تعظیم سلطان راهزنان در مقابل پتر بزرگ

گروه بین الملل: رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در چند روز گذشته به مسکو سفر کرد و با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه دیدار و گفتگو کرد. به گزارش «واشنگتن‌پست»، «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» رؤسای جمهور دو کشور روسیه و ترکیه در مسکو با یکدیگر دیدار و با محوریت موضوع تحولات سوریه باهم به رایزنی و تبادل‌نظر پرداختند.

به گزارش بولتن نیوز، «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در بدو این دیدار به «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیه خود گفت: به‌صورت فعالانه‌ای برای حل سخت‌ترین بحران‌ها با یکدیگر به همکاری خواهیم پرداخت. رئیس‌جمهور روسیه ادامه داد: خوشحالم که نیروهای نظامی دو کشور توانسته‌اند به برقراری چنین تماس نزدیک و مؤثری با یکدیگر مبادرت ورزند. وی در ادامه تصریح کرد: خوشحالیم که شاهدترمیم سریع روابطمان با یکدیگر هستیم.

«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه نیز در این دیدار اظهار داشت: همکاری‌های دو کشور در احداث خط لوله گاز طبیعی روسیه و نیز ساخت یک نیروگاه هسته‌ای در ترکیه شتاب خوبی به خود گرفته است.

لازم به ذکر است، جنگنده سوخو-۲۴ روسیه در ۲۴ نوامبر سال ۲۰۱۵ میلادی در حال بازگشت از یک مأموریت نظامی علیه تروریست‌های تکفیری-صهیونیستیِ موردحمایت محور غربی-عبری-عربی به فرودگاه «حمیمیم» در سوریه بود که با اصابت موشک هوا به هوای یک فروند جنگنده اف-۱۶ ساخت آمریکا توسط ترکیه سرنگون گردید؛ اقدامی که به گفته مسکو و به دلیل قرار داشتن این جنگنده در حریم هوایی سوریه غیرقابل‌قبول محسوب گردید.

در پی این حادثه روابط دو کشور برای مدت نزدیک به ۹ ماه به تنش و تقابل نیز کشیده شد؛ اما «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در ٢٧ ژوئن سال ٢٠١٦ در نامه‌ای رسمی به پوتین، با ابراز تأسف از سرنگونی جنگنده روس و غیرعمدی خواندن این رویداد، مراتب عمیق همدردی خود را به بستگان خلبان کشته‌شده ابراز داشته و از آنان تقاضای بخشش کرد؛ اقدامی که سخنگوی کاخ کرملین آن را با عنوان عذرخواهی رسمی رئیس‌جمهوری ترکیه از روسیه رسانه‌ای کرد.

آنچه در بالا آمد بخش رسمی از پوشش رسانه‌ای سفر اردوغان به مسکو بود، اما واقعاً اردوغان در سفر خویش به مسکو چه چیزی به دست آورد؟ اردوغان از سال گذشته تاکنون این برای ششمین بار است که با ولادیمیر پوتین دیدار می‌کند، این میزان دیدار به اعتقاد شمار زیادی از کارشناسان سیاسی امور ترکیه نشان می‌دهد اردوغان در شرایط بد سیاسی و اقتصادی به سر می‌برد و در تلاش است به هر قیمت ممکن آب‌رفته را به جوی بازگرداند.

این تلاش‌ها برای جلب رضایت پوتین بعدازآن آمد که رجب طیب اردوغان تهدید کرد در مقابل روسیه سرتعظیم فرود نخواهد آورد؛ اما ناامیدی اردوغان از دولت اوباما و حالا از دولت ترامپ سبب شده است راهی جز تسلیم در مقابل پوتین نداشته باشد. بخصوص هنگامی‌که آمریکایی‌ها تسلیم دو خواسته اردوغان نشدند. ترکیه از آمریکایی‌ها خواسته بود فتح‌الله گولن را که از دیدگاه اردوغان عامل اصلی کودتای سال گذشته در ترکیه می‌باشد تحویل این کشور دهد و درخواست دوم این بود که آمریکایی‌ها حمایت‌های خویش را از کردهای سوریه قطع کنند و اجازه دهند ترکیه در کنار آمریکا در عملیات آزادسازی رقه مشارکت کند. اما هیچ‌کدام از این خواسته‌ها از سوی آمریکا مورد اجابت قرار نگرفت و صف‌آرایی در مقابل خواسته‌های اردوغان سبب شد سریعاً به دیدار پوتین بشتابد.

