اثر شگفت انگیز یوگا و بهداشت روان
گروه روانشناسی : بهداشت رواني از مباحث اساسي در زندگي همه انسانهاست و نقش كليدي در سلامتي، طول عمر، آسايش و شكوفايي توانش‌هاي انساني و ارتباط‌هاي مسالمت آميز ايفا مي‌كند. بهداشت رواني از مفاهيمي است كه ارگان هاي بهداشتي جهان در سالهاي اخير مصرانه به آن مبادرت ورزيده اند و در صدد گسترش موازين اجرايي آن هستند.
سازمان هاي حمايت هاي اجتماعي، سازمان هاي آموزشي شيوه هاي مبارزه با استرس هاي رواني- اجتماعي، كنفرانسهاي صلح و امنيت اجتماعي، همه به نوعي بهداشت رواني يا بستر آسايش رواني انسان را دنبال مي كنند. به دليل اهميت موضوع، سازمان بهداشت جهاني (WHO) سال 2001 را به نام سال بهداشت جهاني نامگذاري كرده است. اين سازمان بهداشت رواني را اين چنين تبيين كرده است :
« بهداشت رواني در درون مفهوم كلي بهداشت جاي مي گيرد و بهداشت عبارت است از شرايط و موقعيت مناسب براي عملكرد بهينه رواني- جسماني- اجتماعي انسان. بهداشت تنها نبود بيماري يا عقب ماندگي يا معلوليت نيست.»
يوگا به عنوان يك علم درسها و نقشهاي زيادي براي ايفا نمودن دراين عرصه دارد. درس هاي آغازين يوگا چون آهيمسا (Ahimsa) يا عدم خشونت، سرلوحه بسياري از كنفرانسهاي صلح و آرامش جهاني است. برحسب مفاهيم يوگايي، انسانها هرگز احساس آسايش و آرامش را تجربه نخواهند كرد مگر اين كه صميمانه براي يكديگر آسايش و آرامش بخواهند. صلح ملي از صلح فردي، و صلح جهاني از صلح ملي هر كشور نشأت مي گيرد. پرخاشگري در مقابل پرخاشگري هميشه منجر به پرخاشگري بيشتر و تنفر و كينه‌ي دروني خواهد شد.
يوگا ضمن در نظر گرفتن تمام ابعاد مطرح شده در روانشناسي مدرن، معنا و مفهوم بخشيدن به زندگي، وجود و درك كمالات معنوي را از ملحقات و التزامات به زيستن و بهداشت مي بيند.
در يك نگرش كلي به مفهوم بهداشت رواني ابعاد متعددي مطرح مي گردد از جمله:
- سلامتي و زندگي سرشار از معنا (اصول ارزشي)، رضايت و كيفيت.
- پيشگيري از بيماريهاي رواني و روان- تني
- توانبخشي به معلولين و عقب ماندگان ذهني
يوگا يك نگرش كل نگرانه (Holistic) به انسان دارد و براي بهداشت، رشد و آماده سازي انسان در هر مقطع، روش خاصي را ارائه مي كند و به هر روشي كه ارائه مي دهد ممكن است يك يا چند بعد را در نظر بگيرد. انجام تمام قسمت هاي يوگا، در نهايت تمام ابعاد انساني را در بر مي گيرد. يوگا شيوه‌ي زندگي است و با يوگا بايد زيست تا در مسير كامل آن قرار گرفت و از آن بهره مند شد.
