90 شرکت فولاد سازی در ایران با ظرفیت و کارایی پایین و هزینه های بسیار در حال فعالیت هستند

گروه اقتصادی -در حالی که بازار جهانی فولاد به سمت ایجاد مجتمع های بزرگ 10 میلیون تنی با فناوری جدید، نزدیک به ذخایر معدنی، آب و بازار جهانی رفته است، فولاد سازی ایران از وجود 100 شرکت پراکنده، با ظرفیت زیر یک میلیون تن تولید در رنج است و برخی شرکت ها با کارایی اندک، هزینه های بسیار و صرف 16 سال بودجه کشور هنوز به بهره برداری نرسیده اند / 9 شرکت بزرگ فولاد سازی ایران 53 درصد تولید را در اختیار دارند

به گزارش بولتن نیوز ،در حالی که بازار جهانی فولاد به سمت ایجاد مجتمع های بزرگ 10 میلیون تنی با فناوری جدید، نزدیک به ذخایر معدنی، آب و بازار جهانی رفته است، فولاد سازی ایران از وجود 100 شرکت پراکنده، با ظرفیت زیر یک میلیون تن تولید در رنج است و برخی شرکت ها با کارایی اندک، هزینه های بسیار و صرف 16 سال بودجه کشور هنوز به بهره برداری نرسیده اند.
آمارهای کدال بورس و صورت های مالی نیز نشان می دهد که هزینه های تولید شرکت های بزرگ فولادسازی نیز افزایش شدیدی داشته اما تولید، نسبت های مالی وبهره وری شرکت ها در سال های اخیر رشد نکرده بلکه در مواردی شاهد کاهش تولید، فروش و سودآوری نسبت به تورم و سال های قبل بوده اند.  

آمار و اطلاعات صنایع فولادی و معدن نشان می دهد که ظرفیت اسمی واحدهای فعال کشور در فولادسازی به روش کوره قوس و القایی بیش از 42 میلیون تن در سال است. همچنین ظرفیت اسمی پروژه های در حال احداث حدود 13 میلیون تن برآورد شده است. 
از شرکت های مطرح فولادسازی کشور که در حال بهره برداری هستند و یا با ظرفیت قابل توجه بالای 700 هزار تن در حال احداث هستند، 10 شرکت با ظرفیت بالای یک میلیون تن تولید سالانه، 6 طرح دارای ظرفیت یک میلیون تن، 8 طرح دارای ظرفیت هشتصد هزار تن، 5 طرح دارای پانصد تا ششصد هزار تن، 7 طرح دارای ظرفیت بین چهارصد تا پانصدهزار تن، 25 طرح دارای ظرفیت تولید بین یکصد تا سیصد هزار تن، 39 شرکت با ظرفیت زیر یکصد هزار تن تولید هستند. 
از 100 شرکت مطرح تولید فولاد و آهن کشور، تنها 10 درصد آنها یعنی 10 شرکت بزرگ فولادسازی کشور، ظرفیت بالای یک میلیون تن دارند و 53 درصد کل تولید را در اختیار دارند. 
اما 90 شرکت مابقی با ظرفیت زیر 1 میلیون تن، نه تنها با هزینه تولید بالا در حال فعالیت هستند بلکه به دلیل فناوری پایین، پراکندگی در استان های کشور، و فاصله با بازار و معادن، با بهره وری وکارایی پایین مواجه هستند. هزینه های حمل و نقل، سوخت، آب، برق و گاز بالا دارند. برخی با سوء مدیریت مواجه هستند و به دلیل فشار دولت، نمایندگان مجلس، مقامات استانی و... همچنان با بهره وری پایین در حال فعالیت هستند و برخی از آنها با وجود تزریق بودجه فراوان، هنوز تکمیل نشده و راه اندازی نشده اند. 
 برخی از این طرح ها، با وجود 16 سال فعالیت هنوز به بهره برداری نرسیده اند، فناوری آنها قدیمی شده و با وجود صرف بودجه و تسهیلات بانکی فراوان، تکمیل نشده اند و کارایی لازم را ندارند و بودجه های دولتی را می بلعند. 

