به بهانه‌ی افزایش قیمت شبانه‌ی بنزین

گروه اقتصادی- کمیل سوهانی نوشت: زندگیِ جمعی انسان هیچ‌گاه خالی از نظام‌های تقسیم قدرت و امر سیاسیِ مابعد آن نبوده است. زمانی هر شهری برای خودش یک واحد سیاسی داشت که به آن دولت-شهر می‌گفتند، زمانی پیش‌تر از آن قبایل برای خود نوعی واحد سیاسی داشتند که شاید به آن دولت-قبیله می‌گفتند.

به گزارش بولتن نیوز، امروز اما در دورانِ مدرنِ زندگی انسان، واحد سیاسیِ "دولت-ملت" در همه‌جای جهان به عنوان تنها واحد سیاسی دارای قدرت مشروعِ اعمال اقتدار شناخته می‌شود.

"دولت–ملت" نوعی از واحد سیاسی است که در آن یک دستگاه سیاسی در قلمروی ارضی معینی دارای حق حاکمیت بوده و می‌تواند این حق را با قدرت نظامی پشتیبانی کند.

در واقع وقتی دولتی با قدرتِ سخت و نظامی جلوی اعتراض ملت می‌ایستد، خیلی جای شگفتی نیست، چون همه جای دنیا از آمریکا و شیلی و چین تا عراق و ایران دولت‌ها برای حفظ خود، کمی بیشتر و کمی کمتر، خشونت به خرج می‌دهند. به نظر می‌رسد در بسیاری از این اتفاقات، کلیت مفهوم "دولت- ملت" نه‌تنها آسیب ندیده بلکه به دلایل مختلف از جمله احیای امر سیاسی، مستحکم‌تر نیز شده است.

ساختارهای ابتدایی "دولت-ملت" با انقلابِ مشروطه در ایران پدید آمده و در زمان پهلویِ اول به صورت جدی آغاز شد.

از آن زمان اتفاقات و رویدادهای بسیاری موجب تقویت این مفهوم شده و رویدادهای بسیاری نیز به این مفهوم آسیب‌زده است.

از نظر نگارنده در ایران، زمان‌هایی که این مفهوم آسیب فراوان دیده، نه زمان‌های استفاده از قدرت سخت، بلکه مقاطعی بوده که دولت‌ برای حل مشکل خود یا طبقه‌ای خاص و محدود، اصطلاحا "زرنگ‌بازیِ نرم" درآورده است.

یکی از تاریک‌ترین زرنگ‌بازی‌های دولت در تاریخِ دولت-ملت ایرانی در آبان ماه ۱۳۹۴ اتفاق افتاد، زمانی که دولت از استحکامِ تصمیمِ ملت برای تحریم خودروهای بی‌کیفیت داخلی مطمئن شد، در یک از برنامه‌ریزی کثیف، اقدام به اختصاص وام ۲۵ میلیون تومانیِ خریدِ خودرو نمود تا با غرق نمودن ملت در مخدرِ مصرف اقدام به شکستن اراده‌ی سیاسیِ ایشان کند.

این جنس از سیاست‌زدایی برای تامین منافع طبقاتِ خاص و شرکت‌ها از طرف دولت‌های نئولیبرال در هر جایی که این اندیشه‌ی اقتصادی اجتماعی حاکمیت دارد، دیده می‌شود.

دولت حسن روحانی در سال‌های گذشته از این جنس "زرنگ‌بازی‌های نرم" فراوان داشته است، زرنگ بازی‌هایی که بیشترین آسیب را به مفهوم دولت-ملتِ ایرانی زده و می‌زند.

نمونه‌ی متاخر این زرنگ‌بازی( فارغ از درست یا غلط بودن اصل موضوعِ افزایش قیمت سوخت) افزایش دویست درصدی قیمت بنزین در نیمه‌شبِ عیدِ میلاد پیامبر(ص) است.

هر چند عقبه‌ی طبقاتی‌اجتماعی بخشی از دولتمردانِ کنونی، به همراه گرایش‌های رسما اعلام شده‌ی اقتصادی ایشان به گونه‌ای است نمی‌توان توقع چندانی برای همراهی با ملت از ایشان داشت، اما آنچه مشخص است، این جنس از مواجهه‌ی ناشفاف، فریبکارانه‌ و آسیب‌زای دولت با ملت هرچه سریعتر باید پایان‌ پذیرد.