ایجاد روابط حسنه با ایران : جغرافیای سیاسی جدیدی که در خاور میانه در حال ظهوراست

گروه سیاسی -  در حالی که چشم بسیاری از آمریکایی ها به خاطر اختلال در عملکرد دولت واشنگتن به تلویزیون ها دوخته شده ، چشم ها در دیگر نقاط جهان شاهد تغییرات ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک بالقوه ای است که در خاورمیانه رخ می دهد.
 
به گزارش بولتن نیوز، تحلیلگر خاور میانه در لکسینگتون، کنتاکی در روزنامه زمان ترکیه تحولات جدید سیاسی منطقه و جهان را تحت تاثیر مذاکرات ایران و غرب این گونه تحلیل نمود:
 خبر واشنگتن،  توجه همگان را از جنگ وحشتناک داخلی سوریه و دور جدید مذاکرات میان پنج عضو دائم 1+5 (ایالات متحده آمریکا ، روسیه ، چین، بریتانیا ، به علاوه آلمان) منحرف کرده است.


 پس از حضور اوایل اکتبر رئیس جمهور حسن روحانی در سازمان ملل و مقدمات مذاکرات دوجانبه با مقامات دولت اوباما ، همراه با تماس تلفنی کوتاه میان روحانی و باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا ، نوبت به مذاکرات جدی با جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران رسید. این امر نیز از همان ابتدا روشن بود که ایران می خواهد در مذاکرات ژنو در تاریخ 16-17 اکتبر به توافق برسد . در حالی که انتظار می رود روند مذاکرات روندی آرام و رو به جلو داشته باشد، پیش بینی های اولیه نشان می دهد که احتمالا تا اواخر ماه آوریل سال 2014 ، سرانجام توافقی کلی بر سر برنامه هسته ای ایران حاصل خواهد شد.
 
 توافق مورد انتظار میان 1+5  و تجدید روابط میان تهران واشنگتن،  پیشاپیش تحلیلگران مسائل خاور میانه را به پیش بینی تغییرات قابل توجهی در پیکربندی ژئوپولیتیک کشورهای این منطقه واداشته است .

مهم ترین تغییر مورد انتظاری که حاصل بازگشت مجدد ایران به جمع سیاست خاورمیانه ، تغییر رابطۀ بین ایالات متحده و عربستان سعودی است.  دلیل عمدۀ این امر است که انتظار می رود ایالات متحده تا اوایل 2015 تا 2017 به بزرگترین تولید کنندۀ نفت و گاز جهان تبدل شود و سطح تولید عربستان سعودی و روسیه را پشت سر بگذارد.
 
این امر بدان معناست که ایالات متحده تقریبا از خرید نفت و گاز کشورهای حوزه خلیج فارس بی نیاز خواهد شد. واشنگتن به روابط مناسب با کشورهای خلیج فارس و استقرار ناوگان پنجم خود در بحرین ادامه خواهد داد و پایگاهها و انبارهای سلاح های نیروی دریایی و هوائی خود را در سواحل خلیج فارس حفظ خواهد کرد، اما در عین حال نشان می دهد که دیگر حامی ریاض در درگیری های مسلحانه خاور میانه و کشورهای دیگر نخواهد بود.

ایالات متحده برای اطمینان از ثبات حکومت آل سعودی و امارات متحده عربی ، جریان فروش اسلحه به این کشورها را ادامه خواهد داد. آمریکا در سال 2011  معادل60 میلیارد دلار به عربستان سعودی و 20 میلیارد دلار به امارات متحده عربی تسلیحات فروحته است.
در ماه جاری نیز ایالات متحده با فروش 10.8 میلیارد دلار دیگر تسلیحات به عربستان سعودی و امارات متحده عربی ،  موافقت کرده است.
 سعودی ها بر این باورند که به این مقدار اسلحه برای مقابله با چالش های ایران نیاز دارند ، کشوری عصیانگر که به زعم آنها به لحاظ اقتصادی هم استوار می نماید .

 اما تحلیلگران خاورمیانه معتقدند که ریاض این تسلیحات را برای کنترل ناآرامی های موجود میان 2.3 تا 3 میلیون نفر جمعیت شیعۀ منطقه ، که از قضا بسیاری از آنها دربخش نفتخیز شرقی مستقر هستند و برای تضمین ثبات حکومت سعودی ها در این منطقه خریداری می کند.
 
عربستان سعودی همچنین امیدوار است تا بتواند از این تسلیحات برای حمایت از افراطیون سنی و جنگجویان افراطی و تندروی عراق، سوریه، لبنان و یمن استفاده کند. واشنگتن این پیام را به عربستان سعودی ارسال می کند که پشتیبانی سعودی ها از متعصبان اهل سنت علیه شیعیان کشورهای عربی ، افغانستان، پاکستان ، قفقاز و آسیای مرکزی ، با حمایت کمی از سوی ایالات متحده روبرو خواهد شد.
 
