پیام انتخابات شهرداری‌ها برای اردوغان

به گزارش بولتن نیوز، نتایج انتخابات شهرداری‌های ترکیه و مجالس استانی این کشور، رجب طیب اردوغان و دولت باغچلی دو رهبر ائتلاف جمهور را، با وضعیت و مشکلات جدیدی روبرو کرد.

اردوغان و باغچلی در جریان برگزاری انتخابات و در کمپین‌ها و سخنرانی‌های متعدد خود، با به کار گرفتن ادبیاتی تند در حد یک توپخانه ضد تبلیغاتی، مخالفین را به باد انتقاد، توهین و استهزاء گرفتند.

آنها توان انتخاباتی مخالفین را در حدی نمی‌دانستند که بتوانند برای ائتلاف حزب حاکم و حزب حرکت ملی دردسر ایجاد کنند، اما این پیش‌بینی غلط از آب درآمد و شرایط به گونه‌ای شد که حزب عدالت و توسعه نه تنها آراء جدیدی به دست نیاورد، بلکه در تابلوی کلان ترکیه چیزی حدود یک درصد از آراء خود را از دست داد.

اردوغان و باغچلی و به عبارتی دیگر ائتلاف جمهور در این دوره از انتخابات شهرداری‌های ترکیه، نزدیک به 53 درصد از آرای مردم را به دست آورد و مشروعیت نظام ریاستی ترکیه زیر سوال نرفت.

یعنی این ائتلاف توانست آراء خود و میزان محبوبیت خود را حفظ کند، اما در عین حال، از دست دادن سه کلانشهر مهم آدانا، آنکارا و استانبول برای اردوغان، یک شکست جدی و کاهش میزان اعتبار سیاسی به حساب می‌آید.

وضعیت موجود به ما نشان می‌دهد که نه تنها حزب حاکم و حزب همپیمان او، بلکه دیگر احزاب مخالف ترکیه نیز هیچ کدام در این وزن کشی انتخاباتی پیروزی جدیدی به دست نیاوردند.

برخی از شرکتهای نظرسنجی و  سنجش افکار، پیش بینی کرده بودند که احتمالاً یکی از دو ائتلاف جمهور یا ملت، می‌تواند دست‌کم 60 درصد از آرای مردم را به دست آورده و طرف مقابل را به حاشیه براند، اما چنین نشد و نتیجه به شکلی رقم خورده که احزاب ترکیه تقریباً همان آرای انتخابات سال 2018 را حفظ کرده‌اند و موازنه موجود تغییر پیدا نکرده است.

آیا آکپارتی با شکست در استانبول کنار آمده است؟

حزب عدالت و توسعه یا آکپارتی، هنوز هم نتوانسته نتایج شکست سنگین خود در شهرهای آدانا، آنکارا و استانبول را بپذیرد و از همان دقایق نخست تلاش کرده با اعمال فشار بر نهاد عالی انتخابات، صحنه را به گونه‌ای پیش ببرد که آرا به نفع نامزدهای عدالت و توسعه، تغییر پیدا کند.

اما اختلاف آرا در آنکارا و آدانا در حدی بود که اعمال فشار بر نهاد عالی انتخابات نتوانست تغییری در نتیجه به وجود بیاورد، ولی در مورد استانبول، اردوغان همچنان تلاش می‌کند تا با کمک معاونت انتخاباتی حزب خود و به کار بستن تدبیری به نام بازشماری آرای باطله، نتیجه را به نفع بن علی یلدرم، نخست وزیر سابق تغییر دهد.

اظهارات تند اردوغان و معاونین او در حزب عدالت و توسعه، نشان دهنده این است که این حزب هنوز هم نتوانسته این واقعیت را قبول کند که سیاست‌های آکپارتی و هم پیمانی و همراهی نانوشته کردهای مخالف با حزب جمهوری خلق، کرسی شهرداری استانبول را از چنگ حزب حاکم در آورد.

