راه پرفراز و نشیب ال.ان.جی در ایران

گروه اقتصاد: ایران اگرچه دومین دارنده منابع گازی بزرگ پس از روسیه در جهان به شمار می‌رود اما مانند روسیه مشتری خارجی چندانی برای گاز ندارد و بیشتر حجم گاز تولیدی آن در داخل به مصرف می‌رسد.

به گزارش بولتن نیوز، افزایش تولید گاز اما یکی از برنامه‌های پساتحریمی دولت ایران است و در این صورت باید به دنبال مشتریان خارجی جدید نیز برای فروش گاز بیشتری که تولید می‌کند باشد، بخش مهمی از این مشتریان را کشورهای همسایه تشکیل می‌دهند که می‌توانند با خط لوله گاز مورد نیاز خود را دریافت کنند اما این روش قدیمی برای صادرات گاز به نقاط دورتر با اضافه شدن هزینه‌های انتقال بیشتر به قیمت اولیه گاز چندان به صرفه نیست، راه به صرفه برای صادرات گاز به مشتریان دوردست ال.ان.جی است.

ایران ال.ان.جی، پارس ال.ان.جی، پرشین ال.ان.جی، پارس شمالی و پروژه‌های گلشن و فردوسی از جمله طرح‌های ایران طی سال‌های گذشته برای ورود به بازار ال.ان.جی هستند؛؛ طرح‌هایی که همگی در حالت تعلیق قراردارند.

ایران ال.ان.جی که قرار بود با استفاده از گاز فاز 12 پارس جنوبی عملیات مایع سازی را انجام دهد سال‌ها است در انتظار دستیابی به فن آوری مایع سازی از شرکت لینده آلمان مانده، پروژه پارس ال.ان.جی که میخواست با همکاری توتال فرانسوی به انجام برسد، هنوز بلاتکلیف خوراکی است که باید از فاز 11 پارس جنوبی تامین می‌شد و البته توتال نیز طی سال‌های تحریم به تعهدات خود پایبند نماند.

پروژه پارس شمالی و گلشن و فردوسی نیز قرار بود از سوی چین و مالزی تامین مالی شود و پرشین ال.ان.جی نیز سال‌هاست در تعلیق به سر می‌برد.

از سوی دیگر ایران تا کنون قراردادهایی برای ایجاد کارخانه‌های ال.ان.جی با شل، رویال داچ ، رپسول اسپانیا و فرانسه داشته، قراردادهایی که در سال 2010 تحت فشار آمریکا و اروپا رها شده‌اند.

وضعیت بلاتکلیف سال‌های گذشته ایران در زمینه صنعت ال.ان.جی در حالی است که بازار ال.ان.جی طی سال‌های گذشته توانسته رشد و توسعه خیره‌کننده‌ای داشته باشد و از بین کشورهایی که مصرف بالای انرژی داشته و به دنبال استفاده از منابع سوخت پاک‌تری می‌گردند مشتریانی نیز به خود جذب کند، اما با توجه به گران‌بودن گاز طبیعی مایع شده نسبت به سوخت‌های ارزان‌تری مثل زغال‌سنگ و در حال حاضر نفت خام، این بازار رو به رشد مدتی است که دچار رکود شده است.

حالا با برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی، ایران فرصت یافته تا صنایع نفتی و گازی خود را پس از سال‌ها دور ماندن از تکنولوژی توسعه دهد و در این مسیر به دنبال شرکا و سرمایه‌گذاران خارجی می‌گردد تا هم پروژه ها را تامین مالی کنند و هم تکنولوژی روز را وارد ایران کنند.

تا کنون نیز بیشتر شرکت ها و کشورهایی که برای همکاری با ایران در زمینه نفت و گاز پا پیش گذاشته اند، ال.ان.جی را از جمله پروژه‌هایی که بر شمرده‌اند که مایلند در آن سرمایه‌گذاری کنند.

از نخستین و نزدیک‌ترین پروژه‌های مد نظر ایران برای ورود به بازار ال.ان.جی، صادرات گاز از طریق خط لوله زیردریایی به عمان و استفاده از ظرفیت خالی ال.ان.جی این کشور است، ایران گفته یک سوم گاز صادراتی به عمان ال.ان.جی می‌شود و البته قرار است شرکت مشترکی نیز برای بازاریابی تشکیل شود.

اما ورود صنعت ال.ان.جی به داخل ایران نیز سرمایه‌گذاران خارجی پیدا کرده است،چین، هند، کره جنوی، فرانسه، لیتوانی و مالزی از جمله کشورهایی هستند که تا کنون برای سرمایه‌گذاری در پروژه های ال.ان.جی ایران اعلام آمادگی کرده‌اند.

چین یکی از بزرگترین وارد کنندگان ال.ان.جی به شمار می‌رود؛ کشوری که زمانی قرار بود در پروژه ال.ان.جی پارس جنوبی سرمایه‌گذاری کند اما این سرمایه‌گذاری‌ها هرگز صورت نگرفت و حالا نام این کشور در فهرست کشورهایی است که می‌خواهد از ایران ال.ان.جی بخرد.

