تفاوت فرایند طراحی لباس سریال‌های تاریخی و امروزی

به گزارش بولتن نیوز، ژاله زکی زاده طراح لباس، درباره طراحی لباس در سریال‌های تاریخی گفت: از آنجا که لباس شخصیت انسان‌ها را نشان می‌دهد با مشاهده لباس فرد می‌توانید به شخصیت، محل کارش و سیستمی که با آن کار می‌کند، پی ببرید. از این رو بحث لباس‌های فرم مطرح می‌شود. همین مسئله در زمینه شخصیت‌ فیلم‌ها هم مطرح است. طراحی لباس یکی از عواملی است که به روایت درست داستان کمک می‌کند. برای همین پوشش بازیگران در کنار طراحی صحنه، گریم و موی افراد اهمیت دارد و با مشاهده آن می‌توان به نقش بازیگر در فیلم پی برد و می‌توان فهمید مادر خانه، دانشجو یا کارمند است.

وی افزود: ما همواره سعی می‌کنیم در طراحی لباس شخصیت‌های فیلم‌ به درونگرایی یا برونگرایی نقش توجه کنیم برای اینکه مردم حتی با دیدن تصویر بتوانند با شخصیت فیلم راحت‌تر ارتباط برقرار کنند و نقش آن‌ها را درک کنند. برای طراحی لباس سریال «حضرت یوسف» به نقش و نگاره‌هایی که از مصر قدیم باقی مانده است و منابعمان توجه کردیم. این مسئله کمک کرد آن دوران را در تصاویر نشان دهیم. البته طراحی ما در سریال‌های تاریخی باید به گونه‌ای باشد که با فرهنگ و قوانین کشورمان همسو باشد؛ از این رو لباس شخصیت‌های سریال حضرت یوسف را یک مقدار پوشیده‌تر طراحی کردیم.

این طراح لباس ادامه داد: در طراحی لباس شخصیت‌های «حضرت یوسف» از یکسری زیورآلات هم برای معرفی شخصیت‌ها استفاده کردیم. خوشبختانه تصاویری از فراعنه مصر هم اکنون وجود دارد. برخی افراد درخانه هایشان تابلو‌هایی دارند که روی پاپیروس تصویر فراعنه مصر کشیده شده است. این‌ها هم به ما در طراحی لباس شخصیت‌های سریال «حضرت یوسف» کمک کرد. به طور کلی می‌توان گفت برای طراحی لباس‌ سریال‌های تاریخی ابتدا داستان را مطالعه می‌کنیم؛ سپس تصاویر ترسیم شده به وسیله نویسنده را در ذهن تصویرسازی می‌کنیم و به عبارت دیگر ابتدا داستان را به صورت مصور در ذهنمان می‌بینیم. پس از اینکه خودمان توانستیم آن را درک کنیم، بفهمیم و بپذیریم در طراحی لباس هایمان زنده می‌کنیم. همین امر می‌تواند علت هم سویی مردم با طراح لباس هنگام مشاهده فیلم یا سریال باشد.

زکی زاده با اشاره به قوانینی که در طراحی لباس سریال‌های تاریخی وجود دارد، بیان کرد: برخی قوانین در طراحی لباس‌ سریال‌های تاریخی وجود دارد. از جمله اینکه برای طراحی لباس افراد روحانی و مقدس از رنگ‌های روشن استفاده می‌شود. برای طراحی لباس پیامبران بیشتر از رنگ سفید استفاده می‌شود، چون نشانه پاکی است. حتی فرم شالی که استفاده می‌کنند به نشان دادن شخصیت پیامبران و بازی بازیگران در این نقش‌ها در سریال‌ها و فیلم‌ها کمک می‌کند. طبیعتاً برای نقش فراعنه، پادشاه و درباریان از لباس‌های تیره استفاده می‌شود.

وی اظهارکرد: خود من ابتدا به تصاویر داستان از منظر زیباشناسی نگاه می‌کنم؛ پس از آن مراحل طراحی و دوخت لباس انجام می‌شود و لباس در جلوی دوربین نشان داده می‌شود. گاهی فکر می‌کنم پرداختن به جزئیات باعث می‌شود مردم با لباس بازیگر عجین شوند. شاید مدت‌ها به لباس نگاه نکنند، اما به جزئیات لباس بازیگران توجه می‌کنند. لباس می‌تواند به ما کمک کند و فرهنگی که می‌خواهیم به ما بدهد. نحوه لباس پوشیدن ماست که ما را از تاریخ جدا می کند. حتی در این چهاردهه اخیر می‌بینیم نوع پوشش دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ با یکدیگر تفاوت دارد. از روی لباس‌ها می‌توان پی برد عکس به چه دهه‌ای باز می‌گردد.

