چگونه FATF به هوشمند شدن تحریم‌ها می‌انجامد؟

گروه اقتصادی- میثم ظهوریان دکترای مدیریت رفتاری و پژوهشگر اقتصادی نوشت:در هر جنگی دو عنصر اصلی قدرت آفرین شامل #منابع (تجهیزات، نیروی_انسانی و...) و #اطلاعات است. منابع، قدرت ضربه زدن را برای طرف درگیر فراهم می‌کند و کارکرد اطلاعات هم افزایش #دقت این ضربات است. در #جنگ_اقتصادی جاری بین ایران و غرب نیز چنین گزاره‌ای جاری است.

به گزارش بولتن نیوز، غرب از لحاظ منابع با توجه به در اختیار داشتن ابزارهایی مانند #چرخه_دلار، #سوئیفت و #نهادهایی مانند #صندوق_بین‌المللی_پول و #بانک_جهانی، دست برتر را نسبت به کشور ما دارد و FATF از نگاه غرب نقش فراهم آوردن دومین عنصر موفقیت یعنی زیرساخت اطلاعاتی بسیار دقیقی جهت اعمال تحریم‌های جدید آمریکا (بویژه قانون #کاتسا) را دارد.

بر خلاف آن چه در فضای رسانه ای مشهور شده است در حال حاضر هیچ گزینه ای در مورد پیوستن به FATF در مقابل ایران قرار داده نشده است بلکه اختلاف بر سر اجرای برنامه اقدامی است که #فتف از ایران خواستار اجرای کامل آن شده است. برنامه اقدامی که آنچنان یک طرفه و غیر معقول تنظیم شده است که در عمل می تواند باعث فروپاشی بخش عمده ای از ساختار #تجارت بین المللی فعلی ایران که بر پایه دور زدن تحریم ها استوار شده است بشود.

به عنوان مثال در بخش هفتم این الزامات این سند ذیل محور همکاریهای بین المللی ایران ملزم به «ایجاد دروازه های تبادل اطلاعات غیر قضایی با مراجع غیرقضایی به منظور اشتراک اطلاعات بدون هیچ محدودیتی»، «تضمین همکاری های بین المللی در زمینه تبادل و اشتراک اطلاعات مرتبط با ذینفع نهایی» و «تضمین ایجاد معاضدت قضایی گسترده در زمینه پولشویی و تامین مالی تروریسم» شده است.

به‌عبارت‌دیگر بر اساس فتف نه‌تنها ساختار #انتقال_ارزی و بین‌الدولی کشور که حتی بخش قابل توجهی از تراکنش های ریالی در داخل کشور نیز در دسترس کشورهای متخاصم در جنگ اقتصادی قرار می‌گیرد.حداقل آسیب چنین امری شناسایی شبکه‌های تأمین‌کننده ایرانی در کشورهای مختلف که وظیفه دور زدن #تحریم‌ها را به عهده دارند و حذف این شبکه‌ها است که می‌تواند تبعات مهمی مانند ایجاد بحران در حوزه‌هایی مانند #دارو و #کالاهای_اساسی ایجاد کند.

 ریچارد #نفیو یکی از طراحان آمریکایی تحریم‌ها علیه ایران در کتاب #هنر_تحریم با اشاره به تشدید تحریم‌های ایران در اوایل دهه ۹۰ می‌گوید که #آمریکا بعد از سال ۹۱ دیگر موفق به کاهش بیشتر فروش #نفت_ایران و افزایش فشار #تحریم‌ها نشده است و دلیل آن را نیز اطلاعات ناقص آمریکا از ساختارهای اقتصادی و شبکه‌های فروش نفت ایران می‌داند.

این در حالی است که ساختارهای گزارش دهی الزام شده در فتف مانندFIU (واحد اطلاعات مالی)، CDD (ارزیابی صلاحیت مشتری، KYC (شناسایی مشتری نهایی) و افزونه SS (پایش تحریمی) که ایران موظف بر نصب آن بر روی #نرم_افزار تبادلات مالی شده است، در عمل این امکان را به آمریکا می‌دهد که ساختار #تحریم‌های خود را از تحریم موضوعی به #هوشمند تبدیل کند.

موافقان فتف اغلب به خروج ایران از #فهرست_سیاه فتف به عنوان مهم‌ترین دستاوردی که پس از اجرایی شدن ۴۱ تعهد ایران در برنامه اقدام حاصل خواهد شد، اشاره می‌کنند؛ ولی جالب است که برخلاف چنین ادعایی در هیچ کجای بیانیه #بوسان و سایر بیانیه‌های #فتف به چنین امری اشاره نشده است و تنها چیزی که در مورد سرنوشت ایران پس از اجرای تعهدات کامل تعهدات آمده است این است که «اگر ایران تا پایان زمان تعیین‌شده به تمام #تعهداتش عمل کند، FATF گام‌های بعدی را در نظر می‌گیرد (Consider the next Step)» و هیچ‌گونه اشاره‌ای به محتوای این گام‌ها نشده است. به‌عبارت‌دیگر حتی درصورتی‌که تمامی ۴۱ تعهد ذکر شده توسط ایران انجام شده و مورد تأیید نیز قرار گیرد، به‌احتمال قوی #فتف مطالبات جدیدی را از #ایران مطرح خواهد کرد و دوباره همین سیکلی تکرار خواهد شد که کشور هم اکنون در آن قرار دارد.

در نهایت باید گفت اگر در #برجام حداقل وعده‌هایی به #ایران داده شده بود، در فتف حتی همان وعده‌ها هم نیز وجود ندارد و صرفاً صحبت از گام‌های بعدی مبهم شده است. اگر دستاوردهای #برجام در ازای هزینه‌های سنگین به تعبیر رئیس #بانک_مرکزی تقریباً هیچ بود، دستاوردهای فتف تحقیقاً هیچ خواهد بود.