سیاست هوشمندانه دولت احمدی نژاد در ارتباط با همسایگان

در پی ناهمسازیهای سیاسی که دبی در مناسبات سیاسی اخیر خود با جمهوری اسلامی نشان داد، ایران نیز متقابلا درماههای گذشته گامهای اساسی برای توسعه مناسبات اقتصادی خود با ترکیه برداشت واین احتمال وجود دارد تجار ایرانی که از سالها پیش این شیخ نشین را برای فعالیتهای بازرگانی خود انتخاب کرده بودند به ترکیه نقل مکان کنند. شاید اخیرا اعلان مربوط به فعالیت بندر طرابوزان و مزیتهای اقتصادی این بندر بزرگ ترکیه را در مطبوعات ایرانی دیده باشید . امری که در سالهای پس از انقلاب اسلامی مسبوق به سابقه نبوده است . همچنین چندی قبل ،نشست انجمن تاجران مسلمان در تهران برگزار شد که در آن وابسته تجاری ترکیه از رشد روابط اقتصادی بین دوکشور ترکیه وایران خبر داد. او میزان مبادلات تجاری بین ایران و آنکارا را 7.5 میلیارد دلار اعلام واضافه کردکه دوکشور درنظر دارند حجم مبادلات تجاری خود راتاسال 2015 به 30میلیارد دلار افزایش دهند. رحیمی معاون اول رئیس جمهوری نیز در دیدارهفته گذشته خود با وزیر مشاور ترکیه گفت ایران وترکیه باید تلاش کنند هرچه زودتر توافقهای تجاری و اقتصادی خود را اجرایی کنند. به نظر می رسد سیاست دبی در اجرای تحریمهای اقتصادی علیه ایران زمینه را برای توسعه سریع تر توافقات ایران وترکیه فراهم سازد وتجارایرانی عنقریب در ترکیه مستقر شوند.
البته باید پذیرفت سیاست دولت احمدی نژاد در توسعه روابط با کشورهای همسایه سیاست هوشمندانه ای است وباید دولت را به خاطر ایجاد چنین ظرفیتی در تعامل با همسایه ای چون ترکیه ستود. اگر در بغل گوش ما پتانسیل برقراری 30 میلیارد دلار مبادلات تجاری آن هم تنها بایکی از کشورهای همجوار وجود دارد چرا در دولتهای گذشته چنین ظرفیتی شناسایی واز آن استفاده نشد؟ در سالهایی که گذشت چه ضرر وزیان هنگفتی به اقتصاد کشور از بابت این بی توجهی وارد شد ؟ به طورقطع چنین ظرفیتهایی درارتباط با سایر کشورهای همسایه وجود دارد که اگر درمسیرصحیح و بر منافع دوجانبه تعریف و بدان توجه شود، می تواند سطح مناسبات دوجانبه را با همه کشورهای همسایه بالاتر ببرد. در سالهای گذشته متاسفانه بدون توجه به ظرفیت های مجموعه کشورهای همسایه ، بخش اعظم مبادلات خارجی کشور اعم از صادرات و واردات به امیرنشین دبی انتقال یافت واکنون با همراهی این کشور با سیاستهای دیکته شده امریکا، شاهد مشکلات جدی که چنین سیاستی ایجاد کرده،هستیم.اما در این مورد باید ازتجربه قبلی استفاده کنیم تا یک بار دیگرتجربه دوبی با ترکیه تکرارنشود. نگاه واقع بینانه درسیاست خارجی و درمناسبات تجاری به نتیجه موثر و کار ساز منجرخواهد شد. در توسعه مناسبات با ترکیه باید واقعیتهای سیاسی ویژگیها وظرفیتهای اقتصادی این کشوررا کاملا منطقی بررسی کنیم وتوجه داشته باشیم که اقتصاد ترکیه مختصات خود رادارد وبخش مهمی از تولید ناخالص این کشور به بخشهای تجاری ، توریستی وترانزیت مربوط می شود، بنابر این تنها می تواند پاسخگوی برخی از نیازهای ایران از جمله صدور مجدد کالاهای اروپایی به ایران باشد.

نکته دیگر به ساختارسیاسی ترکیه مربوط می شود که به علت نقش تعیین کننده ارتش در تغییر حکومت به روشهای غیردموکراتیک در گذشته ،اثر گذاری فشارهای امریکا بر این کشور محتمل الوقوع است ، بنا بر این در تعامل با ترکیه باید با احتیاط کامل رفتار کرد. باید دانست ترکیه در بحث ترانزیت انرژی به اروپا منافع خود را در توسعه همکاری با ایران می بیند وایران هم باید بر اساس نیازهای خود واقعیتهای موجود چارچوب همکاری های خود را با ترکیه تنظیم کند.