يوگا سلامتي را ناشي از هماهنگي، تناسب و تعادل (Balance) شرايط زيست شيميايي مي داند، چيزي كه روان پزشكي مدرن در چند دهه‌ي قبل به آن رسيده است. يوگا براي حفظ تعادل، شيوه‌هاي گوناگون و در عين حال مستمر و ساده‌اي ارائه مي دهد مثل تمرينهاي نرمشي (Asana) يا تمرين هاي تنفسي (Pranayama) كه به عنوان گامي مهم و نخست،اصول كاربردي خاص و متنوعي را براي انجام آن طراحي كرده است. يوگا وقوف عميقي به چرخه هاي انرژي در بدن و كانال هاي مرتبط با اين انرژي دارد. طراحي آساناها و پراناياما طوري انجام پذيرفته كه كانال‌هاي انرژي (Nadis) و مراكز چرخه هاي انتقالي (Chakras) در شرايط خوبي به فعاليت خود ادامه دهند و انسان احساس نشاط، سرزندگي و قدرت كند.
تسلط يوگا به آناتومي رواني انسان شگفت انگيز است، يوگا عميقا مي داند كه عوامل تاثير گذار بر شرايط زيست شيميايي بدن كدام ها هستند و درجه‌ي اهميت آنها چقدر است. ابعاد شيميايي- هيجاني و تفكراتي انسان و تاثير آنان بر عوامل زيست شيميايي را دقيقا مي شناسد و براي كنترل و تعالي بخشيدن به آنها درس هاي پراتياهارا (Pratyahara) را ارائه مي دهد و در تكميل و تاثير اين درسها به آموزش واژه ها و اصوات با نوسانات خاص صوتي (Sound Vibration) با توجه يا بدون توجه به تلقينات عيني كلامي آنها مي پردازد. چيزي كه در زبان سانسكريت (زبان اصلي يوگا) به آن مانترا (Mantra) مي گويند. آيا هرگز فكر كرده ايد كه اصوات چه تاثيري بر شرايط زيست شيميايي انسان و شرايط روحي- رواني او دارند؟ اين سئوال درست مانند سئوالي است كه موسيقي چه تاثيري بر جسم و روان دارد.
يوگا نه تنها نايل به فهم اين معنا در حدود پنج هزار سال پيش شده، بلكه به طراحي اصوات مختلف براي تاثيرهاي گوناگون نيز پرداخته و نتيجه آن دهها مانترا است كه دريوگاهاي مختلف از جمله مانترا يوگا ارائه گرديده است.
در توانبخشي ذهن براي ارتقاء به مراحل والاتر، درسهاي تمركز فكر يا دهارانا (Dharana) با ابعاد گسترده خودش پيشنهاد مي گردد و وقتي اسنان توانش لازم ذهني را براي اين معنا پيدا كرد، آموزش هاي افزايش انرژي هاي رواني و ذخيره سازي هر چه بيشتر آنها از طريق مديتيشن يا ديانا (Dayana) داده مي شود. انسان دائما در حال فكر كردن است و هر تفكري انرژي صرف مي كند. افكار، حوزه‌ي ذهن را اشغال مي كنند و مجال ذخيره سازي انرژي هاي ظريف رواني را از انسان مي گيرند، حتي فرصت تجلي ابعاد ديگر ذهني را دشوار و ناممكن مي كند. يك ذهن فعال به لحاظ تفكراتي چگونه مي تواند انرژي لازم را براي فعال شدن توانش‌هاي بالقوه‌ي ذهني مثل روشن بيني، شهود، تله پاتي و ارتباط با كائنات را داشته باشد! آموزش هاي ديانا اين امكان را پديد مي آورد و شرايط را براي تغيير فرم ذهني براي ارتباط و اتصال به كائنات (Samadhi) فراهم مي سازد.
و به قول شاناهوف خالسه :
يوگا يك تكنولوژي عظيم و سري ذهن است.
نكته‌ي جالب و حائز اهميت اين كه در آموزش هاي يوگا هر چه پيش رويم آموزش ها ظريف تر مي شوند. با آموزش هاي خاص تدريجي، دهن داراي امواج و فركانس هاي ظريف تر مي شود، درك كائنات با شرايط خاص وجودي و ذهني ممكن مي گردد، آن زماني است كه ما قادر به دريافت امواج بسيار ظريف كائنات باشيم و اين جز با تعليمات خاص ممكن نمي گردد.
