روایت یک عکاس از جنایت ناو وینسنس در خلیج فارس

به گزارش بولتن نیوز، عربعلی هاشمی عکاس سابق خبرگزاری جمهوری اسلامی یکی از عکاسانی است که بلافاصله پس از وقوع فاجعه انهدام هواپیمای مسافربری پرواز 655 توسط ناو آمریکایی وینسنس خود را به منطقه رساند و عکس‌های مستند و مهمی را از این فاجعه تاریخی به ثبت رساند. به بهانه سالگرد این جنایت فاحش و فراموش نشدنی ارتش منحوس آمریکا، به سراغ این عکاس رفتیم و پای حرف‌های او نشستیم. حرفهایش هنوز دردناک است داغ دل هر انسانی را تازه می‌کند. 

*ابتدا کمی درباره ماجرای اعزامتان به بندرعباس و تجربه عکاسی از فاجعه انهدام هواپیمای مسافربری شماره 655 توسط ناو آمریکایی بگویید. 

روزی که خبر انهدام هواپیمای مسافربری شماره 655 به ما اعلام شد، من عکاس-خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی(پارس سابق) بودم. خاطرم هست که ساعت 11:30 دقیقه روز بود. من از برنامه بازگشته بودم. همین که جلوی در خبرگزاری رسیدم و قصد داشتم برای صرف ناهار به ناهارخوری بروم، گفتند کسی در خبرگزاری نیست و شما هم باید هرچه زودتر به فرودگاه بروید. من و یکی از خبرنگارانمان به نام آقای واحدی، سریعا به فرودگاه اعزام شدیم. بی آنکه بدانیم چه اتفاقی رخ داده است و دلیل حضورمان در فرودگاه چیست. من مدام از خبرنگارمان می‌پرسیدم برنامه چیست؟ اما او هم مثل من اطلاع دقیقی نداشت و می‌گفت ظاهرا اتفاق مهمی رخ داده است که باید برای پوشش آن به منطقه برویم.

*در ادامه چه اتفاقی افتاد؟ 

وقتی به فرودگاه رسیدیم، در پاویون دولت یک هواپیمای بسیار بزرگ آماده پرواز بود. وقتی داخل هواپیما شدیم، دیدیم که مجموعا 10، 15 نفر بیشتر نیستیم. من باز هم از افراد حاضر در هواپیما جویا شدم که چه اتفاقی افتاده است و ما قرار است برای تهیه خبر از چه برنامه‌ای اعزام شویم. اما هم‌چنان هیچ کس اطلاعی نداشت. تا اینکه به حوالی بندرعباس رسیدیم. در آن لحظه به ما گفتند که یک هواپیما مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. من ابتدا فکر کردم هواپیما، جنگی بوده است. سپس پرسیدم این هواپیما متعلق به ما بوده یا مال آمریکا بوده است؟ گفتند ظاهرا هواپیمای ما بوده که مورد اصابت گلوله قرار گرفته و منهدم شده است و حالا داریم برای تهیه گزارش از این اتفاق به منطقه می‌رویم. وارد فرودگاه که شدیم، باز هم سر و صدایی نبود و همه چیز عادی بود. برای جستجو به منطقه پشت هتل همای بندر عباس رفتیم. همان جا قایق های تندسوار را می‌دیدیم که مدام در حال رفت و آمد هستند. در هر رفت و آمد، بارهایی را خالی میکردند که ما نمی‌دانستیم چیست. من کنجکاو شدم و به سمت ساحل رفتم. اما نیروهای امنیتی ای که در کنار ساحل حضور داشتند، اجازه نزدیک شدن را به من نمی‌دادند و جلوی مرا گرفتند. ازقضا پسر مرحوم آیت الله شهید بهشتی هم در آنجا حضور داشت و به ماموران گفت ایشان را رها کنید و بگذارید کارش را انجام دهد. ماموران امنیتی ابتدا ممانعت کردند اما سرانجام توانستیم آنها را قانع کنیم.

*اینجا بود که متوجه بار قایق‌ها شدید؟‌

بله به جلوتر که رفتم متوجه شدم بارهایی که توسط قایق ها حمل و تخلیه می‌شود، جنازه مسافران هواپیمای پرواز 655 است. هر باری که قایق ها اجساد را خالی می‌کردند، گروهی دیگر یک پلاستیک سیاه به روی اجساد می‌کشیدند. در همین حین قطعات هواپیما، لباس ها و وسایل مسافران نیز که در دریا معلق شده بود، با تور ماهیگیری توسط قایق ها جمع آوری و تخلیه می‌شد. قطعات تکه تکه شده هواپیما به قدری غریب و مهیب بود که گویی اصلا از ابتدا متعلق به یک هواپیمای مسافربری نبوده است. ما تا آن لحظه نیز هنوز از جزییات دقیق ماجرا مطلع نبودیم. من از امدادگرانی که مشغول کار بودند، سوال کردم دقیقا چه اتفاقی رخ داده است اما آنها نیز پاسخی به من ندادند. تا اینکه فرزند شهید بهشتی به من گفت این هواپیما، یک هواپیمای مسافربری بوده است که توسط آمریکایی‌ها مورد هدف قرار گرفته و منهدم شده است.

