سود 12 دلاري ايران از توليد هر بشكه نفت

بولتن نیوز: شركت ملي نفت ايران از توليد هر بشكه نفت خام 12.26 دلار سود كسب مي‌كند و با اختلاف بيش از 63 دلار با جايگاه اول در رتبه پانزدهم از نظر سوددهي قرار دارد؛ دليل اين امر چيزي نيست جز خام فروشي نفت توسط ايران.

در واقع شركت‌هاي نفتي سوده با تبديل نفت توليدي خود به فرآورده‌هاي نفتي با ارزش مانند بنزين و گازوييل سود خود را از توليد هر بشكه نفت ده‌ها دلار افزايش مي‌دهند. اين شركت‌هاي نفتي حتي با خريد نفت خام از ساير توليد كنندگان آن را به فرآورده نفتي و محصولات پتروشيمي تبديل و به توليدكنندگان نفت خام مي‌فروشند.

اما در اين ميان شركت انگلیسی BP یکی بزرگ‌ترين شركت‌هاي نفتي جهان كه در واقع ادامه شرکت نفت ایران و انگلیس است، بيشترين سود را از توليد هر بشكه نفت به خود اختصاص مي‌دهد.

شرکت نفت ایران و انگلیس در سال 1909 پس از امتیاز دارسی برای اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از نفت در ایران تأسیس شد اما نام اين شرکت پس از ملی شدن صنعت نفت در ایران به شرکت «نفت بریتانیا» (British Petroleum) تبدیل شد.

نام BP اکنون دیگر "سر نام" یا کوتاه شده نام دیگری نیست و اين شرکت شعار خود «فراسوی نفت» (Beyond Petroleum) را طوری انتخاب کرده تا سرنام آن با نام شرکت یکی باشد.

بر اساس آمار سود شركت نفتي BP از توليد هر بشكه نفت 75 دلار و 60 سنت است.

البته شركت نفتي استات اويل با چند سنت سود كمتر در جايگاه دوم بعد از BP قرار گرفته است، شركتي كه که توسط دولت نروژ در سال 1972 تاسیس و بعد از ادغام با شرکت هایدو (Hydo)، دومین غول نفتی در نروژ به یکی از شرکت‌های برجسته نفتی و گازی اروپا تبديل شد. درآمد استات اويل از توليد يك بشكه نفت خام معادل 75 دلار و 12 سنت است، يعني تنها 48 سنت كمتر از BP.

شرکت نفتی کونوکو فیلیپس (ConocoPhillips Company) كه مركز آن در شهر هیوستون تگزاس است با كسب سود 67 دلار و 30 سنت سومين شركت نفتي پر سود است.

چهارمين شركت پرسود نفتي رويال داچ شل است كه بابت توليد هر بشكه نفت‌خام 64 دلار و 80 سنت درآمد كسب مي‌كند.

شرکت هلندی ـ‌ انگليسي، رویال داچ شل (Royal Dutch Shell plc) در واقع همان شرکت نفت سلطنتی هلند است كه در سال ۱۹۰۷ بنیانگذاری شد. در ادامه این شرکت با شرکت انگلیسی شل که در زمینه توزیع فراورده‌های نفتی فعالیت می‌کرد ادغام شد و شركت نفتي رویال داچ شل شكل گرفت.

از نظر سودآوري بعد از شل، شرکت نفتی چند مليتي شِورون (Chevron) قرار دارد. دفتر اين شركت در کالیفرنیاست و با حدود يك دلار كمتر از داچ شل در رتبه پنجم شركت‌هاي نفتي پرسود جا گرفته است.

شركت نفتی اکسون موبیل (‏ExxonMobil‏)‏‎ با تركيب دو شركت امريكايي موبیل (‏Mobil‏) و اکسان (‏Exxon‏) در سال 1999 در شمال شهر ایروینگ در تگزاس توانسته است با سود دهي 59 دلار و 36 سنت از هر بشكه جز پر سودترين‌ها باشد.

شرکت نفت و گاز ساحلی چین CNOOC با 48 دلار و 12 سنت پرسودترين شركت آسيايي و هفتمين در جهان است. شركت CNOOC يكي از چند شـركـت‌ نفتي در چين است كه فعاليت‌هاي مربوط به اكتشاف و توليد نفت در حوزه هاي دريايي را بر عهده دارد. دو شركت CNPC و SINOPEC ديگر شركت‌ها فعال در صنعت نفت هستند.

پيشتازي شركت چيني در آسيا در حالي است كه پيش از اين شرکت ملي نفت و گاز مالزي (Petroleum National Berhad) معروف به پتروناس كه در 17 اوت سال 1974 با هدف نظارت، توسعه و برداشت از ذخاير نفت و گاز مالزي تاسيس شد مقام اول را در آسيا از نظر سوددهي داشت. هم اكنون سود پتروناس از هر بشكه نفت توليدي 46 دلار و 26 سنت است و با چند دلار كمتر پشت سر چيني‌ها قرار گرفته است.

شرکت دولتی نفت ونزوئلا (PDVSA) صادرکننده بخش اعظمی از نفت وارداتی آمریکای شمالی، روسیه، چین و بلاروس با درآمدي حدود 31 دلار و 35 سنت براي هر بشكه در جايگاه نهم جدول شركت‌هاي سوده نفتي قرار گرفته است.

بر اساس محاسبات يك مقاله تحقيقي كه در كنفرانس سياست‌هاي كلان نفت و انرژي ارائه شد، دهمين شركت پر سود نفتي، شرکت روسي لوک اويل (Luck Oil) است كه با ادغام سه شرکت دولتي (Langepasneftegaz، Urayneftega، Kogalymneftegaz) در غرب منطقه سيبري روسيه در سال 1991 ميلادي تاسيس شد.

با وجود اين كه لوک اويل يک درصد مجموع ذخاير نفت جهان و سهم 2/2 درصدي از مجموع توليد جهاني نفت را در اختيار دارد اما از توليد هر بشكه نفت خام تنها 30 دلار و 67 سنت درآمد دارد.

شرکت پترو چاینا (Petro China) دومين شركت نفتي چيني است كه با سود 29 دلار و 62 سنت در جايگاه يازدهم اين ليست قرار دارد.

شركت نفت و گاز طبيعي هند (ONGC) نيز تنها با كمتر از 50 سنت بعد از اين شركت چيني قرار گرفته است.

اما بزرگترين شركت نفتي دنيا، سعودی آرامکو (Saudi Aram co) با بيشترين ذخایر نفتی اثبات شده و بالاترین سطح تولید متعلق به عربستان سعودي با 24 دلار و 91 سنت براي توليد هر بشكه نفت خام رتبه‌اي بهتر از سيزدهم را بدست نياورده است.

شرکت ROSNEFT روسيه دومين شركت نفتي اين كشور هم با 14 دلار و 81 سنت براي توليد هر بشكه نفت خام پيش از ايران در مقام چهاردهم جا گرفته است.

با وجود تاكيد مسولان كشور بر تبديل نفت خام به محصولات با ارزش افزوده بالا و مذمت خام فروشي نفت‌خام و محصولات پتروشيمي، در سال‌هاي گذشته كمتر شاهد توجه به اين موضوع بوده‌ايم به طوري كه هم اكنون سهم ايران از ارزش افزوده هر بشكه نفت خام تنها 12 دلار است.

ایسنا