نتيجه اقتصاد نئوليبرال چيزي جز بدهي‌هاي تريليون دلاري نبوده است/ تنها كشوري كه توانايي ارائه سيستم عامل جديد براي جهان دارد، ايران است

گروه فرهنگي ـ در هشتمين جلسه از سلسله درس‌گفتارهاي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي جهاددانشگاهي، حسن عباسي حضور يافته و به طرح بحث پرداخت.

وي افزود: اما امروزه بنا بر قول و نظريات استراتژيست‌هاي غربي، اين تمدن در حال اضمحلال است. براي مثال آقاي ريچارد واتسون، از كارشناسان ارشد بنگاه رند امريكا در حوزه مباحث استراتژيك و آينده پژوهي، دو سال پيش، در اين زمينه نظرياتي را ارائه كرد.

رئيس انديشكده يقين در ادامه با اشاره به اينكه ريچارد واتسون در تحقيق خود به 13 «اَبَر ترند» كليدي كه موجب اضمحلال ايالات متحده شده، توجه داشته است، افزود: مهم‌ترين اين مؤلفه‌ها كه از سال 2007 به بعد امريكا با آن مواجه است موضوع «بدهي» (Debt) است. بنابراين نتيجه و محصول انديشه هاي اقتصادي نظريه پردازان بزرگ اقتصادي غرب چون كينز و فريدمن و فرگوسن چيزي جز بدهي هاي تريليون دلاري نبوده است. در كتاب «سقوط آزاد» كه در حال ترجمه و انتشار در ايران است چنين آمده كه با اين بحران شديد اقتصادي غرب در حقيقت اين «علم اقتصاد» بوده كه سقوط كرده است.

وي ادامه داد: غرب براي برون‌رفت از اين شرايط بد اقتصادي هيچ الگوي ديگري ندارد. اما ريچارد واتسون در اين تحقيق خود از يك الگوي بديل نام مي برد. الگوي جايگزين وي «مدل اقتصادي اسلام» (Islamic Finance) است.

حسين عباسي با اشاره به اينكه ربا، به تعبير قرآن جنگ با خدا است بيان كرد: اينكه رهبر انقلاب فرمودند ربوي بودن اقتصاد غرب منجر به فروپاشي آن شد نكته بسيار مهمي است. مي دانيم كه يكي از مؤلفه هاي اساسي تمدن غرب اومانيسم يا انسان گرايي است. انسان گرايي يا اصالت دادن به انسان موضوعي است كه موجب شده منافع مادي انسان به هر قيمت در صدر موضوعات قرار بگيرد. بر همين اساس است كه انسان غربي شعار money is God را سر داده است. البته همان طوري كه ما مسلمانان براي خود، كعبه و قبله‌گاهي داريم، انسان غربي نيز كعبه دارد. كعبه انسان غربي در خيابان وال استريت نيويورك است.

وي افزود: تمدني كه وقتي مي خواهند نبض آن را بگيرند با بازارهاي بورس نيويورك و لندن و توكيو و بعد هم با موضوعات چون قيمت طلا و نفت مي سنجند امروزه به جايي رسيده است كه ايالات متحده به تنهايي 60 تريليون دلار بدهي به بار آورده است. حال و روز اتحاديه اروپا و كشورهاي اروپايي نيز به همين منوال است و اين حاكي از اين مسأله است كه مكاتب اقتصادي شيكاگو و نئوكينزي، عاجز از ساخت مدل اقتصادي براي علاج اين ماجرا هستند. بنابراين تمدن غرب از حوزه اقتصادش شروع به فروپاشي كرده است.

رئيس انديشكده يقين در ادامه با اشاره به اينكه دومين مؤلفه‌اي كه ريچارد واتسون نام مي‌برد در حوزه مباحث اجتماعي است گفت: دومين موضوع، مفهومي به نام «پيري» (Ageing) است. پيري در اكثر كشورهاي غربي وجود دارد و دولت هاي غربي براي برون‌رفت از اين موضوع، دست به افزايش سياست هاي تشويقي براي افزايش زاد و ولد زده اند.

