با میراث فاخر

گروه سیاسی: سال گذشته در چنین روزی خبر ترور و شهادت دانشمند هسته‌ای و دفاعی کشور، شهید دکتر محسن فخری‌زاده موجب بهت و حیرت جامعه شد. نام این دانشمند ایرانی که در منطقه آبسرد دماوند با سلاح خودکار و کنترل از راه دور توسط رژیم صهیونیستی هدف قرار گرفت، به عنوان یکی از ۵ شخصیت ایرانی در فهرست ۵۰۰ نفره قدرتمندترین افراد جهان از سوی نشریه آمریکایی فارن پالیسی آمده بود.

به گزارش بولتن نیوز، شهید فخری‌زاده را باید از پیشگامان تثبیت دانش هسته‌ای در کشور دانست که نقش بی‌بدیلی را در ارتقا و پیشرفت صنعت هسته‌ای و دفاعی ایران ایفا کرد به طوری که هنوز ابعاد بسیاری از فعالیت‌های این دانشمند کشورمان برای همگان روشن نیست. نقش شهید فخری‌زاده در این موضوع به اندازه‌ای برجسته است که دشمنان ایران حتی پس از اتمام پروژه‌های کلان این دانشمند، دست از تلاش برای حذف فیزیکی او برنداشتند و برای سال‌های طولانی این شهید در صدر فهرست ترور سازمان‌های امنیتی و جاسوسی آمریکا و اسرائیل قرار داشت. 

محسن فخری‌زاده تنها دانشمند هسته‌ای ایرانی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی نام او را مستقیما در نمایش تلویزیونی‌اش علیه برنامه هسته‌ای ایران به زبان آورد. همچنین ‏ایهود اولمرت، نخست‌وزیر اسبق اسرائیل هم در گفت‌وگویی اذعان کرده بود: «من فخری‌زاده را خوب می‌شناسم؛ خودش نمی‌داند چقدر او را می‌شناسم. او مصونیتی ندارد!»

ابعاد فعالیت‌های علمی و اقدامات شهید فخری‌زاده در صنایع دفاعی و هسته‌ای کشور طی سالیان طولانی در رصد دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی به واسطه دسترسی گسترده بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به برنامه هسته‌ای ایران و افراد دخیل در آن قرار گرفته بود، تا جایی که نام فخری‌زاده تحت عنوان «دانشمند ارشد وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و رئیس پیشین مرکز تحقیقاتی فیزیک (PHRC)» ۲۴ مارس ۲۰۰۷ میلادی در فهرست تحریم‌شدگان ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت. 

درباره نقش کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ارائه اطلاعات به سرویس‌های جاسوسی باید به گزارش سال 2008 واشنگتن‌پست اشاره کرد که طی آن می‌نویسد: کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به خبرنگار واشنگتن‌پست گفته‌اند آنها چندین‌بار از محسن فخری‌زاده برای صرف چای و صحبت درباره برنامه اتمی دعوت به عمل آورده‌اند اما طی ۲ سال گذشته همه این دعوت‌ها رد شده است. نکته حائز اهمیت اینکه پس از توافق هسته‌ای برجام، حجم بازرسی‌های آژانس به طور فزاینده‌ای افزایش یافت به ‌طوری که طبق گفته‌ محمدجواد ظریف، 92 درصد فعالیت‌های بازرسی آژانس مختص ایران بوده است. در همین راستا یوکیا آمانو، مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر تیر 94 به ایران از مقامات ایرانی خواسته بود اجازه مصاحبه با 25 دانشمند هسته‌ای را بدهند. در صدر لیست درخواستی آمانو، نام شهید فخری‌زاده قرار داشت. 

