دینامیک رشد کرونا: روایت خوف و رجا

گروه اجتماعی- دکتر حامد قدوسی، استاد اقتصاد در یادداشتی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی پیرامون مسئاله کرونا نوشت: تصور می‌کنم بسیاری از ما یک حدس مشترک در ذهن‌مان داریم به این روایت که: کرونا در روزهای اول - که هم ناقلان پنهان‌تر هستند و هم مردم رعایت نمی‌کنند - نرخ سرایت بسیار بالایی خواهد داشت. بنابراین انتظار داریم که در هر کشوری که پس از انتشار بیماری تست کردن را شروع کرده، در چند هفته اول رشد نمایی با نرخ بسیار بالا را ببینیم. به نظرم این پدیده را الان در داده‌های آمریکا و اروپا می‌بینیم و حدس می‌زنیم که به‌زودی در مورد ترکیه و کشورهای دیگر هم ببینیم.

به گزارش بولتن نیوز، منتها انتشار وارد یک فاز جدید هم خواهد شد: وقتی مردم و حاکمان روندهای هشداردهنده بیماری را ببینند، یک دفعه تغیرات جدی در رفتارشان ایجاد خواهند کرد. یک سری فعالیت‌ها را ممنوع و متوقف می‌کنند، اصول بهداشتی را دقیق‌تر رعایت می‌کنند، از فعالیت‌های پرخطر پرهیز می‌کنند و الخ. ولی به خاطر تاخیر در ظهور بیماری، ما اثر این رفتار را ولی فوری در آمارها نخواهیم دید و برای دیدن تاثیر آن‌ها باید حداقل ۲-۳ هفته صبر کرد.

در این مدت مدت هم‌چنان نرخ بیماران جدید با سرعت زیاد رشد خواهد کرد و با کمی تاخیر فاز هم آمار مرگ و میر هم به سرعت بالا خواهد رفت. فراموش نکنیم که متوسط دوره ابتلا تا مرگ حدود ۱۷ روز است. در نتیجه آمار مرگ یک تاخیر فاز یکی دو هفته‌ای نسبت به آمار مبتلایان دارد. (نمی‌گوییم ۱۷ روز چون بیماری چند روز هم دوره پنهان دارد.)

حالا پیش‌بینی آزمون‌‌پذیر خودم را می‌نویسم و سربلندی یا شکست تجربی آن را می‌توانیم سه هفته دیگر با هم بررسی کنیم: در کشورهایی که قضیه را به محض دیدن نشانه‌های اولیه جدی گرفتند، آمارها در ابتدا با نرخ خیلی بالایی رشد خواهد کرد ولی شیب از حدود دو هفته بعد شروع خواهد کرد به کم شدن و کمابیش از نمایی به خطی نزدیک خواهد شد. در این مدت با این که عدد مطلق مبتلایان به صورت خیره‌کننده بالا می‌رود ولی نهایتا وقتی نمودار صاف‌تر شود، «درصد مبتلایان از کل جمعیت» هم‌چنان عدد کوچکی - مثلا در مقیاس یکی دو درصد کل جمعیت - خواهد بود. [درصد مبتلایان در اکثریت کشورهایی که سیاست فعال را در پیش گرفته‌‌اند الان هنوز زیر «یک دهم درصد» است ولی با نرخ رشد‌های فعلی محتمل است که تعداد مبتلایان ظرف دو هفته آینده ده تا بیست برابر شود.]

حال پیام سیاست‌گذاری در آن موقع چه خواهد بود؟ آیا این خواهد بود که «از بیماری عبور کردیم و به زندگی عادی برگردیم؟» طبعا خیر! پیام این خواهد بود که این رفتارهای جدید (فردی و اجتماعی) انگار دارد جواب می‌دهد و باید فعلا همین طوری سفت و سخت ادامه بدهیم تا راه‌حل بلندمدتی پیدا کنیم. این همان وضعیت خوف و رجا است: از یک طرف وحشت نمی‌کنیم که فراگیری بیماری آخرالزمانی شده است و از طرف دیگر خوف داریم که اگر ذره‌ای دست از رفتار چند هفته آخر برداریم وضعیت به راحتی آخرالزمانی خواهد شد.

اگر عمری باقی بود، ما صحت یا عدم صحت این پیش بینی را در ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ بررسی و گزارش خواهیم کرد.

پ.ن: کمابیش یک درک مشترک دیگر هم این است که چون بیماری در حدود ۸۰٪ مبتلایان، علامت جدی ندارد، باید عدد واقعی مبتلایان را در اکثر کشورها حداقل پنج برابر آمار رسمی تست‌شده‌ها فرض کرد. ولی این بحث دیگری است.

انتهای پیام/