بايد كه جمله جان شوي تا لايق جانان شوي
همه‌ي ما مطلع هستيم كه انسان هاي امروزي در معرض استرس هاي رواني، اجتماعي متعدد هستند. استرس و اضطراب از مسائل لاينفك زندگي روزمره‌ي ما شده است. استرس ها و اضطراب‌هاي روزمره موجب انقباضات عضلاني، تنش هاي جسماني، احساس خستگي مفرط، كوفتگي و تفكرات منفي و پريشان مي شود. بسياري از محققين علوم پزشكي اعتقاد دارند كه استرس هاي جانكاه رواني- اجتماعي از عوامل درجه يك دشمن بشري است و علت بسياري از بيماريهاي جسماني، رواني، روان تني و مرگ و ميرهاي زودرس، وجود اين استرس هاي جانكاه و عدم آگاهي انسانها در مواجهه با آنهاست. اضطراب، افسردگي، وسواس، ترس هاي مرضي، مشكلات مرتبط با خواب، پرخاشگري، جنون، اعتياد، فشار خون، بيماريهاي قلبي و عروقي ، سرطان و بسياري از انحرافهاي رواني- اجتماعي، معلول زندگي هاي پر استرس و شيوه هاي غلط زندگي بشري هستند. يوگا به عنوان يكي از شيوه هاي باستاني مي تواند پيام آور آرامش، سلامتي جسماني- رواني و زندگي پرمعنا و مسالمت آميز و پرصفا باشد.
پيام جهاني يوگا كه مورد قبول همه‌ي جوامع جهاني قرار گرفته، پيام صلح و آرامش است. به قول كنت (Kont) از محققين آمريكايي: « اگر استرس مي تواند باعث بروز بيماريهاي مختلف جسماني و رواني شود پس آرامش مي تواند باعث سلامتي گردد.»
نقش يوگا در پيشگيري، درمان بيماريهاي جسماني، رواني، روان تني و توان بخشي جسماني و ذهني، توسط محققان گوناگون به اثبات رسيده است و مطرح كردن تمام آنها مستلزم وقت زياد و حوصله‌ي فراوان است.
سازمان هاي حمايت هاي اجتماعي، سازمان هاي آموزشي شيوه هاي مبارزه با استرس هاي رواني- اجتماعي، كنفرانسهاي صلح و امنيت اجتماعي، همه به نوعي بهداشت رواني يا بستر آسايش رواني انسان را دنبال مي كنند. به دليل اهميت موضوع، سازمان بهداشت جهاني (WHO) سال 2001 را به نام سال بهداشت جهاني نامگذاري كرده است. اين سازمان بهداشت رواني را اين چنين تبيين كرده است :
« بهداشت رواني در درون مفهوم كلي بهداشت جاي مي گيرد و بهداشت عبارت است از شرايط و موقعيت مناسب براي عملكرد بهينه رواني- جسماني- اجتماعي انسان. بهداشت تنها نبود بيماري يا عقب ماندگي يا معلوليت نيست.»
يوگا به عنوان يك علم درسها و نقشهاي زيادي براي ايفا نمودن دراين عرصه دارد. درس هاي آغازين يوگا چون آهيمسا (Ahimsa) يا عدم خشونت، سرلوحه بسياري از كنفرانسهاي صلح و آرامش جهاني است. برحسب مفاهيم يوگايي، انسانها هرگز احساس آسايش و آرامش را تجربه نخواهند كرد مگر اين كه صميمانه براي يكديگر آسايش و آرامش بخواهند. صلح ملي از صلح فردي، و صلح جهاني از صلح ملي هر كشور نشأت مي گيرد. پرخاشگري در مقابل پرخاشگري هميشه منجر به پرخاشگري بيشتر و تنفر و كينه‌ي دروني خواهد شد.
