دو نبرد بزرگ اطلاعاتی؛ "موساد در تهران"، "ایران در دیمونا"

گروه بین الملل: سجادی پناه – مشاور سابق معاون رئیس جمهور: در ادامه جدال پنهان میان تهران و تل‌آویو، دو عملیات اطلاعاتی برجسته ( «هدف تهران» از سوی موساد و «گذر از دیمونا» توسط ایران)  صفحه تازه‌ای در جنگ سایه‌ها گشوده‌اند. نفوذ ایران به قلب اسناد هسته‌ای اسرائیل، آن هم در بحبوحه تهدیدهای نظامی و مذاکرات هسته‌ای، تنها یک پیروزی اطلاعاتی نیست، بلکه می‌تواند موازنه امنیتی منطقه را به شکل بنیادین تغییر دهد.

به گزارش بولتن نیوز،برای مقایسه این دو عملیات بزرگ، بهتر است برای نبرد اطلاعاتی ایران هم مثل عملیات اسرائیل که «هدف تهران» نام گرفت، یک نام مشخص انتخاب کنیم. من این عملیات را «گذر از دیمونا» گذاشته‌ام تا بتوانیم به‌طور دقیق‌تر و منسجم‌تر این دو رویداد مهم تاریخی را کنار هم بسنجیم. با این کار، شما با یکی از مهم‌ترین تقارن‌های اطلاعاتی در تاریخ معاصر خاورمیانه روبرو خواهید شد.

نبرد ایران تحت عنوان  «گذر از دیمونا»
در عملیات سری و پیچیده‌ای که از آن با عنوان «گذر از دیمونا» یاد می‌شود، سرویس‌های اطلاعاتی ایران موفق شدند با نفوذ به عمق تاسیسات هسته‌ای اسرائیل، هزاران سند محرمانه و راهبردی را به دست آورده و به مراکز امن داخلی منتقل کنند. این عملیات، که به‌عنوان پاسخی به عملیات موساد در تهران با نام «هدف تهران» ارزیابی می‌شود، ضربه‌ای سنگین به ساختار امنیتی اسرائیل وارد کرد و به یکی از نقاط عطف نبرد اطلاعاتی ایران و اسرائیل تبدیل شد.
رسانه‌هایی چون شبکه ۱۲ اسرائیل، المیادین، واللا نیوز و معاریو، این رخداد را نگران‌کننده توصیف کرده و بر حساسیت اسناد سرقت‌شده و پیامدهای آن برای امنیت ملی اسرائیل تأکید کرده‌اند. گفته می‌شود دو تبعه اسرائیلی، "روی مزراحی" و "الموگ اتیاس"، به اتهام جاسوسی برای ایران بازداشت شده‌اند و نقش فعالی در این عملیات داشته‌اند، از جمله نصب دوربین در محل سکونت وزیر جنگ اسرائیل.
این افشاگری بی‌سابقه، همراه با نشت اطلاعات از وزارت امنیت داخلی اسرائیل، فضای امنیتی این رژیم را دچار التهاب جدی کرده است. به دلیل حجم گسترده اسناد، بررسی کامل آنها زمان‌بر خواهد بود و مقامات کشورمان اعلام کرده‌اند قصد دارند در آینده جزئیات بیشتری از این عملیات را منتشر کنند. احتمال می‌رود که اسناد موجود حاوی اطلاعات امنیتی حساس‌تری نیز باشد که در آینده فاش خواهد شد.
از نظر فنی و عملیاتی، «گذر از دیمونا» نمونه‌ای از یک عملیات اطلاعاتی کامل به شمار می‌رود. زیرا این عملیات در فضای بسته امنیتی اسرائیل، آن هم بدون ردیابی فوری، نیازمند سطح بسیار بالاتری از توان نفوذ و استتار بود. انجام چنین رخدادی، اعتبار نهادهای امنیتی اسرائیل مانند شاباک، موساد و یگان حراست اتمی را به‌شدت زیر سؤال برده و توان اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران را در تراز جهانی به نمایش گذاشته است.

