اینستکس ربطی به تبادلات بانکی ندارد/تراکنش‌های اینستکس نمادین است

گروه اقتصادی: برای بررسی بیشتر جزئیات عملیاتی شدن کانال اینستکس به سراغ مجید شاکری، کارشناس اقتصادی رفتیم. او صراحتاً می‌گوید که کانال اینستکس تماماً یک کانال تهاتری است و برخلاف ادعای برخی که از تبادلات بانکی در قالب آن سخن گفته‌اند، اظهار می‌دارد که این کانال، هیچ ربطی به تبادلات بانکی ندارد. او درباره مشکل فروش نفت ایران گفت: «یک دیدگاه این بود که بستانکاری محل صادرات نفت به هند و چین، به اینستکس منتقل شود و ایران از اروپا واردات انجام بدهد. مشکل این طرح این است که اصلاً چرا چنین کشورهایی باید بپذیرند از ما نفت بخرند تا ما در ازای پول فروش نفت، از اروپا واردات انجام بدهیم».

تراکنش‌های اینستکس نمادین است

به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه صبح نو، وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه هم‌اکنون نوع محاسبه مالی ایران با اروپا، در ازای دریافت اقلام ضروری از آن‌ها چیست، گفت: واقعاً نمی ‌دانیم چه سازوکاری وجود دارد. واقعیت این است که تک‌تراکنشی که الان راه افتاده، با یک خط اعتباری کوچکی آغاز شده است که ارزش مالی بسیار کمی دارد؛ این تراکنش صرفاً برای این بود که اروپایی‌ها بگویند ما قبل از آغاز دور دوم کاهش تعهدات برجامی ایران، یک اقدامی انجام داده‌ایم. از سوی دیگر، منبع این خط اعتباری و نوع بازپرداخت آن اصلاً معلوم نیست؛ به همین دلیل چنین تراکنش‌هایی صرفاً شکل نمادین دارد.

اینستکس راه نیفتد بهتر است

وی گفت: گفته شده آلمان‌ها اعلام کرده‌اند که ما می‌خواهیم یک خط اعتباری به ارزش 500 میلیون یورو بگذاریم؛ اما هنوز این خط اعتباری گذاشته نشده است. نکته مهم‌تر اینکه این خط اعتباری برای چیست؟ اگر قرار است یک خط اعتباری ساده گذاشته شود تا بعداً تعیین تکلیف شود، بسیار بد است؛ یعنی در این صورت، اگر اینستکس راه نیفتد، بهتر است چون تنها نقطه قوتی که الان اقتصاد ایران دارد، کوچک بودن سایز بدهی‌های بین‌المللی‌اش است، یعنی ما الان داریم کالاهایی را از اروپا می‌گیریم اما نمی‌توانیم به لحاظ مالی، پرداختی انجام بدهیم و این حساب‌نشدن‌ها، بعدها می‌تواند عواقب مالی در شکل بدهی برایمان داشته باشد، مگر اینکه از الان مشخص شود که می‌خواهد بازپرداخت نفتی از طریق نفت ایران در آب‌های سرزمینی ایران توسط کشتی‌های اروپایی انجام شود.

اینستکس بسیار پایین‌تر از برجام است

شاکری با بیان اینکه جمهوری اسلامی به هیچ وجه نباید از ضرب‌الاجل 17 تیرماه عقب‌نشینی کند چون مابه‌ازای این ضرب‌الاجل خود برجام است، اظهار کرد: اینستکس در بهترین حالتش، بسیار از برجام پایین‌تر است. اروپایی‌ها راه‌حل‌های بسیار بهتر از اینستکس می‌توانند به ایران پیشنهاد کنند که بسیار واقعی‌تر باشد اما بحث این است که نمی‌خواهند چنین کاری انجام بدهند. من نمی‌خواهم بگویم اینستکس بد است یا خوب، اما اینستکس به هیچ وجه مابه‌ازای درخوری برای خروج آمریکا از برجام نیست.

راه جایگزین اینستکس

وی با اشاره به جایگزین‌های اینستکس در ایران و در اروپا گفت: طرف ایرانی چون خیلی وارد فاز ایجابی نشده، دنبال این راه‌های جایگزین نرفته است. یکی از این راه‌ها، کار کردن با شرکت‌های دولتی-ملی اروپایی است. در اروپا برخلاف تصور عامه، تعداد زیادی شرکت‌های دولتی وجود دارند که می‌توانند طیف گسترده‌ای از نیازهای ما -چه در حوزه تجارت نفتی و چه در حوزه تجارت غیردولتی -را پوشش بدهند. شاکری با بیان اینکه اینستکس می‌تواند روی کاغذ مورد تحریم‌های آمریکا قرار بگیرد، اظهار کرد: در طرح اینستکس از این جهت بانک مرکزی با یک کشور اروپایی در مرکز تبادل قرار گرفته تا هزینه سیاسی تحریم‌های آمریکا افزایش یابد. همین هزینه بالای سیاسی، به طریق اولی برای بسیاری از شرکت‌های دولتی اروپایی نیز وجود دارد.