چرا دندان قروچه می کند؟

گروه اجتماعی: وقتی به کودکی که در خواب است نگاه می کنید، دوست دارید صدای رویاهای شیرین و نفس های آرام و گاهی عمیقش را بشنوید اما به خودتان می آیید و می بینید که به جز این صداها، یک سری صدای خشن مانند خراش ناخن روی تخته سیاه هم می آید. 

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مجله سیب سبز، کلی تعجب می کنید و در ابتدا فکر نمی کنید که این کودک شماست که این صداها را تولید می کند اما کمی که نزدیک می شوید، می بینید که او در خواب در حال سابیدن دندان هایش روی هم است. این کار که در اصطلاح عمومی دندان قروچه کردن نام دارد. نوعی عادت شایع بین کودکان است که می تواند آسیب های زیادی به دندان های او وارد کند؟ چرا این اختلال ایجاد می شود؟ و اصلاً چطور می توان آن را درمان کرد؟ سوال هایی است که دکتر ماریتا شکاریان، دندان پزشک و فلوشیب ارتودنسی کودکان از ایالات متحده به آن ها پاسخ می دهد.

چطور دندان قروچه را درمان کنیم؟

هر چه در سنین پایین تر عادت دندان قروچه از کودک گرفته شود، آسیب هایی که ممکن است بروز کندف کمتر خواهد بود. هرچه سنین کودک بالاتر برود این آسیب ها برگشت پذیرتر می شوند و این عادت بیشتر در دهن بچه می ماند. بنابراین باید در سن پایین تشخیص داده و این عادت از کودک گرفته شود بسیاری از والدین تصور اشتباهی از دندان قروچه کودک دارند و فکر می کنند این عادت فقط کوبیدن و ساییدن دندان ها روی هم است. در حالتی که اگر کودک دندان هایش را روی هم بساید یا روی هم فقط فشار دهد، دندان قروچه به حساب می آید بنابراین باید بررسی ها را درست انجام دهند. دندان قروچه در کوتاه مدت می تواند باعث سایش دندان ها شده و در دراز مدت این عادت دائمی شده و روی دندان های ثابت هم این ساییدگی را ایجاد می کند. علاوه بر این، سایش دندان ها آسیب برگشت ناپذیری در مفصل گیجگاهی فکی ایجاد می کند که متاسفانه درمان نمی شود. درمان و پیشگیری از دندان قروچه فقط استفاده از گارد شبانه است که به صورت های مختلف نرم، نیمه سخت و سخت وجود دارد و بسته به شدت دندان قروچه تجویز می شود که شب ها کودکان هنگام خواب استفاده می کنند تا هم از سایش جلوگیری نشود و هم این عادت کم کم ترک شود. این مهم است که هر شب این گارد شبانه استفاده شود که کاملاً دهن آمادگی پیدا کند که دندان های بالا و پایین دو، سه میلی متر فاصله داشته باشند. این گارد شبانه با یک رابط محافظ پوشیده شده و بعد از مدت کوتاهی نتایج مثبتی را نشان خواهد داد. علاوه بر این، ایجاد آرامش در زمان خواب و حتی ماساژ می تواند کمک کننده باشد. به این موضوع دقت کنید که اگر دندان قروچه کودک بر اثر مشکلات و استرس های روانی باشد. رفتار درمانی بهترین روش درمان به حساب می آید. درمان های دیگر مانند تمرینات آرام کردن عضلات و بهداشت خواب هم می تواند به مدیریت این علائم کمک کند.

برخی بچه های بیش فعال هم دندان قروچه می کنند و گاهی اوقات بچه هایی که شرایط خاص پزشکی دارند و داورهای خاصی مصرف می کنند، دچار این عادت می شوند. یکی دیگر از عوامل ژنتیک است. گفته می شود اگر یکی از والدین در کودکی دچار دندان قروچه شده باشد، به احتمال زیاد کودک نیز به آن مبتلا می شود.

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه (Brllxism) یک اصطلاح پزشکی است که برای فشردن دندان ها و قفل کردن فک به کار می رود. این عادت در میان کودکان زیر 11 سال بسیار شایع است و 2 تا 3 نفر از هر 10 نفر آن را دارند. بیشترین دندان قروچه زمانی اتفاق می افتد که دندان های دائمی است. شیوع این عادت به تازگی بیشتر شده که نشان دهنده آن است که کودکان نمی توانند استرس های شان را با بازی از بین ببرند. این اتفاق اغلب در خواب عمیق یا زمانی که کودک تحت استرس زیادی قرار دارد، می افتد. این عادت اغلب یک رفتار طبیعی قلمداد می شود و تنها زمانی که منجر به درد، سایش شدید دندان ها یا مشکلات خواب می شود ممکن است جدی گرفته شود.