اگر چه کردها در مقابل این از خودگذشتگی، هیچ امتیاز و سودی به دست نیاورده اند، اما توانستند به اردوغان پیام دهند که می‌توانند گهگاه در نقش یک بازی خراب کن معادلات سیاسی را تغییر دهند.

تداوم وضعیت موجود و اعمال فشار بر نهاد عالی انتخابات، می‌تواند تا حد زیادی مشروعیت انتخابات را زیر سوال ببرد و مخالفین را به خیابان بکشاند. نکته مهم در این میان این است که اگرچه شائبه تقلب و دستکاری در نتایج آرا وجود ندارد اما تداوم این وضعیت، این سوال را به اذهان مردم متبادر می‌کند که اگر آکپارتی در استانبول پیروز می‌شد و مخالفین، به نتایج آراء اعتراض کرده و خواهان بازشماری آرای باطله می شدند، آیا باز هم نهاد عالی انتخابات زیر بار می رفت یا خیر؟ در پاسخ باید گفت: به احتمال قوی نهاد عالی انتخابات حاضر نمی‌شد که هیچگونه درخواستی از مخالفین را برای بازشماری آرای باطله بپذیرد.

پیام مخالفینِ بی رسانه

یکی از ابعاد مهم انتخابات شهرداری‌ها در ترکیه این بود که یک نظام رسانه ای با تمام امکانات در اختیار ائتلاف جمهور بود و علاوه بر ده‌ها شبکه رادیویی و تلویزیونی، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری، ده ها روزنامه نیز در اختیار ائتلاف جمهور بود و به صورت شبانه‌روزی پیام‌های اردوغان و باغچلی را به مخاطبین منتقل می‌کردند. 

اما مخالفین در این میان، رسانه های قدرتمندی در اختیار نداشتند و امکانات تبلیغاتی و رسانه ای آنها به هیچ وجه با ماشین عظیم تبلیغاتی آکپارتی و حزب حرکت ملی قابل مقایسه نبود. اما با این حال، عملکرد اردوغان و ادبیات تند او نتیجه عکس داد و به رسانه ای برای مخالفین تبدیل شد.

اردوغان و باغچلی در سخنرانی‌های خود بارها اعلام کردند که ترکیه با خطر تهدید بقای ملی مواجه شده و برای رفع این تهدید لازم است که آرای مردم فقط به صندوق ائتلاف جمهور، ریخته  شود. اما این تهدیدات کارگر نیفتاد و مردم به شکلی رای دادند که می‌توان گفت تمام احزاب، آرای سنتی خود را حفظ کردند و جابجایی‌های کوچک و ناچیزی صورت گرفت. بنابراین یکی از پیام‌های روشن نتایج انتخابات این است که ادبیات تند، تهدیدآمیز و تحقیرآمیز رهبران ائتلاف جمهور، نتوانست بر اراده و ذائقه سیاسی مردم ترکیه تأثیر جدیدی بگذارد.

روشن ترین پیام انتخابات اخیر برای اردوغان و باغچلی این بود که این دو رهبر ائتلاف جمهور، نمی توانند اراده و خواست مخالفین را به تمامی نادیده بگیرند.

دو پیام متفاوت کردها

کردها نیز در این دوره از انتخابات به دو شکل متفاوت، دو پیام جداگانه به اردوغان دادند. آنها در آنکارا، آدانا و استانبول با حمایت از مخالفین اردوغان این پیام را صادر کردند که می‌توانند به عنوان بازی خراب کن، پرستیژ و اعتبار آکپارتی را از بین ببرند.

این در حالی است که پیام کردها در مناطق کردنشین جنوب و جنوب شرقی، کاملا برعکس پیام کلانشهرهای غربی بود. کردهای هوادار پ.ک.ک در برخی از شهرهای کردنشین از جمله شرناخ، آگری و بتلیس، به حزب اردوغان رای دادند و نشان دادند که خدمات شهرداری های وابسته به اردوغان را می‌پسندند و خواهان توسعه اقتصادی و خدمت هستند و در عین حال از برخی مواضع و تصمیمات غلط نهادهای اقماری پ.ک.ک به ستوه آمده‌اند.