ماستکتومی چیست و چه نقشی در مقابله با سرطان سینه دارد؟

به گزارش بولتن نیوز، ماستکتومی یکی از روش‌های مؤثر در درمان و پیشگیری از سرطان سینه است که با برداشتن کامل یا بخشی از بافت پستان انجام می‌شود. این جراحی بسته به نوع و شدت بیماری، در انواع مختلفی مانند ماستکتومی ساده، رادیکال اصلاح‌شده، با حفظ پوست یا نوک سینه صورت می‌گیرد و نقش مهمی در کاهش خطر بازگشت سرطان دارد. پس از عمل، مراقبت‌های ویژه‌ای مانند استفاده از سوتین طبی، کنترل درد، مراقبت از بخیه‌ها و در صورت نیاز بازسازی سینه یا استفاده از پروتز اکسترنال توصیه می‌شود تا بهبودی جسمی و روانی بیمار تسریع یابد و کیفیت زندگی حفظ شود.

سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها میان زنان است؛ خوشبختانه با شناخت به موقع و بهره گیری از روش های درمان، در بسیاری از موارد این سرطان قابل درمان است. ماستکتومی یک روش جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از بافت سینه است که برای درمان یا پیشگیری از این سرطان انجام می شود. در واقع این روش، نقشی حیاتی در روند درمان و مقابله با سرطان دارد.

ماستکتومی چیست؟

جراحی ماستکتومی شامل برداشتن کل بافت پستان (غدد شیری، مجاری، بافت چربی و ...) و یا بخشی از آن است، تا تومور یا توده مشکوک حذف شود. پس از این جراحی، لازم است بیمار به منظور مراقبت از سینه ها اقداماتی را به عمل آورد، از جمله استفاده از سوتین طبی بعد از عمل که برای حمایت از بافت سینه ضروریست.

ماستکتومی انواع مختلفی دارد که بسته به نوع آن ممکن است پوست، نوک سینه، هاله اطراف و غدد لنفاوی نیز برداشته شود.

موارد انجام ماستکتومی

درمان سرطان سینه

جراحی ماستکتومی معمولا برای درمان سرطان سینه انجام می شود. زمانی که تومور بزرگ بوده و در بیش از یک ناحیه از سینه گسترش یافته است. همچنین ممکن است پس از لامپکتومی (جراحی حفظ پستان)، زمانی که خطر عود بالاست نیز ماستکتومی انجام شود.

پیشگیری از سرطان

ماستکتومی پیشگیرانه در افرادی انجام می شود که به دلیل سابقه خانوادگی قوی، یا جهش های ژنتیکی خاص مانند BRCA1 و BRCA2 ، خطر ابتلا به سرطان در آن ها بالاست. بنابراین جراحی برداشتن بافت سینه، برای پیشگیری از سرطان انجام می شود.

انواع ماستکتومی

بسته به میزان بافت برداشته شده و همچنین پیامد های زیبایی شناختی، ماستکتومی در انواع مختلفی انجام می شود:

ماستکتومی ساده

·       بخش برداشت: کل بافت سینه، نوک سینه و هاله اطراف آن

·       حفظ: عضلات قفسه سینه و معمولا غدد لنفاوی

·       موارد استفاده: سرطان های غیرتهاجمی یا پیشگیری از سرطان

ماستکتومی رادیکال اصلاح شده

·       برداشت: کل بافت سینه، نوک سینه، هاله اطراف و تمام یا اکثر غدد لنفاوی زیر بغل

·       حفظ: عضلات قفسه سینه

·       موارد استفاده: سرطان های تهاجمی

ماستکتومی با حفظ پوست

·       برداشت: کل بافت سینه، نوک سینه و هاله اطراف

·       حفظ: پوست سینه برای بازسازی پستان

·       موارد استفاده: برای بیمارانی که بلافاصله جراحی بازسازی سینه انجام می شود و تومور نزدیک پوست نیست

