راز و رمز ماندگاری عاشورا

به گزارش بولتن نیوز، متن این یادداشت که به صورت اختصاصی در اختیار خبرنگار ما قرار گرفته به شرح زیر است:

بیش از هزار و چند صد سال قبل امام حسین (ع) در حالی که بیش از پنجاه سال از عمرش گذشته بود حجش را ناتمام گذاشت و با یاران اندکش به کربلا رفتند.در همان زمان افراد زیادی با بیانها وانگیزه ها و ادبیات متفاوتی در مقابل آن امام ایستادند تا شاید از حرکت کربلایی او و یارانش جلوگیری کنند.
ابوسعید خدری به امام حسین(ع) گفت :لاتخرج علی امامک؛ از حاکم زمان سرپیچی نکن.
مسعود بن مخرمه گفت فریب مردم عراق را نخور.
عمربن عبدالرحمن بن هشام گفت : به عراق نرو زیرا مردم بنده ی دینار و درهمند و درهم دینار نیز در دست حکومت است .
عبدالله بن عباس گفت به کوههای یمن بروید زیرا منطقه کوهستانی است و شیعیان پدرت در آن منطقه بسیارند
و عبدالله بن جعفر گفت ای حسین تو روح هدایت و امیرمومنین هستید.اگر در عراق کشته شوی از آن ترسم که نور زمین هم خاموش گردد.و...
آن امام انتقادات و پیشنهادات را گوش کردند، ولی چون بصیر به امور بودند و به نقشه ی الهی و هدف خود ایمان داشتند ، راه کربلا را در پیش گرفتند. بعد از جریان کربلا ، قتل و کشتارهای فراوانی آنهم در مقیاسی بسیار گسترده تر اتفاق افتاد . در همین عصر ،فقط در چند دقیقه قریب به دو هزار نفر (آنهم جوان) در پایگاهی از عراق در آتش جهل داعشیان جان دادند! در همین سال 94 که گذشت، داعشیی سر ۳۸۷ نفر را برید ! در سوریه نیز صدها هزار نفر جان داده اند . افرادی الله اکبر گویان شیعیانی را زنده و دست و پا بسته ، به آتش سپردند و ذره ذره و جرعه جرعه زجر و درد و مرگ به کامشان ریختند ! و...اما با این حال همه ی این بی رحمی و قتل و کشتارها فراموش خواهند شد ولی حادثه ی کربلا که چند صدسال از آن می گذرد ، کهنه نشده است و نمی شود و داغ آن عزیزان بر دلها سنگینی می کند و حتی اربعین آن عاشورائیان میلیونها دل را کربلایی می کند.
حال پرسش اصلی این است قیامی که بر خلاف حکومت عصر خود شکل گرفت و این همه مخالف و منتقد داشت ، چگونه و به چه ادله ای ماندگار شد؟ در مورد راز و رمزها و علل ماندگاری عاشورا می توان گفت:

یکم: اخلاص و انگيزه الهي
اخلاص درجاتی دارد و اخلاص امام حسین (ع) و یارانش در روز عاشورا مثال زدنی است.آن امام در چند ساعت هر چه داشت براي خدا و در راه احياي دين و سنت رسول الله(ص) خالصانه فدا كرد . قيام آن امام رنگ و بوي دنيا نداشت تا فناپذير گردد . آن امام فرمودند «اني لم اخرج اشرا و لابطراً و لا مفسداً و لا ظالماً و انما خرجت لطلب الاصلاح في امه جدي » ؛ هدف من براي قيام، ظلم و فساد و فتنه‌گيري نيست بلكه فقط براي اصلاح امت جدم رسول خداست و در اين راه، جان خود را براي نجات بندگان خدا و هدايت آنها نثار كرد. و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهاله و حيره الضلاله.»

