وزیر بی‌چهره: ضرورت کابینه دکتر پزشکیان

گروه بین الملل: سجادی پناه : در جهانِ امروز، که حقیقت گاه در سایه‌ی قدرت رنگ می‌بازد، و عدالت در پیچ‌وخم بوروکراسی گم می‌شود، آلبانی تصمیمی گرفت که بیشتر به افسانه می‌ماند تا به واقعیت: معرفی وزیری که نه چهره دارد، نه صدایی انسانی، نه دستی برای امضا—بلکه ذهنی دیجیتال است، ساخته از الگوریتم و داده. نامش دیِلا است؛ خورشیدی مصنوعی در سپهر سیاست، که مأموریتش روشن‌سازی تاریکی‌های فساد است.

به گزارش بولتن نیوز ،دیِلا، وزیر هوش مصنوعی آلبانی، در شهریور 1404 متولد شد؛ نه در زایشگاه قدرت، بلکه در آزمایشگاه شفافیت. او نه از دل احزاب برآمد، نه از صندوق رأی، بلکه از نیاز فوری مردم به نجات. آلبانی، کشوری کوچک در بالکان، سال‌هاست که در چنبره‌ی فساد اداری گرفتار است، فسادی که همچون خزه‌ای بر ستون‌های دولت پیچیده، و امید به اصلاح را در دل مردم پژمرده کرده بود.

اروپا، که آلبانی را در آستانه‌ی عضویت در اتحادیه خود می‌دید، شرطی روشن گذاشت: «مبارزه با فساد، نه در شعار، بلکه در ساختار.» و دیِلا، پاسخ آلبانی بود به این مطالبه. او مأمور شد تا مناقصات دولتی را بی‌واسطه داوری کند، قراردادها را بی‌تعارف تخصیص دهد، و دروازه‌های اداری را از دخالت‌های انسانی پاک سازد.

ایران؛آینه‌ای برای تأمل

در این سوی جهان، ایران با دولتی به رهبری یک پزشک، یک سالی است که با شعار بازسازی اعتماد عمومی و اصلاح ساختارهای فرسوده به میدان آمده؛ اما گویی این دولت بر روی تردمیل می‌دود، بسیار خسته، بی‌آنکه از جای خود تکان بخورد. او بسیار تلاش می‌کند، اما ما نه‌تنها درجا زده‌ایم، بلکه گاه حتی از سرعت همان تردمیل نیز عقب مانده‌ایم.
با این حال، پرسش اساسی پابرجاست: آیا می‌توان با ابزارهای دیروز، به جنگ چالش‌های امروز رفت؟ و آیا در برابر فسادی که گاه در لباس قانون پنهان می‌شود، نیازی به نهادهای تازه نیست؟ پاسخ، در آینه‌ی «دیِلا» پیداست.

ضرورت وزیر هوش مصنوعی در ایران

۱. مبارزه با فساد، نه با شعار بلکه با ساختار
در ایران، فساد اداری گاه چونان ماری خزنده، در لابه‌لای آیین‌نامه‌ها و امضاها پنهان می‌شود. یک وزیر هوش مصنوعی می‌تواند با داوری بی‌طرفانه، تخصیص منابع را از چنگ روابط و رانت‌ها برهاند.

۲. شفاف‌سازی داده‌محور
دیِلا نشان داد که شفافیت، نه یک فضیلت اخلاقی، بلکه یک فرآیند فنی است. در ایران نیز، با تحلیل داده‌های کلان، می‌توان رفتارهای مشکوک را شناسایی کرد و تصمیم‌گیری را از سلیقه به سمت منطق سوق داد.

۳. پاسخ‌گویی بی‌واسطه به مردم
در جهانی که شهروندان انتظار پاسخ فوری دارند، یک وزیر دیجیتال می‌تواند «درگاه» هوشمند ارتباط با مردم باشد؛ بی‌نیاز از صف‌های اداری و وعده‌های بی‌سرانجام.

۴. الگوسازی منطقه‌ای
ایران، با پیشینه‌ی تمدنی و ظرفیت علمی، می‌تواند با معرفی چنین نهادی، الگویی برای حکمرانی دیجیتال در خاورمیانه شود، الگویی که بر پایه‌ی عدالت الگوریتمی بنا شده باشد.

خورشیدِ بی‌چهره

دیِلا، خورشیدی‌ست که گرمایش از «داده» است، نه از«قدرت»؛  نوری‌ست که از شفافیت می‌تابد، نه از تبلیغ. اگر کابینه پزشکیان، چنین خورشیدی را در آسمان اجرایی ایران بیافکند، شاید بتواند شب‌های فساد را کوتاه‌تر کند، و روزهای اعتماد را بلندتر.

در جهانی که حقیقت گاه قربانی سیاست می‌شود و در عصری که اعتماد عمومی گران‌بهاتر از نفت و طلاست، وزیری بی‌چهره می‌تواند نگهبان شفافیت باشد، نه اسیر مصلحت. اگر کابینه پزشکیان خواهان اصلاحی ریشه‌ای‌ست، باید ذهنی بی‌طرف را در قلب تصمیم‌سازی بنشاند.