*پس از اینکه متوجه شدید هواپیما یک هواپیمای مسافربری بوده نه یک هواپیمای جنگی چه حالی پیدا کردید؟

لحظات بسیار سخت و غریبی بود. ما دیگر نمی‌فهمیدیم دارد دور و برمان چه اتفاقی می‌افتد. در همان حال شروع به عکاسی کردیم و از اجساد قربانیان و تکه های هواپیما عکس هایی را برداشتیم. سپس قرار شد ما را به سردخانه منتقل کنند. من سوال کردم چرا به بیمارستان نمی‌رویم؟ گفتند کسی زنده نمانده است که بخواهیم به بیمارستان برویم.‌ دوباره پرسیدم حتی یک نفر هم زنده نمانده است؟ گفتند حتی یک نفر هم از این فاجعه جان سالم به در نبرده است. تا آن لحظه که ساعت نزدیک به 2 بعداز ظهر بود، هنوز خبر این فاجعه مخابره نشده بود. همین که به سردخانه رسیدیم، متوجه شدیم بیشتر اجساد پیش از اینکه ما به منطقه برسیم، به سردخانه منتقل شده اند. مقابل در سردخانه محشری بر پا بود. خیل انبوه مردم برای وارد شدن به سردخانه هجوم آورده بودند و نرده های سردخانه را از جا کنده بودند. نیروهای امنیتی نیز در صحنه حضور داشتند و سعی می‌کردند مردم را کنترل و به آرامش دعوت کنند.

*از فضا و حال و هوای حاکم بر سردخانه بگویید. فراموش نشدنی ترین تصویری که اکنون پس از گذشت 31 سال از این فاجعه در ذهن شما باقی ماند است چه تصویری است؟

وقتی وارد سردخانه شدیم، از آنجا که هوای سردخانه بسیار سرد بود، پیش از ورود به آنجا اورکت هایی را به ما دادند که بپوشیم. وقتی داخل سردخانه شدیم، با انبوه جنازه هایی روبه رو شدیم که در میان آنها زن،‌ مرد، کودک، پیر و جوان وجود داشت. من از تمام این صحنه ها عکاسی کردم. یکی از منقلب کننده ترین صحنه هایی که در حین عکاسی از سردخانه با آن مواجه شدم، مادری بود که فرزند چهار ماهه اش را در آغوش گرفته بود و این وضعیت تا آن لحظه نیز بر جا مانده بود و این مادر پس از سقوط هواپیما و انتقال اجساد به سردخانه نیز نوزاد چهار ماهه اش را از خود جدا نکرده بود. جالب آنکه امدادگران هرکاری می‌کردند، نمی‌توانستند این مادر را از نوزادش جدا کنند. اتفاق دیگری که ما شاهد آن بودیم، این بود که تمام مسافران جانباخته در هواپیما از ناحیه سر شکاف برداشته بودند.

*پس از عکاسی از سردخانه به کجا اعزام شدید؟‌

پس از عکاسی از سردخانه، به فرودگاه آمدیم. آن موقع دیگر خبر انهدام مخابره شده بود و عده ای از مردم و خانواده های جان باختگان به فرودگاه هجوم آورده بودند و صدای ناله، شیون و گریه آنها تمام فضای فرودگاه را پر کرده بود. گویی محشر کبری برپا شده بود. ما که در میان مردم بودیم، از خودمان بی خود شده بودیم. هرکس را که می‌دیدیم، به سر و صورت خود می‌زد. به گمان من این فجیع ترین جنایتی بود که آمریکا در تمام این سالها نسبت به ما مرتکب شد.

*جالب است که آمریکایی ها در توجیهی بی شرمانه هرگز زیر بار تقصیر آشکار خود در قبال وقوع این فاجعه نرفتند و آن را اتفاقی سهوی خواندند.

بله این بسیار عجیب و جالب است که آمریکایی در ادعایی مضحک می‌گویند ما خیال کردیم این هواپیما، یک هواپیمای جنگی است که می‌خواهد به مواضع ما حمله کند؛ اما این سخن سراسر دروغ و مضحک است چراکه امکان ندارد ناو پیشرفته آنها امکان تشخیص هواپیمای مسافربری را از هواپیمای جنگی نداشته باشد. چنین چیزی غیرممکن و دروغ محض است. قطعا غرض ورزی و عناد آمریکایی ها بود که باعث رقم خوردن چنین فاجعه انسانی ای شد.

*عکس‌هایی که از این فاجعه برداشتید را در آرشیو شخصی خودتان دارید؟‌

خیر عکس‌هایی که من از این فاجعه گرفتم در آرشیو خبرگزاری جمهوری اسلامی باقی ماند و نتوانستم هیچ کدام را در آرشیو شخصی خود نگه دارم. فکر نمی‌کنم جنایت از این بزرگ تر و آشکارتر در تاریخ وجود داشته باشد.تصاویری دهشتناک و دردناکی که من از این فاجعه در ذهن دارم، به هیچ وجه با تصاویر جنگ قابل مقایسه نیست و وقتی آن لحظات را به یاد می‌آورم، جنگ به کلی فراموشم می‌شود. متاسفانه هیچ خصلت انسانی‌ای در عاملین این جنایت بزرگ تاریخی وجود نداشت و این داغ، داغ سنگین و فراموش نشدنی ای بود که برای همیشه به دل ملت ایران باقی ماند.