دوم : ماندگاری عاشورا ناشی از ماندگاری دین است
هدف دشمنان اسلام از به شهادت رساندن امام حسین(ع) نابودی دین و فراموشی امام و قیام او بود ازاینرو یزید بعد از شهادت عاشورائیان ، سرْخوش از این پندار خام، بر طبل نابودی دین کوفت و گفت دین و حکومت از بازیچه‏های بنی‏هاشم بود و اکنون جز افسانه‏ای از آن بر جای نمانده است. نه وحیی نازل شده و نه خبری آمده است. لعبت هاشم بالملک فلا خبر جاء و لا وحى نزل
یزیدیان چون می خواستند دین و راه امام فراموش شود ، زائرهای امام را شکنجه می کردند و قبر امام را بارها شخم کردند.اما فداکاری همه جانبه آن امام در کربلا دین را زنده کرد و لازمه دینی که به خون آن امام و یاران مخلصش زنده شده،است آن است که هرگز اجازه نمی دهد هدف و داغ آن عزیزان کهنه و یا فراموش شود.وقتی در رگهای دین خون آن امام و یارانش جریان دارد می توان گفت تا دین هست امام و یارانش نیز ماندگارند. آری آنان خواستند با دهانشان نور الهی را خاموش کنند «يريدون ليطفوا نورالله بافواههم والله متم نوره و لو كره الكافرون» اما خداوند نور خود را کامل می کند هرچند کافران خوش نداشته باشند.
حضرت آيت الله جوادي آملي فرموده اند: «با این که در بستر تاریخ کشتار بیرحمانهٴ زیادی رخ داده است و همهٴ آن جنگ‏ها و جنایت‏ها در لا به لای کتاب‏های تاریخ دفن شده است و محققان باید نبش تاریخ کنند تا زوایای تاریک آن‏ها روشن و دانسته شود که در قرن‏های گذشته بر این مرز و بوم چه گذشته است. اما صرف مظلوم بودن افراد مقتول، موجب ماندن آنان در حافظهٴ روز گار نمی‏شود. بسیاری از مظلومان و ستمدیدگان تاریخ فراموش شده‏اند و اکنون نامی از آنان برجای نمانده است؛ کسی که برای کشورگشایی و هدف‏های غیر خدایی می‏جنگد، در تاریخ مدفون می‏شود. تنها واقعه‏ای که چونان نگینی بر انگشتری تاریخ می‏درخشد و قدر اول آسمان جهاد و اجتهاد و قیام و اقدام است، همانا واقعهٴ عاشوراست؛ زیرا سالار شهیدان برای احیای دین خدا قیام کرد و از آن‏جا که دین الهی «حیّ لایموت» است، احیاگر دین نیز هرگز نمی‏میرد و نامش برای همیشه بر جریدهٴ عالم ثبت است.پس از واقعهٴ کربلا و شهادت امام حسین (علیه‏السلام) و یارانش، امویان چنین می‏پنداشتند که اسلام نابود شده است و دیگر نشانی از آن برجای نخواهد ماند.»
سخن قران کریم هم در این باره خواندنی است که می فرماید: «ما عندكم ينفد و ما عندالله باق» ؛ آنچه كه نزد شما باشد سرانجام فاني و نابود مي‌شود اما آنچه كه نزد خدا باشد و رنگ بوي خدايي بگيرد همانند ذات پاكش جاودانگي پيدا خواهد کرد.
بنابراین یاد و نام کربلا و عاشورائیان ، باید جاودانه بماند. پيامبر اعظم (ص) فرموده اند : ان لقتل الحسين (ع) حراره في قلوب المؤمنين لن تبرد ابد. همانا شهادت حسين حرارت و شعله‌اي در قلب‌‌هاي مؤمنين ايجاد كرد كه هرگز سرد نخواهد شد.

سوم: همگامی با فطرت
استاد مطهری فرموده اند: «هر مبارزه ای پشتوانه پایداری می خواهد تا آن را علی رغم همه مشکلات پیش ببرد و به ثمر برساند و پشتوانه پایدار هر مبارزه ای در درجه اول این است که خود مبارزه حق و عادلانه باشد، اگر خود مبارزه حق و عادلانه باشد، بی تردید ضمیر مردم را جذب می کند و بر ضد ستمگران به حرکت می آورد و دیر یا زود به پیروزی عملی هم نایل می گردد و رمز موفقیت امام حسین (ع) این بود که مردم را به توحید و عدالت دعوت می کرد و چون این دعوت با فطرت مردم هماهنگ بود، از این رو به آسانی توانست انسانهای هدایت پذیری را مانند حر جذب کند . نفس دعوت امام حسین (ع) و حرکت او همگام و همزمان با فطرت بود . به هنگامی که او حرف می زد چنان بود که گویی از زبان مردم سخن می گوید . و اصولا فطرت خدایی آدمی مخالف ظلم و خیانت است و حسین (ع) مردم را به همان زمینه فطرت که دعوت به پاکی و صداقت است فرا خواند، بدین سبب نهضت او پایدار و جاودانه مانده است .»