90 شرکت با ظرفیت زیر یک میلیون تن تولید وکارایی پایین

در مجموع 26 شرکت نیز ظرفیت بالای 300 هزار تن تا یک میلیون تولید داشته اند. 25 طرح دارای ظرفیت تولید بین یکصد تا سیصد هزار تن، و 39 شرکت با ظرفیت زیر یکصد هزار تن تولید در حال فعالیت هستند.
اما این ارقام تولید با میانگین تولید و عملکرد شرکت های فولاد جهان متناسب نیست. در حالیکه جهان به سمت ایجاد مجتمع های بزرگ با ظرفیت 10 میلیون تن در محلی نزدیک آب، معدن و بازار صادراتی است اما در کشور ما پراکندگی و شرکت های دارای ظرفیت پایین در گوشه و کنار کشور و با صرف هزینه های پایین و بهره وری و کارایی اندک در حال فعالیت هستند. 

10 شرکت با ظرفیت بالای 1 میلیون تن تولید سالانه

ظرفیت طرح های فولادی کشور نشان می دهد که شرکت های با ظرفیت بهره برداری بالای 1 میلیون تن تولید سالانه، شامل فولاد مبارکه 7.2 میلیون تن، فولاد خوزستان 3.8 میلیون تن، فولاد کاوه جنوب کیش 2.4 میلیون تن، سبا 1.55 میلیون تن، آلیاژی پاسارگاد 1.5 میلیون تن، بوتیای ایرانیان 1.5 میلیون تن، جهان آرا اروند 1.5 میلیون تن، هرمزگان جنوب 1.5 میلیون تن، خراسان 1.35 میلیون تن است. همچنین آهن و فولاد گل گهر ظرفیت 3 میلیون تن در حال احداث دارد. براین اساس 9 شرکت بزرگ فولادسازی کشور روی هم 22.3 میلیون تن ظرفیت سالانه دارند که معادل 53 درصد کل ظرفیت فولاد در حال بهره برداری کشور است. با احتساب گل گهر مجموع تولید 10 شرکت دارای 25.3 میلیون تن ظرفیت تولید است که معادل 46 درصد کل ظرفیت در حال احداث و بهره برداری فولاد کشور است.

شش طرح یک میلیون تنی

طرح های دارای یک میلیون تن ظرفیت تولید در حال بهره برداری نیز، شامل شش طرح سیرجان، البرز ناب آرش، سیرجان ایرانیان، ذوب آهن نطنز، چادرملو، آریان فولاد است. البته طرح فولاد قروه در حال احداث نیز ظرفیت یک میلیون تنی دارد. 

8 طرح 800 هزار تنی 

8 طرح فولادی استانی 800 هزار تنی در دولت احمدی نژاد طراحی شد که از آنها تاکنون فولاد ارفع به بهره برداری رسیده و 7 طرح دیگر هنوز تکمیل نشده است. البته ظرفیت برخی از آنها در سال های بعد با تغییرات اندکی همراه شده است. 
همچنین طرح های دارای ظرفیت در حال احداث 800 هزار تنی نیز شامل 7 طرح سبزوار، سفید دشت چهارمحال و بختیاری، شادگان، غدیر نی ریز، قائنات، میانه، اقلید پارس است.

5 طرح 500 تا 600 هزار تنی 

طرح های بین 500 تا 600 هزار تن تولید سالانه نیز شامل فولاد بردسیر با 600 هزار تن، ویان 550 هزار تن، البرز غرب 510 هزار تن، سپهر شرق 500 هزار تن، فولاد خزر 500 هزار تن، گزارش شده است. 

7 طرح بین 400 تا 500 هزار تن 

طرح های بین 400 تا 500هزار تن تولید سالانه نیز شامل 7 طرح پارس بوتیل 490 هزار تن، روهینا جنوب 480 هزار تن، شهریار 480 هزار تن، شاهین بناب 450 هزار تن، فولاد کرمان 440 هزار تن، گروه ملی صنعتی فولاد ایران 430 هزار تن، فرامان کرمانشاه 400 هزار تن، است.