واشنگتن مایل نیست که عربستان سعودی پا در کفش واشنگتن کند و جای پای خود را در کشورهایی محکم کند که واشنگتن خود می خواهد حضورش را به شکل نامحسوس تری در این مناطق مستحکم گرداند.
 
ایالات متحده همچنین برای کمک به ایجاد ثبات درخاورمیانه پس از جنگ مخرب در عراق و سوریه به ایران نیازمند است به ویژه جنگ سوریه که توسط ایالات متحده، عربستان سعودی ، قطر و ترکیه حمایت می شود، لبنان و اردن را به خاطر هجوم پناهندگان دچاربی ثباتی کرده است.  ایالات متحده تنها حمایت خود از نیروهای سلفی را در سال جاری پنهان کرده است.
 
ایالات متحده اکنون تصور می کند که ایران، همراه با روسیه ، می تواند به خاتمۀ قابل قبول جنگ سوریه و حذف رژیم بعثی و علوی بشار اسد نقش مهمی ایفا کند و درعین حال ، مردم و شیعیان علوی این کشور را نجات دهد.
 
حصول اطمینان از وقوع این تحولات همچنین می تواند کاهش حمایت ایران از حزب الله شیعه در لبنان را نیز به ارمغان بیاورد. که این امر ، به نوبه خود ، ممکن است به تضعیف مواضع حماس در غزه منجر شود و به مذاکرات جدی میان حزب فتح در کرانه غربی و اسرائیل و البته حمایت گرم واشنگتن بیانجامد.
ایالات متحده همچنین امیدوار است که کاهش حمایت ایران از گروه های فوق الذکر، اسرائیل را وادار به کُند کردن روند الحاق به کرانۀ غربی، اختناق اقتصادی فلسطینی ها در غزه و اعمال تبعیض علیه آنها در اسرائیل کند.
 
واشنگتن بر این باور است که راه حل دو دولتۀ اسرائیل، نه تنها روابط اسرائیل را با فلسطینی های کرانۀ غربی ( 2.5 میلیون ) و نوار غزه ( 1.6 میلیون ) ، و البته 1.6 میلیون نفر در خود اسرائیل ، به خطر می اندازد ، بلکه روابط اسرائیل و ایالات متحده را با 3.5 میلیون نفر در اردن ، در 500 هزار نفردر لبنان،  و 500 هزار نفر دیگر در سوریه نیز دچار مخاطره می کند.
 
اگر ایران با 1+5 به توافق برسد و در روابط دوجانبۀ خود را با آمریکا بهبود دهد، قطعا این خواسته را نیز مطرح خواهد کرد که اسرائیل هم پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) و پروتکل الحاقی را امضا کند، امضای این پروتکل ، به معنی انجام بازرسی های سرزده و قابل اثبات از تمامی کشورهایی است که این پروتکل را امضا کرده اند . ایران نیز این پروتکل الحاقی را امضا کرده ، اما مجلس این کشور( مجلس شورای اسلامی ) آن را امضا نکرده است.
هم روحانی و هم ظریف ، وزیر امور خارجه اش،  بارها و بارها در اظهارات خود در نیویورک ، تاکید کرده اند که آنها نیز، مانند تمامی کشورهای حوزۀ خاور میانه به استثنای اسرائیل ، خواهان یک منطقه عاری از سلاح های هسته ای هستند . ایالات متحده هم خواهان خاور میانه ای عاری از سلاح های هسته ای است اما نمی تواند از چنین موضعی دفاع کند چرا که نئو محافظه کاران ، طرفداران اسرائیل و لابی یهود در کنگرۀ آمریکا با این موضوع مخالفند.
 
واشنگتن بجزکشورهای خلیج فارس، به اسرائیل هم این پیام را می فرستد ، که به رغم اظهارنظرات مکرر تمامی روسای جمهور اخیر ایالات متحده مبنی بر اینکه روابط با اسرائیل " پایدار ، خلل ناپذیر و مقدس " است، شرایط ژئوپولیتیک به سرعت در حال تغییر در خاور میانه و نیاز آمریکا به حفظ منافع ژئواستراتژیک خود در شرق و جنوب شرقی آسیا ، اسرائیل روبه گسترش که علاوه بر ایران و ترکیه با کشورهای عربی خاور میانه نیز مدام در حال جنگ و منازعه است، برای منافع استراتژیک ایالات متحده به شدت مضر و خطرناک است .