انار، نماد جاودان ایران زمین

به گزارش بولتن نیوز -  دکتر حسین شهزادی نوشت: انار، نماد جاودان ایران زمین است و تنها میوه‌ای در جهان که خاستگاه و زادگاه آن ایران است. رنگ سرخ و آتشین آن، شکل تاج مانند آن که همچون شعله‌های آتش است و دانه‌های سرخ و مرتبش که همچون یاقوت می‌درخشند، همگی نشان از هزاران سال فرهنگ و تمدن این سرزمین دارند. واژه «انار» از کلمه پارسی باستانی «انارام» گرفته شده و به معنای «روشنی بی‌پایان» است.

خاستگاه اصلی این میوه در ایران است و علاوه بر ایران، در معدود کشورهایی که پیش‌تر جزئی از ایران بزرگ بوده‌اند نیز کاشت می‌شود. به همین دلیل، انار از مرغوب‌ترین میوه‌های جهان و جزو ۱۰ میوه برتر دنیا به شمار می‌رود. ایرانیان از هزاران سال پیش با کاشت و تولید انار آشنا بوده‌اند. ارتفاع درخت انار حدود شش متر است و گل‌های درشت و سرخ دارد. این درخت به سرعت رشد می‌کند و شاخه‌های آن خارهای تیز دارد. ریشه‌های درخت بسیار قدرتمند و مقاوم هستند و در آب و هوای معتدل بهاری و تابستانی که بیشتر روزها آفتابی است به خوبی رشد می‌کند، اما در شرایط سرمای شدید دوام نمی‌آورد.

در ایران باستان، انار مظهر روشنی جاودان و نماد باروری و فراوانی بوده است و به همین دلیل، «گلنار» (گل انار) نیز نامی زیبا و فراگیر برای دختران ایرانی بوده است. انار یکی از مقدس‌ترین گیاهان در ایران باستان محسوب می‌شد و باور داشتند که درخت انار از محلی که خون سیاوش ریخته شد، روییده است.

قدمت کاشت و مصرف انار به دوران هخامنشیان بازمی‌گردد و از دوران ساسانیان، جهانگردان و بازرگانان این میوه را به دیگر نقاط جهان بردند و مردم جهان با این میوه بینظیر آشنا شدند. در دوران هخامنشی و ساسانی، انار با آیین‌ها و مراسم ایرانیان عجین شده بود و در نوروز، جشن مهرگان و شب یلدا، میوه انار نماد همیشگی شادی و فراوانی بوده است.

در اسلام نیز، انار در میان پنج میوه بهشتی که نام آنها در قرآن آمده است، همچون مرواریدی می‌درخشد:

> فِیهِمَا فَاکِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ
«در آن دو باغ، میوه و خرما و انار است.»
— آیه ۶۸، سوره الرحمن

در طول تاریخ، مسلمانان مانند ایرانیان باستان از انار در آداب و سنن استفاده کرده‌اند و به خواص دارویی آن نیز توجه داشته‌اند. ابن سینا معتقد بود تمام بخش‌های این میوه دارای خواص درمانی است و تحقیقات مدرن نیز اثرات مفید آن در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها را تأیید می‌کنند. همچنین از قسمت‌های مختلف درخت و میوه در صنایع مختلف بهره برده می‌شود.

انار در شب یلدا مظهر پیروزی روشنی و نور بر ظلمت و تاریکی است. ایرانیان باستان تغییرات مداوم شب و روز و فصل‌ها را مشاهده و درک کرده بودند و نور، روز و خورشید را نماد آفریدگار و نیکی و تاریکی و شب را نشانه پلیدی می‌دانستند. به همین دلیل، بلندترین شب سال یعنی شب یلدا را جشن می‌گرفتند، چرا که فردای آن روز‌ها کم‌کم طولانی‌تر شده و نور بر تاریکی پیروز می‌شود.

به امید روزهای بهتر برای همه مردم این سرزمین کهن…