كوفي عنان:چاره‌اي جز استعفا نداشتم!

كوفي عنان، دبيركل سابق سازمان ملل در مصاحبه‌اي نگراني‌هايش در خصوص سوريه و عقايدش در خصوص مداخله نظامي آمريكا و انگليس در عراق را مطرح ساخت.

به گزارش ايسنا، كوفي عنان، دبيركل سابق سازمان ملل در مصاحبه با روزنامه گاردين اظهار داشت: پس از كناره‌گيري از سمت دبيركلي تصور مي‌كردم بازنشستگي آسان‌تر از اين باشد، اما فهميدم كار سختي است. در واقع بايد آن كاري را كه نلسون ماندلا گفت انجام دهم و يك روز از بازنشستگي، بازنشست شوم.

وي كه اين مصاحبه را چند هفته پس از كناره‌گيري از سمت فرستاده ويژه سازمان ملل در سوريه انجام داده، تاكيد كرد كه هيچ گزينه‌اي به جز استعفا براي خود متصور نبوده است.

عنان تاكيد كرد: اولين چيزي كه من به شوراي امنيت سازمان ملل گفتم اين بود كه اين وظيفه يك ماموريت غيرممكن است. من اين وظيفه را امتحان خواهم كرد اما تنها در صورتي مي‌توانم آن را انجام دهم كه از حمايت پايدار و متحد شما برخوردار باشم زيرا شما به منظور تحت فشار قرار دادن همه طرف‌ها به اين حمايت نياز داريد و متحد بودن كليدي است و بايد متحد شد.

وي تاكيد كرد: سوري‌ها تاوان چند دستگي شوراي امنيت را مي دهد. آنها مردم بي گناهي هستند كه در مخمصه گرفتار شده‌اند.

كوفي عنان در ادامه با يادآوري گذشته اين گونه عنوان مي‌كند: زمان‌هايي بوده و تكرار شده كه كشورهاي عضو سازمان ملل و دولت‌ها با يك مشكل لاينحل مواجه شده‌‌اند و تحت فشار قرار گرفتند تا كاري انجام دهند و انجام دادن اين كار معمولا منجر به ارجاع به سازمان ملل مي‌شود. معمولا شوراي امنيت پس از آن به اين مساله مي‌پردازد و اعضاي شوراي امنيت مي‌توانند راحت بنشينند و حكم بدهند، سپس شما حكم‌ها را دريافت مي‌كنيد. اما منابع متناسب براي تعامل با آن را دريافت نمي‌كنيد و محكوم به دست و پنجه نرم كردن با گرفتاري‌ها و شكست مي‌شويد و در نهايت مقصر قلمداد مي‌شويد. عنان افزود: يكي از نزديكان من هميشه مي‌گفت كه دبيركلي سازمان ملل كه در انگليسي با حروف اختصاري "SG" نشان داده مي‌شود نشان دهنده "سپر بلا" (scapegoat) است.

كوفي عنان با ابراز اين نكته كه درخصوص سلاح‌هاي كشتار جمعي صدام، ديكتاتور عراق همواره ترديد داشته توضيح داد: بازرسان سازمان ملل براي مدتي طولاني آنجا بودند و تعدادي سلاح را از بين بردند؛ در حقيقت استدلالشان اين بود كه به نسبت جنگ اول خليج فارس سلاح‌هاي بيشتري از بين برده‌اند. بنابراين اين احساس به وجود آمد كه ممكن است صدام چيزي براي پنهان كردن داشته باشد اما ماهيت اين سلاح‌ها و گستره آنها معلوم نبود.

دبيركل سابق سازمان ملل در خصوص عدم همكاري صدام با بازرسي‌هاي سازمان ملل گفت: صدام همواره به همسايگان خود طي سال‌هاي طولاني بلوف زده و به آنها گفته بود كه من قدرتمندم و اين سلاح‌ها را دارم؛ به من كاري نداشته باشيد.

اين در واقع يك بلوف رواني بود تا جاييكه خودش نيز باورش شده و ديگر نمي‌توانست بپذيرد كه دروغ گفته است؛ تصور مي‌كنم تنها توجيه براي اين عدم همكاري همين بود.

عنان بزرگترين حسرت خود را عدم انتصاب يك بازرس تسليحاتي باانگيزه براي عراق دانسته،‌ كسي كه قدرت نظامي عراق را بشناسد و به آن حساس باشد. وي همواره از انتصاب ريچارد باتلر به عنوان بازرس تسليحاتي در عراق ابراز پشيماني كرده است.

وي در باره اظهارات جورج بوش، رئيس جمهوري سابق آمريكا پيش از حمله به عراق كه به وي گفته بود " آنچه كه مردم عراق تحت حكومت صدام تحمل كردند، اشك به چشمان آدم مي‌آورد"، اظهار داشت: من فكر مي‌كنم اين حرف دروغ نبوده و تصور نمي‌كنم كه بوش اشك تمساح ريخته باشد؛ اما اين احساس وجود داشت كه وي به دنبال تمام كردن كار پدرش است و مشاوران اطراف وي نيز خواهان آن بودند. آنها فكر مي‌كردند كه ما مي‌توانيم با يك تير دو نشان بزنيم و ضمن رهايي از يك ديكتاتور بد از سلاح‌ها نيز خلاص شويم.

كوفي عنان در رابطه با اينكه ذخاير نفتي عراق مي‌توانست هدف سوم باشد، گفت: اين چيزي است كه مردم مي‌گويند. عراق كشوري با ذخاير فراوان در منطقه‌اي بسيار با اهميت براي جهان است؛ فكر نمي‌كنم عراق به اندازه سومالي فقير بوده كه نيازمند نجات باشد.

دبيركل سابق سازمان ملل همچنين در خصوص انگيزه توني بلر، نخست وزير اسبق انگليس در همكاري با جورج بوش براي حمله به عراق گفت: توني بلر در دوران شكوفايي خود يكي از زيرك‌ترين سياستمداران زمان بود اما اينكه چطور گرفتار اين جنگ شد، به نظر من به علت دوستي نزديكش با جورج بوش بوده باشد. مطمئن نيستم كه توني بلر حقيقتا خواهان جنگ با عراق بود؛ شايد تنها تلاش به حفظ اين رابطه ويژه داشت اما اين رابطه ويژه همه چيز را تغيير داد. گفتن انگيزه توني بلر در اين زمينه دشوار است زيرا ابتدا در سوي درست ماجرا قرار داشت و حامي يك قطعنامه دوم بود.

كوفي عنان همچنين در خصوص انتصاب توني بلر به عنوان فرستاده ويژه كميته چهارجانبه صلح خاورميانه ضمن تاييد اين مساله كه چنين انتصابي بسيار شگفت‌آور بوده است، گفت: من تعجب كردم كه او اين نقش را پذيرفت. با اين حال هنوز اتفاق زيادي در زمينه اين پرونده رخ نداده است و در چهار يا پنج سال گذشته هيچ ميانجي‌گري حقيقي در خصوص خاورميانه صورت نگرفته است.

دبيركل سابق سازمان ملل همچنين در كتاب جديد خود با عنوان "مداخلات: زندگي در جنگ و صلح" به توصيف سال‌هاي خدمت خود در سازمان ملل مي‌پردازد. در اين كتاب درباره سوريه نيز مطالبي منتشر شده است.