هند اقتصاد رو به رشدی است که کی از خریداران عمده ال.ان.جی به شمار می‌رود، خریداری که مثل چین طی ماه‌های گذشته خرید ال.ان.جی برایش صرف نداشته و خرید خود را از قطر بر همین اساس کاهش داده است.

اما مقامات این کشور در سفر به ایران و دیدار با همتایان گازی و نفتی خود از علاقه هند به سرمایه‌گذاری در پروژه های ال.ان.جی ایران گفته‌اند، اگرچه خط لوله به نظر می‌رسد از اولویت‌های هند برای ورادات گاز طبیعی باشد اما وزیر هند در مورد سرمایه‌گذاری در حوزه ال.ان.جی نیز گفته است که هند آماده ایجاد تاسیسات پایانه ال .ان .جی در چابهار برای واردات گاز از ایران است.

کره جنوبی در کنار چین دیگر واردکننده بزرگ ال.ان.جی است که مانند دیگر کشورها با گران شدن بازار خرید گاز طبیعی مایع واردات خود را کاهش داده و خرید گاز با خط لوله و سایر منابع سوخت را جایگزین ال.ان.جی کرده است.

کوگس کره جنوبی اما می گوید تصمیم دارد در پروژه‌های ال.ان.جی و مینی ال.ان.جی ایران سرمایه‌گذاری کند و البته مهمترین این پروژه‌های طرح نیمه‌تمام ایران ال.ان.جی است که از تکنولوژی مایع‌سازی گاز دور مانده و به همین دیلیل به تعطیلی کشیده است.

برای آنکه گاز ایران مسیرش را به سمت بازارهای اروپایی باز کند، خط لوله راه با صرفه‌ای نیست، بنابراین باید به سراغ ال.ان.جی رفت و یکی از کشورهای اروپایی که می‌خواهد ایران را برای رسیدن به این تکنولوژی همراهی کند فرانسه است.

رد پای غول نفتی فرانسه یعنی توتال در پارس ال.ان.جی که سال‌ها قبل قرار بود در آن سرمایه‌گذاری کند به چشم می‌خورد اما حالا شرکت ملی نفت ایران دور جدیدی از مذاکرات را با توتال برای مشارکت در طرح‌های ال.ان.جی ایران دارد، این مذاکرات هنو زه نتیجه نهایی نرسیده است.

مالزی که خود دارنده طرح بزرگ مالزی ال.ان.جی به عنوان بزرگترین مجتمع تولیدکننده ال.ان.جی در سال 2077 است، از جمله دیگر کشورهایی به شمار می‌رود که برای سرمایه‌گذاری در صنعت ال.ان.جی ایران اعلام آمادگی کرده است.

پتروناس مالزی پس از لغو تحریم ها مذاکراتی را با احتمال آغاز همکاری در زمینه ال.ان.جی با ایران آغاز کرده است و این در حالی است که این شرکت خود مشتریانی برای ال.ان.جی از چین گرفته تا فرانسه دارد.

ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ ﺍﻝ.ﺍﻥ.ﺟﯽ ﮐﻼﯾﭙﺪﺍ، سیاست لیتوانی برای خلاصی از گاز روسیه است که سالها به کشورهای اروپایی با قیمت‌های غیر رقابتی گاز می‌فروشد، لیتوانی که می‌خواهد خود و البته سایر کشورهای اروپایی را از چنگ قیمت‌های بالایی که گازپروم برای گاز صادراتی به اروپا تعیین می‌کند رها کند به دنبال اجرایی کردن پروژه پایانه بزرگ دریایی گاز مایع است.

حالا لیتوانی به دنبال وارد کردن رقیب جدیدی برای فشار به روسیه در بازار گاز اروپا ست و این رقیب قرار است ایران باشد، اما راه رساندن گاز ایران به کشورهای اروپایی ال.ان.جی است و زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت می گوید لیتوانی علاقه مند به همکاری با ایران در بخش ال ان جی در قالب فنی و سرمایه گذاری است.

اما رقیب ایران در بازارهای اروپایی خود برای شراکت پا پیش گذاشته است؛ روسیه نیز جمله کشورهایی به شمار می رود که مذاکراتی را برای سرمایه گذاری در پروژه‌های ال.ان.جی ایران با وزیر نفت آغاز کرده است.

روسیه البته از سال‌ها پیش صحبت از سرمایه‌گذاری در طرح های مینی ال.ان.جی ایران می‌کند اما این مذاکرات هیچگاه به سطح امضای قرارداد نرسیده است.

حتی اگر ال.ان.جی برای ایران سودی نداشته باشد به هر حال ایران باید به این تکنولوژی دست یافته و با آغاز تولید با بازار جهانی ال.ان.جی آشنا شود، حال به نظر می‌رسد ال.ان.جی اگرچه طرفداران زیادی برای تامین انرژی ندارد اما طرح‌های ال.ان.جی ایران خواستگاران زیادی پیدا کرده است.

منبع: ایسنا