ماستکتومی با حفظ نوک سینه

·       برداشت: کل بافت سینه

·       حفظ: پوست، نوک سینه و هاله اطراف آن

·       موارد استفاده: برای تومورهای کوچک و دور از نوک سینه

نقش ماستکتومی در مقابله با سرطان

هدف اصلی از ماستکتومی، ریشه کنی تومور سرطانی و بافت های درگیر است، تا درمان قطعی شود. با این اقدام، خطر بازگشت موضعی سرطان به شدت کاهش می یابد، چرا که با برداشتن کل سینه، بار سلول های سرطانی در بدن به حداقل می رسد. در مواردی که ماستکتومی پیشگیرانه انجام می شود، بیش از %90 خطر ابتلا به سرطان کاهش می یابد.

همچنین در مواردی مانند ماستکتومی رادیکال اصلاح شده، پزشک به منظور تعیین مرحله (Stage) واقعی سرطان، غدد لنفاوی زیر بغل را بر می دارد تا سلول های سرطانی بررسی شوند. بنابراین تصمیمات بهتری برای درمان های تکمیلی سرطان اتخاذ می شود.

در مواردی که تومور سرطانی نسبت به سینه بزرگ است یا سرطان در چندین نقطه از سینه وجود دارد، ماستکتومی تنها گزینه مؤثر برای پاکسازی کامل ناحیه است.

بازسازی سینه پس از ماستکتومی

پس از مقابله با سرطان سینه، بسیاری از افراد به بازسازی سینه فکر می کنند؛ چرا که این امر در بهبود ظاهر و حمایت روانی از بیماران و بالا بردن کیفیت زندگی مهم است. البته بازسازی سینه اختیاری بوده و لزوم پزشکی برای آن وجود ندارد.

به طور کلی، بازسازی سینه پس از ماستکتومی یا می تواند همزمان با ماستکتومی باشد (بازسازی فوری) و یا در مراحل بعدی (بازسازی تأخیری) انجام شود. پزشک بسته به نوع جراحی، زمان مناسب بازسازی را اعلام می کند.

برای افرادی که نیاز به تأخیر در بازسازی دارند نیز می توان برای حمایت روانی و افزایش اعتماد به نفس، خرید پروتز اکسترنال (پروتز خارجی) توصیه می شود که شکل سینه را به خوبی بازسازی می کند. که بهترین برند موجود در ایران برند آموئنا آلمان (Amoena) می باشد.

جای بخیه ها پس از جراحی ماستکتومی

طبیعتا با برداشتن سینه رد زخم برش و بخیه ها تا حدی باقی می ماند. این مورد می تواند برای برخی افراد موجب ناراحتی شود. بسته به شدت ماستکتومی خط برش، محل برش و شکل رایج اسکار متفاوت است.

به منظور کمرنگ کردن رد برش و بخیه ها، می توان از اقدامات مراقبتی استفاده کرد، از جمله کرم ها و محصولات بازسازی کننده. یک روش مؤثر نیز استفاده از سیلیکون شیت برای جای بخیه است. سیلیکون شیت، یک ورقه نازک، منعطف و چسبناک است که از سیلیکون گرید پزشکی ساخته شده و با قرارگیری بر روی اسکار، با هیدراتاسیون و تنظیم کلاژن، رد زخم را به حد چشمگیری کمرنگ می کند.

مراقبت های پس از جراحی ماستکتومی

پس از هر نوع عمل جراحی، برای دستیابی به نتیجه مطلوب لازم است تا مراقبت هایی به عمل آید. بعد از ماستکتومی نیز به منظور تسریع بهبودی، جلوگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی، رعایت مراقبت های پس از جراحی ضروریست. کنترل درد، مدیریت درن ها، مراقبت از بخیه ها و استفاده از سوتین های طبی با کیفیت از جمله مهم ترین موارد است. استفاده از لباس زیر مخصوص و حمایتی که کیفیت بالایی داشته باشد، برای تسریع روند بهبودی و حمایت از ناحیه جراحی شده ضروریست.