چهره‌ای از حکمرانی علوی

گروه دین و اندیشه- سعیدزیباکلام: على بن ابى‌رافع گويد: من خزانه‌دار بيت‌المال و كاتب على بن ابى‌طالب بودم، و در بيت‌المال آن حضرت، گردنبندى از غنائم جنگ بصره وجود داشت. پس دختر على بن ابى‌طالب (ع) كسى را فرستاد و گفت: « شنيده‌ام در بيت‌المال اميرمؤمنان (ع) گردنبندى وجود دارد كه در اختيار توست و من مايلم آن را به من عاريه دهى تا در روزهاى عيد قربان از آن استفاده كنم. » من گردنبند را فرستادم و يادآورى كردم:

 «دختر اميرمؤمنان، عاريه‌اى است كه شما ضامن آنيد.» گفت: «بسيار خوب، به عنوان امانت نزد من باشد كه خود ضامن آنم و پس از سه روز آن را باز مى‌گردانم.» چون اميرمؤمنان (ع) آن را در دست دخترش ديده بود، شناخته و پرسيده بود: «اين گردنبند از كجا به دست تو رسيده است؟» پاسخ داده بود: «از على بن ابى‌رافع، خزانه‌دار بيت‌المال اميرمؤمنان، به امانت گرفته‌ام تا در عيد به عنوان زينت استفاده كنم و سپس بازگردانم.»

 آن‌گاه اميرمؤمنان (ع) به دنبال من فرستاد و من نزد آن حضرت رفتم. فرمود: «آيا به مسلمانان خيانت مى‌كنى؟» گفتم: «پناه بر خدا كه من به مسلمانان خيانت كنم!» فرمود: «پس چگونه گردنبندى را كه در بيت‌المال مسلمانان بوده است بدون اجازهٔ من و بى‌رضايت مردم به دختر اميرمؤمنان به امانت داده‌اى؟» گفتم: «اى اميرمؤمنان! او دختر شماست و از من خواست تا آن را به وى عاريه دهم و من نيز آن را به صورت امانت به او دادم و شرط كردم كه اگر آسيب بيند ضامن باشد و به موقع بازگرداند و او نيز شرط ضمانت را پذيرفت و بر عهدهٔ من است كه آن را سالم به جاى خود برگردانم.» حضرت فرمود: «همين امروز آن را برگردان و مبادا كه دوباره چنين كارى بكنى كه دچار مجازات من خواهى شد. وانگهى سوگند مى‌خورم كه اگر دخترم گردنبند را بدون شرط امانت و ضمانت كه به موقع بازگرداند، گرفته بود، به يقين او نخستين زن هاشمى بود كه به جرم دست درازی ‌به اموال دیگران مجازات می شد.»

على بن ابى‌رافع گويد: سخن امام به گوش دخترش رسيد و به آن حضرت گفت: «اى اميرمؤمنان، من دختر شما و پاره تنتان هستم، چه كسى سزاوارتر از من به استفاده از آن گردنبند است؟»

اميرمؤمنان (ع) بدو فرمود: «دختر على بن ابى‌طالب، هواى نفس تو را از راه حق خارج نسازد! آيا همهٔ زنان در اين عيد چنين زينتى دارند؟»

بدين ترتيب گردنبند را از او بازپس گرفتم و به جاى خود برگرداندم.