ترور شهید فخری‌زاده در روزهایی انجام گرفت که دولت روحانی به عنوان دولت مستقر در ایران پس از شهادت و ترور سردار قاسم سلیمانی هم به دنبال حفظ برجام بود و این ادراک را در طرف آمریکایی و صهیونیستی شکل داده بود که احساس کنند در توان بازدارندگی ایران رخنه کرده‌اند و ایران، در صورت هر گونه ضربه‌ای بنای پاسخ سریع و سخت ندارد. دلیل آن هم گویا بود؛ آنها به این برآورد رسیدند که در ایران یک جریان قدرتمند بقای خود را به انجام تعامل با دولت آمریکا و حفظ برجام به هر قیمت گره ‌زده و برای رسیدن به آن حاضر است هر هزینه‌ای را به کشور تحمیل کند. به عبارتی این جریان داخلی در ایران مانع ایجاد یک انسجام تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در واکنش به تهدیدات است. دولت دوازدهم حتی در واکنش به اقدامات مخرب طرف آمریکایی مثل خروج از برجام و کلید زدن پروژه کارزار فشار حداکثری از سوی دونالد ترامپ، از واکنش و مقابله به مثل صرف نظر کرد تا توافق هسته‌ای آسیب نبیند. این راهبرد منفعلانه که دولت آن را صبر استراتژیک می‌نامید، در مراحل بعدی هم ادامه پیدا کرد. گفتنی است صبر استراتژیک اصطلاحی است که پس از خروج آمریکا از برجام و بی‌خاصیت شدن این توافق، توسط دولت روحانی استفاده می‌شد. معنای عملیاتی این راهبرد معرفی شده نیز در عدم اقدام متقابل در برابر آمریکا و اروپا و دوری از بازگشت کامل به فعالیت‌های هسته‌ای گذشته‌ کشور نمایان شد. 

با درک همین شرایط، تیم ترور رژیم صهیونیستی در هماهنگی با کاخ سفید از لحاظ زمانی، حد فاصل بین انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا و زمان انتقال قدرت از ترامپ به بایدن را برای ترور شهید فخری‌زاده انتخاب کرد. این ادراک در طرف مقابل ایجاد شده بود که دولت ایران منتظر آغاز به کار بایدن است و به همین دلیل از هر گونه چالشی با آمریکا خودداری می‌کند و در برابر اقدامات آمریکا واکنشی نشان نخواهد داد. در آن مقطع گروه بین‌المللی بحران از یک مقام ایرانی نقل قول کرد: «ایران با امید به تغییر در دولت آمریکا، سعی خواهد کرد کاری نکند احتمال بازگشت دولت بعدی آمریکا به برجام را به خطر بیندازد». واکنش ملایم رئیس‌جمهور سابق ایران این گزاره را تایید می‌کند. 

حسن روحانی یک روز پس از شهادت شهید فخری‌زاده گفت: این ترور وحشیانه نشان می‌دهد دشمنان ما در هفته‌های پراضطرابی هستند؛ هفته‌هایی که احساس می‌کنند دوران فشار آنها کم می‌شود و شرایط جهانی تغییر می‌کند و برای آنها مهم است که از این چند هفته حداکثر استفاده را ببرند تا هم بتوانند شرایط نامطمئنی را در منطقه به وجود بیاورند و هم توجهات جهانی در این روزها از ترور و ارعابی که در مناطق اشغالی به وجود آورده‌اند، به مشکلات و مسائل دیگر معطوف شود. وی تصریح کرد: همه اتاق‌های فکر و همه دشمنان ایران بخوبی بدانند ملت ایران هوشمندتر و حکیم‌تر از آن هستند که در دام توطئه صهیونیست‌ها بیفتند. آنها در فکر یک آشوب و بلوا بودند و بدانند ما دست آنها را از پیش خواندیم و آنها موفق نخواهند شد به اهداف خبیثانه خودشان دست پیدا کنند. 

جالب اینجاست که چند ماه قبل از ترور شهید فخری‌زاده تاسیسات نطنز هم مورد حمله وسیعی قرار گرفته بود و دولت باز هم واکنشی مشابه اتخاذ کرده بود. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه دولت دوازدهم 4 روز پس از انفجار نطنز گفت: «نباید اجازه دهیم آمریکا ایران را مجددا به عنوان یک تهدید امنیتی معرفی کند. هر حرکتی که ایران را در عرصه بین‌المللی به عنوان یک تهدید معرفی کند، بازی در زمین آمریکاست. تحولات اخیر آمریکا وضعیت ترامپ را دشوار کرده و در چنین شرایطی هر اقدامی ممکن است، بنابراین نباید بهانه‌ای به آمریکا بدهیم که ایران را به وجه‌المصالحه رقابت‌های انتخاباتی آمریکا تبدیل کند». پس از این اتفاق «مارک دوبوویتز» مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی (FDD) و «جیکوب نیجل» مشاور ارشد این نهاد در مقاله‌ای به تاریخ 31 آگوست2020 (10شهریور99) تحت عنوان «مقابله با ایران قبل از انتخابات نوامبر» توصیه‌هایی را مبنی بر خرابکاری و اخلال در تاسیسات هسته‌ای، زیرساخت‌های موشکی و نظامی ایران به سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل و سایر کشورهای غربی انجام داد. وی در توصیه‌ای به سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای غربی بیان کرد: «در حالی که آژانس انرژی‌ اتمی وظیفه خود را دنبال می‌کند، سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده، اسرائیل و دیگر قدرت‌های غربی باید به تلاش‌های مخفیانه برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای غیرقانونی ایران و فعالیت‌های هسته‌ای ادامه دهند». وی صراحتا عنوان می‌کند: «ایالات متحده، اسرائیل و دیگر دولت‌هایی که احتمالا درگیر آن هستند، باید به ضربه ‌زدن به تاسیسات هسته‌ای ایران، زیرساخت‌های موشکی و نظامی ایران و همچنین نیروهای ایرانی و نیابتی در منطقه ادامه دهند».

