احیای نام دریای مکران، احیای اصالت ایرانی

گروه سیاسی: امیر دریادار حبیب الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری که به تازگی با رسانه ها داشت، در بخشی از سخنان خود با بیان خاطره ای از دیدارش با فرمانده معظم کل قوا، گفت: «زمانی که خدمت مقام معظم رهبری برای اعلام برگزاری همایش توسعه سواحل «مکران» رسیدیم، ایشان فرمودند:« خوب است که این نام مکران احیا شود، زیرا نام اصیل است.»

تأکید فرمانده معظم کل قوا بر احیای نام تاریخی مکران بر سواحل جنوب خاوری ایران نشان از هوشمندی، دقت نظر و نگاه عمیق ایشان در مسائل منطقه و جهان دارد، چراکه برخی کشورها تاریخ تأسیس آنان حتی به یک قرن نیز نمی رسد، به دنبال ساخت هویت ها و تاریخ جعلی و ملی برای خود بوده و در این راستا حتی، از جعل اسامی تاریخی در منطقه و سرقت نام بزرگان و اندیشمندان و شاعران و... ایرانی نیز رویگردان نیستند، پس بر همه ایرانیان لازم است که بجد از هویت، تاریخ، فرهنگ و داشته های بزرگ خود که جهان نیز بر آنان اذعان دارد، دفاع نمایند.

یکی از راه های مقابله با دست اندازی ها و جعل تاریخ منطقه و کشورمان، دفاع علمی، منطقی و احیای نام های اصیل و تاریخی سواحل جنوبی ایران براساس اسناد و مدارک تاریخی موجود است که دریای «مکران» یکی از این نام های اصیل است که متأسفانه سال هاست ما نیز این دریا را با نام جعلی «عمان» می شناسیم در حالی که سواحل جنوب خاوری ایران از تنگه هرمز تا سند(در پاکستان) از هزاران سال پیش دریای مکران نامیده می شده است و علت نامگذاری آن به این نام نیز وجود ساتراپ (ایالت) چهاردهم هخامنشی به نام «مکران» بوده که شامل سیستان و بلوچستان ایران و جنوب پاکستان امروزی می باشد.

حتی اروپاییان تا قرن 18 میلادی این دریا را دریای مکران می نامیدند که اسناد آن در موزه های جهان موجود است. در اسناد سنگ نوشته هخامنشی و ساسانی در بیستون کرمانشاه، کتیبه شوش و نقش رستم نیز این نام آمده است و دریای عمان نامی جعلی است که بعدها به واسطه خباثت و شیطنت انگلیسی ها و با سوءاستفاده از ضعف حکومت قاجار بر این دریا گذاشته شد.

متأسفانه در زمان ناصرالدین شاه و پس از فوت امیرکبیر، این نام تحریف شده حتی در کتاب های درسی ایرانیان، در کنار نام دریای مکران آمد که تا به امروز نیز ادامه دارد. این جعل بزرگ تاریخی سبب شده که برخی کشورهای منطقه به این توهم برسند که می توانند با تحریف نام خلیج همیشه فارس، این نام تاریخی را نیز به مرور تغییر دهند واقعیت این است که اگر تاریخ، هویت و داشته های گذشته یک ملت با تحریف تغییر یابد، از آن ملت، چیزی به جا نخواهد ماند و آنچه که ایران و ایرانی را تا حال حاضر منسجم و یکپارچه نگه داشته است، همین هویت، تاریخ، زبان، فرهنگ و ملیت مشترک است که تا به امروز به ما رسیده است و بر ماست که به خوبی از آن دفاع کنیم.

در پایان ذکر یک خاطره جالب و عبرت آمیز خالی از لطف نیست: گفته می شود در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از کشورهای عرب منطقه با این دیدگاه که چون انقلاب ایران انقلاب اسلامی است و رهبر آن نیز یک فرد روحانی است به حضرت امام(ره) پیشنهاد می دهند که خوب است برای اتحاد کشورهای مسلمان منطقه، نام خلیج فارس به خلیج اسلامی تغییر یابد حضرت امام(ره) که پشت پرده این پیشنهاد شیطنت آمیز را به خوبی می دانستند؛ قاطعانه این پیشنهاد را رد می کند تا هم به این کشورها و هم به همگان بفهمانند که هویت، تاریخ، فرهنگ ایران قابل معامله نیست.

