مذاکراتی که گذشت، مذاکراتی که پیش رو است

بولتن نیوز - سپهر حجازی: دستیابی جمهوری اسلامی ایران به فن آوری های پیشرفته در فضایی که از هرگونه اهرم فشار جهت بازدارندگی ایران طی 30 سال گذشته استفاده گردید موجب حیرت جهانیان شد و کار را به جایی رساند که غربی ها علی رغم تمام شعارهای بشر دوستانه خود به جای حمایت از رشد و بالندگی کشورها، تمام توان خود را برای ممانعت از این امر به کار برند.

اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که فضای گفتمانی میان ایران و غرب طی یک سال و نیم گذشته که حدفاصل مذاکرات استابول 1 و استانبول 2 را شامل می شود، فضایی متفاوت نسبت به آنچه که درگذشته سپری شد می باشد. به عبارت دیگر این مدت زمان را می توان به مصابه جنگ سردی به حساب آورد که دو طرف طی آن سعی داشتند امتیازات خود را جهت افزایش قدرت چانه زنی افزایش دهند.

ایستادگی ایران و نتیجه آن  

غرب به پیش قراولی ایالات متحده پس از برگزاری اجلاس های ناموفق ژنو و استانبول 1، از مسامحه و مماشات ایران در دستیابی به چرخه کامل انرژی صلح آمیز هسته ای کاملا قطع امید کردند و در همین راستا طی یک سال و نیم گذشته بیشترین تحریم ها را علیه ایران اعمال نمودند، تحریم هایی که شاید طی 30 سال گذشته برای نخستین بار اعمال گردید و حتی خود غرب را پیرامون نتایج آن در وضعیت مبهمی قرار داد.

در ابتدای این روند، تحریم بانک های ایرانی یکی پس از ذیگری در دستور کار قرار گرفت و پس از بی اثر شدن این امر در تصمیم ایران، قطعنامه ای به تصویب شورای امنیت رسید که برای مبادله شرکت های خارجی با جمهوری اسلامی محدودیت بسیار شدید مالی در نظر گرفته شد.

اما این قطعنامه نیز پس از گذشت اندک زمانی، بی نتیجه بودن خود را نشان داد تا اینکه بزرگ ترین تحریم مالی دنیا علیه ایران اعمال گردید و بر اساس آن بانک مرکزی  جمهوری اسلامی ایران در ردیف بانک های تحریم شده قرار گرفت که تحریم بانک مرکزی یک کشور تا به حال در دنیا سابقه نداشته است.

در کنار دومینوی تحریم ها علیه ایران، سناریوی دیگری که از سوی غرب اجرا گردید، خط ترور دانشمندان هسته ایران بود که به عنوان آلترناتیو تحریم های بی اثر برگزیده شد. در این سناریو غرب عملا چشمان خود را به روی همه قواعد حقوقی و اخلاقی و عرفی بین المللی بست و برای نشان دادن عزم خود در بازدارنگی ایران، چند تن از دانشمندان هسته ای ایران را ترور کرد تا پرونده هسته ای ایران نیز مانند سایر کارشکنی های غرب علیه ایران، رنگ و بوی شهادت به خود بگیرد.

برگ های برنده ایران و تغییر ادبیات سیاسی غرب

در کنار تحریم ها و اقدامات بی سابقه و کم سابقه غرب، ایران در روزهای جنگ سرد خود علیه غرب به برگ های برنده ای دست یافت که در نهایت منجر به تغییر ادبیات سیاسی غرب در استابول 2 گردید.

جمهوری اسلامی علی رغم تمام فشارها، آهنگ پیشرفت های هسته ای خود را حتی برای لحظه ای متوقف نکرد و در این راستا مسئولان ایرانی از اتمام ساخت نیروگاه فردو در قم خبر دادند.

به زمین نشاندن RQ170 توسط نیروهای سایبری ایران نیز خبری بود که از قدرت سایبری ایران پرده برداشت و با این اقدام جمهوری اسلامی، موازنه قوا در منطقه به طور کامل به نفع ایران چرخید.

تحریم نفتی اتحادیه اروپا در اقدامی پیش دستانه از سوی ایران نیز موجب گشت تا روند بحران اقتصادی در کشورهای اروپای غرب با شتاب بیشتری به کار خود ادامه دهد تا این بار ایران نشان دهد که دارای اهرم فشاری بس موثر علیه غرب است.

برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی در 12 اسفند و مشارکت بیش از 60 درصدی مردم نیز بی اثر بودن تحریم های اقتصادی و نظامی را به طور کامل به نمایش گذاشت تا بار دیگر قدرت و راهبردی نرم ولی فقیه نیز دنیا را متحیر سازد.

مجموع این عوامل موجب گشت که ادبیات سیاسی غرب و ایالات متحده در استانبول 2 نسبت به مذاکرات پیشین دچار دگردیسی شود و کار را به جایی برساند که غربی ها این بار سخن از ذی حق بودن ایران در دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته ای و غنی سازی تا 5/5 درصد را به میان بیاورند، سخنی که تا پیش از این در حافظه تاریخی جهان غیرقابل بازیابی است.

صداقت ایران در بهبود روند مذاکرات

جمهوری اسلامی ایران که در تاریخ آژانس بین المللی انرژی اتمی بیشترین همکاری را به نسبت بسیاری از کشورهای دارای این فن آوری با آژانس داشته است، این بار نیز صداقت خود را با وجود تمام کارشکنی های غرب در اقداماتی پیش دستانه نشان داد تا به بهبود روند مذاکرات کمک رساند.

اولین اقدام ایران صدور فتوای مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر حرمت ساخت سلاح های هسته ای بود که در پی آن هیلاری کلینتون وزیر خارجه ایالات متحده در ترکیه اظهار داشت: «این یک باور  کلی نیست بلکه سیاست یک دولت است...»

صدور این فتوا ثابت کرد که حتی امکان فکرکردن به ساخت سلاح هسته ای در ایران وجود ندارد و ایران تنها مصمم به گسترش فرآیند انرژی صلح آمیز هسته ای است.

مسئله دیگری که بر صداقت و همت ایران جهت بهبود روند مذاکرات صحه می گذارد، اظهارات جلیلی در پایان مذاکرات است.

جلیلی در پایان مذاکرات در جمع خبرنگاران اظهار داشت که رویکرد ایران در این مذاکرات بر اساس معاهده ان پی تی خواهد بود.

این اظهارات بیانگر آن بود که اولا ایران پایبند معاهدات و قوانین بین المللی است و دوما اینکه ایران در پی چیزی جز حقوق مصرح در معاهدات بین المللی نیست و با امضای معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای این مهم را به اثبات رسانید.

جمهوری اسلامی ایران بر اساس سیاست خارجی خود این بار با پیشنهادها و پشتوانه کامل بین المللی وارد مذاکرات مجدد با غرب شد و این بار نوبت غربی هاست تا با پایان دادن به تنش زایی در منطقه و لغو تحریم هایی که در نهایت به ضرر مردم خودشان منجر می شود، اعتماد سازی را آغاز کند تا بدینوسیله پاسخ مناسبی به اقدامات صادقانه ایران داشته باشد.