چوب حراج اردوغان بر تابعیت ترکیه و ضرورت هوشیاری تجار و بازرگانان ایرانی‎

گروه بین الملل: مدت زیادی از هنگامی‌که کارخانه خانوادگی باسپینار که نزدیک به مرز ترمیه با سوریه قرار دارد به‌عنوان الگوی کارآفرینی در تلویزیون دولتی تشویق شد، نگذشته است. این شرکت یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان بادام‌زمینی بوداده بود که شروع به صادرات محصولات خود به آلمان کرد. اکنون چراغ‌های این کارخانه خاموش است، ماشین‌آلات آن در سکوت به سر می‌برند و بیشتر کارگران نیز به خانه خود فرستاده‌شده‌اند.

به گزارش بولتن نیوز، 15جولای 2016 میلادی هنگامی‌که عده‌ای خواستند بخت اردوغان را برگردانند و با انجام کودتا وی را از اریکه قدرت پایین بیاورند، وقتی موفق نشدند خود در معرض حمله قرار گرفتند و همه مخالفین یا از کار برکنار شدند یا روانه زندان گشتند. در حقیقت خوش‌شانس‌ها کسانی بودند که تنها از کار برکنار شدند.

هجمه گسترده اردوغان علیه مخالفین همه قشرها را هم شامل شد و در این میان تجار و بازرگانان هم از قلم نیافتادند و هرکسی که ذره‌ای شک در مورد نزدیکی به گولن یا مخالفین یا گروه سیاسی کردها وجود داشت از تجارت و کاسبی افتاد و عملاً بازار از رونق کاملاً افتاد.

به گزارش بلومبرگ در ماه اکتبر، پس از تصویب قوانین ضد تروریسم، دولت شرکت باسپینار را در اختیار گرفت. اکنون انس باسپینار، مدیرعامل 41 ساله شرکت و سایر مالکان در میان ده‌ها هزار ترک‌تباری هستند که دارایی‌هایشان از سوی دولت مصادره شده یا به زندان افتاده یا در جریان شکار دشمنان دولت اخراج شده‌اند.

حداقل 100 رسانه بسته‌شده و بیش از 36 هزار نفر مظنون به گولنیست بودن بازداشت‌شده‌اند. جاندان بادم یک استاد تاریخ که از دانشگاه تونجلی اخراج شده معتقد است: «افرادی که می‌شناختم دیگر به من تلفن نمی‌زنند و وقتی مرا در خیابان می‌بینند مسیرشان را عوض می‌کنند. من یک پیشنهاد شغلی در آلمان دارم اما نمی‌گذارند کشور را ترک کنم و هیچ‌کس در اینجا جرات ندارد مرا استخدام کند.»

در سایه این سیاست‌ها بیکاری در ترکیه به بالای 11 درصد رسیده است که در تاریخ 6 سال گذشته این کشور سابقه ندارد و هم‌زمان ارزش لیر ترکیه بیش از 20 درصد در مقابل دلار آمریکا ارزش خود را ازدست‌داده است.

به گفته مسئولین ترکیه روابط اقتصادی این کشور با روسیه هنوز با موانع جدی روبروست، اقتصاد مبتنی بر گردشگری ترکیه بیش از 8 میلیارد دلار در سال گذشته خسارت‌دیده است، شرکت هواپیمایی ترکیش ایرلاین بیشتر پروازهای خود رابدلیل بحران مالی تعطیل کرده است، شاخص 100 شرکت بزرگ بورس استانبول نیز بر اساس ارزش دلاری تا اوایل دسامبر حدود 28 درصد سقوط کرد، اردوغان، که نرخ مقبولیتش در ماه آگوست به رکورد 68 درصد رسید، بر بانک مرکزی و وام‌دهندگان بانک‌های تجاری فشار آورده است تا نرخ بهره را کاهش داده و وام‌ها را افزایش دهند. وی ترک‌ها را وادار کرده است که دلارهای خود را به لیر تبدیل کنند تا از کاهش نرخ ارز جلوگیری کند. وی در سوم دسامبر گفته بود: «ما باید همان‌گونه که برای آینده‌مان در 15 جولای ایستادگی کردیم، برای اقتصادمان نیز باید بایستیم»

حالا اردوغان برای فرار از این بحران چوب حراج بر تابعیت ترکیه زده است، رجب طیب اردوغان گفته است «هرکس که دو میلیون دلار در اقتصاد ترکیه سرمایه‌گذاری کند، تابعیت ترکیه را دریافت خواهد کرد. «رئیس‌جمهور ترکیه بدون اشاره به علت واقعی این سیاست جدید، اظهار داشته: «این (تصمیم)، گامی بلند است و ما می‌خواهیم از طریق ارائه (و اجرای) اصلی جدید به نام «شهروندی جهانی»، یک نظام جهانی تشکیل بدهیم»

سوکت پاموک، یک اقتصاددان در دانشگاه بغازیچی در استانبول، در گفتگو با شبکه اقتصادی بلومبرگ معتقد است که احتمالاً به‌رغم طرح‌های دولت برای تأمین مخارج، مشکلات عمیق‌تر خواهند شد. وی معتقد است: «چیزی که برای من از سایر موارد تأثیرگذارتر است، این است که چگونه حقوق مالکیت تا این میزان به سهولت مورد چشم‌پوشی قرار می‌گیرند. چرا کسب‌وکارهای محلی باید در چنین محیطی سرمایه‌گذاری کنند؟»

کمیسیون قربانیان که از سوی اپوزیسیون حزب جمهوری‌خواه خلق برای ارزیابی تأثیر تصفیه بعد از کودتا تشکیل‌شده است، 50 هزار تقاضا برای کمک از سوی افرادی نظیر باسپینار دریافت کرده است که مبنی بر بازداشت یا غارت ناعادلانه آنان است. ییلدریم کایا، مؤسس این پروژه، تعداد افرادی را که متضرر شده‌اند «حدود یک‌میلیون نفر» می‌داند.

بدین ترتیب مشاهده می‌کنیم که چگونه تصفیه کودتاچیان تیشه به ریشه اقتصاد ترکیه زده است، اردوغان امیدوار است با آغاز شهروند جهانی شهروندان سایر کشورها را ترغیب به سرمایه گذاری در این کشور بکند اما فارغ از اینکه این شهروند باید در یک فضای مملو از سرکوب باید سرمایه گذاری بکند، آیا شهروندان جهانی به این پروژه اردوغان خواهند پیوست؟ فارغ از اینکه به این پروژه خواهند پیوست یا نه باید مراقب یک نکته در خصوص تجار کشورمان بود که برای بدست آوردن تابعیت ترکیه سرمایه‌های خود را در وادی سقوط در اقتصاد رو به افول ترکیه به آتش نزنند. بخصوص اینکه هنوز رسانه‌هایی هستند که سرمایه گذاران ایرانی را تشویق به خارج کردن سرمایه‌های خود از کشور به مقصد ترکیه می‌کنند.