کد خبر: ۲۰۶۹۹۸
تاریخ انتشار:

پیچیدگیهای روابط روسيه و عربستان سعودي

دکتر "مهدی سنایی" سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو و رئیس موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) طی مطلبی در صفحه فیسبوک خود به نقل از «ویستی رو»، به بررسی روابط روسیه و عربستان پرداخت.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از «ایراس»، "روابط روسيه و عربستان سعودي خيلي پیچیده و غير يکنواخت است، به ویژه اگر ماه های گذشته در نظر گرفته شود. این روزها نیز اخباری غیر رسمی در مورد برخی مذاکرات میان مقامات دو کشور در محافل دیپلماتیک منتشر شد. برخی جنبه های متفاوت این روابط اخیرا در مقاله کوتاهی در پایگاه خبری "ویستی رو" ذکر شده و مورد بررسی قرار گرفته است. چکیده این مقاله به این شرح است:"

دو کشور روسیه و عربستان سعودی از يک طرف سعي دارند حجم همکاري اقتصادي را توسعه دهند و برخي کمپانيهاي بزرگ روسي تجربه فعاليت در عربستان سعودي را دارند، از طرف ديگر مواضع متفاوت در مورد ايران، سوريه و مسائل خاورميانه اجازه نميدهد دو کشور به مشارکت تمام عيار نايل شوند.برخی زمینه های متفاوت در این روابط را ذکر میکنیم.


۱. نبرد براي احراز جايگاه اول در نفت

روسيه و عربستان سعودي طي سالهاي گذشته همزمان به صورت فعال براي کسب عنوان بزرگترين توليد کننده نفت جهان تلاش ميکنند. روسيه روزانه ۵۴/۱۰ ميليون بشکه نفت توليد ميکند در حالي که توليد روزانه عربستان سعودي به ۶۶/۹ ميليون بشکه بالغ ميشود. ولي اين نمودارها در حال نوسان ميباشد و به همين دليل کشور داراي جايگاه اول تغيير ميکند. اين حجم بزرگ استخراج نفت به دو کشور اجازه ميدهد بر بازار مواد انرژيزا تاثیر بگذارند. تمايل دو کشور براي راه انداختن همکاري با اين امر نیز ارتباط دارد زيرا «جنگ نفتي» به نفع هيچ کدام از دو طرف نيست و ميتواند به قيمت گراني تمام شود. اين امر بویژه در دوره رشد خيلي شکننده اقتصاد جهاني نميتواند مجاز تلقي شود.


۲. توان صنايع نفتي روسيه

حجم روابط اقتصادي روسيه و عربستان سعودي فوق العاده پايين بوده و از ۴/۱ ميليارد دلار فراتر نميرود. در عين حال تأسيسات صنايع اتمي و توليد کنندگان انواع مختلف اسلحه ظرفيت عظيمي براي توسعه روابط با کشورهاي خليج فارس دارند.اگر اين کشورها – در وهله اول عربستان سعودي - بازارهاي خود را براي کمپانيهاي روسي باز کنند حجم روابط اقتصادي به مراتب رشد ميکند. اين امر ميتوانست پيشرفت بزرگي باشد.


۳. همکاری در حال پا گرفتن

۲۵ کمپاني از روسيه در نظر دارند در آينده نزديک سرمايه گذاري فعال در اقتصاد عربستان سعودي را آغاز کنند. به گزارش رسانههاي گروهي عرب پروژههاي سرمايه گذاري جدي در بخشهاي بهداشتي، کشاورزي، آموزش و پرورش و صنعتي ممکن است.اين اواخر دو کشور تمايل به گسترش همکاري اقتصادي را به نمايش گذاشتند. اين امر در شرايط سردي روابط با آمريکا پس از شکست عمليات ترتيب دادن کودتا در سوريه رخ ميدهد.طي ۱۰ سال گذشته روسيه از لحاظ حجم صادرات به عربستان سعودي از جايگاه شصتم به جايگاه بيست و چهارم منتقل شده اما از لحاظ واردات از جاي ۹۲ به جاي ۸۲ رسيده است.