نیویورک‌تایمز اواخر شهریور امسال در گزارشی با اشاره به جزئیات ترور شهید فخری‌زاده نوشت: آماده‌سازی برای ترور پس از مجموعه‌ای از ملاقات‌ها در پایان سال ۲۰۱۹ و در اوایل سال ۲۰۲۰ بین مقامات اسرائیلی، به رهبری مدیر موساد، یوسی کوهن و مقامات عالی‌رتبه آمریکایی از جمله رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، وزیر خارجه مایک پمپئو و رئیس سازمان سیا جینا هاسپل آغاز شد. 

در این گزارش آمده است: سال ۲۰۱۸ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، یک کنفرانس مطبوعاتی برای نشان دادن اسنادی که موساد از بایگانی هسته‌ای ایران سرقت کرده بود، ترتیب داد. وی با استدلال اینکه ثابت کردند ایران هنوز برنامه تسلیحات هسته‌ای فعال دارد، چندین بار از آقای دکتر فخری‌زاده نام برد. او گفت: «این نام را به خاطر بسپارید؛ فخری‌زاده!» در ادامه این گزارش ادعا شده است: هر دو کشور از واکنش نسبتا نازل ایران به ترور سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده نظامی ایران در حمله پهپادی آمریکا که با کمک اطلاعات اسرائیل در ژانویه ۲۰۲۰ ترور شده بود، جسور شده بودند. این ضربه نشان داد ایران یا قادر به پاسخگویی شدیدتر نیست، یا تمایلی به آن ندارد.

***

اولین سالگرد شهادت دکتر فخری‌زاده با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای در وین همزمان شده است؛ مذاکراتی که ایران آن را نه مذاکرات احیای برجام که مذاکره برای لغو تحریم‌ها نامیده است. اقداماتی که به واسطه تلاش‌های شبانه‌روزی شهید فخری‌زاده موجب ایجاد زیرساخت هسته‌ای در کشور شده، دست برتر را در مواجهه با طرف آمریکایی به ایران داده است. ایران پس از شهادت فخری‌زاده روند مخدوش بازدارندگی را معکوس کرده و با شتاب بخشیدن به «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» بلافاصله به سمت غنی‌سازی 20 درصدی حرکت کرد و به طرف غربی ضرب‌الاجل چند ماهه برای عمل به تعهدات خود داد. ایران پس از بی‌عملی تروئیکای اروپایی و در شرایطی که دولت بایدن اهرم فشار تحریمی ترامپ را حفظ کرد، اسفند 99 اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد تا یک ضربه کاری دیگر به طرف بدعهد در توافق وارد کند. اجرای پروتکل الحاقی به اندازه‌ای برای طرف مقابل اهمیت دارد که باعث شده رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی 3 بار به ایران مسافرت کند تا دسترسی‌های این سازمان در اماکن و تاسیسات ایرانی را بازگرداند. رافائل گروسی پس از توقف پروتکل الحاقی از سوی ایران بارها بشدت از اینکه توانایی‌های نظارتی آژانس محدود شده ابراز نگرانی کرده و صراحتا گفته تحت فشار قرار دارد. 