از این رو، اقدام هوشمندانه و قاطع دیروز حضرت امام و تأکید امروز مقام معظم رهبری بر احیای نام های اصیل خلیج فارس و دریای مکران، در راستای دفاع از هویت ایران و ایرانی است که البته، جدا از اسلامیت و دین نیز نیست و امروز بر همگان لازم است که از نام اصیل و تاریخی دریای مکران دفاع کنیم و آن را احیا نماییم.

مکران و نواحی ساحلی جنوب شرقی ایران در روزگار مادها، به ویژه سلطنت آستیاک یا ایشتوویگو(550-580قبل از میلاد) یکی از ساتراپ‌های (استان) شرقی آن دولت بوده و به نام سرزمین «پاریکانیان و حبشیان آسیایی» از آن یاد شده است. در سال 545 قبل از میلاد، ایالات شرق ایران، از جمله مکران، به وسیله کوروش کبیر فتح شد. در زمان سلطنت داریوش کبیر، سرزمین ماکا یا مکران جزو ایالات فلات ایران به شمار می‌رفت.

در دوره اشکانی، به ویژه سلطنت مهرداد اول، سرزمین مکران هم جزو قلمرو پارت به حساب می‌آمد. با تسلط ساسانیان، اردشیر ساسانی، کشور را به 33 ناحیه مستقل تقسیم کرد که مکران نیز یکی از آن‌ها بود. حکمران مستقل و موروثی هر ناحیه را شاه می‌گفتند.( معاونت امور اجتماعی استان سیستان و بلوچستان،1386)

نام این استان از ترکیب دو نام سیستان و بلوچستان تشکیل شده که نام قدیمی سیستان، «زرنگ» یا «زرنج» بوده، که داریوش کبیر در کتیبه‌های خود از آن نام می‌برد. نام بلوچستان در کتیبه‌های میخی داریوش در تیسفون و تخت جمشید، ماکا یا مکّه ضبط شده که استان چهاردهم بوده است. تا پیش از ظهور اسلام این نام‌ها در میان مردم منطقه، معمول بود. ولی در قرن اول هجری که اعراب بر آن سرزمین دست یافتند، نام «مکران» بر این منطقه اطلاق می شد و جغرافی‌نویسان اسلامی هم آن را با همین املا ضبط کرده‌اند. از این پس به علت مهاجرت بلوچ ها از کرمان و سیستان، به این منظقه نام بلوچستان، برگرفته از نام ساکنان، اطلاق شده است.

کی از مهم‌ترین قابلیت‌های این منظقه، مجاورت آن با آب‌های آزاد بین‌المللی در سرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان، و به طور غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی( از طریق ترکمنستان) است که یک راه غیرقابل چشم پوشی برای این کشورهای محصور در خشکی( به جز پاکستان) به دریاهای آزاد محسوب می‌شود. ولی متاسفانه، زیرساخت‌های توسعه و بسترهای ترانزیتی آن با سطح استاندارد جهانی، فاصله‌ای چشمگیر دارد.

استان سیستان و بلوچستان در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد. این امر، منطقه مکران را به عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می‌کند. در صورت راه‌اندازی محور ترانزیتی کشور، که از بندر چابهار آغاز و با عبور از شهرهای استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی، رضوی و شمالی به کشورهای آسیای میانه ختم می‌شود، این منطقه محروم، از فقر و محرومیت خارج خواهد شد و به سوی توسعه حرکت خواهد کرد.