نبرد اسرائیل تحت عنوان «هدف تهران»
در سال ۲۰۱۸، عملیات موساد برای سرقت آرشیو هسته‌ای ایران از انبار فوق‌محرمانه‌ای در تورقوزآباد تهران، یکی از پیچیده‌ترین اقدامات اطلاعاتی تاریخ روابط ایران و اسرائیل بود. این عملیات که در کمتر از هفت ساعت و با عبور از چندین لایه حفاظتی انجام شد، منجر به انتقال هزاران سند فنی و طبقه‌بندی‌شده از پروژه‌های هسته‌ای ایران، از جمله پروژه «عماد»، به اسرائیل شد. این اقدام با تبلیغات گسترده و سینمایی، به‌عنوان نماد برتری اطلاعاتی اسرائیل معرفی گردید.
نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، اسناد به‌دست‌آمده را در یک کنفرانس رسانه‌ای نمایش داد و ادعا کرد برجام در مهار برنامه هسته‌ای ایران ناکام مانده است. این افشاگری نقش مهمی در تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از برجام در همان سال ایفا کرد و مسیر دیپلماسی هسته‌ای ایران را با بحران روبه‌رو ساخت. در داخل کشور نیز، این رویداد موجب نگرانی گسترده افکار عمومی و برجسته شدن ضعف‌های امنیتی و ناهماهنگی در حفاظت از اطلاعات حساس شد.
عملیات موساد با هدف ضربه به اعتماد جهانی نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و نمایش نفوذپذیری اطلاعاتی جمهوری اسلامی طراحی شده بود؛ عملیاتی که روایت رسمی ایران در مسائل هسته ای را به چالش کشید و موقعیت اسرائیل را در جنگ روایت‌ها تقویت کرد.
اما نبرد اخیر ایران تحت عنوان «گذر از دیمونا» پاسخ متقابل و قاطعی به این حمله اطلاعاتی بود. با نفوذ به تاسیسات هسته‌ای اسرائیل و انتقال هزاران سند حساس به ایران، نشان داد که جمهوری اسلامی نه تنها توان انجام عملیات اطلاعاتی در سطح پیچیده‌ترین استانداردهای امنیتی دنیا را دارد، بلکه می‌تواند روایت امنیتی اسرائیل را نیز بشکند. «گذر از دیمونا» تجلی بازدارندگی اطلاعاتی، نمایش توانمندی نفوذ و شکستن افسانه شکست‌ناپذیری موساد بود.

مقایسه دقیق جزئیات این دو عملیات پیچیده در تخصص من نیست، اما آنچه بیش از همه توجهم را جلب کرد، نقش پررنگ رسانه و روزنامه‌نگاران در بازتاب جهانی آن بود. عملیات اسرائیل با قلم دو نویسنده، چنان در سطح بین‌المللی برجسته شد که جهان از آن مطلع گردید، اما در ایران، حتی یک تحلیل جدی از سوی تحلیل‌گران اصلاح‌طلب یا اصول‌گرا درباره عملیات‌های مهم خودمان ارائه نشد. چرا در اجرای عملیات‌های اطلاعاتی این‌چنین موفق عمل می‌کنیم، اما در روایت سازی آن ناتوان هستیم؟ این پرسشی جدی است که باید پاسخی برای آن یافت شود.

در پس کتاب پرفروش "هدف تهران"، دو چهره نام‌آشنا در حوزه امنیت و اطلاعات اسرائیل قرار دارند: یوسی ملمن و دان راویو؛ دو روزنامه‌نگار حرفه‌ای که سال‌هاست در قامت تحلیل‌گر امنیتی، به‌ویژه درباره موساد، شاباک، سیاست خارجی اسرائیل و پرونده‌های مرتبط با ایران قلم می‌زنند. آن‌ها با تلفیق منابع رسمی و غیررسمی، اطلاعات پیچیده را در قالبی جذاب و روایت‌محور برای مخاطبان عمومی و تخصصی ارائه می‌دهند.
یوسی ملمن، خبرنگار کهنه‌کار اسرائیلی با سابقه فعالیت در هاآرتص و معاریو، به‌دلیل دسترسی به منابع داخلی در موساد و وزارت دفاع، معمولاً زودتر از نهادهای رسمی، جزئیات عملیات‌های اطلاعاتی را منتشر می‌کند. او در تحلیل‌های امنیت ملی اسرائیل، صدایی غیررسمی اما بسیار معتبر محسوب می‌شود.
"دان راویو"، خبرنگار باسابقه CBS در آمریکا، با سبک روایت‌پردازی غربی خود، اطلاعات پیچیده امنیتی را به داستان‌هایی روان و پرکشش تبدیل می‌کند. وی توانسته نگاه غربی را با موضوعات خاورمیانه‌ای تلفیق کرده و تحلیل‌هایی ارائه دهد که برای مخاطبان جهانی قابل‌فهم و قابل‌اعتماد باشند.
ترکیب قلم تیز "ملمن" و "روایت‌گری راویو"، آثاری مانند "هر جاسوس یک شاهزاده"، "جنگ پنهان با ایران" و در نهایت "هدف تهران" را به منابع مرجع در حوزه اطلاعات و استراتژی تبدیل کرده است. بنابراین این دو تنها نویسنده نیستند؛ بلکه بازیگران مؤثر در میدان نبرد روایت‌ها و تغذیه‌کنندگان فکری مراکز تصمیم‌سازی و نهادهای امنیتی غربی‌اند؛ آنان روایت جنگ‌های سایه را از دل اسناد، سکوت‌ها و عملیات‌های پنهانی به عرصه عمومی آورده‌اند.
بنابراین برای وارونه‌سازی الگوی روایت‌سازی امنیتی اسرائیل و بهره‌گیری از همان ابزار علیه خودشان، نیاز به یک برنامه چندسطحی و هوشمند داریم که در آن اطلاعات، روایت، رسانه و افکار عمومی به‌درستی هماهنگ و هم‌افزا عمل کنند. در اینجا چند گام راهبردی و عملیاتی ارائه می‌شود:

