بدون مشارکت سازمان های دولتی و حکومتی، آزادسازی پهنه های معدنی کشور ممکن نیست / معادن کشور را از بن بست خارج کنید!

گروه اقتصادی - محسن شمشیری روزنامه نگار با سابقه اقتصادی طی یادداشتی نوشت:توجه به نظارت و حمایت در آزادسازی پهنه‌های معدنی، حل مشکلات مالکیت و امنیت سرمایه گذاری، تامین مالی توسط بانک ها و صاحبان منابع، انتقال دانش فنی و ماشین آلات و استخراج و اکتشاف عمیق معادن و تبدیل مواد معدنی به کنسانتره در محل معدن، کاهش مشکلات مالکیت و اختلاف نظرها بین صاحبان معادن با زمین ها وپهنه های همجوار، مشارکت نهادهای نظامی، مذهبی، محیط زیست، اوقاف، جهاد کشاورزی، برای حل مشکلات معادن و کمک به رفع مشکلات کشور و ایجاد ارزش افزوده و ثروت و تولید بیشتر از طریق معادن، همگی به رفع بن بست های موجود و بهبود اشتغال و رفع فقر کمک خواهد کرد.

به گزارش بولتن نیوز، کارشناسان معدن و صنایع معدنی می گویند: در مطالعه هر پهنه پنج محدوده در مجموع به وسعت ۲۵۰ کیلومتر مربع در اختیار سرمایه‌گذار یا مطالعه‌کننده قرار می‌گیرد، اما امکان اخذ پروانه اکتشاف با وجود موانعی از قبیل محیط‌زیست، منابع‌طبیعی و غیره مشکل است. بر همین اساس بهتر است واگذاری محدوده‌های معرفی شده پهنه تا زمان اخذ پنج پروانه اکتشاف محفوظ بماند.

تناسبی بین وسعت پهنه‌های معدنی و تعداد نقاط امیدبخش معدنی (آنومالی) که در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد، وجود ندارد.

برای پهنه، تعریف درستی ارائه نشده، این‌که پهنه‌ها با محدوده‌های اکتشافی چه تفاوتی دارد و از نظر وسعت باید مشخص شود و چه تعاریفی شامل پهنه می‌شود و تناسبی بین وسعت پهنه و تعداد آنومالی‌های که در اختیار سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد، وجود ندارد.

در آزادسازی پهنه‌ها باید به دو موضوع نظارت و حمایت توجه اساسی شود، نظارت یعنی کار مطالعه اکتشافی پهنه بر اساس شرح خدماتی که برای هر کدام از زون‌های ساختاری-رسوبی تعریف شده با نظارت حوزه معاونت معدنی به درستی اجرا شود.

تعریف درستی از پهنه‌ها ارائه نمی‌شوداین موضوع نیاز به بررسی دارد و یکی  از ایراداتی که به پهنه‌ها وارد می‌شود آن است که همه پهنه‌ها با وسعت‌های مختلف به یک شکل نگاه می‌شود و برای تمامی پهنه‌ها با ابعاد مختلف، تعداد آنومالی‌های یکسانی را تعریف می‌کنند.

مشخص کردن پهنه‌ها با چالش‌های زیادی مواجه است، وسعت پهنه‌ها و هزینه‌کرد با تعداد آنومالی‌ها هماهنگی ندارد و پهنه‌های وسیع‌تر باید امتیاز بیشتری داشته باشد، یعنی تعداد و وسعت آنومالی که در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد، باید بیشتر شود.

مطالعه پهنه‌ها باید تکمیل ادامه کارهای قبلی باشد و از دوباره‌کاری خودداری شود. برای مثال اگر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در سطحی از کشور مطالعه  پهنه‌ای را در دستور کار قرار داده، باید این مطالعه تکمیل کارهای قبلی باشد، مقیاس کار را افزایش دهد و اطلاعات پایه را تکمیل کند تا مطالعه جدیدی برای کشور باشد.

در کشور اطلاعات تحت‌الارضی ضعیف است و ما نیاز به مطالعات ژئوفیزیک هوایی داریم، پهنه‌هایی که از طریق ژئوفیزیک هوایی  مورد مطالعات قرار می‌گیرند مانند پهنه‌های معمولی بررسی می‌شوند، اگرچه از زمان حضور «اسدالله کشاورز» در معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت دیدگاه مثبتی نسبت به پهنه‌ها ایجاد شده است.