اما اینها اتمام کار نبود؛ پس از ۲ حمله خرابکارانه دیگر در تاسیسات ایرانی در نطنز و کرج، ایران دسترسی‌های آژانس را محدودتر کرد. علاوه بر این آغاز غنی‌سازی 60 درصدی، استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته و حرکت به سمت تولید اورانیوم فلزی، چرخه بازدارندگی هسته‌ای را تکمیل کرده تا بیشتر ارزش فعالیت‌های شهید فخری‌زاده در دانش هسته‌ای نمایان شود. نشریه اکونومیست آمریکا مهر امسال طی گزارشی درباره پیشرفت‌های هسته‌ای کشورمان نوشت: ایران به ‌گونه‌ای برنامه هسته‌ای خود را ارتقا داده است که انگار به آمریکا طعنه می‌زند. 9 اکتبر ایران اعلام کرد بیش از 120 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 20 درصد تولید کرده است که نسبت به 84 کیلوگرم گزارش شده توسط بازرسان سازمان ملل در ماه گذشته، افزایش قابل توجهی یافته و به 170 کیلوگرم مورد نیاز برای رسیدن به آستانه هسته‌ای نزدیک‌تر شده است. ایران همچنین در حال افزایش فزاینده ذخایر اورانیوم غنی ‌شده 60 درصد است و استقرار سانتریفیوژهای بیشتر و پیچیده‌تر به این شتاب کمک کرده است. از دیگر تحولات می‌توان به تبدیل گاز هگزافلوراید اورانیوم غنی ‌شده به فلز اورانیوم و نیز منع بخشی از بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد. این گزارش ادامه می‌دهد: بایدن در رقابت انتخاباتی وعده احیای برجام را داد اما در مقام ریاست‌جمهوری، به امید حفظ اهرم قدرت چانه‌زنی، بیشتر تحریم‌های دوره ترامپ را حفظ کرد و به تعبیر «مارک فیتزپاتریک» عضو موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک «اکنون این ایران است که فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می‌کند».

 در آخرین وضعیت پیشرفت برنامه هسته‌ای، معاون سازمان انرژی اتمی درباره حجم ذخیره اورانیوم در کشور هم عنوان کرد: در حال حاضر بیش از ۳۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد داریم و در یکی، دو روز آینده میزان اورانیوم ۲۰ درصد نیز به ۲ برابر ظرفیت تعیین شده توسط مجلس شورای اسلامی در قانون اقدام راهبردی خواهد رسید. بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی پنجشنبه در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره اقدام تروریستی در مجتمع تسا (کرج) و واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار داشت: آژانس یک محکومیت نیم‌بند کرده است ولی این کفایت نمی‌کند. ما عنوان می‌کنیم که دوربین‌های آژانس تخریب شده و آژانس حداقل برای دوربین‌های خودش محکوم کند. وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار داشت: اینکه آژانس آنطور که باید با ایران رفتار کند، نکرده یک واقعیت است. واقعیت این است که سازمان‌های بین‌المللی تحت نفوذ کشورهای قدرتمند هستند ولی باید تلاش کنیم در این وضعیت بتوانیم احقاق حقوق کنیم. وی بیان کرد: در کارگاه کرج ما مواد هسته‌ای نداریم، بنابراین این مکان مشمول قوانین پادمانی نخواهد شد. در این مرکز سانتریفیوژ تولید می‌شود و با افتخار اعلام می‌کنیم سانتریفیوژ‌های پیشرفته با ظرفیت بالا می‌سازیم و برای این کار هم نیازی نیست از نهادی اجازه بگیریم چون طبق ماده ۴ «ان‌پی‌تی» این فعالیت‌ها حق ایران است. 

***

این موضوع که فعالیت‌های بازرسی آژانس مورد استفاده سرویس‌های امنیتی آمریکا و اسرائیل علیه دانشمندان ایرانی قرار گرفته، ماجرای پنهانی نیست و عجیب نیست که رافائل گروسی در ایام سالگرد ترور دانشمند برجسته هسته‌ای ایران تلاش‌های بی‌وقفه‌ای برای بازگرداندن چشم نظارتی آژانس در ایران انجام می‌دهد؛ اقدامی که برای سرویس‌های جاسوسی صهیونیستی و آمریکایی برای تکرار عملیات‌های خرابکارانه در ایران ضروری به نظر می‌رسد. 

