ورود ترکیه و سوریه به کانالهای ارتباطی محرمانه

به گزارش بولتن نیوز،کُردها و رویارویی با آنان به نقطه اتصال سوریه و ترکیه تبدیل شده است و دو طرف در تکاپوی کانال های ارتباطی محرمانه و علنی هستند در نتیجه یک مسئول بلندپایه کُرد احتمال هرگونه تفاهم ترکیه و سوریه را بعید ندانست.

آتش بس سست و شکننده در حسکه

آتش بس کُردی- سوری در حسکه سست و شکننده است زیرا هرچند معلوم نیست با توجه به رویارویی ارتش سوریه و کُردها این آتش بس به چه سمتی خواهد رفت، اما اولین نتایج این رویارویی از یک سو و پیشبرد طرح فدرالیسم از سوی کُردها این است که ترک ها و سوری ها برای اولین بار از سال 2011 وارد کانال گفت وگوی محرمانه شدند به این معنی که حقان ویدان معاون مدیر سرویس اطلاعاتی ترکیه در همین ارتباط وارد دمشق شد.

مواضع مشابه دمشق و آنکارا در قبال حزب کارگران کردستان

در این میان سوریه نیز کُردها را همتراز حزب کارگران کردستان «تروریستی» دانست که این نامگذاری برگرفته از ادبیات نظامی ترکیه است.

در همین ارتباط یک مسئول ارشد کُرد گفت که هرگونه تفاهم سوریه و ترکیه اکنون امکان پذیر شده است به ویژه اینکه نزدیک شدن روابط آمریکا و کُردها و نیز توسعه حضور نظامی در چهارپایگاه از مناطق تحت کنترل کُردها موجب دغدغه آنکارا شده است

وی با پیش بینی اینکه ترکیه به اجرای توافق امنیتی سال 1998 با دمشق متوسل می شود گفت به موجب این توافق سوریه متعهد شده است که به حزب کارگران کردستان که در خاک سوریه هیچ مقر و یا حمایت مالی و یا فعالیت نظامی نداشته باشند

به گفته وی بیم آن می رود که ترک ها در نهایت تحت پوشش همین توافقنامه و با توجه به بیانیه نظامی جدید سوریه، به نفوذ در خاک سوریه و حمله به کُردها متوسل شوند.

تثبیت آتش بس در حسکه، ماموریت دشواری است

به هر حال ماموریت ژنرال روس در فروگاه القامشلی برای متقاعد کردن یگان های حمایت مردمی و ارتش سوریه به تثبیت این آتش بس دشوار است.

از سوی دیگر فرماندهی کردستان در کوههای قندیل معتقد است با متقاعد کردن آمریکایی ها به حمایت از طرح منطقه مستقل کُردی اکنون فرصت تاریخی برای عملی کردن این طرح فرا رسیده است.

این در حالی است که روس ها روز گذشته موفق شدند پیش از آغاز هرگونه گفت وگوهای امروز به توافق اولیه دست یابند که شامل موارد زیر است:

-توقف اقدامات نظامی از ساعت 17 روز گذشته.

-انتقال مجروحان و شهدا به بیمارستان های قامشلی.

-بازگشت به خطوط پیش از درگیری.

-آغاز مذاکرات امروز با حضور میانجی های روس، ایرانی و لبنانی و نمایندگی از امنیت و دفاع ملی به اضافه یگان های دفاع مردمی کُرد.

نکته قابل ملاحظه اینکه آتش بس موجب شد نیروهای دفاع ملی بتوانند در طول شش روز درگیری با یگان های دفاع مردمی کُرد مواضعی که از دست داده بودند، باز پس بگیرند.

همچنین این آتش بس شامل ادغام نیروهای دفاع ملی این شهر با یگان های ارتش سوریه مستقر در منطقه است و این در پاسخ به درخواست کُردها مبنی بر کاهش حضور این یگان ها در حسکه صورت می گیرد، حال آنکه تحولات حسکه به کُردها فرصتی برای شدت مواضع علیه این نیروها و کاهش نقش آنان اعطا کرد.

دشوار بودن حل و فصل اختلافات بین کُردها و ارتش سوریه

به هر حال تصور هرگونه حل و فصل بین یگان های دفاع مردمی کُرد و ارتش سوریه دشوار است زیرا پیشروی کُردها در حسکه و تسلط بر دو سوم آن و نیز به دست گرفتن کنترل قامشلی موجب شد آنان در طول سه سال گذشته بیش از پیش در مسیر طرح تشکیل منطقه خودمختاری و فدرالیسم گام بردارند.

به عبارت دیگر کُردها منتظر جنگ های داخلی سوریه بودند تا از آن برای اعلام موجودیت مستقل خود بهره برداری کنند و هنوز نیز به سرگرم بودن دولت سوریه به جنگ داخلی و کاهش قدرت نظام حاکم و ضعف نیروهای ارتش در استقرار نیروهای بیشتر در شمال شرق سوریه امید بسته اند.

با این حال نیروهای ارتش سوریه برای مقابله با قدرت نظامی کُردها هنوز به اندازه کافی قدرت دارند که بتواند گزینه نظامی در استان حسکه یا همان قلب طرح کُردی را به بوته آزمایش بگذاردن زیرا داری 54 یگان پرواز در اطراف فرودگاه قامشلی هستند که شامل حدود دو هزار و 500 سرباز و افسر است به اضافه اینکه 500 سرباز و افسر از لشکر 121 توپخانه ای در شرق حسکه مستقر هستند.