يوگا ضمن در نظر گرفتن تمام ابعاد مطرح شده در روانشناسي مدرن، معنا و مفهوم بخشيدن به زندگي، وجود و درك كمالات معنوي را از ملحقات و التزامات به زيستن و بهداشت مي بيند.
در يك نگرش كلي به مفهوم بهداشت رواني ابعاد متعددي مطرح مي گردد از جمله:
- سلامتي و زندگي سرشار از معنا (اصول ارزشي)، رضايت و كيفيت.
- پيشگيري از بيماريهاي رواني و روان- تني
- توانبخشي به معلولين و عقب ماندگان ذهني
يوگا يك نگرش كل نگرانه (Holistic) به انسان دارد و براي بهداشت، رشد و آماده سازي انسان در هر مقطع، روش خاصي را ارائه مي كند و به هر روشي كه ارائه مي دهد ممكن است يك يا چند بعد را در نظر بگيرد. انجام تمام قسمت هاي يوگا، در نهايت تمام ابعاد انساني را در بر مي گيرد. يوگا شيوه‌ي زندگي است و با يوگا بايد زيست تا در مسير كامل آن قرار گرفت و از آن بهره مند شد.
يوگا سلامتي را ناشي از هماهنگي، تناسب و تعادل (Balance) شرايط زيست شيميايي مي داند، چيزي كه روان پزشكي مدرن در چند دهه‌ي قبل به آن رسيده است. يوگا براي حفظ تعادل، شيوه‌هاي گوناگون و در عين حال مستمر و ساده‌اي ارائه مي دهد مثل تمرينهاي نرمشي (Asana) يا تمرين هاي تنفسي (Pranayama) كه به عنوان گامي مهم و نخست،اصول كاربردي خاص و متنوعي را براي انجام آن طراحي كرده است. يوگا وقوف عميقي به چرخه هاي انرژي در بدن و كانال هاي مرتبط با اين انرژي دارد. طراحي آساناها و پراناياما طوري انجام پذيرفته كه كانال‌هاي انرژي (Nadis) و مراكز چرخه هاي انتقالي (Chakras) در شرايط خوبي به فعاليت خود ادامه دهند و انسان احساس نشاط، سرزندگي و قدرت كند.
تسلط يوگا به آناتومي رواني انسان شگفت انگيز است، يوگا عميقا مي داند كه عوامل تاثير گذار بر شرايط زيست شيميايي بدن كدام ها هستند و درجه‌ي اهميت آنها چقدر است. ابعاد شيميايي- هيجاني و تفكراتي انسان و تاثير آنان بر عوامل زيست شيميايي را دقيقا مي شناسد و براي كنترل و تعالي بخشيدن به آنها درس هاي پراتياهارا (Pratyahara) را ارائه مي دهد و در تكميل و تاثير اين درسها به آموزش واژه ها و اصوات با نوسانات خاص صوتي (Sound Vibration) با توجه يا بدون توجه به تلقينات عيني كلامي آنها مي پردازد. چيزي كه در زبان سانسكريت (زبان اصلي يوگا) به آن مانترا (Mantra) مي گويند. آيا هرگز فكر كرده ايد كه اصوات چه تاثيري بر شرايط زيست شيميايي انسان و شرايط روحي- رواني او دارند؟ اين سئوال درست مانند سئوالي است كه موسيقي چه تاثيري بر جسم و روان دارد.
يوگا نه تنها نايل به فهم اين معنا در حدود پنج هزار سال پيش شده، بلكه به طراحي اصوات مختلف براي تاثيرهاي گوناگون نيز پرداخته و نتيجه آن دهها مانترا است كه دريوگاهاي مختلف از جمله مانترا يوگا ارائه گرديده است.