این طراح لباس با اشاره به نقش مجید میرفخرایی در اهمیت دادنش به ریزه کاری‌های طراحی لباس در زمان همکاری با وی در «روشن‌تر از خاموشی» ابراز کرد: ریزه کاری در طراحی لباس بیشتر به استفاده از جنس پارچه باز می‌گردد. یک دوره پارچه‌ها بیشتر نخی بودند الان چنین چیزی نیست. ریزه کاری‌های دیگر در این زمینه نقش‌های روی لباس و استفاده از زیورآلات است. مخاطب امروز بسیار باهوش است متوجه می‌شود حتی تار و پود پارچه‌ها را در سینما‌های خانگی شان تشخیص می‌دهند. این امر کار طراحی لباس را نسبت به گذشته دشوارتر کرده است. مردم در خانه هایشان یک تارمو را به اندازه یک طناب می‌بینند. از این رو باید به طراحی لباس در سریال‌های تلویزیونی توجه کرد.

زکی زاده افزود: طراحی لباس یک تخصص است برای همین باید افراد باتجربه و تحصیلکرده به طراحی لباس سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی وارد شوند. یکی از دغدغه هایم این است که مد از طریق سینما و تلویزیون به درون جامعه وارد شود. مسئله‌ای که امروز برعکس آن رخ می‌دهد و شاهد ورود مد از جامعه به سینما و تلویزیون هستیم. طراحان لباس بسیار توانمند داریم که می‌توانند در این زمینه فعالیت کنند. از آنجا که یکی از وظایف تلویزیون و سینما فرهنگسازی است باید درست پوشیدن، درست صحبت کردن و درست نشستن را به مخاطبان آموزش داد.

وی گفت: عوامل زیادی در طراحی خوب لباس سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی تاثیر دارد. پول مهمترین دلیل آن است. در سریال‌های روز از خانم یا آقای بازیگر می‌خواهند با لباس خود در سریال ظاهر شوند و برای آن هزینه نمی‌کنند، اما در سریال‌های تاریخی برای طراحی لباس هزینه می‌شود. اما طراح وقتی با هزینه زیاد مواجه می‌شود خواسته هایش را از کارگردان به حداقل می‌رساند و به این اکتفا می‌کند که تصویر گویایی داشته باشد. در پروژه «جشن سربرون» که دو سال پیش کار آن آغاز شد بودجه طراحی لباس با متری ۲۵ هزار تومان پارچه مثقال بسته شد؛ اما در این مدت با افزایش قیمت پارچه روبروشدیم تا الان که به متری ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان هم رسیده است. درحالی که همین پارچه را سه سال پیش متری هفت هزار تومان تهیه می‌کردیم.

این طراح لباس با اشاره به ناتوانی سینما و تلویزیون در زمینه تزریق مد به جامعه امروز بیان کرد: لباس‌های سریال «مستوران» که طراحی لباسش را انجام دادم می‌تواند در بین مردم استفاده شود. تفاوتی که در طراحی لباس‌های یک سریال تاریخی مانند سریال «حضرت یوسف» می‌بینیم به نوع پوشش هر منطقه در آن دوران بازمی گردد. حالت پوشش در کنعان با مصر متفاوت بود. برای همین لباس‌های عربی در کنعان پوشیده می‌شد و در مصر به گونه دیگری بود. فیلمنامه به طراح در زمینه طراحی لباس سریال و فیلم سینمایی کمک می‌کند.

وی با اشاره به اینکه نویسنده فیلمنامه و کارگردان اشراف بیشتری به محتوای سریال یا فیلم سینمایی دارند، گفت: از آنجا که در طراحی لباس سریال‌ها یا فیلم‌های سینمایی صد در صد حرف کارگردان اهمیت دارد، سعی می‌کنیم خواسته کارگردان را در این زمینه انجام دهیم. یکی از آرزوهایم این است که تهیه کننده‌ها به پوشاک نه نحوه پوشش اهمیت بدهند. چون از این سو پوشاک یک صنعت است و می‌تواند ما را از وابستگی به نفت دور کند و باعث شود تحریم نشویم. این کار را می‌توان با جذب طراحان بسیار خوب انجام داد. از سوی دیگر به دلیل غنی بودن پوشاک ایران می‌توانیم به کشوری تبدیل شویم که کشور‌های دیگر از مد ما استفاده کنند و صادر کننده مد باشیم. کشور‌های دیگر در طراحی لباس هایشان از ما الگو می‌گیرند، ولی ما این کار را نمی‌کنیم. با جذب طراحان خوب می‌توان تحول عظیمی در پوشاک کشور ایجاد کرد.

این طراح لباس ادامه داد: در بیشتر از نصف طراحی‌های طراحان لباس آمریکایی و اروپایی از پوشاک و فرش ایرانی الهام گرفته شده است. ما طراحان بسیار باسواد و خوبی در کشور داریم؛ نمی‌دانم چرا کسی ریسک نمی‌کند. در کشورمان طراحان لباس مستعدی داریم اگر یک دهم اهمیتی که به لباس‌های چینی داده می‌شود به طراحان ما داده می‌شد صنعت پوشاک ما به شکوفایی می‌رسید و می‌توانستیم علاوه بر حفظ مد و لباس ایرانی در کشورمان، صادر کننده آن باشیم.