در دفاع از دريافت عوارض از تونل هاي شهري
گروه اجتماعی: شبکه اجتماعی اقتصاد سیاسی در رابطه با دریافت عوارض از تونل های شهری با بیان اینکه این راه حل از معدود گزینه های باقی مانده برای اصلاح نسبتا سریع و موثر بودجه ای شهر تهران و تغییر ریل ادبیات توسعه در این شهر است نوشت:
به گزارش بولتن نیوز، بی گمان مهمترین و واقعی ترین پرونده روی میز شهردار جدید تهران تجدید ساختار مالی شهر است. به هر حال و با هر تعریف شهردار فعلی تهران وارث بدهی هایی است که پیش از او توسط شهردارانی از طیف های مختلف سیاسی ایجاد شده و یا تعیین تکلیف نشده است. شکل اصلی این بدهی اکنون بصورت بدهی بانکی ( با تمرکز نسبی در بانک شهر) و بدهی به پیمانکاران است. ابعاد این بدهی و نسبت سه برابری آن در قیاس با بودجه شهرداری تهران نشان می دهد که شهر با یک ناترازی بسیار شدید در بودجه از پنجره هزینه های مالی و تعهد پرداخت اصل بدهی مواجه است که کم ترین اثر آن رکود جدی در فعالیت های توسعه ای شهرداری تهران است و حتی تامین هزینه های جاری را هم با مشکلات جدی مواجه کرده است. با این مشکل بزرگ و روزافزون چه باید کرد؟
راه حلهای سمت هزینه همیشه روی میز بوده است اعم از کاهش تعداد کارکنان، برون سپاری خدمات و کنترل هزینه های مالی. این جنس راه حلها همیشه قابل دفاع است اما چسبندگی های هزینه ای طبیعی، موانع متعدد حقوقی و از همه مهمتر اندازه بسیار بزرگ بدهی شهرداری نسبت به بودجه جاری باعث می شود تصور امکان حل مشکل با راه حلهای کاهش هزینه ای صرف نامحتمل نماید.
یک پاسخ نزدیک فروش دارایی های شهرداری است. شکل اصلی دارایی های باقی مانده برای شهرداری املاک و مستغلات است. نکته اول آن است که بخش اصلی مستغلات کوچک و متوسط و نقدپذیر شهرداری در طی چند سال گذشته از جمله مدیریت اخیر شهرداری فروخته شده است. دوم آن که، بعد از یک دوره افزایش تعداد معاملات ماهانه مجددا بازار مستغلات وارد یک دوره رکودی جدید شده است که نقدپذیری دارایی های ملکی باقیمانده را باز هم غیر محتمل تر خواهد کرد. نکته سوم ان که حتی در دوران رونق نسبی اخیر هم عملا بازار شاهد جدایش نسبی در سه بازار املاک متوسط و کوچک، املاک تجاری و املاک لوکس بود. بیشترین سهم در رونق اخیر از آن املاک کوچک و متوسط بود که سهم باقیمانده آن در سبد مستغلات شهرداری ابدا بالا نبوده است. در عمل تصور آن که فروش دارایی های خرد کمک موثری به اصلاح ناترازی بودجه تهران می کند واقع بینانه نیست.
یک راه قابل توجه دیگر که قانون بودجه سال 97 برای شهرداری تهران فراهم می کرد، استفاده صحیح از بند "و "تبصره پنج بودجه موسوم به بند تهاتر بدهی بود. مکانیسم این تهاتر به شهرداری امکان می داد با توافق روی عدد بدهی خود با دولت و تهاتر آن با بستانکاران بانکی خود و تهاتر بعدی بدهی بانک های بستانکار( بخصوص بانک شهر) با بانک مرکزی هم وضعیت اعتباری شهرداری و هم زمان در اختیار برای حل مشکل و هم هزینه های مالی را بهبود بخشد که عملا به هر دلیل امکان استفاده صحیح و موثر از این فرصت یکتا توسط شهرداری تهران رخ نداد. فرصتی که با توجه به همسویی سیاسی نسبی بین دولت و شهرداری تحقق ان از هر سناریوی دیگری محتمل تر بود.
در غیاب سایر راه حل ها اکنون جدی ترین منبع در اختیار که اثر اهرمی جدی در کاهش هزینه های مالی و مرتب کردن جریان نقدی در اختیار شهرداری دارد استفاده از مستحدثات شهری به عنوان دارایی پایه یک صندوق سرمایه گذاری املاک و مستغلات(REIT) است. در این الگو ضمن حفظ مدیریت شهرداری بر مستحدثات شهری( اعم از تونلهای شهری و پل صدر)، مالکیت آن در اختیار خریداران واحدهای سرمایه گذاری صندوق فوق در می آید و امکان بهره بردن از جریان نقدی حاصل از این مستحدثات برای دارندگان واحدهای سرمایه گذاری فراهم می شود بدون آن که لزوما در نحوه مدیریت فنی این تونل ها تغییر ایجاد شود. به این تریب یک دارایی کاملا نقد ناپذیر به یک دارایی نزدیک به نقد با قابلیت توثیق پذیری بسیار بالا تبدیل می شود که اثر فوری و اهرمی در بهبود وضعیت مالی شهرداری تهران خواهد داشت. جدای از این درآمدهای ناشی از تاسیس صندوق( در صورت نگهداشت بخشی از واحدهای سرمایه گذاری توسط شهرداری یا درامد حاصل از فروش واحدها می تواند مستقیما صرف پروژه های حوزه حمل و نقل عمومی شود و وضعیت رکودی رخ داده در توسعه شهر را به صورت موثر چاره کند. ناگفته پیداست که شرط لازم برای ایجاد چنین صندوقی ایجاد جریان نقدی روی این قبیل مستحدثات است و الویت هم با تونلها و پلهایی است که شهروندان امکان انتخاب مسیر رایگان را در کنار آن داشته باشند. تجربه ستاندن عوارض از مستحدثات شهری ادبیات وسیعی در حوزه اقتصاد شهری دارد. اگر چه نگاه صرفا مالی به این راهبرد طبعا صحیح نیست اما قبل از بررسی وجوه سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی این رویکرد باید به یاد داشت که از زاویه درآمدی این گزینه از معدود گزینه های باقی مانده برای اصلاح نسبتا سریع و موثر بودجه ای شهر تهران و تغییر ریل ادبیات توسعه در این شهر است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