در توانبخشي ذهن براي ارتقاء به مراحل والاتر، درسهاي تمركز فكر يا دهارانا (Dharana) با ابعاد گسترده خودش پيشنهاد مي گردد و وقتي اسنان توانش لازم ذهني را براي اين معنا پيدا كرد، آموزش هاي افزايش انرژي هاي رواني و ذخيره سازي هر چه بيشتر آنها از طريق مديتيشن يا ديانا (Dayana) داده مي شود. انسان دائما در حال فكر كردن است و هر تفكري انرژي صرف مي كند. افكار، حوزه‌ي ذهن را اشغال مي كنند و مجال ذخيره سازي انرژي هاي ظريف رواني را از انسان مي گيرند، حتي فرصت تجلي ابعاد ديگر ذهني را دشوار و ناممكن مي كند. يك ذهن فعال به لحاظ تفكراتي چگونه مي تواند انرژي لازم را براي فعال شدن توانش‌هاي بالقوه‌ي ذهني مثل روشن بيني، شهود، تله پاتي و ارتباط با كائنات را داشته باشد! آموزش هاي ديانا اين امكان را پديد مي آورد و شرايط را براي تغيير فرم ذهني براي ارتباط و اتصال به كائنات (Samadhi) فراهم مي سازد.
و به قول شاناهوف خالسه :
يوگا يك تكنولوژي عظيم و سري ذهن است.
نكته‌ي جالب و حائز اهميت اين كه در آموزش هاي يوگا هر چه پيش رويم آموزش ها ظريف تر مي شوند. با آموزش هاي خاص تدريجي، دهن داراي امواج و فركانس هاي ظريف تر مي شود، درك كائنات با شرايط خاص وجودي و ذهني ممكن مي گردد، آن زماني است كه ما قادر به دريافت امواج بسيار ظريف كائنات باشيم و اين جز با تعليمات خاص ممكن نمي گردد.
بايد كه جمله جان شوي تا لايق جانان شوي
همه‌ي ما مطلع هستيم كه انسان هاي امروزي در معرض استرس هاي رواني، اجتماعي متعدد هستند. استرس و اضطراب از مسائل لاينفك زندگي روزمره‌ي ما شده است. استرس ها و اضطراب‌هاي روزمره موجب انقباضات عضلاني، تنش هاي جسماني، احساس خستگي مفرط، كوفتگي و تفكرات منفي و پريشان مي شود. بسياري از محققين علوم پزشكي اعتقاد دارند كه استرس هاي جانكاه رواني- اجتماعي از عوامل درجه يك دشمن بشري است و علت بسياري از بيماريهاي جسماني، رواني، روان تني و مرگ و ميرهاي زودرس، وجود اين استرس هاي جانكاه و عدم آگاهي انسانها در مواجهه با آنهاست. اضطراب، افسردگي، وسواس، ترس هاي مرضي، مشكلات مرتبط با خواب، پرخاشگري، جنون، اعتياد، فشار خون، بيماريهاي قلبي و عروقي ، سرطان و بسياري از انحرافهاي رواني- اجتماعي، معلول زندگي هاي پر استرس و شيوه هاي غلط زندگي بشري هستند. يوگا به عنوان يكي از شيوه هاي باستاني مي تواند پيام آور آرامش، سلامتي جسماني- رواني و زندگي پرمعنا و مسالمت آميز و پرصفا باشد.
پيام جهاني يوگا كه مورد قبول همه‌ي جوامع جهاني قرار گرفته، پيام صلح و آرامش است. به قول كنت (Kont) از محققين آمريكايي: « اگر استرس مي تواند باعث بروز بيماريهاي مختلف جسماني و رواني شود پس آرامش مي تواند باعث سلامتي گردد.»
نقش يوگا در پيشگيري، درمان بيماريهاي جسماني، رواني، روان تني و توان بخشي جسماني و ذهني، توسط محققان گوناگون به اثبات رسيده است و مطرح كردن تمام آنها مستلزم وقت زياد و حوصله‌ي فراوان است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