اصرار مدیرکل آژانس برای بازگشت دسترسی‌های نظارتی‌ آژانس به مجتمع تسای کرج در حالی است که پرونده حمله خرابکارانه به این مکان هنوز بسته نشده و گروسی به همراه مجموعه تحت امرش هنوز از واکنش روشن نسبت به این اقدامات خرابکارانه اسرائیل که در نتیجه نشت اطلاعات تاسیسات هسته‌ای ایران توسط بازرسان آژانس حاصل شده، امتناع می‌کند. اگر قرار به تکرار این فرآیند باشد، تهران به این ارزیابی می‌رسد که بازرسی آژانس ماهیتا معنای خود را از دست می‌دهد. جالب اینجاست که رافائل گروسی در آخرین موضع خود باز هم از این مساله فرار کرد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با شبکه «پرس ‌تی‌وی» درباره درز اطلاعات محرمانه از این نهاد بین‌المللی اعلام کرد آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد. گروسی در این باره گفت: آژانس از همه اطلاعاتی که کسب می‌کند، حفاظت می‌کند و اگر افرادی هستند که اطلاعات را درز می‌دهند، آژانس هیچ ظرفیتی برای کنترل این موضوع ندارد! مقامات ایرانی طی ماه‌های گذشته یادآور شدند آژانس، آمریکا و ۳ کشور اروپایی نمی‌توانند هم در برابر اقدامات تروریستی رژیم صهیونیستی سکوت کنند و جلوی آن را نگیرند و هم خواهان تداوم نظارت و حضور دوربین‌های آژانس در تأسیسات تحت خرابکاری تروریستی باشند. شاید مشهورترین گزاره درباره جاسوسی بازرسان آژانس اظهارنظر «جی کارنی» سخنگوی وقت کاخ سفید باشد که سال 1391 وقتی از زیر نظر بودن برنامه هسته‌ای ایران توسط آمریکا صحبت به میان آورد، گفت: «بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چشم‌های ما هستند». جالب اینجاست که حتی چند ماه قبل از انعقاد برجام، اندیشکده بروکینگز در گزارشی نوشت: «حضور بازرسان فرصت‌های جدیدی برای جمع‌آوری اطلاعات فراهم خواهد کرد. نه ‌تنها سازمان‌های اطلاعاتی از گزارش‌های بازرسی درباره برنامه هسته‌ای ایران سود خواهند برد، بلکه آزاد خواهند بود دیگر حوزه‌های علمی و زیرساخت‌های صنعتی ایران را نیز بررسی کنند»؛ موضوعی که نشان می‌دهد پذیرش بازرسی‌های غیرمعمول و فراتر از مراکز هسته‌ای نه ‌تنها کمکی به تضمین صلح و امنیت برای ایران نکرد، بلکه کارکردی عکس داشت و راه را برای اقدامات ضدامنیتی بعدی هموار کرد. «ارنست مونیز» وزیر انرژی ایالات متحده آمریکا صراحتا اعلام کرد بازرسان آژانس «تربیت‌شده‌ آمریکا» هستند و تجهیزات بازرسی آژانس نیز از سوی آمریکا در اختیار آنها قرار گرفته است. چندی بعد ژنرال «فرانک جی‌کولتز» معاون مونیز با حضور در جلسه استماع کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گفت: «ما بنا به درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شماری از نیروهای خود (حدودا 80 نفر) را برای بخش پادمان‌های آژانس اختصاص می‌دهیم». کولتز با بیان اینکه آزمایشگاه‌های ملی ایالات متحده فناوری‌ها و فرآیندهای بسیاری را طراحی می‌کنند، تصریح کرد: «بخشی از فرآیند آنها برای استمرار بازرسی‌ها و پایش‌های مستمر است و فعالیت‌ها در این زمینه ادامه دارد». معاون وزیر انرژی آمریکا در نهایت گفت دوربین‌ها و تجهیزات پایشی بازرسان آژانس نیز در یکی از این آزمایشگاه‌ها ساخته می‌شود و در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

***

 

رئیس سازمان انرژی اتمی، شنبه در گفت‌و‌گو با شبکه یمنی «المسیره» به رژیم صهیونیستی هشدار داد. محمد اسلامی اظهار داشت: «رژیم صهیونیستی باید پیش از تهدید به هدف قرار دادن سایت‌های هسته‌ای ایران، نگاهی به حد و اندازه واقعی خود در آینه بیندازد». اسلامی ادامه داد: «ایران در راهبرد ملی خود هیچ گاه برای دستیابی به سلاح هسته‌ای تلاش نکرده و نخواهد کرد، بلکه مطابق استانداردها و چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عمل می‌کند». وی اضافه کرد: «در تمام بازرسی‌هایی که تاکنون از سایت‌های هسته‌ای ما انجام شده است، هیچ‌گونه انحرافی در برنامه هسته‌ای ایران مشاهده نشده است». وی همچنین تأکید کرد: «استکبار فکر می‌کند با ترور یک دانشمند هسته‌ای می‌تواند به انقلاب اسلامی ضربه بزند، در حالی که این بر عکس است و این اقدامات نه ‌تنها موجب تضعیف برنامه هسته‌ای ما نشده، بلکه آن را تقویت کرده و منجر به توسعه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ما شده است». رئیس سازمان انرژی اتمی در پایان اظهار داشت: «مذاکرات آتی در وین درباره بازگشت طرف‌های دیگر به اجرای تعهدات خواهد بود نه درباره مسائل هسته‌ای. دیگر طرف‌ها به تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای پایبند نبوده‌اند و در عین حال مدعی هستند که این فضای منفی و رسانه‌ای علیه ما را نشان می‌دهد».