یافته‌های جدید محققان: افزایش تنوع درختان همیشه جنگل‌ها را در برابر خشکسالی محافظت نمی‌کند و می‌تواند خطر بحران آب را تشدید کند!

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا،افزایش تنوع گونه‌های درختی به‌عنوان راهکاری برای کمک به جنگل‌ها در مقابله با تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های طولانی پیشنهاد می‌شود. اما یک مطالعه بین‌المللی به رهبری دانشگاه فرایبورگ نشان می‌دهد که ترکیب گونه‌های بیشتر درختی همیشه مقاومت جنگل‌ها را در برابر خشکسالی افزایش نمی‌دهد و در برخی شرایط حتی می‌تواند مشکلات جدیدی ایجاد کند.

▫️پژوهشگران با استفاده از داده‌های حلقه‌های درختی از بزرگ‌ترین شبکه آزمایش‌های تنوع درختان جهان دریافتند که جنگل‌های متنوع در ابتدا می‌توانند رشد درختان را در طول خشکسالی‌های یک‌ساله بهتر حفظ کنند. این اثر مثبت ناشی از تعامل گونه‌هاست؛ برخی گونه‌ها می‌توانند منابع آب را به شکل مؤثرتری به اشتراک بگذارند و رشد یکدیگر را تسهیل کنند.

▫️با این حال، زمانی که خشکسالی‌ها طولانی‌تر می‌شوند، چه در طول یک سال و چه در سال‌های متوالی، این اثرات مثبت ممکن است به اثرات منفی تبدیل شوند. افزایش تنوع گونه‌ها در این شرایط می‌تواند رقابت برای دسترسی به آب محدود را شدت دهد و استرس درختان را افزایش دهد. بنابراین، تنها افزودن گونه‌های بیشتر کافی نیست؛ انتخاب درست ترکیب گونه‌ها و سازگاری با شرایط محلی اهمیت کلیدی دارد.

▫️برای بررسی دقیق‌تر، پژوهشگران داده‌های شبکه TreeDivNet را بررسی کردند که شامل نه آزمایش بزرگ در شش کشور اروپایی از منطقه مدیترانه تا مناطق بوریال است. بیش از ۱۶۰۰ نمونه درخت از ۶۸ ترکیب گونه‌ای مختلف جمع‌آوری شد و پس از پالایش، ۹۴۸ نمونه برای تحلیل نهایی باقی ماند. این روش امکان مقایسه رشد ۲۱ گونه در شرایط تک‌گونه و ترکیبی را فراهم کرد، با کنترل عوامل مهمی مانند سن، تراکم و مدیریت جنگل.

▫️ترکیب روش‌های دندروکرونولوژی (مطالعه حلقه‌های سالانه درختان) و توموگرافی پیشرفته با اشعه ایکس، اطلاعات دقیق‌تری از رشد درختان و واکنش آن‌ها به خشکسالی ارائه کرد. این پژوهش در چارچوب پروژه‌های بین‌المللی MixForChange و CAMBIO انجام شد، که هدف آن‌ها بررسی پتانسیل سازگاری اقلیمی جنگل‌های مخلوط گونه‌ای است.

▫️نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که برای ایجاد جنگل‌های مقاوم در برابر خشکسالی، تنها افزایش تعداد گونه‌ها کافی نیست. ترکیب گونه‌ها باید با دقت انتخاب شود و مدیریت جنگل باید با شرایط محیطی محلی هماهنگ باشد. هرنان سرانو-لئون، نویسنده اصلی مطالعه، می‌گوید: «با طولانی‌تر و شدیدتر شدن خشکسالی‌ها، ترکیب گونه‌ها – نه فقط تعداد آن‌ها – عامل تعیین‌کننده‌ای برای داشتن جنگل‌های سالم و مقاوم خواهد بود.»

▫️این یافته‌ها یک هشدار مهم برای جنگلداری مدرن و سیاست‌گذاران محیط زیست است: حفظ و تقویت جنگل‌ها در عصر تغییرات اقلیمی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و علمی است، نه صرفاً افزایش تنوع گونه‌ای.| «رَجان»