وي ادامه داد: متأسفانه به دليل تفكر ليبرال دولت اصلاحات، سياست هاي كاهش جمعيت در ايران هم رسوخ كرد كه چندي پيش رهبر انقلاب نسبت به آن واكنش نشان دادند. اگر اين موضوع هم‌چنان در ايران ادامه پيدا كند ظرف 25 سال آينده، ما هم دچار بحران پيري خواهيم شد.

در ادامه، كارشناس علوم استراتژيك در مورد سومين مؤلفه گفت: سومين موضوع، مفهوم «اضطراب» (Anxiety) است. بخشي از اين اضطراب البته به همان موضوع بدهي هاي اقتصادي بر مي گردد به طوري كه امروزه هر كودكي كه در ايالات متحده مي شود، هزاران دلار بدهي دارد. اضطراب جزء لاينفك خانواده هاي تمدن مدرن غرب شده است.

وي افزود: چهارمين مؤلفه «فرد گرايي» است. وقتي تفكر ليبرالي در جامعه‌اي رسوخ كرد انسان ها روز به روز به سمت تفرّد حركت مي كنند و حرص و آز و طمع آنها افزايش پيدا مي كند. بنابراين مفهومي به نام «ايثار» در جامعه از بين مي رود. متأسفانه اين گزاره در ده پانزده سال گذشته در ايران هم رواج پيدا كرده است و يكي از دلايلي كه منجر به افزايش طلاق در  زوج‌هاي جوان شده است، همين موضوع است كه جوان هاي امروزي، در حال از دست دادن روحيه ايثار و گذشت هستند. در حالي كه اين گذشت و ايثار است كه منجر به تحكيم روابط همسران مي شود.

عباسي با اشاره به مؤلفه بعدي كه «ديجيتالي شدن» زندگي انسان امروزي است، گفت: روزگاري مردم دور كرسي جمع مي شدند و با هم حرف مي زدند. بعدتر با اختراع تلويزيون، دايره خانوادگي تبديل به نيم دايره اي به سمت تلويزيون شد. بعدتر با افزايش نفوذ كامپيوتر و اينترنت، اعضاي خانواده از هم دور شده و پشت هم مي نشينند و هيچ ارتباطي با هم ندارند.  اين موضوع موجب شده كه جوامع از جامعه سايبرنتيك به جامعه الحاقي تبديل شوند. در گذشته اگر تلفني بود كه افراد مي توانستند حداقل صداي يكديگر را با آن بشنوند امروزه به دليل ديجيتالي شدن، حرف ها هم مكتوب شده و افراد به اصطلاح با يكديگر چت مي كنند. هرچه جلوتر رويم انسان هاي بيشتر ديجيتالي مي شوند و در آينده ما شاهد انسان هاي «سايبورگ» خواهيم بود.

كارشناس علوم استراتژيك در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اينكه در تحقيق و طرحي كه آقاي واتسون ارائه كرده، هيچ نقطه اميد و مثبتي ديده نمي شود گفت: وقتي سيستم عامل ماركسيسم، ويروسي شد و فروپاشيد، تنها سيستم عامل موجود را ليبراليسم مي دانستند. اما پيش بيني كرده اند كه تا سال 2035 اين سيستم عامل هم كارايي خود را از دست داده و مضمحل خواهد شد. بنابراين گفته اند تنها كشوري كه توانايي ارائه سيستم عامل جديد براي جهان را دارد، ايران است.

وي افزود: انقلاب اسلامي از سال گذشته پروژه اي را به نام «نظام سازي» آغاز كرده است. اولين بار اين موضوع را رهبر انقلاب در جمع اعضاي مجلس خبرگان در سال 90 بيان كرده و فرمودند كه حالا وقت آن است كه با «فقه استدلالي» دست به نظام سازي بزنيم. بنابراين از سال گذشته، جمهوري اسلامي پروژه نظام سازي در يك مدت 20 تا 30 را شروع كرده است.

عباسي ادامه داد: پروژه هاي كلان براي آينده بشر بايد در چهار حوزه اصلي نظام سازي، دولت سازي، ملت سازي و نظام سامان دهي به مِلك صورت بپذيرد كه توانسته ايم در اين حوزه ها به دستاورهايي برسيم اگرچه هنوز ناقص است تا افق مطلوب فاصله داريم.