ضرورت تعمق در آموزه‌های دینی / 3

گروه سبک زندگی، مطالبی که در ادامه به نظرتان رسیده و در قالب پرونده‌ای تحت عنوان «تحلیلی بر نامه‌ی 31 نهج‌البلاغه در حوزه‌ی سبک زندگی اسلامی» آورده می‌شود، سلسله گفتارهای دکتر محمدحسین باقری، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی‌ست که پس از پیاده‌سازی و چندین بار ویرایش در اختیار ما قرار گرفته است. وی سعی نموده تا با تفسیر مبتنی بر آیات و روایات دینی و همچنین اصول جامعه‌شناسی و روان‌شناسی از نامه‌ی 31 نهج‌البلاغه، باب جدیدی در مقوله‌ی سبک زندگی اسلامی باز کند

به گزارش بولتن نیوز، اگر دقت بفرمایید عبادات ما، هم نماز خواندن ما در این مسجد هم درست است که ظاهرش تکرار است و کمیّتی است، یعنی انسان نمازخوان 365 روز ضربدر سه بار نماز خوانده در سال، اما کمیتّی نباید حساب کرد. انسان مؤمن در مسیر نماز خواندن، ظاهر عبادتش تکرار می‌شود اما روحش در هر بار عبادت کردن وسعت بیشتری پیدا می‌کند، تعالی پیدا می‌کند. اگر برای ما تکراری شد، بدانید که ربط به آن تعالی پیدا نمی‌کند. باید با حفظ تعالی باشد. باید یک جوری گره بخورد با تعالي. این اولویت کمیّت در فضای جامعه باعث بیماری می‌شود به اسم عمل‌زدگی. خوب حالا چه کار کنیم؟

آقا نزدیک محرم است، چه کار کنیم؟ قرار نیست کار خاصی بکنیم. اگر قرار است شما هیئت نروید، مسجد نروید، سینه هم نزنید؟ خدا خواسته که اسم امام حسین جاودانه بماند و مي ماند. فکر نکنید اگر شما نیامدید و نرفتید، روی زمین می‌ماند. چه کار کنیم؟ سیاه پوش کنیم. مداح دعوت کنیم. سخنران دعوت کنیم که مثل توپ بترکد شهر؟! اصلاً همه بفهمند ما چه کسی را آورده‌ایم که چه بشود؟

اغلب فضاهای فرهنگی، به ویژه مساجد ما دچار این آسیب عمل‌زدگی شده‌اند. تقویم را باز کن، ببین چند تا شهادت داریم؟ چند تا ولادت داریم؟ مناسبت انقلابی داریم.

به مناسبت این‌ها، هی برنامه برگزار کن. مگر اداره است؟ در مساجد ما یک دوره تاریخ اسلام تا حالا گفته نشده. آقا یک دوره کامل که یک روحانی بیاید تاریخ اسلام برای ما بگوید. ما تفقّه در دین باید داشته باشیم. توصیه مولا علی را اگر می‌خواهیم رعایت کنیم، باید نمازگزارهایی که می‌آیند در مسجد، باید مرتب اطلاعات دینی‌شان عمیق‌تر شود، بیشتر شود. می‌بینیم که ما در یک مسجد، سی سال آمدیم نماز خواندیم اما یک دوره تاریخ اسلام بلد نیستیم.

با نهج‌البلاغه آشنا نیستیم و البته یکی از برکت‌های امسال این مسجد این بود که سفره‌ی نهج البلاغه در آن پهن شد. خدا را شکر. ظاهراً جلسه ديگري هم دوستان گفتند فعلاً نيست.نیست توی گیلان. شما بايد تلاش کنيد جلسات ديگري هم راه بيفتد.