چهارم : شیوه ی قتل امام حسين (ع)
گرچه بسیاری از عزیزان رسول الله (ص) از صراط شهادت به آخرت هجرت کردند اما بي ترديد نحوه ی به شهادت رساندن امام حسین(ع) ، با آن شيوه فجيع، واقعه اي غيرمنتظره و بي پيشينه بوده است. هرچند امام حسن عليه السلام نيز پيش از امام حسين عليه السلام به دست كين به شهادت رسيده بود اما ظواهر امر به گونه اي بود كه مي شد آن را انكار كرد و نيز قضيه امام حسن عليه السلام هرگز مانند عاشورا آشكار و در ملأعام نبوده است. علاوه بر این عرب تا قبل از آن قیام به اصولي مقيد بود از جمله اينكه در جنگ به كودكان و زنان و پيران تعرض نمي كرد. بستن آب بر روي سپاه امام حسين، كشتن طفل شش ماهه، رفتار ناخوشايند آنان با اسراء، تعرض به جنازه ها از موجبات ماندگاري واقعه عاشورا بود.

پنجم: قرباني كردن بهترینها (خانواده)
حضور اعضاي خانواده در ميان همراهان امام حسين عليه السلام عنصر ديگري بود كه حادثه كربلا را يگانه كرد. حضور تمامي اعضاي خانواده اعم از خردسالان، بيماران و زنان در صحنه كربلا با وجود اينكه امام به پايان كار خود وقوف داشت هيبتي ديگر به جريان عاشورا داده است خصوصاً اينكه همينان پس از اسارت و حضور در ميان مردم به ترسيم آنچه روي داده پرداخته و شبانه روز به يادكرد آن واقعه مشغول بودند.

ششم : عوامل اخلاقی
اخلاق یکی از ابعاد اصلی دین اسلام است که تکمیل ارزشهای اخلاقی و جهت خدایی بخشیدن به صفات و رفتار انسانها از اهداف عمده بعثت انبیا است . تصحیح منش و رفتار انسان و کاشتن بذر کمالات اخلاقی و خصال متعالی انسانی در نهاد جان انسانها، بخشی مهم از رسالت پیامبر و امامان را تشکیل می دهد . یکی از شایسته ترین مظهر صفات انسانی در نهضت حسینی تجلی یافت . و حادثه کربلا و سخنان گهربار امام حسین (ع) و ظهور روحیات و خلق و خویی خدایی در حماسه عاشورا منبع ارزشمند و ماندگاری برای آموزش اخلاق و الگوگیری در زمینه خودسازی، سلوک اجتماعی، تربیت دینی و کرامت انسانی است.

هفتم : استواري امام و پافشاري بر اصول
در طول تاريخ انسان هاي بزرگي همواره وجود داشتند كه به اهداف خود معتقد بودند و به هيچ روي از اصول خويش دست برنداشتند و حتي جان خويش را بر سر آن نهادند اما به راستي جريان امام حسين عليه السلام بي نظير است. حسين عليه السلام به حكم وظيفه ديني و مسئوليت انساني با استواري هرچه تمام بر اصول و عدم نرمش در مقابل دشمنان در تمام تاريخ بي بديل است. اصرار امام بر رد پذيرش بيعت، عدم توجه به نصايح ديگران، آگاهانه به مرگ نزديك شدن، اعتقاد واقعي به اصول و... فضايي آفريد كه هرگز مشابهي نيافت.
امام حسین (ع) فرموده اند : «یا اخی و الله لو لم یکن فی الدنیا ملجا و لا ماوی لما بایعت یزید بن معاویة؛ برادرم! اگر در دنیا هیچ پناهگاهی هم نداشته باشم، هرگز با یزید بیعت نخواهم کرد .»

هشتم : امام آخرین نفر پنج تن بود
از پنج تن آل عبا فقط امام حسین(ع) زنده بود .به همین دلیل حضرت زینب (س) از او به بقیه الماضین تعبیر کرده است.بنابراین شاید بتوان گفت شهادت آن امام در کربلا گویا شهادت همه ی پنج تن بوده است و حق آن است شهادتی که در مقیاس پنج تن آل عبا اتفاق افتاده است، هرگز فراموش نشود.