علت چیست؟

متخصصان علت واضحی برای دندان قروچه کودکان ندارند. در برخی موارد دندان قروچه کودک به این دلیل اتفاق می افتد که دندان های بالا و پایین کودک به درستی روی هم قرار نمی گیرد. برخی دیگر این کار را در پاسخ ره درد از جمله گوش درد یا دندان درآوردن انجام می دهند. کودکان ممکن است این کار را راهی برای کاهش درد بدانند. استرس، تنش های عصبی و خشم علت دیگر دندان قروچه است. به عنوان مثال کودکی که از امتحان مدرسه نگران است یا تغییری در زندگی روزانه اش (خواهر و برادر یا معلم جدید) اتفاق افتاده، ممکن است این عادت را پیدا کند. حتی بحث با والدین و جر و بحث با خواهر و برادر می تواند استرس زیادی به کودک وارد کند طوری که دندان هایش را روی هم بسابد یا فکش را قفل کند. برخی بچه های بیش فعال هم دندان قروچه می کنند و گاهی اوقات بچه هایی که شرایط خاص پزشکی دارند و داورهای خاصی مصرف می کنند، دچار این عادت می شوند. یکی دیگر از عوامل ژنتیک است. گفته می شود اگر یکی از والدین در کودکی دچار دندان قروچه شده باشد، به احتمال زیاد کودک نیز به آن مبتلا می شود.

به نشانه ها توجه کنید:

بسیاری از کودکانی که عادت به هم سابیدن دندان ها را دارند نسبت به این کار آگاهی ندارند و این والدین یا خواهر و برادرها هستند که متوجه این مشکل می شوند. به طور کلی برخی نشانه هایی که می تواند به شما هشدار دهد عبارت است از:

شکایت از درد صورت یا فک هنگام بیدار شدن از خواب، دندان قروچه در خواب شبانه، درد هنگام جویدن. در صورتی که متوجه شدید فرزندتان دندان هایش را به هم می سابد بهتر است به دندان پزشک مراجعه کنید. دندان پزشک مینای دندان را بررسی می کند تا خورده نشده باشد و آب و هوا روی آن ها اسپری می کند تا به حساسیت غیرمعمول آن پی ببرد. اگر آسیبی وجود داشته باشد دندان پزشک سوال هایی از فرزندتان می کند مبنی بر اینکه قبل از خواب چه حسی دارد یا آیا عصبانی شده و استرس دارد یا نه؟

این سوال ها به دندان پزشک کمک می کند متوجه شود علت روانی است یا آناتومیک و براساس آن درمان را انجام می دهد.

به کودکان کمک کنید:

دندان قروچه کودک به علت روانی داشته باشد و چه علت جسمی، باید بتواند با تکنیک های آرامش بخش قبل از خواب آن را کنترل کند. کودک را همراهی کنید قبل از خواب یک دوش آب گرم بگیرد یا چند دقیقه به یک موسیقی آرام گوش دهد یا حتی کتاب بخواند. برای دندان قروچه هایی که براثر استرس ایجاد می شوند درباره علت از کودک سوال کنید و درصد پیدا کردن راهی برای کمک به او باشید. اگر مسئله پیچیده است سعی کنید از یک مشاور کودک برای حل آن کمک بگیرید. بیشتر بچه ها زمانی که دندان های شیری شان را از دست می دهند دندان قروچه را ترک می کنند اما برخی تا نوجوانی این عادت را با خود دارند.

عوارض دندان قروچه:

بسیاری از دندان قروچه ها بدون هیچ اثری بیمارگونه هستند و هیچ عوارضی ایجاد نمی کنند در حالی که برخی دیگر باعث سر درد و گوش درد می شوند. هرچند برای سایر اعضای خانواده که صدای سابیده شدن دندان به هم را می شوند ممکن است آزار دهنده باشد. در برخی موارد دندان قروچه شبانه می تواند باعث پایین آمدن مبنای شبانه می تواند باعث پایین آمدن مبنای دندان، تیز شدن دندان، حساسیت زیاد به دما، درد فک و مشکلات شدید در صورت و بیماری مفصل گیجگاهی فکی شود. البته همه کودکانی که دچار دندان قروچه هستند، مشکل بیماری مفصل گیجگاهی فکی را ندارند مگر این که تداوم این عادت زیاد باشد.