی با کاهش به یک چهارم به 150 میلیارد تومان کاهش یافته است،در حالی که میزان پرداخت بیمه به کشاورزان سال گذشته 800 میلیارد تومان بوده است.

کشاورزان نیز در آستانه کشت پاییزه با مشکل تامین کود شیمیایی مواجهند که می‌تواند در میزان تولید سال آینده تاثیر منفی داشته باشد.

با عیسی کلانتری وزیر کشاورزی دولت‌های اول و دوم هاشمی رفسنجانی مصاحبه‌ای در این زمینه انجام دادیم که باهم می‌خوانیم:

وزیر اسبق کشاورزی دولت گفت: در حالی که 15 روز از فصل زراعی گذشته، قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی هنوز اعلام نشده است و طبق قانون باید قیمت خریدهای تضمینی تا پایان شهریور اعلام می‌‌شد.

کلانتری با بیان این که ‌در سال حمایت از تولید ملی و اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی این نوع عملکرد لطمه به تولید می‌زند، گفت: در حال حاضر فصل کشت غلات آغاز شده و هنوز قیمت خریدهای تضمینی از سوی دولت اعلام نشده است.

وی ادامه داد: سال گذشته هم قیمت‌ خریدهای تضمینی زمان عید نوروز اعلام و سبب کاهش سطح تولید شد.

کلانتری گفت: کشاورزان برنامه‌های کشت خود را براساس نرخ‌های خرید تضمینی اعلام شده از سوی دولت برنامه‌ریزی می‌کنند و در صورتی که اعلام قیمت‌های تضمینی به تاخیر بیفتد آنها برنامه‌ریزی‌شان به هم خورده و سردرگم می‌شوند.

وی ادامه داد: دولت به قانون عمل نکرد و این نوع عملکرد باعث کاهش سطح زیر کشت و طبیعتا کاهش تولید گندم و جو در کشور می‌شود.

کلانتری در پاسخ به اینکه اخیرا قیمت خرید تضمینی گندم را 30 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داده‌‌اند، گفت: این در حد صحبت بوده و هنوز کسی برای کشاورزان ابلاغ نکرده است.

وی در خصوص اینکه آیا این قیمت می‌تواند برای کشاورزان مناسب باشد؟ گفت: اگرچه این قیمت نسبت به سال گذشته بهتر است،اما آنچه مهم است باید به موقع ابلاغ شود تا کشاورزان بتوانند تصمیم‌گیری کنند.

از کلانتری سوال شد برخی معتقدند به جای داشتن رتبه سوم و چهارم تولید خربزه و هندوانه سیاست‌ها باید به گونه‌ای پیش رود تا کشاورزان به کشت محصولات استراتژیک مانند گندم روی بیاورند، گفت: خیلی موردی نمی‌توان عمل کرد چرا که اولا "تناوب زراعی" سطح زیر کشت را مشخص می‌کند و از یک مقدار بیشتر نمی‌توان کشت کرد.

وی افزود:  6 میلیون هکتار زارعت آبی در کشور وجود دارد که 600 هزار هکتار کشت یونجه، 600 هزار هکتار کشت برنج، 100 هزار هکتار نیشکرکاری داریم، 50 هزار هکتار کشت زعفران داریم که نمی‌توان محصول گندم یا محصول دیگری کاشت.

کلانتری گفت: 1.5 میلیون هکتار از زمین‌های زراعی خارج از تصمیم‌گیری ماست و 4.5 میلیون هکتار باید مدیریت شود و قاعده بر این است که بیش از 2.2 میلیون هکتار به سطح زیر کشت گندم نرود زیرا هم تناوب به هم می‌خورد و باعث ایجاد بیماریهای خاک می‌شود.

وی گفت: همچنین کشت گندم نیابد بیش از 2.2 تا 2.5 میلیون هکتار باشد چرا که به سایر محصولات لطمه وارد می‌کند.

کلانتری در پاسخ به اینکه کشاورزان محصولات صیفی بیشتری می‌کارند آیا می‌توان این سطح را به کشت محصولات استراتژیک اختصاص داد، گفت: همه اینها زنجیره است و نمی‌توان سیاستی را تنظیم کرد که به دو، سه محصول توجه و بقیه را رها کنی.

وی ادامه داد: رها کردن بقیه محصولات کشاورزی باعث تکرار اتفاق سال 83 و 84 می‌شود که دو سال در گندم خودکفا شدیم اما اقتصاد کشاورزی را به هم ریختیم. نباید این سیاست را پیشه کنیم اما نباید سیاستی را اتخاذ کنیم که سطح زیر کشت گندم و جو از مقدار لازم  کمتر باشد. همان قدر که سطح زیر کشت بیشتر لطمه می‌زند سطح زیر کشت کمتر هم لطمه وارد خواهد کرد.

وی گفت: همه اینها فرمول دارند و در اقتصاد کشاورزی همه اینها مثل زنجیره‌ به همدیگر وصل هستند.

* کمبود شدیدکود شیمیایی

وزیر اسبق کشاورزی گفت: 65 الی 70 درصد کاهش تولید گندم در سال گذشته مربوط به کمبود کود کشاورزی در کشور است.

وی گفت: باید بیش از 4 میلیون تن کود شیمیایی در کشور تامین می‌شد که کمتر از 2 میلیون تن تامین شد و عملکردها به شدت پایین آمد، همچنین پیش‌بینی کرده بودند که 14.5 میلیون تن تولید گندم باشد که اگر این میزان تولید گندم بود حداقل 3 میلیون تن آن باید صادر می‌شد در حالی که خرید دولت و بخش خصوصی 3.5 میلیون تن هم نشده است یعنی حداقل 6.5 میلیون تن گندم وارد کشور بشود.