1-    در صورتی که افشای اسناد به‌موقع و هدفمند صورت نگیرد، عملیات بزرگ اطلاعاتی ایران ممکن است صرفاً به‌عنوان یک مانور روانی ناقص تلقی شود. برای جلوگیری از این خطر، لازم است پس از چند ماه سکوت، همان‌گونه که اسرائیل در عملیات «هدف تهران» عمل کرد، بالاترین مقام رسمی کشور یعنی اقای پزشکیان مسئولیت روایت رسمی این عملیات را بر عهده بگیرد و از آن در تراز یک دستاورد ملی یاد کند.

2-    انتشار تدریجی اسناد، به‌ویژه اگر نشان‌دهنده برنامه هسته‌ای مخفی اسرائیل باشد، می‌تواند:
•    افکار عمومی جهان را علیه استانداردهای دوگانه غرب در قبال مسائل هسته ای (در قبال ایران و اسرائیل) تحریک کند؛
•    مشروعیت حقوقی اسرائیل در نهادهایی مانند شورای حکام و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به چالش بکشد، و فضای مذاکرات هسته‌ای پیش رو را به نفع ایران تغییر دهد.
3-    اگر این اسناد در قالبی حرفه‌ای و در مجامع بین‌المللی عرضه شوند، ایران می‌تواند از موضع تدافعی در پرونده هسته‌ای خارج شده و به جایگاه "مطالبه‌گر حمله‌کننده" منتقل شود.
4-    نکته کلیدی، تمرکز بر هسته اصلی این عملیات است: نفوذ به ساختار امنیتی اسرائیل در مجاورت محل سکونت وزیر جنگ  این نفوذ در سطحی فراتر از «جاسوسی» و نشانه‌ای از شبکه فعال در لایه‌های بالای امنیتی اسرائیل است؛ رخدادی که می‌تواند به‌عنوان بزرگ‌ترین رخنه امنیتی تاریخ اسرائیل ثبت شود.

5-    برای تثبیت این عملیات در سطح جهانی:
•    کشورهای ثالث (مانند روسیه) می‌توانند با موضع‌گیری رسمی تا زمان انتشار نهایی اسناد، اعتبار این عملیات را تقویت کنند؛
•    با تببلیغات گسترده رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی باید این رویداد را به یک پرونده ژئوپلیتیکی بین‌المللی تبدیل نمود؛
•    بازنمایی مستمر در رسانه‌ها و افکار عمومی، افسانه شکست‌ناپذیری امنیتی اسرائیل را در هم می‌شکند و ابهام را در داخل این رژیم گسترش می‌دهد، به گونه ای که مردمش می گویند پس ما هم قابل نفوذیم !؟

در نهایت، این عملیات نه‌تنها نشان‌دهنده توان اطلاعاتی پیشرفته جمهوری اسلامی است، بلکه با روایت‌سازی مناسب می‌تواند به بازدارندگی فعال و تغییر موازنه ادراکی در منطقه منجر شود.

اسرائیل همان  رژیم صهیونیسی و اشغال گر قدس است که برای روانی مطلب از این نام منحوس استفاده شد