علاوه بر این لشکر 123 نیروی پیاده نظام در کوه کوکب مستقر هستند و 500 نیروی دیگر نیز در مرکز حسکه حضور دارند در نتیجه گزینه نظامی موجب قطع خطوط امداد رسانی کُردها و ارتباط بین یگان های ارتش سوریه می شود.

نقاط ضعف دمشق در حسکه چیست؟

با این حال عرب ها بیش از 30 درصد یگان های حمایت مردمی را در حسکه تشکیل می دهند و به گفته یکی از کارشناسان سوری، دمشق نمی تواند از نظر اقتصادی در خصوص جذب کُردها وارد رقابت شود زیرا حقوق ماهیانه نیروهای دفاع ملی در این شهر 20 هزار لیره (40 دلار) است در حالی که یگان های مردمی کُرد 60 هزار لیره در ماه دریافت می کنند و حقوق یک نیروه پلیس آسایش نیز 80هزار لیره در ماه است.

یکی دیگر از نقاظ ضعف دمشق در حسکه این است که از پشتوانه محلی برای مقابله با طرح ملی کُردها برخوردار نیست به ویژه اینکه دمشق فرصت تفاهم با کُردها بر اساس اصول ملی و پاسخگویی به درخواست های قانونی و مشروع آنان را از دست داد و آنان را برای مبارزه با گروه موسوم به ارتش آزاد و به منظور ارسال پیامی قوی به ترک ها به سلاح مجهز کرد.

دمشق چه پیامی به آنکارا ارسال کرد؟

در این میان نیروی هوایی سوریه نیز به طور بی سابقه به حملات هوایی به مواضع کُردها در سوریه دست زد و همزمان با آن بیانیه های ارتش سوریه منتشر شد که در آن برای اولین بار از حزب کارگران کردستان به عنوان دشمن در رویارویی های حسکه صحبت کرده بود و این نشان می دهد که دمشق به این موضوع چشم امید بسته است که ترک ها تا چه میزان مضمون پیام ارسال شده برای آنان از سوی عالی ترین مراجع امنیتی سوریه را درک خواهند کرد.

مضمون این پیام این است که آنکارا و دمشق یک دشمن مشترک دارند و سوریه در مقابل اصلاح ائتلاف ها و تسریع روند ملحق شدن آنکارا به محور فرضی شامل ایران، روسیه، عراق و سوریه  به تنهایی قادر است بدون دخالت ترکیه موجودیت نوپای کُردها را مهار کند.

نکته قابل ملاحظه اینکه آنکارا در دو بعد به این پیام پاسخ داد:

اول :پاسخ علنی که مربوط به اظهارات بن علی یلدریم نخست وزیر ترکیه، مبنی بر اینکه دمشق به تهدید تروریستی داعش و حزب کارگران کردستان پی برده است.

دوم: پاسخ محرمانه مبنی بر اینکه منابع آگاه عرب اعلام کردند که «حقان فیدان»  یکی از معاونان رئیس سرویس اطلاعاتی ترکیه روز گذشته وارد دمشق شده و با یک مسئول امنیتی بلندپایه سوریه دیدار کرد تا تحولات شمال سوریه را مورد بحث و بررسی قرار دهند.

این در حالی است که ترک ها تلاش های مشابهی را برای گشودن کانال ارتباطی با دمشق آغاز کردند از جمله اینکه «اسماعیل حقی بگین» چند ماه پیش وارد دمشق شد.

او یک ژنرال بازنشسته و یکی از ناظران توافق 1998 است که به عنوان معاون رئیس سرویس اطلاعاتی ترکیه از سال 2011 تا 2013 به اتهام دست داشتن در توطئه نافرجام «ارگینکون» زندانی بود.

این نخستین تلاش از سوی ترکیه برای گشودن کانال ارتباطی با دمشق بود به اضافه اینکه یک بار دیگر یک مسئول بلندپایه سوری و یکی از ژنرال های توطئه نافرجام مزبور در الجزایر با یکدیگر دیدار کردند.

حزب کارگران کردستان فقط به آمریکا امید دارد

اما در مورد کُردها باید گفت که حزب کارگران کردستان پس از شکست در رویارویی با ارتش ترکیه و خنثی شدن تجربه حزب ملت های دموکرات از سوی اردوغان و نیز ناامیدی از هرگونه حل و فصل سیاسی، تمام امید خود را به آمریکا بسته است.

در همین ارتباط یک مسئول بلندپایه کُرد گفت که اکنون اختیار حزب کارگران کردستان در دست «شاهین ها» در کوههای قندیل و به عبارت بهتر در دست «جمیل باییک» رئیس شورای اجرایی این حزب و «مراد قره بیلان» معاون ان قرار گرفته است.

این مسئول کُرد تصریح کرد که یک فراکسیون گسترده در داخل حزب کارگران کردستان بر این باو است که آمریکا این بار بر خلاف گذشته آنان را خوار نخواهد کرد و می توان برای پیشبرد طرح موجودیت مستقل کُردی در شمال سوریه به واشنگتن امیدوار بود.

هرچند آمریکایی ها در جریان بمباران هوایی سوریه برای حمایت از متحدان کُرد خود کاری نکردند اما بعید است که از پایگاههای سوری دست بردارد.

در همین ارتباط وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که آمریکا در استقرار مستشاران خود در شمال سوریه تجدید نظر کرده است و گروهی را که غرب  حسکه مستقر بودند از آنجا منتقل کردند به اضافه اینکه گروههایی که در داخل این شهر حضور داشتند، عقب نشینی کردند حال آنکه سه فروند هواپیمای آمریکایی در فرودگاه الرمیلان مستقر هستند.