نهم : نقش رسول خدا در ماندگاري عاشورا
پيامبر اکرم(ص) قبل از تحقق حماسه عاشورا مسئله شهادت امام حسين را متذكر و فضاسازي لازم را آغاز نمود لذا وقتي كه امام حسين (ع) در حالي كه نوزاد بود خدمت پيامبر اكرم آوردند حضرت او را بوسید و فرمود هر كس به زيارت او برود ثواب يك حج مرا دارد. همچنانكه فرمود : هر كس براي حسين گريه كند يا ديگران را به گريه وادارد يا خودش را به گريه بزند بهشت بر او لازم است . روايت ان لقتل الحسين حراره في قلوب المومنين لن تبرد ابدا . از پيامبر رحمت است كه همانا با شهادت حسين حرارتي در قلوب مومنين ايجاد مي‌شود كه هرگز سرد نخواهد شد.
آن پیامبر(ص) در يك بيان نوراني دیگر به ماندگاري عاشورا در طول تاريخ اشاره نمود و چون جريان شهادت امام حسين (ع) را براي دخترش فاطمه (س) بيان فرمود حضرت زهرا گريه شديدي كرد و عرضه داشت متي يكون ذلك پدرجان اين واقعه در چه زماني اتفاق مي‌افتد. پيامبر خدا فرمود في زمان خال مني و منك و من علي : در زماني كه نه من هستم نه علي و نه تو، گريه فاطمه شديد شد و عرض كرد پس چه كسي بر حسين من گريه مي‌كند و عزا ، بر پا مي‌نمايد .فقال النبي (ع) يا فاطمه ان نساء امتي تبكين علي نساء اهل بيتي و رجالهم يبكون علي رجال اهل بيتي يجدّدون العزاء جيلاً بعد جيل في كل سنه.» اي فاطمه زنان امت من بر اهل بيت حسين و مردان امت من بر مردان كربلا گريه مي‌كنند آنها نسل به نسل در هر سال پرچم عزاي حسين تو را بر پا مي كنند.

دهم : نقش اهل بيت در ماندگاري عاشورا
يكي ديگر از عوامل مسلّم جاودانگي‌ عاشورا تلاش مستمر و سيره عملي ائمه (ع) در اقامه عزاي سالار شهيدان مي‌باشد. اهل بیت در مناسبت‌هاي مختلف به بيان اهميت عزاداري و زيارت امام حسين (ع) مي‌پرداختند، تبيين اهداف قيام امام حسين (ع) ، جلوگيري از تحريف عاشورا، بيان حقايق و عمق جنايت بني‌اميه، رسوا نمودن دستگاه بني‌اميه ، برگزاري مجلس عزاي امام حسين (ع) ، ترغيب و تشويق بر اقامه عزاي سالار شهيدان ، ذكر فضائل عزاداري و گريه بر حسين ، زيارت امام حسين از اقدامات بسيار مؤثر اهل بيت (ع) در ماندگاري حماسه عاشورا است .
عزاداري حضرت زينب در قتلگاه كه به نظر شهيد مطهري براي اولين بار مجلس عزاي حسين را پر پا كرد ، تا لحظه ورود سفيران كربلا به كوفه و شام و خطابه‌هاي آتشين و شجاعانه حضرت زينب و امام سجاد(ع) و گريه‌هاي طولاني امام سجاد (ع) در مدينه و سفارش امام باقر (ع) به برگزاري مجلس عزاداري در منا ، برگزاري مجالس عزا توسط امام صادق (ع) و امام رضا (ع) و ديگر ائمه و زيارت ناحيه مقدسه امام زمان (عج) همه در پويايي عاشورا نقش اساسي داشته‌اند.

یازدهم : نقش ايران در ماندگاري عاشورا
علاوه بر نقش علما و مومنین يكي از عوامل ماندگاري و گسترش عزاداري اباعبدالله الحسين (ع) مردم ولايتمدار ايران اسلامي بوده اند . در كتاب امام حسين و ايران به نقش اساسي ايرانيان در جاودانگي عاشورا اشاره شده است . بار تولومو عقيده دارد ايرانيان در سال 61 هجري قمري آماده شدند كه به امام حسين (ع) كمك كنند تا به ايران بيايد و حاكم ايران شود .حضور ايرانيان در قيام مختار بر همگان روشن است وقتي كه مختار به دست مصعب‌بن زبير كشته شد مصعب اعلان كرد هر كس با مختار بود اگر پرچم سفيد بگيرد در امان است نوشته‌اند حدود 8000 نفر با پرچم سفيد آمدند مصعب گفت ايرانيان جدا شوند. 7300 نفر به عنوان ايراني جدا شدند دستور داد همه را بكشند گفتند اي امير خودت اعلان كردي درامان هستند، گفت ايرانيان اعتقاد قلبي و راسخ به علي (ع) و بچه‌هاي علي دارند وجود آنها موجب دردسر است.
حتي زنان ايراني از جمله مازندراني ها براي مختار طلا و جواهرات خود را ارسال كردند تا هزينه سربازان مختار تأمين شود و در خون خواهي حسين (ع) سهيم باشند. مارسلين مي‌گويد از سال چهلم هجرت كه علي‌بن‌ابيطالب (ع) زندگي را بدرود گفت ، معاويه و پسرش يزيد ايرانيان را در فشار گذاشتند و به هر ايراني ظنين‌ مي‌شدند بي‌درنگ آنها را به قتل مي‌رساند اما ايرانيان چند دژ تسخير ناپذير داشتند كه عمال معاويه و يزيد نمي‌توانستند در آن دژها نفوذ كنند و يكي از دژها مازندران و ديگري گيلان بود.