کلانتری گفت: یکی از دلایل کاهش تولید گندم در سال گذشته کمبود کود شیمیایی بود و امسال این اتفاق دوباره تکرار می‌شود.

وی ادامه داد: به دولتی‌ها یادآوری می‌کنیم که اگر به اندازه کافی کود شیمیایی تامین نشود اتفاق سال زراعی گذشته امسال نیز تکرار خواهد شد.

وی گفت: کسانی که پیش‌بینی می‌کردند 10 میلیون تن گندم خریداری کنند تنها 3.2 میلیون تن خرید کردند.

کلانتری در پاسخ به اینکه وزارت جهاد کشاورزی قراردادی با شرکت نفت داشت که پتروشیمی‌ها بعد از تامین نیاز کود داخل می‌توانند اوره و سایر نیازهای کودی را صادر کنند، گفت: به هر حال اینها را باید دولتی‌ها توضیح دهند ولی آنچه مسلم است آنها باید 4.2 میلیون تن کود تامین می‌کردند که 1.9 توزیع شد و طبیعی است به ازای هر یک کیلوگرم کمبود کود 10 کیلوگرم محصول اصلی کاهش می‌یابد.

وی افزود: در هر حال اگر پتروشیمی هم بدون تامین نیاز داخل صادر کرده است دولت به وظیفه خودش عمل نکرده است.

کلانتری گفت: در توجیه پایین بودن خرید می‌گویند کشاورز بخشی را برای خودش نگهداری کرده است اما واقعیت این است که تولید نبوده است زیرا کشاورز انباری برای نگهداری ندارد و اگر تولید براساس پیش‌بینی بود 10.5 میلیون تن باید توسط کشاورزان به فروش می‌رسید.

*60 الی 70 درصد کاهش تولید گندم به دلیل عدم تامین کود شیمیایی

وی گفت: اکنون سازمان غله 6.5 میلیون تن گندم وارد کشور می‌کند که این خود دلیل کاهش تولید است و یکی از دلیل اصلی آن هم کمبود کود شیمیایی است و 60 الی 70 درصد عامل کاهش تولید را شامل می‌شود.

از کلانتری سوال شد،مسئولان اعلام می‌کنند نیاز واقعی به کود شیمیایی بسیار کم است و با ارائه الگوی کشت می‌خواهیم میزان مصرف را به حد واقعی برسانیم.

وی گفت: میزان 4.2 میلیون تن نیاز کود و شیمیایی را موسسه تحقیقات آب و خاک تعیین کرده است و این میزان دلبخواهی نیست، زیرا براساس میزان محصولات بافت خاک و نوع کشت تعیین شده است.

وی ادامه داد: تنها موسسه تحقیقات آب و خاک می‌تواند این میزان را تغییر دهد که تاکنون نظری در این زمینه اعلام نکرده است از سوی دیگر این آمارها نظر تحقیقاتی است و نظر شخصی نیست.

وی در پاسخ به اینکه وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند به دلیل مناسب بودن قیمت بازار کشاورزان مستقیما به کارخانه‌ها فروختند،‌گفت: اگر اینطور بوده پس چرا سازمان غله 6.5 میلیون تن گندم وارد می‌‌کند.

* عدم اجرای بیمه محصولات کشاورزی در سال زراعی جاری

وی گفت: اختلافی بین دولت و مجلس بود که سبب شده  صندوق بیمه، محصول کشاورزان را بیمه نکند.

کلانتری گفت: دولت در بودجه جاری پیش‌بینی کرده  850 میلیارد تومان به صندوق بیمه پرداخت کند.

وزیر دولت هاشمی گفت: مجلس در بررسی بخشی از این بودجه را حذف کرده است و صندوق بیمه طبق اظهار نظر مدیرعامل بانک کشاورزی هیچ پولی در اختیار ندارد که محصولات کشاورزان را بیمه کند،15 روز هم از فصل کشت گندم گذشته و کشاورزان زمانی که مراجعه می‌کنند به نمایندگی‌های بیمه محصولات کشاورزی آنها می‌گویند پول نداریم.

وی گفت: در حال حاضر صندوق بیمه کشاورزی خالی است و پولی برای بیمه ندارند.

کلانتری گفت: نهایت این است که یک طرح دوفوریتی به مجلس دادند برای افزایش اعتبار بیمه محصولات کشاورزی که هنوز مطرح نشده است.

وی در پاسخ به اینکه سال گذشته 800 میلیارد تومان بیمه به کشاورزان پرداخت کرده است، پس در این صورت چه عواقبی برای بخش کشاورزی خواهد داشت گفت: کشور ما اقلیم نیمه وحشی دارد حوادث طبیعی به دلیل تغییرات طبیعی زیاد داریم، سرما، گرما، آفت، بیماری، سیل، تگرگ، خشکی و خشکسالی وجود دارد و بیمه طی 25 سال گذشته پناهگاهی برای کشاورزان می‌شد که یک مرتبه این اعتبار قطع می‌شود فرهنگی بیمه‌گری را از بین می‌برد.

وزیر کشاورزی دولت‌های اول و دوم هاشمی رفنسنجاین تصریح کرد: در صورتی که اعتبار بیمه محصولات کشاورزی پرداخت نشود خسارت کشاورزان هم که سالهاست پرداخت می‌شده پرداخت نخواهد شد.