پهنه‌هایی که از طریق ژئوفیزیک هوایی مورد مطالعه قرار می‌گیرند باید به گونه‌ای باشند که تناسبی بین هزینه‌ای که انجام می‌دهند و بهره‌ای که عاید سرمایه‌گذاری می‌شود وجود داشته باشد؛ به عبارتی، ارتباط بین وسعتی که در اختیار مطالعه‌کننده و تعداد آنومالی‌هایی که در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد، ایجاد شود.

دستورالعمل آزادسازی پهنه‌های معدنی ابلاغ شد

محدوده‌های معدنی مشمول آزادسازی طبق دستورالعمل  دیماه ۱۳۹۹ از سوی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با ارسال نامه‌ای به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت ۳۱ استان کشور، جنوب استان کرمان و مناطق آزاد ارس، ماکو و قشم، محدوده‌های معدنی مشمول آزادسازی را براساس جدول زمان‌بندی اعلام کرد.

این دستورالعمل با عنایت به دستورالعمل ایجاد وحدت رویه در فعال‌سازی و محدوده‌های معدنی غیرفعال ۲۲ مهرماه ۱۳۹۹ وزیر صمت و رییس شواری عالی معادن ابلاغ شده است.

براساس دستورالعمل ابلاغی معاون امور معدنی وزیر صمت، دارندگان محدوده‌های معدنی در استان‌های کشور طبق تاریخ اعلام شده باید از ساعت ۱۰ صبح همان روز نسبت به ثبت تقاضای خود در سامانه کاداستر اقدام کنند.

بنابراین گزارش متقاضیان محدوده‌های معدنی استان‌های تهران، قم، گلستان‌، زنجان، مازندران، البرز، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری در روز ۲۳ دیماه و دارندگان محدوده‌های مشمول آزادسازی در استان‌های کرمان، جنوب کرمان، کرمانشاه، همدان، مرکزی، اصفهان، ایلام و لرستان در روز ۳۰ دیماه ۱۳۹۹ باید نسبت به ثبت تقاضای خود در سامانه کاداستر اقدام کنند.

بیشتر بخوانید:معادن کشور را از بن بست خارج کنید!

همچنین در روز ۵ بهمن‌ماه امسال باید متقاضیان محدوده‌های مشمول آزادسازی در استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سمنان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، هرمزگان و بوشهر و در روز ۱۲ بهمن‌ماه نیز دارندگان محدوده‌های معدنی در استان‌های یزد، فارس، قزوین، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان و مناطق آزاد ارس و ماکو از ساعت ۱۰ صبح همان روز می‌توانند تقاضای خود را در سامانه کاداستر ثبت کنند.

باتوجه به مهلت ارائه گزارش پهنه‌ها تا تاریخ ۲۲ دی‌ماه، به ترتیب پهنه‌های مشمول متناسب با آزادسازی محدوده‌ها در استان‌ها اعلام می‌شود.

آزاد سازی پهنه های معادن در کشور با هدف افزایش تولید و صادرات

آزاد سازی پهنه های معادن در کشور باید در راستای قانون و با هدف افزایش تولید و صادرات باشد.معادن کشور یک نعمت الهی است و باید از آن در جهت توسعه زیرساخت ها، رفاه مردم و تامین منافع ملی استفاده بهینه شود.باید با استفاده درست و بجا از سنگ های معدنی و فرآوری آنها در داخل کشور، حداکثر استفاده از آنها به عمل آید و از خام فروشی آنها پرهیز شود.

با توجه به در اختیار گرفتن پهنه های معدنی کشور از سوی برخی وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی و نهادهای شبه دولتی، آزادسازی پهنه های معدنی در کشور ضرورت دارد و این موضوع باید در چارچوب قانون، رعایت مصالح ملی و حفظ بیت المال باشد.

واگذاری معادن به بخش خصوصی باید در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی باشد و مسئولین در این زمینه باید به گونه ای عمل کنند که امکان توسعه اکتشاف، استخراج و سرمایه‌گذاری در معادن فراهم شود.همچنین آزاد سازی پهنه های معادن در کشور باید با هدف افزایش تولید و صادرات باشد.