خوب مگر ما نمی‌گوییم شیعه‌ی علوی هستیم. کتاب راهنمای شیعه‌ی علوی چیست؟ نهج البلاغه کو؟ کجا پهن است؟ کجا یک دوره‌اش گفته شده؟ هیچ جا! مناسبتی تبلیغ دین کردن یعنی عمل زدگی. یعنی اولویت کمیّت بر کیفیّت. برای همین است که می‌گوییم همه می‌دانیم که اجمالاً امام حسین از مدینه حرکت کرد، بیعت نکرد با یزید، رفت مکه، آنجا حج را ناتمام گذاشت، رفت کربلا شهید شد. اما اگر بگویند آقا در مورد حضرت عباس شما بیا یک ربع صحبت کن، اصلاً هیچ اطلاعات تاریخی نداریم.

اگر بیایند به شما بگویند اوضاع فرهنگی مدینه آن زمان چگونه بود؟ این که ما هم ندانیم دلیلش این است که برای ما هم نگفته‌اند. کتابش را هم معرفی نکرده‌اند. چرا این کار را نکردند؟ چون تبلیغ دینی شده مناسبتی. مثل تلویزیون. تلویزیون شب عید باشد تنبک می‌زند، شب شهادت باشد روضه می‌گذارد. اصلاً کاری ندارد به شما که گوش می‌دهید یا گوش نمی‌دهید.

پس اگر مولا می‌فرمایند تفقه در دين کن، جهاد در راه خدا کن و مي‌بيني برای شما سخت است بعدش مي‌فرمايند صبر هم بايد داشته باشيد. اگر کسی شما را سرزنش کرد، ناراحت نشو، نگران نشو. بگذار مسخره‌ات کنند. خدا مي‌بيند و قوتش را به تو هم مي‌دهد. اگر دیدی سختت است، برای اینکه این سختی حل شود، باید تفقه درونی بکنی.

باید در دین عمیقاً فکر بکنی تا این موضوع برایت حل شود. بسیاری از زحمت‌هایی که در تاریخ اسلام در جوامع اسلامی ایجاد شده، از طرف آدم‌های کم عمق ایجاد شده. جریان خوارج که آن روز مقابل حضرت علی ایستادند چه طور بوجود آمد؟اينها دين را درست نفهمیدند؟ تفقه در دین نکردند.

اگر سازمان مجاهدین خلق، یک مشت جوان بودند که می‌خواستند اسلام را ابزار مبارزه قرار دهند و بعد اسير ايده‌هاي مارکسیستی شدند و منحرف گشتند، چون این‌ها کم عمق بودند. تفقه درونی نکردند. خیلی‌هاشان نمی‌خواستند منحرف شوند، لیز خوردند و رفتند و رفتند، تمام شد. اگر عضو گروه فرقان دور هم جمع می‌شدند قرآن می‌خواندند، دست به یکی کردند شهید مطهری را کشتند، به خاطر این است که دینشان خیلی کم عمق بود. هفت هشت ده سال پیش، حضرت آقای جوادی آملی سخنرانی‌شان توی نماز جمعه قم بود که فرمودند آی دین را از دست این مداح‌ها نجات دهید! از حضرت اباالفضل، فقط چشم و ابروی خوشگل گرفتن که قربانت بروم، چقدر چشم و ابرویت خوشگل است.

بزرگی و عظمت یک شخصیت در تاریخ اسلام، عکس‌العمل‌های عرفانی که در کنار امام و در جريان آن حادثه عظيم نشان دادند را خلاصه کردن در چشم و ابرو ظلم به عاشورا و قمر بني‌هاشم است و ناشي از عمق کم مطالعات ديني. بعد سخنرانی‌هایی شد. آمدند سعی کردند مداح‌ها را آموزش دهند. بهشان بگویند تحریفات را زيادتر نکنید. به خاطر عمق کم، سواد کم مداح‌ها بود. پس این گناه بزرگی‌ایست که انسان دینداری بکند اما دین‌فهمی نکند. اگر ما تفقه در دین نکنیم، خیلی از شیرینی‌های دینداری را هم نمی‌فهمیم. خیلی جاها دینداری خیلی لطیف است، خوشمزه است. آرامش را به آدم می‌دهد، به شرط اینکه تفقه در دین باشد. پروردگارا به ما توفيق فهم عميق دين پيامبر عطا بفرما.