25 طرح بین 100 تا 300هزار تن 

طرح های بین 100 تا 300هزار تن تولید سالانه نیز شامل امید آریان زرندیه 300 هزار تن، بویر صنعت 300 هزار تن، تجارت پردیس آذربایجان پارس رام 300 هزار تن، صنعتی و ساختمانی یزد 300 هزار تن، فجر سمنان 250 هزار تن، کویر دامغان 220 هزار تن، بیستون200 هزار تن، اشراق زنجان 200 هزار تن، صنعت فولاد زنجان 200 هزار تن، اسفراین 200 هزار تن، آذر حدید بناب 200 هزار تن، فولاد جنوب 200 هزار تن، سپهر فولاد لنجان 200 هزار تن، آلیاژی اصفهان 150 هزار تن، شمش نگین مشهد 150 هزار تن، سهند آذر آسیا 150 هزار تن، فولادسازان جم 132 هزار تن، نورد و تولید قطعات فولادی 120 هزار تن، تارا شمش 109 هزار تن، تعاونی ذوب و ریخته گری سفید دشت 100 هزار تن، آهن کیوان 100 هزار تن، فولاد شاهرود 100 هزار تن، فولاد پارس 100 هزار تن، فولاد پارس هفت تپه 100 هزار تن، پردیس صنعت زنده رود 100 هزار تن است. 

38 شرکت با ظرفیت زیر 100 هزار تن تولید 

شرکت های دارای ظرفیت زیر 100 هزار تن نیز شامل 36 شرکت آلیاژی ملایر 95 هزارتن، درفک شمال 65 هزارتن، شمش انزلی 94 هزارتن، زرفام 90 هزارتن، ذوب گستر قم 90هزارتن، هلال اردکان 72 هزارتن، ایمن تک طبرستان 60 هزارتن، فولاد اسپریس 60 هزارتن، ذوب بریس 60 هزارتن، سریر صنعت پایتخت 60 هزارتن، سامان یزد 60 هزارتن، کاویان شرق آسیا 60 هزار تن، لوله اتصالات چدنی کلاچ 60 هزارتن، پاسارگاد فولاد نوید 60 هزارتن، پولاد آذر ماهان 60 هزارتن، غلتک سازان سپاهان 52 هزارتن، فولاد کبکان 50 هزارتن، آکام فلز سوله 50 هزارتن، الوند فولاد آریا 50 هزارتن، نگین کاسپین 50 هزارتن، نوین قابوس 50 هزارتن، سپهر سبلان 50 هزارتن، حدید گستر ایساتیس یزد 45 هزارتن، پارمیدا پولاد ایساتیس 45 هزارتن، شمش ریزان البرز 40 هزارتن، اصفهان در 35 هزارتن، فولاد تابان کویر 35 هزارتن، آهن آسیا 33 هزارتن، آرمان اسیا 32 هزارتن، لاهور آهن شرق 32 هزارتن، پارس فلز 30 هزارتن، بهمن آسیا30 هزارتن، فولاد کیمیا 30 هزارتن، ذوب آذرخش 24 هزارتن، همااستیل 20 هزارتن، شمش آریا 20 هزارتن، است. 

 
طرح های در حال احداث

طرح های در حال احداث نیز نشان می دهد که آهن و فولاد گل گهر 3 میلیون تن، آلیاژی ایران با ظرفیت فعلی 550 هزار تن و 650 هزار تن در حال احداث، اردستان با ظرفیت فعلی 500 هزار تن و 650 هزار تن در حال احداث، قروه با ظرفیت یک میلیون تن، آهن اسفنجی ایساتیس 700 هزار تن، سرمد ابرکوه 600 هزار تن، آریا بوئین 550 هزار تن، اسنوند آذر 300 هزار، فولاد ارومیه 200 هزار، بهنورد کویر 150 هزار، زاگرس ایوان 150 هزار تعاونی فولاد کویر 95هزار، درفک شمال 30 هزار، در حال احداث هستند.
همچنین طرح های دارای ظرفیت در حال احداث 800 هزار تنی نیز شامل 7 طرح سبزوار، سفید دشت چهارمحال و بختیاری، شادگان، غدیر نی ریز، قائنات، میانه، اقلید پارس است.