اردوغان که امیدوار بود نیروهای تحت حمایتش در سوریه بخش زیادی از خاک سوریه را اشغال کنند هم‌اکنون در یک منطقه کوچک در میان جرابلس، راعی تا الباب در محاصره نیروهای ارتش سوریه، کردها، روسیه و آمریکایی‌ها هستند. اردوغان پی برده است که این اقدام روس‌ها و آمریکایی‌ها با کمک کردها در حقیقت برای ورود و زمین‌گیر کردن توان ترکیه در خاک سوریه بود. اکنون توان ترکیه در سوریه بشدت محدودشده و هرگونه تحرک آن‌ها از سوی نیروهای تحت محاصره به‌خوبی پاسخ داده می‌شود.

ترکیه نقش محوری در سازماندهی تروریست‌ها در سوریه داشت و نیاز بود که این کشور در عمق خاک سوریه در مثلثی شبیه برمودا در سوریه محاصره گردد. این محاصره نیروها و پراکندگی شدید آن‌ها سبب شده است که اپوزیسیون تحت حمایت ترکیه بشدت پراکنده شود به‌نحوی‌که در مذاکرات ژنو 4 در حالیکه هیات دولت سوریه 11 نفر بود آن‌ها 200 نماینده داشتند. این نشان می‌دهد که اپوزیسیون به‌اصطلاح سوریه تنها یک سری گروه پراکنده هستند. شاید بهترین تعبیر از این نیروها تعبیری باشد که کردها از آن‌ها یاد می‌کنند. کردها در سوریه از این نیروها به‌عنوان «چته» به معنای «راهزن» یاد می‌کنند که تعبیر دقیقی از ویژگی‌ها و خصایص اپوزیسیون سوری تحت حمایت ترکیه می‌باشد.

اردوغان امیدوار بود که پوتین کمک کند این نیروها از محاصره درآمده و بتوانند در روند معادلات سوریه نقش‌آفرینی کنند اما سخنان پوتین که اظهار داشت خروج نیروهای ارتش ترکیه از سوریه در راستای امنیت و ثبات در سوریه است ضربه محکمی بر تلاش‌های اردوغان بود.

اگرچه این سفر در خصوص تسریع در احداث خط لوله انتقال گاز روسیه برای پوتین حائز اهمیت بود اما برای ترکیه تحرک بیشتر نیروهای ارتش ترکیه و اپوزیسیون تحت حمایت این کشور در سوریه از اهمیت بیشتری برخوردار بود که در این خصوص اردوغان با پاسخ منفی پوتین روبرو شد.

یکی از نکات جالب‌توجه در خصوص دیدار پوتین و اردوغان نشر پوستر یکی از نیروهای ویژه روسیه با لباس کردها بود که همزمان با این سفر در رسانه‌های روسیه نشر شد. بدون شک سیستم امنیتی روسیه قدرتمندتر از آن است که اجازه دهد این تصاویر بدون مجوز آن‌ها در رسانه‌های روسیه نشر گردد.

نشر این تصاویر و پاسخ جدی پوتین به درخواست اردوغان در مقابل رسانه‌ها نشان داد اردوغان دست از پا درازتر از روسیه به ترکیه بازگشت و در حقیقت می‌توان گفت این سفر تنها برای زانو زدن سلطان امپراطوری نوین عثمانی در مقابل پتر بزرگ روسیه بود.