بندر چابهار یکی از چهارراه های اصلی کریدور جنوبی تجارت جهانی نیز محسوب می‌شود. این بندر به علت موقعیت استراتژیک خود و دستیابی به آب‌های آزاد بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در مبادلات بین ایران و سایر نقاط منطقه دارد. چابهار نسبت به سایر نقاط ساحلی ایران، مزیت‌های خاص خود را دارد. آب های عمیق در خلیج چابهار، شرایط پهلوگیری کشتی های بزرگ و ایجاد تاسیسات بندری را فراهم می کند. این بندر، مهم‌ترین بندر تجاری خارج از حوضچه خلیج فارس است و از نظر سیاسی و راهبردی در مواقع جنگ و بحران‌های منظقه‌ای می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای ایفا کند. قرار گرفتن چابهار در یک خلیج، موقعیت بندری ایده‌آلی برای توسعه فیزیکی در آینده به آن می‌بخشد که بسیاری از بنادر دنیا، از آن محرومند.

شکی نیست که یکی از نمودهای، و به واقع نوک پیکان توسعه یک کشور، رونق بنادر آن است که حکم شاخص توان صادراتی آن کشور را بازی می‌کند. امری که خود بر میزان استقلال و خودکفایی اقتصادی یا رفاه بیشتر آن دارد. رشد حیرت آور اقتصاد شیخ‌نشین‌های جنوب خلیج فارس، بیش از هر چیز در شکوفایی بنادری چون راس الخیمه تجلی یافته است. بنادری که از زمان آغاز روند توسعه، افزایش ظرفیت سالیانه آن‌ها حدود 600 هزار کانتینر بوده است.

در به دست دادن یک شاخص ملموس از میزان عقب افتادگی بنادر ما، تنها نسبت حجم هفت به یک فعالیت‌های (بر مبنای تعداد کانتینر) جنوب نسبت به شمال تنگه هرمز، گویای وضعیت است. بدیهی است که دوشادوش رقابت در استحصال از میدان‌های نفتی مشترک، رقابت در به دست گرفتن سهم بیشتری از بازار کانتینری خلیج فارس هم باید پیش چشم برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران کشور باشد، که خود این امر تنها از طریق توسعه و تجهیز روزافزون بنادر استراتژیکی چون چابهار امکان‌پذیر است. تجربه کشوری مانند سنگاپور، با وسعتی کم‌تر از نصف مساحت جزیره قشم، بیانگر آن است که مدیریت اصولی و جذب سرمایه در بخش توسعه بندر چابهار، نه تنها منجر به تحول اقتصادی عظیمی در منظقه مکران می‌شود، بلکه منفعتی پایدار و چشمگیر برای کل کشور به دنبال دارد.

مشابه، یا به واقع همتای بندر چابهار ایران، بندر گوادر در منتهی الیه جنوب غربی پاکستان در ساحل خلیج گوادر در دریای عمان است. توسعه این بندر هم، مانند چابهار، سال‌ها از دید مسوولین پاکستانی مغفول ماند (به علت تمرکز بیش از حد بر بندر کراچی)، لیکن منافع اقتصادی پاکستان در کنار دغدغه‌های نظامی و امنیتی آن، موجب توجه جدی این کشور به توسعه بندر گوادر از سال 1999 به این سو گردیده است. امری که منجر به امضای توافقنامه نهایی مشارکت و سرمایه‌گذاری همه جانبه با دولت چین، در زمینه توسعه و تجهیز این بندر شده است.

در چنین شرایطی، قطعا اگر با بهره‌گیری از تجارب جهانی و حضور و مشارکت قدرت‌های اقتصادی، و اختصاص اعتبارات قابل توجه و ویژه، طرح‌های زیرساختی، از جمله سیستم‌های حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی و تجهیزات مدرن بندرگاهی، در چابهار به انجام برسد، به دلیل موقعیت ممتازتر و مزایای بیشتر این بندر، نسبت به گوادر و امثال آن، چشم‌انداز درخشان‌تری برای این بند قابل پیش‌بینی است.

منابع:
سایت خبری تحلیلی مشرق
پایگاه اطلاع رسانی بصیرت

انتهای پیام /#