۴. درگيري سوريه

اختلاف طرفين در مورد «مسئله سوريه» باعث شد روابط روسيه و عربستان سعودي بطور ملموس سرد شود. عربستان سعودي فعالانه از اپوزيسيون سوريه حمايت کرده و ائتلاف آنها را به عنوان دولت مشروع کشور برسميت شناخته است.
روسيه در عين حال از بشار اسد رئيس جمهور سوريه و از سوریه از طریق تحويل اسلحه حمايت کرده است. علاوه بر اين، اقدام مقامات روس در جهت از بين بردن سلاح شيميايي اجازه داد از توسل آمريکا به نيروي نظامي عليه کشور جلوگيري شود. باراک اوباما ناچار شد با استدلالهاي ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه موافقت کند که گلوله باران سوريه با موشکهاي بالدار بهترين راه حل درگيري نيست.


۵. خريد اسلحه روسي براي مصر

عربستان سعودي تمام تسليحات خود را از شريک کليدي خود - آمريکا - خريداري ميکند. در عين حال وقتي مسئله ضرورت تحويل اسلحه (از روسيه) به مصر بروز کرد عربستان سعودي بلادرنگ تصميم گرفت هزينه آن را پرداخت کند.
قيمت قرارداد بيش از ۳ ميليارد دلار ميباشد. در چارچوب آن آخرين جنگندههاي «ميگ ۲۹ ام/ام۲»، سيستمهاي ضدهوايي مختلف، بالگردهاي «مي ۳۵»، سيستمهاي دفاع ساحلي، مهمات و اسلحه سبک مختلف تحویل مصر خواهد شد.


۶. مبارزه با ايران

عربستان سعودي از تقويت موضع ايران – رقيب ژئوپلتيک اصلي خود – در خاورميانه بيم دارد.ايران از دوران قبل از انقلاب نقش «مرکز جاذبه» شيعيان را ايفا کرده و با جمعيت شيعه کشورهاي مجاور ارتباط فعال داشت. پس از انقلاب اسلامی و روی کار آمدن آيت الله خميني اين موضوع به يکي از مهمترين جهات تبديل شد زيرا به این کشور امکان داد ايفاي نقش رهبر منطقهاي را حفظ کند.اين رويارويي چون مبارزه شوروي و آمريکا ماهيت عقيدتي دارد و نه اقتصادي. سابقاً اين رويارويي به شکل آتش زير خاکستر بود ولي اينک روندهاي جهاني شدن آن را مشتعل کردند.

ايران قريب به ۹ درصد ذخاير نفتي جهان و بيش از ۱۲ درصد ذخاير نفتي اوپک را کنترل ميکند.این کشور از اين لحاظ فقط از عربستان سعودي و ونزوئلا عقب ميماند. طبق برنامه توسعه ۵ ساله که اجراي آن در سال ۲۰۱۰ آغاز شد ايران در نظر دارد سطح استخراج خود را به ۵ ميليون بشکه در روز برساند. در عين حال، بالاخص در شرايط رشد فشار آمريکا بر ايران و روسيه، تهران براي مسکو يکي از شرکاي کليدي ميباشد. اين اواخر معلوم شد دو کشور در مورد تحويل نفت ايران و افزایش همکاریهای اقتصادی به توافق رسيدند ولي جنگ افزار در اين معامله جا ندارد. انتظار ميرود حجم معامله به ۱۵ تا ۲۰ ميليارد دلار بالغ شود. معامله در چند مرحله اجرا ميشود. حجم مرحله اول ۶ تا ۸ ميليارد دلار خواهد بود.


۷. موضع نرم عربستان سعودي در مورد آبخازیا و آستياي جنوبي

عبدالله ابن عبدالعزيز آل سعود پس از درگيري آستياي جنوبي در سال ۲۰۰۸ موضع غير منتظرهاي پيشه کرد. به گفته بندر بن عبدالعزيز آل سعود دبير سابق شوراي امنيت ملي عربستان سعودي، شاه عربستان و تمام رهبري کشور در مورد اقدام طرف روس و قدمهاي طرف روس در جريان بحران موضع نرمی نشان دادند. در عين حال بايد گفت که عربستان سعودي آبخازستان و استياي جنوبي را به عنوان کشورهاي مستقل برسميت نشناخته است.

شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.

bultannews@gmail.com

نظر شما

آخرین اخبار

پربازدید ها

پربحث ترین عناوین