آزادسازی پهنه‌های اکتشافی کشور

با اتمام مطالعات برخی پهنه‌های اکتشافی کشور، جدول زمانی مشخص آزادسازی و امکان درخواست صدور پروانه اکتشاف (ثبت محدوده) پهنه‌های اکتشافی کشور منتشر شد.

بر این اساس، مطابق با جدول زمان‌بندی آزادسازی پهنه های اکتشافی کشور در سه نوبت به تاریخ ۲۲، ۲۴ و ۲۹ خردادماه ۱۴۰۱ ادامه روند ثبت محدوده‌ها و آزادسازی پهنه‌ها در ۱۲ استان باقی‌مانده انجام خواهد شد.

مطابق برنامه زمانی منتشر شده، تعداد ۴۵ پهنه اکتشافی هم در فرایند آزادسازی قرارگرفته است و افراد حقیقی و حقوقی که دارای صلاحیت فنی و مالی هستند می‌توانند ثبت درخواست محدوده را انجام دهند.

گفتنی است در استان‌های دیگر نیز که در مراحل قبل عملیات آزادسازی صورت گرفته است، اگر متقاضی تمایل به ثبت محدوده در آن استان‌ها داشته باشد، امکان ثبت وجود دارد

آزادسازی پهنه‌های معدنی در مناطق چهارگانه محیط زیست غیرقانونی است.

بر اساس بند چ ماده ۲۴ قانون معادن، وزارت صنعت برای صدور مجوز اکتشاف جدید معدنی مکلف به استعلام از سازمان حفاظت محیط زیست در حدود مناطق چهارگانه است. به عبارت دیگر اگر به فرض آزادسازی هم انجام شود، موظف به استعلام هستند. در مجموعه توران شامل منطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی توران برای اکتشاف و بهره‌برداری از هیچ معدن جدیدی مجوز صادر نشده است.معادنی که در در منطقه توران فعال هستند، از گذشته در حال کار بوده‌اند.

 سازمان حفاظت محیط زیست برای پیشگیری از صدور هرگونه مجوز جدید معدنی در حدود مناطق چهارگانه محیط زیست در سراسر کشور، نقشه و فایل رقومی این مناطق را طی مکاتبات متعدد به وزارت صنعت، معدن و تجارت فرستاده است تا این لایه‌ءهای رقومی را روی سیستم کاداستر وزارتخانه بارگذاری کنند. این بدین معناست که اگر کسی بخواهد روی محدوده‌های معدنی، عملیات ثبت انجام دهد، این کار در حدود مناطق چهارگانه امکانپذیر نیست.

پهنه‌های معدنی که عموما در اختیار سازمان زمین شناسی یا ایمیدرو است، آزادسازی خواهند شد تا متقاضیان نسبت به ثبت آن‌ها و طی فرآیند قانونی اقدام کنند.

آزادسازی پهنه های اکتشافی و ثبت محدوده در سامانه کاداستر

بر اساس اعلام ستاد وزارت، عملیات بروز رسانی انجام اصلاحات فنی ضروری سامانه کاداستر به پایان رسیده و هم زمان با آزادسازی برخی پهنه های اکتشاف، امکان ثبت درخواست صدور پروانه اکتشاف توسط متقاضیان از طریق سامانه کاداستر نیز برقرار خواهد شد.

با عنایت به اتمام مطالعات برخی پهنه های اکتشافی کشور، مابقی این پهنه ها و تمامی محدوده های مشمول آزادسازی روزانه نیز هم زمان با دسترسی ثبت درخواست صدور پروانه اکتشاف هر استان، آزاد خواهد شد.

در استان سمنان پهنه های موسوم به خارتوران، عباس آباد و طرود 10 با مجموع مساحت 16 هزار و 456 کیلومترمربع مشمول آزادسازی می باشند.

بر اساس برنامه زمان بندی اعلام شده از سوی معاونت معدنی وزارت متبوع، آزادسازی پهنه های مشمول استان سمنان در روز سه شنبه تاریخ 27 اردیبهشت ماه سال جاری انجام و هم زمان با آن امکان ثبت درخواست صدور پروانه اکتشاف برای متقاضیان برقرار خواهد شد. ضمناً موقعیت مکانی پهنه های مشمول آزادسازی در سامانه کاداستر معادن قابل رؤیت است